Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
punten of waarde toekennen
vnw: beoordelen, punten, cijfers geven, waarde bepalen
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 3; Vlaamsheid: 4
Van Dale 1995 en Van Dale online spreken van ‘naar evenredigheid verdelen’
woorden.org: 3 Zuid-Nederlands de waarde, de prijs van iets bepalen; vooral (van een jury) een beoordelingscijfer geven
Vroeger werd een ondervraging of een huiswerk op school gequoteerd op 10. Maar nu bestaan er ook lettersystemen zoals van A=zeer goed tot E=ondermaats.
In Komen Eten mogen de deelnemers elkaar quoteren enerzijds op het eten zelf en anderzijds op de ontvangst en de gezelligheid.
morsen, kwanselen, zwanselen, smossen, smodderen
Waasland storten
zie ook zijn flesche sturten
Kijk nu naar je kleren, je hebt weer je melk moeten sturten! Kuist dat op (opkuisen).
Wie opgeroepen werd voor het leger moest een onderzoek ondergaan in het Klein Kasteeltje te Brussel. Vroeger duurde dat drie dagen, later draaide men er de nieuwbakken piotten op één dag door.
Tijdens zijn drie dagen werd vastgesteld dat hij een aangeboren afwijking aan zijn ruggengraat had.
- keihard werken, zwoegen
- wringen, breken, kapot doen
< eigenlijk brooken, uitspraak bruëken
zelfstandig naamwoord: gebruëk
zie ook bruëker, losbruëken
Ik probeerde die beton open te breken met de pioche, maar na een uur bruëken en wroeten had ik door dat ik iets anders moest verzinnen.
Bruëkt dat niet kapot.
voordeel halen uit een zaak ten koste van iemand anders, iemand nadeel berokkenen
iemand ergeren
Van Dale 2014 online: gewestelijk
Van Dale 2018 online:uitdrukking; BE; spreektaal in iemands rapen zitten of lopen of schijten
a. zich ten koste van hem voordeel verschaffen
= onder iemands duiven schieten
b. iemands ongenoegen opwekken
ook: in iemands rapen zitten (rapen, in iemands ~ zitten) (zie voorbeelden)
wie, al is het zelfs maar één keer, in andermans rapen schijt, is nadien meestal voor eeuwen hun vertrouwen kwijt. (joz. le bruyn, haiku, skynetblogs.be)
Het laatste interimkantoor heeft serieus in mijn rapen gescheten. Ik opteerde voor een vast contract, wat ze mij verzekerden bij die firma, terwijl het eigenlijk om een vervanging van een zwangerschapsonderbreking van 6 maanden ging.
Een vereniging van bedrijfsleiders ‘Grensland Platform’ zorgt dat ze daar niet te veel in elkaars rapen zitten, maar zal zeker niet in het eigen vel snijden.(alertekoekuit.be)
Officieus weten wij zeer goed
wie zich tekort gedaan, in zijn rapen gescheten en in zijn gat gebeten voelt.
(http://www.lov.be/artikels/LOV_boek/LOVBOEK_deel1.pdf)
lange, verstelbare plooistoel die verhuurd werd op het strand
< Frans transat. Het was oorspronkelijk een ligstoel op het dek van de transatlantiekers
SN: dekstoel
Klik op de afbeelding
allez, ’k snap het al : gij moogt op uw blote knietjes de boordekes van de gazon gaan knippen en uw broer, den tamzak, zal zich daar met ne pastis in nen transat installeren. (forum)
madeliefje(s)
(namen van bloemen zijn vaak meervoudig in het dialect: pisbloemme, meeklèkskes, groffiaote, krizante, bosilzjekes, klitteklotte, kérkesniëtels, botterbloemme, koebbelreiskes …)
Lokale uitspr.: meezietsjes
Etym.: made + soete (cf. Van Dale, meizoentje)
Kinderen plukken de eerste meizoetjes in het gras om er een bloemenkransje van te vlechten.
verder(op)
Antwerpen: vajjer, verbastering van ‘varder’
ook in de Kempen naast wijer, varder, vajer, vedder, veutters
Buurman Charel woont hier 2 huizen wèdder.
Dat onweer hangt niet boven ons, dat is wèdder eweg.
bij jullie
zie ook: tjulders, tulders
(Antw.) baj olle /ba ’jo l.e/
Ik ben tunders geweest, maar niemand bleek thuis te zijn!
het gevoel van Belg te zijn en niet enkel Vlaming
ook België-gevoel
Laat ons weten waar er bij jullie in de buurt samengekomen wordt om de match te bekijken. Zodanig dat iedereen weet waar er mogelijkheid is om het ‘Belgengevoel’ samen te beleven. (voetbalkrant.com)
Ben een wielerliefhebber, geen Belgenliefhebber. Dat Belgengevoel heb ik echt niet, maar bij de Rode Duivels of op O.S. dan weer wel. Raar maar waar. (forum)
dat is alles
Geeigende uitdrukking bij de bakker, de beenhouwer, de kruidenier om een bestelling af te sluiten.Zowel in de vragende als in de bevestigende vorm.
