Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
‘pendre la crémaillère’ was vroeger het teken dat de woning in gebruik genomen kon worden en dit werd dan ook gevierd met familie en vrienden.
In onbruik geraakt?
< De crémaillère was de metalen staaf waar de kookpot aanhing. In de staaf waren inkepingen en met een zwengel kon men de staaf lager of hoger hangen naargelang de pot dichter of verder van het vuur moest komen. In vervlogen tijden werd de crémaillère geplaatst als het huis af was en dan werd er gefeest.
Klik op de afbeelding
Voorbeelden van crémaillères.
Vieren jonge mensen nog de crémaillère als ze in een nieuwe woning gaan?
janken van een hond
overdrachtelijk: zich met veel misbaar beklagen
zie: kajanken, kajieten, kajonkelen, kerminkelen, joenkelen, joenkeren
Als hij de rekening thuis aankrijgt zult ge hem nogal horen kajoenkelen.
Het kind is met zijn veloke van den borduur getotterd (totteren) en nu kanjoenkelt dat van de zeer aan zijn kniekes.
Hoe gaat het met u? Hoe stel je het? Hoe is het met u?
zie ook ça va, op het gemak, wat is ’t
Dag Jean, hoe is ’t?
demorgen.be: titel:“Hoe het gaat? Dat is voor ons geen gemakkelijke vraag”. inleiding: "Matthias Declercq en Jonas Lampens rijden voor deze rubriek lukraak door het land en klampen mensen aan met de simpele vraag: ‘Meneer, mevrouw, oe is ’t?’ "
niet lukken, geen succes hebben
wordt meestal gebruikt in de O.V.T “dat was er gene” of in de O.Tk.T. “dat zal er gene zijn”
Hij wilde meegaan met die Suzanne van die winkel aan de markt, maar dat was er gene!
De burgemeester beweert dat hij een soort ringlaan gaat laten bouwen rond de dorpskern, maar met de huidige financiële toestand zal dat er gene zijn, denk ik.
onverharde weg tussen de velden, gebruikt door de boeren als toegang tot akkers en weiden.
Ge kunt een groot stuk afsnijden als ge diene boereslag pakt.
dichtknopen
vgl. stroppen
Ge moet de vuilzak goe toestroppen, anders komen de honden erop af.
bibliotheek
Van Dale 2015 online: BE; informeel
in NL eerder: bieb
zie ook fietsbib
We gaan vanavond nog een paar boeken halen in de bib.
“Bibbezoekers proberen e-readers uit.” (gva)
“Beluister nieuwe cd’s uit de bibcollectie via Spotify.” (bibmaaseik)
“Het bibpersoneel wenst jullie een sfeervol en een gelukkig en gezond 2014!” (bib.sint-niklaas.be)
1) tol, tots
2) pindop, dop: houten speelgoed in de vorm van een peer waar een koord rond gedraaid wordt. De kunst was de tol zo lang mogelijk op de metalen punt te laten ronddraaien.
1) Da manneke speelt vrie geiren mee zijnen top.
Ik komme zu zot of nen top.
2) Met de top spelen was een van onze lievelingsspelletjes, ik hoor nog het ronken van de top op de straat waar toen geen enkele auto voorbij kwam.
slungel, opgeschoten kerel, buitenmaat
Van Dale: bonenstaak
iem. met een lange gestalte en houterige bewegingen
Hij heeft geen trapladdertje nodig om de ruiten te lappen,’t is een echte bonestaak.
een speciaal persoon in woord en gedachten, leven en werken enz.
vgl.: krawaat
Ne rare kerwaat… beluister het liedje van Willem Vermandere ‘pierre de beeste’.
boos zijn op
Ons mannen zijn kwaad op de Paul.
1. slag, knoop
2. bocht
in Antwerpen koerep
< Frans: courbe
Der zit ne kurp in de kabel, trek dien eens recht.
Pas op, bedieme komt er ne scherpe kurp.
niet stevig, niet vast, labiel
van kwikkelen
Het poortje hangt maar kwikkel aan zijn scharnieren. Het wordt tijd dat we dan gaan maken.
In Geel ziet ge er soms rondlopen die kwikkel van geest zijn.
iemand die elke dag (bv. voor woon-werkverkeer) eenzelfde traject (bv. met het openbaar vervoer) aflegt
zie ook pendelen
NL: forens
Staat ongemarkeerd in Van Dale 1995 als SN, maar volgens googlementen wordt het veel meer in Vlaanderen gebruikt waar in Nederland forens gebruikt wordt + zie verantwoording in reactie
Bij een treinstaking zijn vooral de pendelaars de slachtoffers .
Heel erg, tot op het bot. Onveranderbaar erg. Meestal in combinatie met een ander woord, soms ook gewoon alleen.
1. plukkezot: heel erg zot
2. plukkevort: heel erg rot, niets meer aan te doen.
1. Die vent is plukke, hij denkt dat hij nog jong genoeg is om…
2. Die voordeur is plukkevort, hij moet dringend vervangen worden want eraan werken om te verbeteren kan niet meer.
foto, portret
Ik hou enorm van familiepertretten.
iets dat zich tegen een wand vastzet, aankoeken
zie ook aanlaaien
Van Dale 2015 online: niet algemeen
< andere definitie van aanladen
degrotekeukengids.be: “bij het koken kan de bodem van de pot of pan aangeladen zijn; gewoon een beetje antikalk in doen en met een zacht doek wrijven en hij glanst als nieuw”
wiebelen
ook in prov. Antw.
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Middelnederlands wiggelen: Een heen en weer gaande, schommelende beweging maken; zich heen en weer bewegen.
vergelijk: wiggel, in de ~ houden, wiggeling, in de ~ zijn,
Ge moet zo niet met uw kont wiggelen als er een bouwvakker op u fluit!
Hou nu eens op met dat gewiggel, ik krijg zenuwen van je.
Als er een zware camion voorbij komt gereden, dan wiggelen de glazen bijna om in de kast.
Hertalse geschiedenis:
“In de 15e eeuw was er elk jaar een volksfeest ter ere van St.-Waldetrudis. Voor dit feest zakte elk jaar een aantal notabelen uit Bergen af naar Herentals. Bij hun aankomst kregen ze een groot feestmaal, de Roetaert, aangeboden. Elk kind van de stad kreeg de kans om aan dit feestmaal deel te nemen, maar daarvoor moesten ze op de Grote Markt een levend konijn vangen. Het kind dat het konijn ving, mocht mee aanschuiven.”
Nu worden er op de Grote Markt, pluchen konijntjes en snoepjes uit de belforttoren van de Lakenhalle naar beneden geworpen. Elk kind dat een konijn met een strik vangt, krijgt een prijs.
Elk jaar op 1 mei kunnen kinderen tussen 3j en 12j deelnemen aan het spel van Roetaert.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
