Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
Heel erg, tot op het bot. Onveranderbaar erg. Meestal in combinatie met een ander woord, soms ook gewoon alleen.
1. plukkezot: heel erg zot
2. plukkevort: heel erg rot, niets meer aan te doen.
1. Die vent is plukke, hij denkt dat hij nog jong genoeg is om…
2. Die voordeur is plukkevort, hij moet dringend vervangen worden want eraan werken om te verbeteren kan niet meer.
er over praten, iets vermelden, melding maken van
NL: gewag maken van
Woordenboek der Nederlandsche Taal: In de ME werd gewagen evenzeer verbonden met een 2den nv. als met een 4den; het thans gebruikelijke van iets gewagen moge oorspronkelijk de omschrijving zijn van die eerstgenoemde constructie, zonder twijfel zou die uitdrukking minder in gebruik zijn, indien zij niet vanouds werd gesteund door gewag maken van iets.
Waar hij ook van gewaagde, hierover heeft hij niets gezegd. (Woorden.org)
Sommige Duitse media gewagen van een burnout-syndroom bij de 27-jarige man. (standaard.be)
zandstralen
Wij reinigen en sableren Uw gevel. Tevens kunnen wij gebarsten stenen kuisen of herstellen.
een houvast aan iets hebben (lett. of fig.)
Wordt o.a. gezegd van iemand die ‘volslank’ is en waar ge dus ‘een goeie pak’ aan hebt, die ge goed kunt vastpakken.
vnw: een (goeie) pak hebben: houvast hebben, greep hebben
Ik heb al dikwijls de bijbel gelezen, maar ik heb er geen pak aan.
wat stevig maar zeker niet dik: je hebt er “een goeie pak” aan. (ijsberenforum.be)
niet lukken, geen succes hebben
wordt meestal gebruikt in de O.V.T “dat was er gene” of in de O.Tk.T. “dat zal er gene zijn”
Hij wilde meegaan met die Suzanne van die winkel aan de markt, maar dat was er gene!
De burgemeester beweert dat hij een soort ringlaan gaat laten bouwen rond de dorpskern, maar met de huidige financiële toestand zal dat er gene zijn, denk ik.
op eigen benen staan
SN: de vleugels uitslaan
Het is tijd dat die gasten hun vlerken (vlèren) uitslaan, ze wonen nu lang genoeg thuis.
iemand die elke dag (bv. voor woon-werkverkeer) eenzelfde traject (bv. met het openbaar vervoer) aflegt
zie ook pendelen
NL: forens
Staat ongemarkeerd in Van Dale 1995 als SN, maar volgens googlementen wordt het veel meer in Vlaanderen gebruikt waar in Nederland forens gebruikt wordt + zie verantwoording in reactie
Bij een treinstaking zijn vooral de pendelaars de slachtoffers .
naakt, verbastering van moedernaakt
ook meujenoks
Vlaams Brabant moiernaks
Hij was mojenoks; hij had geen kleren aan.
stokbrood
Vlamingen gebruiken ‘pain Français’ eveneens in Frankrijk, en krijgen als antwoord "al onze broden zijn Frans ".
Een stuk Frans brood met americain: stokbrood met rauwe gehakte biefstuk … populair en eigen aan de Belgische gastronomie.
levensgevaarlijk;
zie ook doodsgevaar
Van Dale 2016 online: BE
afgeleid van Frans danger de mort
Het is bewezen: Headbangen is doodsgevaarlijk!
SN: kunnen missen als kiespijn
We kunnen die ellende missen als tandpijn, we hebben al genoeg miserie van onszelve.
SN/NL: Berliner bol, Berlijnse bol
Berliner bol of Boule de Berlin (vooral in Vlaanderen gangbaar) zijn ronde lekkernijen die van gefrituurd gistdeeg gemaakt zijn en met confituur en/of banketbakkersroom worden gevuld. (Wikipedia)
zie ook: boule de l’yser; Boules de Berlin! Lekkere verse bollen!
Ik heb last van mijn maag want ik voel mij zo mottig. Ik denk dat die vettige boule de Berlin mij is miskomen.
Bij het spelletje ‘mikado’ liggen alle stokjes hobbelensobbel, waar dat ge er eentje uit moet trekken zonder dat die andere bougeren.
zwanger zijn
zie ook sparen, aan het ~ zijn
Binnenkort een klein wiegske in hun living want mijn buurvrouw is aan ’t sparen.
Ze spaart voor een jongen.
afhaken, opgeven, niet meer mee kunnen;
zie : lossen, de rol (moeten) ~
Van Dale 2015 online Belgisch-Nederlands
De wedstrijd veldrijden op Nieuwjaarsdag: Nys heeft een probleem met zijn ketting en moet de rol lossen.
‘Als we niets doen, zal ons land de rol in Europa voorgoed lossen’, waarschuwt econoom Peter De Keyzer. (De Standaard)
Door het strakke tempo van Movistar moesten onder meer Vincenzo Nibali (Astana), Tom Dumoulin (Giant-Alpecin) en Sagan de rol lossen. (demorgen.be)
boos zijn op
Ons mannen zijn kwaad op de Paul.
tonen, laten zien
Woordenboek der Nederlandsche Taal (wnt):
Reeds in de 16de E. boven den Moerdijk wsch. in onbruik en vervangen door toonen; in de overige dialecten, met uitzondering van het vlaamsch, een verouderend woord. In de holl. litteraire taal van de 17de E. komt toogen echter veelvuldig voor, inz. in het rijm.
vnw: laten zien, tonen
zie ook andere definitie van togen
Toog e ker hier of ’t schone gedaan is.
Aje gedaan et moe je ’t e ker kommen togen hé?
het veranderlijk weer in april, na de maartse buien
meestal in het mv.
zie ook aprilse grillen
Aprilse grillen vandaag. Geen weer om nen hond door te jagen.
> andere betekenis van gril
schoonbroer en zwager zijn synoniemen en standaardtaal, “maar schoonbroer wordt hoofdzakelijk in België gebruikt, terwijl zwager vooral in Nederland gangbaar is.” (website taalunie)
vnw: zwager
uitspraak: klik op het pijltje
< naar het voorbeeld van Frans ‘beau-frère’; beau was een term van hoffelijkheid en affectie
zie ook verzamellemma mensen
Daarom vind ik dat “schoonbroer” een plaatsje verdient in dit woordenboek.
Maaskants (Limburgs?) voor Katrien
Katrien – Kato – Toos
wordt zeer algemeen gebruikt en is voor niet-streekgenoten knap onbegrijpelijk
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
