Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
teveel van iets zeggen, hebben of doen, genoeg hebben, niet verder hoeven
Zoon! Ge zijt nu al een hele tijd de andere kinderen aan het plagen. Stop ermee, want ge hebt 100!
er bijlange na nog niet zijn, bijlange na nog niet klaar zijn, nog veel werk aan de winkel hebben
ook: nog niet aan de nieuw patatjes zijn
zie ook patatjes, nieuwe ~
Zo te horen op het nieuws zijn we nog niet aan de nieuw patatjes met de regeringsvorming.
koelkast, frigo
ijskast is SN, maar wordt in Vlaanderen meer gebruikt dan koelkast
Er staat cola koud in de ijskast.
Een rondtrekkende persoon, meestal een eenzaat, die op den dool is.
werkwoord: tjolen
Gust is een echte tjoolder. Ik kom hem tegenwoordig overal tegen. Hij is echt op den tjool.
bekaf, doodmoe, afgepeigerd
vnw: bekaf, uitgeput, doodmoe
< “Zijn pomp is af, zijne krachten zijn uitgeput.” (Cornelissen-Vervliet (1899))
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, informeel
DS2015 standaardtaal
We hebben een hele remork houtstompen gekloven en gestapeld onder het afdak en ik ben pompaf.
“Ik doe het heel graag en ik wil het goed doen, maar ik kan je verzekeren dat het een loodzware job is, dat je ’s avonds pompaf bent”, zo klinkt … (vrt.be)
Eline & Younes zijn pompaf na een hele dag tegelen. (demorgen.be)
kerel, vent, vooral spottend
schertsfiguur, mooierd, ‘ook eentje’
vnw:
•flinke kerel, vent
•losbol, boemelaar
•jongen, deugniet
Van Dale 2015 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal
vgl. ook cadet
zie ook verzamellemma mensen
Gij zijt nogal ne kadee. Uwe gsm ergens neergelegd en nu maar zoeken waar.
> andere betekenissen van kadee
iemand die dijken graaft (‘delft’) met een spade
zie ook: dijkendelver
Hij kan eten gelijk nen diekendelver. (hij kan verschrikkelijk veel eten)
(hist.) herberg of stalhouderij waar men de paarden kon wisselen
(hedendaags) café of brasserie
AN uitspanning
Van Dale 2015 online: BE
Als de reizigers aan een afspanning stopten en iets wilden eten, hadden zij maar juist de tijd die nodig was om de paarden te wisselen.
Op de markt naast de kerk bevindt zich café De Valk, een afspanning gebouwd omstreeks 1700.
www.afspanning.be: Welkom in d’afspanning te Beernem, de betere bistro.
www.deafspanning.be – Kindvriendelijk restaurant – Zaal ter beschikking voor al uw gelegenheden – Rustig terras – Machelen-aan-de-Leie
Restaurant d’Afspanning, Denderwindeke
Restaurant Afspanning de Lekkerbek in waasmunster is de uitgelezen ontmoetingsplaats voor mensen uit het bedrijfsleven, families en hipsters
Bij Afspanning de Swaen kunt u in het restaurant of op het terras genieten van onze streekmaaltijden, speciale biersoorten of bijzondere koffie en thee.
> andere betekenis van afspanning
is standaardtaal in België
komen aanzetten met, afkomen met
DS2015 standaardtaal
Van Dale 2017 online: BE
Fred Bekky wou een opvallende intro geven en kwam aandraven met de idee van een stel op hol geslagen paarden!
monteur, mekanieker, mechanieker
ook i.h.b. een fietsenmechanieker
vnw: in België vaak voor: monteur
Van Dale 2005: 2.(algemeen Belgisch-Nederlands) monteur
Van Dale 2017 online: BE
Frans mécanicien
vgl. automecanicien; electromecanicien; onderhoudsmecanicien
Die machine kunnen we zelf niet herstellen, roep de mecaniciens maar.
Een mecanicien die tijdens het wielervoorjaar van 2010 aan de fiets werkte van Fabian Cancellara verdedigt de Zwitser. “Ik zou dat motortje meteen ontdekt hebben”, zegt Rune Kristensen, destijds mecanicien bij Saxo Bank. (sporza.be)
ham
Etymologisch Woordenboek van het Nederlands:
Het woord hesp is algemeen Belgisch-Nederlands, in de Belgische dialecten komt het in diverse varianten voor. In Nederland bestaat het slechts in het Utrechts, waar de vorm hips ’hamschijf’ (met s-p-metathese, zie ook: wesp) ook bovendialectisch algemeen in gebruik is.
Van Dale online: Belgisch-Nederlands
DS2015 standaardtaal
West-Vlaanderen en regio Gent: hespe
provincie Antwerpen: heps
zie ook achterhesp, heps, Ardeense hesp, gerookte hesp, boerenhesp
Een schel hesp.