Een lang, gesneden grof, 8 pistolees en 4 croissants. Dat zal ’t zijn.
300 grammen heps, mag het iets meer zijn, madame? voila, se. Dat zal ’t zijn?
haarjuist, precies
2 vriendinnen kwamen op een feestje aan met krakjust dezelfste kleedjes aan. Alleen de maat verschilde.
Iets met een bot mes proberen te snijden. Je rukt het meer uiteen dan dat je snijdt.
zie ook figgelen
Stop met viggelen in je vlees! Met zo’n bot mes kan ik m’n biefstuk niet snijden.
(jongerentaal) leugen, bluf, idiotie, grap, onwaarheid
zie ook spekken
- Ik heb honderd op honderd voor wiskunde.
- Wat ne spek! Spekbeer!
> zie andere betekenis van spek
vuile slordige vrouw
uitspraak /vule poere/
herkomst: in Vlaams België — gewoonlijk in den vorm poere — een naam waarmee een kat wordt geroepen; vervolgens ook in het algemeen een naam voor een kat. (Woordenboek der Nederlandsche Taal); “vuile poere” betekent dus waarschijnlijk zoveel als “vuile poes”; “poes” is vaak een negatieve benaming voor een vrouw
Vette haren, slordige kleren die nooit gewassen worden, een raam met gescheurde gordijnen en een voordeur die haast niet open kan door de rommel die er achter ligt, wel als daar geen vuile poere woont?
verkoop waarbij men extra korting geeft bij aankoop van twee of meer stuks (commerciële techniek die o.a. veelvuldig toegepast wordt in de sperperiode)
Van Dale 2018 online: BE
SN betekenis: verkoop waarbij de koper van een artikel verplicht is tevens een ander artikel te kopen
opm: De koppelverkoop waar VD op doelt is van een andere orde. Bv. verkoop van een (goedkope) gsm gekoppeld aan een abonnement.
retaildetail.be: Koppelverkoop is dé trend bij begin sperperiode
demorgen.be: De ministerraad heeft definitief het wetsontwerp goedgekeurd dat koppelverkoop toelaat, de sperperiode afschaft en solden toelaat op alle producten.
bultenaar, iemand met een bochel
bijnaam of aanduiding van een bultenaar
de oude uitdrukking: het is de bult zijn eigen schuld, dat hij zijn kas moet dragen.
De Bult spreekt
Hier is de bult, de rammelkast,
de knobbelvent, de leuke gast,
de dwerg die ’t hoofd omhoog moet steken
als hij zijn zonen toe wil spreken."
(Willem Elsschot)
rode bessen
Wie vroeger een tuin had en nu nog trouwens had zwinbeierstruiken, waarvan men confituur van maakte.
iets wat dient om onaangenaams te verbergen
< Frans: “cacher” verbergen en “misère” ellende
oorspronkelijk: bovenkleding die versleten onderkledij voldoende verschool om te verbergen dat men eigenlijk in armoe leefde.
Er is een stuk verf van uwe muur gebladderd, hangt er een schilderij over as cache-misère!
Als ge een ouder huis wilt gaan huren, goed uitzien naar vochtplekken die overschilderd zijn want dat is dikwijls een cache-misère.
Karakterisering van een socialisme dat voorhoudt dat voor het volk eten en drinken belangrijker is dan cultuur. Wordt teruggebracht op de socialist Anseele in Gent:
nieuwsblad.be: Men verweet hem ook de promotor van het biefstukkensocialisme te zijn?
“Daar zit een anekdote aan vast. In 1907 kwamen de promotors voor de vernederlandsing van de universiteit van Gent bij Anseele aankloppen. Hij zei hen dat het Vlaamse volk wel dringender noden had. Biefstukken?, vroegen ze hem. Ja, biefstukken, zei hij. De schrijver Cyriel Buysse heeft die anekdote een eigen leven gegeven. Hij liet iemand in een zaal roepen wij willen biefstukken.”
vier.be: Biefstukkensocialisme? Dat is iets wat de andere partijen hebben uitgevonden, en dus niet juist!", zo verklaarde burgemeester Tobback duidelijk. Het leverde Leuven echter wel de punten op!
destandaard.be: ,,Het biefstukkensocialisme is zinvol geweest, u hoeft daar niet denigrerend over te doen’’, snauwde Steve Stevaert enkele jaren geleden een journalist toe. Steve was toen nog geen voorzitter van het kartel SP.A/Spirit. En van zijn kookboek stond nog geen letter op papier.
Eigenlijk had Steve gelijk om die reporter op zijn nummer te zetten. Het biefstukkensocialisme refereert rechtstreeks naar de boutade: Erst kommt das Fressen, dann die Moral. Anders gezegd, een mens leeft niet van de hemelse dauw alleen.
demorgen.be: “Uitgeteerd, van biefstukkensocialisme naar loft- en bakfietssocialisme”, concludeert Dedecker.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
