Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
mannelijk persoon die sjaafelt
zie sjaafelzjat en sjaafelen
De sjaafelaar sjaafelde zo lang aan dat speelgoedautoke tot dat het uiteen lag.
blufpoker spelen
Hij wou opslag en zette zijn baas onder druk door hem te vertellen dat hij op een ander meer kon verdienen. Opslag en buiten. Dat krijgt ge nu met (door) stoefpoker te spelen.
uit armoede (meestal fig.), van ellende, van miserie
ook wel: bij gebrek aan beters
Hij stond daar een uur op haar te wachten, van armoe is em het maar afgestapt.
De Jean zijn stamcafe was toe. Van armoe is em dan maar in ’t frituur een pint gaan drinken.
tegenslag, morele slag, morele of fysieke inzinking
Amai, via via te horen krijgen dat uw vrouw met een ander aanhoudt, dat kan ik geloven, dat zijn kloppen.
Hij was al vanaf ’s morgens vroeg in de weer, maar tegen een uur of drie kreeg em toch zijn klopke en viel op zijne stoel in slaap.
Toen zijn vrouw stierf heeft em zijn eigen de hele tijd sterk gehouden. Pas na de begrafenis kreeg em zijne klop.
> andere betekenis van klop
Bezittelijke voornaamwoorden in combinatie met een mannelijk zelfst.naamw. krijgen in de spreektaal een extra -e of wanneer het zelfst.naamw. met een klinker of met een b, d, t of h begint een -en. (Voor een juistere toedracht zie regel nen)
Ook varianten en uitspraakvarianten volgen deze regel: olle(n), ullië()n
mijne(n), menne(n), …
uwe(n), awe(n), … (niet: jouwe(n))
zijne(n), zenne(n), …
hare(n), (h)oare(n), (h)eure(n), …
onze(n)
jullie maar niet jullieë(n), wel: olle(n), ullië(n), elle(n), …
hunne(n)
soms ook voorafgaand met het lidwoord ‘de’ (maar dan gaat het niet over bezitt. voornaamw.)
De Jean heeft zijnen auto in de prak gereden.
Het is de zijne maar, dus dat is niet zo erg.
Zij heeft hare vent laten staan.
Den haren is te voet naar huis moeten gaan.
Onzen Hendrik is niet thuis.
Den onzen is weer op pintenjacht.
Ze zijn thuis, hunnen auto staat voor hun deur.
Den hunne staat al een tijdje op den oprit.
langs waar
VD95: langs wat, langs welke, langs wie.
Een SN voorbeeld zou zijn: De deur waarlangs we naar buiten gingen…
VD-online
waar·langs bw langs wie, wat
Waarlangs moet ik hier buiten geraken?
Vraagt eens aan die mijnheer daar waarlangs het is om naar Brecht te rijden?
zie ook: pot van Olen
De pot van Keizer Karel heeft 3 handvatten (oren) en toch kon hij hem nog niet aannemen van de dienster.
kurkdroog
vnw: poeierdroog (bn.): kurkdroog
Antwerpen: poeierdroeg
Antw. Kempen: peujeurdroeeug
Hageland: poeierdruëg
Leiestreek: poerdroge
Van Dale 2005:
poederdroog
bijv. naamw.
(algemeen Belgisch-Nederlands geheel en al, door en door droog
vormvariant: poerdroog
Het moet meerdere dagen regenen, willen we alle planten kunnen behouden in de tuin. De grond is poerdroge. (Leiestreek)
Eventueel bouwvocht of vocht uit de constructie (denk aan hout, da’s nie poeierdroog he), kan perfect naar buiten diffuseren. (bouwinfo.be)
1) verdiensten van een kunstenaar
2) lijst van prijswinnaars of uitslagen op school (verouderd)
Van Dale 2013 online en taaladvies.net: Belgisch-Nederlands
1) “In 2005 behaalden ze ook de Gouden Palm voor de film ’L’enfant’. Ook deze keer wordt de film getipt voor een plaats op de palmares.” (destandaard.be)
2) Tijdens klassenbijeenkomsten in de turnzaal, werd het palmares van de periodieke examenuitslagen telkens voorgelezen door zuster-directrice.
Het palmares van de wiskundeolympiade vindt u op onze schoolwebsite. (taaladvies.net)
> andere betekenis van palmares
vertroetelen
vgl keppe
Je kon zien aan het karakter van die jongen dat hij als kind bekeppeld werd.
“Het is niet zo erg.” Zelfspot.
Men zegt dit als men een beetje ziek is.
(Komt uit de taal van voerlui: een paard was soms “bedorven” nadat het slecht behandeld werd en dan kon men er nog weinig mee aanvangen.)
Ik zit met het ploddeke, maar och ja, beter nen ouwe kapot gelijk ne jonge bedorven.
Technisch Secundair Onderwijs
= middelbaar onderwijs dat een technische opleiding aanbiedt
vnw: (bnl.) afkorting van: technisch secundair onderwijs, middelbaar technisch onderwijs
Mijn zoon heeft het TSO volledig uitgedaan. Hij is elektrieker van beroep nu.
“In het tso gaat de aandacht vooral naar algemene en technisch-theoretische vakken. Na het tso kan je een beroep uitoefenen of verder studeren in het hoger onderwijs. Bij de opleiding horen ook praktijklessen.” (onderwijs.vlaanderen.be)
althans, tenminste
vnw: om een eerdere mededeling te relativeren, althans, tenminste
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands:
een of meerdere woorden die een correctie of een nuance aanbrengen bij de voorafgaande uitspraak
’t Is weer voorbij die mooie zomer. Aan de Belgische kust toch. (Van Dale online)
We vertrekken vrijdag naar de zee, als het toch niet regent.
Het moet hier in de buurt zijn, volgens de gps toch.
van ver, vanvaar, vanwaad, vaas, van ~
Ik zag hem vanveis aankomen.
een voorwerp of een persoon die niet als mooi wordt bevonden
< scharminkel
Toen we Caty de braderiekoningin zagen in het winkelcentrum, vonden we haar allebei een lelijk skermik.
De schouwgarniture bij de buren vinden wij ook maar een lelijk skermik.
uit zich zelf (dus niet zoals het Vlaamse vaneigens ‘vanzelfsprekend’)
Vaneges is dae knoemel der weer mit oetgesjeeje/opgehouwe.
Uit zich zelf is dat (rot)ding er weer mee opgehouden.
buikpijn
Miljaardeju, ik heb weer penspijn. Ik heb teveel gegeten.
ook wel: klauwen. jatten, pikken, achteroverdrukken
Wo hubs-te dat gesjtrietst?
1. Slinger, loshangend gedeelte, stoffen riem.
2. Tong, mond
Pas op, de gèèst de bemmel van zene rok verlieze.
Es ’et bekan gedön? Hat zenne bemmel ’ns twee miniete tow.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