Eerst eet ik een boke met hesp, en dan pak ik nog wel ene met kaas.
platform, parkeerplaats voor de vliegtuigen
< Am. (handelsnaam) tar + mac(adam): wegdek van gewalst en geteerd steenslag
Van Dale 2017 online: BE, het & de (m), metonymisch platform op luchthavens
Taalunie.net: standaardtaal in België? status nog onduidelijk
zie ook Vlaamse geslachten; Vlaamse uitspraak; wegcode; verwaterde merknamen
Vliegtuigen op de tarmac van Brussels Airport
De straaljagers staan netjes naast elkaar geparkeerd op de tarmac.
> andere betekenis van tarmac
aankomen, binnenkomen, arriveren
vnw: in België ook: aankomen, arriveren
Vroegmiddelnederlands Woordenboek: toecomen:
1) komst: oudste attestatie: Brugge, West-Vlaanderen, 1295
2) van personen: aankomen, naderen, overkomen: oudste attestatie: Limburg, 1240
Van Dale 2016 online: BE, niet algemeen
DS2015 geen standaardtaal
Hij kwam toe met de trein en is dan te voet verder gegaan.
Ze waren veilig op hun vakantiebestemming toegekomen.
Ze kwam voor dag en dauw op de afspraak toe.
Wanneer komt die trein nu eindelijk toe? (laatste 3 voorbeelden uit Taallink 25.1.10)
Ketnet.be: Sinterklaas is toegekomen in onze studio!!!
nieuwsblad.be: Een week nadat Sinterklaas in Antwerpen is toegekomen, was hij zaterdagmiddag al te gast in Kapellen.
lerarenforum.be: Zo is de sint reeds toegekomen met een helikopter,…
standaard.be: Susan Halliburton is toegekomen in de Tour.
deredactie.be: et geneesmiddel is toegekomen in het ziekenhuis waar de patiënt verblijft, …
gva.be: Julie Colpaert is aanwezig op het overwinningsfeest met N-VA in Hoboken, waar Bart De Wever intussen is toegekomen.
belachelijk gemaakt worden, vernederd worden, geaffronteerd worden,…
Van Dale:
uitdrukking; BE; spreektaal in affronten vallen
zich belachelijk maken, geaffronteerd worden
zie ook affronteren, affrontelijk, affront, affront, een ~ voor een compliment nemen
Ik zal mijn schoon kostuum maar aandoen, anders val ik daar nog in affronten in dat chique restaurant.
Ge gaat me toch niet in affronten laten vallen door te gaan reclameren over die 10 eurocent.
een gesprek in een ontspannen, vertrouwelijke, informele sfeer; een gesprek op café
vnw: tussen pot en pint: bij een biertje of gemoedelijk, losjesweg
Typisch Vlaams: terloops (informeel): Belgisch-Nederlandse Standaardtaal
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands
We zullen dat tussen een pot en een pint bespreken.
Want de ervaring leert dat goeie ideeën vaak tussen pot en pint ontstaan. (vrt.be)
Volgens getuigen zorgde ook Samuel tussen pot en pint mee voor de organisatie van de moordpartijen en was hij bij verschillende ervan aanwezig.(demorgen.be)
Het idee om het Belgisch record toogzitten te verbreken ontstond, hoe kan het ook anders, tussen pot en pint aan de toog. (vrt.be)
Vroeger werden veel zaken afgehandeld tijdens een vergadering tussen pot en pint. Nu moeten de dossiers op de voet worden gevolgd, de wetgeving is … (standaard.be)
“Vorig jaar hadden we een wedstrijd met oud-spelers tegen de Mechelse daklozen. Tussen pot en pint lanceerde ik het idee”, zegt de voorzitter
Er kan over van alles gepraat worden en hier aan de toog zijn tussen pot en pint al veel zotte ideetjes ontstaan. (hln.be)
afhankelijk van, rekening houdend met, op grond van
vnw
Van Dale 2015 online: Belgisch-Nederlands
DS2015 standaardtaal
Frans: en fonction de
De verkopers worden verloond in functie van hun verdiensten.
de slip van een hemd, vlag,
AN vaandel, vlag
vnw: vaandel, vlag
zegsw. “Het vaantje hangt uit, ’t is kermis.” Wordt gezegd als de slip van het hemd nog uit de broek hangt.
zie ook vaantje, naar de ~s zijn en vaantje, op zijn ~ zitten; vliegende vaan
Zijn vaantje steekt uit zijn broek.
Was de “Rooi Vaan” (=Rode vaan) de gazet niet van de Communisten?
uitspraakvariant van aker (emmer)
Vult dienen auker eens met water.
krantenwinkel, dagbladhandel, dagbladwinkel, krantenshop, gazettenkot
zie ook: dagbladhandelaar
Elke morgen passeer ik de gazettenwinkel. Ik koop er de gazet, soms de libel en kingmuntjes.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
