Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
dubbele awel om verbazing, verontwaardiging of andere emotie te versterken (bv. ook gebruikt om baby’s toe te spreken)
uitspraak: awellewel
in NL waarschijnlijk: nou nou (nauwnauw)
Awellewel, wie dat we daar hebben? De Jean. Hoe lang is dat wel niet geleden? (verbazing)
Awellewel, gaat dat daar een beetje? Ge maakt precies lawaai alsof dat er een vliegtuig neergestort is! (verontwaardiging)
Awellewel, dat was ’t een en ’t ander! Ik ben blij dat we er vanaf zijn. (opluchting)
Jommeke (De Chinese kast): De vlieger van Jommeke en Filiberke belandt in het huis van Mevrouw Awelawel…
Awel… awelawel, … m’n klein totske… zijde gij wakker? …ja é… ja zenne …
doopsuiker, ook kakmenten
vgl kakkeboon
Heike heeft bijna 300 zakjes kakmentjes op een originele manier verpakt.
overhoop, ondersteboven
Die kamer lag helegans olderdebolder.
het licht, het zicht; in de uitdrukking:
Ge staat in mijn licht! Ga uit mijn licht! (Ik zie niets, je beneemt mij het licht, ga eens opzij)
Verlof na de bevallingsrust, al dan niet bezoldigd.
Van Dale 2015 online: in België
Moeders die borstvoeding geven kunnen genieten van borstvoedingsverlof.
kegelvrucht van een denneboom, een mastentop
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Denappel. Gewestelijk in Zuid-Nederland.
- Met doppen wörren de stoven aangemaakt, Cornelissen-Vervliet (1899)
We moeten een paar zakken hebben want we gaan doppen rapen.
> andere betekenis van dop
Uitslippen: met de ene vinger over de andere wrijven en daarbij debiteren: “Slip, slip, slipt ’em uit!” om iemand in een vernederende positie nog meer de dieperik in te duwen. vaak voorafgegaan door het enigmatische “Eepeepee!”
(kindertaal, Antwerps dialect, jaren ’50).
Antwerpse Kempen: slip, slip uit
Eepeepee, slip, slip, slipt ’em uit!
razend, woedend
Hageland: raastig
Ich bin roazetig dat ze zoean sjlech vrommesj hubbe loate loupe.
door de werkgever en de overheid toegestane vermindering van de werktijd (b.v. met het oog op het verrichten van een andere activiteit)
zie ook meer gangbare spelling tijdskrediet
Van Dale 2016 online: tijdskrediet: BE
vgl. kredietdag
Ik heb sinds mijn zestigste tijdkrediet aangevraagd, ik werk nu nog vier vijfde (vier vijfden werken).
zie aldaar
kapot, in prul en mul, voor de kloten
zie ook verdesseleweerd, verdestereweren, verdisterweren
Ge hebt uwen trui verkeerd gewassen. Hij is compleet verdesteleweerd.
benaming voor vogelgeluid
‘tsjip tsjip tsjip’: lokroep voor vogels
“Wij wandelen den tuin door, hij zonder te huilen, ik zonder spraak. Op Willem’s veld wordt hij door onze musschen begroet. Ik blijf staan en zeg ‘Tsjip’. En in zijn mondhoeken ontluikt een glimlach.” Willem Elsschot.
vervelend doen, storen, lastig zijn, moeilijk doen, komen koejonneren, zich laten opvallen zonder reden, zich slecht gedragen, vervelend zijn door koppigheid, kieskeurigheid, onbeslistheid, moedwilligheid, muggenzifterij enz.
Ge kom’het hier toch niet “uithangen” oop ik?
(Je komt hier toch niet lastig doen hoop ik?)
De kleine heeft ‘het’ weeral uitgehangen op school. Hij is van de meester buitengevlogen.
Hij hangt ‘het’ weeral uit. Nen hele middag bleiten voor een stuk chocolat.
Laguere van het Frans “la guerre”
In het Antwerps … stevige ruzie, ambras.
zie lageir
Als die mekaar tegen komen is ‘t al direct laguere, das altijd t’zelefste.
licht verwijtende of spottende uitdrukking
vr.: “Gij zijt een goei, gij!”
SN-NL: “Jij bent ook een mooie!”
Verwante uitdrukkingen: “gij zijt ne lekkere, gij”; “gij zijt er nogal ene, gij”: “gij zijt ne nette, gij”; “gij zijt ne schone, gij”, “gij zijt ne fijne, gij”; “gij zijt ne propere, gij” ; “gij zijt ne plezante, gij” ; “gij zijt ne toffe, gij”
ook: gij zijt nogal ne goeie, (gij)
of: gij zijt ook ne goeie, (gij)
of: ook ne goeie, gij
Dus ik moet u thuis komen halen, naar dat restaurant doen en u dan opnieuw komen halen als ge me belt. Gij zijt ne goeie, gij! Mag ik misschienstekes ook de rekening betalen?
synoniem voor zich begeven, stappen, te voet gaan
(al dan niet haastig of met verve)
samenstelling: meetenen, wegtenen, aftenen, eruittenen
Mijn vriendin ontving gisteren een telefoontje, dat ze sito presto over huis moest komen. Ze heeft alles in de brand gelaten (brand, alles in de ~ laten) en is naar huis geteend.
Daar komt ze aangeteend za, ze is een half uur te laat.
zie Alexander, Alexander, een ~ zijn
Ze is wel later gekomen, maar dat wilt niet zeggen dat ge alles moest opeten, sen Alexander, alles voor mij en niks voor een ander!
Uwe naam is Alexander zeker?! Alles voor mij en niks voor een ander!
gordijnen
De r in de eerste lettergreep valt meestal weg in het meervoud. Limburgers houden niet van articuleren, de aandacht gaat meer naar het gezang :-)
Hae zoot de ganse daag in ’t duuster mit de gediener toe.
Hij zat de hele dag in het het donker met de gordijnen dicht.
gedroogde vijg
is het in Brugge ook geen dadel?
< mogelijk van figgematrul < Frans figue madrilène (vijg van Madrid)
een fietematrul smaakt goed
> andere betekenis van fietematrul
een wondopgroeiing van gezonde cellen, ook wel korst(je)genoemd
Antwerpen: roefke
Kempen: roofke, reufke
Er zit een grote reuve op de elleboog. De wonde groeit goed op.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
