Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook
beschikbaar als RSS Feed
doktersrecept
In Vlaanderen is ‘recept’ niet gebruikelijk.
Ik heb van de dokter een voorschrift voor medicijnen meegekregen.
huwelijk, trouwdag, bruiloft
Van Dale 2018 online: verouderd
zie ook trouwgast
Het was fantastisch mooi weer op onze trouw.
herkomst: van het Jiddisch
geweldig, fijn, plezant, cool, goed, prettig,
In NL minder gebruikt als variant van goed maar meer specifiek als ‘goed aanvoelend’ erbij horend, door intimi in orde bevonden zijn (zie reactie)
Ge zijt nen toffe gast.
Het was een tof feestje, we hebben ons goed geamuseerd.
‘Toffe schoolspullen te koop’.
dicht, gesloten
Van Dale: toe, archaïsch, dicht
Doe de deur eens toe, het tocht hier.
opnieuw, weer
vnw: in België ook: weer, opnieuw
Van Dale on line: BE; niet algemeen weer, wederom, opnieuw
Mijn kaartenhuisje is omgevallen! Nu moet ik terug beginnen.
Nadat Geisy Arruda omwille van een te kort roze jurkje de universiteit had moeten verlaten, heeft de rechter nu beslist dat ze terug welkom is. (uit deredactie.be v. 10.11.2009)
“De Bars zijn terug open” (kreeg Van Morrison over zijn smoel op Blues Peer op 18.7.2010)
“Situatie op Brusselse Muntplein terug onder controle na nieuwe rellen” (Knack151117)
bruis
Is dat ice tea met of zonder spuit?
> andere betekenis van spuit
zonder bruis
NL: spa blauw
Van Dale online: Belgisch-Nederlands
zie andere definities van plat
zie ook: plat water, plat bier
Voor mij een plat water.
Spa Reine, die in de blauwe fles, is plat water.
De cola is helemaal plat omdat den toep niet goed op de fles zat.
SN/NL: jurk
DS2015 standaardtaal
wordt dikwijls in verkleinvorm gebruikt: kleedje (prov. Antw.: kliëdje/kliëke)
ook in samenstellingen zoals trouwkleed, slaapkleed, zomerkleed(je), communiekleed, avondkleed, bloemekeskleed, doopkleed
zie ook verzamellemma kledij
Ik weet niet welk kleed ik moet aantrekken.
Onze dochter draagt liever een kleedje dan een broek.
spijkerbroek
< in Vlaanderen wordt de term spijkerboek vrijwel niet gebruikt
zie ook jeansbroek, jeansjasje, jeansvest, jeansroksalopette, jeanskleed, jeansrok
Miljaar, er zit een scheur in mijn jeans. Iedereen kan mijn gat zien.
“Tegenwoordig vind je jeansen in alle kleuren. Van felle, hippe zomerkleuren tot rustigere tinten. Zo zijn mosgroen of chocoladekleur erg in!” (www.zucht.be)
piepschuim, polystyreen
ook: isomoschuim (zie voorbeelden)
< afgeleid van de merknaam Isomo (Isolation Moderne)
Van Dale 2018 online: BE, spreektaal
zie ook frigoliet; verzamellemma verwaterde merknamen
Elektronische apparatuur wordt ingepakt in isomo.
Glaswolisolatie op het dak, in de muren en isomoschuim in de vloeren. (blog.seniorennet.be)
vnw: stoofvlees, hachee, gerecht dat bestaat uit gestoofde stukjes rundvlees
Van Dale 2017: BE
stoofvlees
synoniemen van stoverij bij stoofkarbonade
Ik lust graag stoverij met friet.
zwembassin, zwemdok, zwembad
Breng uw zwemzak mee naar de zwemkom.
zwembad, zwemkom
Van Dale 2018: zwemdok
het • zwemdokken
BE; niet algemeen zwembad
Breng uw zwemzak mee naar de zwemdok.
Gan jullie mee naar het zwemdok?
iets voor de grap vertellen of doen, nonsens verkopen, zeveren; (ook) grapjes, gekheden uithalen
variant: zwansen
Etymologie: Middelnederlands swantsen (dansen) (Van Dale 2009)
zie ook zwans
vgl. Zwanzederby
Ge moet niet zo zwanzen, manneke!
Ach, dat hebben de kinderen toch maar om te zwanzen gedaan!
De jongen was radeloos, hij kon nergens naartoe. THÉO : Wat?! ’t Is niet waar. Je bent aan het zwansen. WILLEM : Wacht, ik ga ’m halen. (verdwijnt.).(toneelfonds.be)
Wat ik leuk vind Humor, lachen en zwansen. (Maar een serieus of diepgaand gesprek moet ook kunnen) (smartvibes.be)
gemotoriseerde politieagent, een flik op een moto
zie ook wegcode
Nadat ik de zwaantjes eindelijk had afgeschud, hing er een helikopter boven mijn auto.
KijkUit (6/12/2014): ‘De dag van de Zwaantjes.’
> andere betekenis van zwaantje
hoor, hè, toch, wat denkt ge wel, …
bevestigend stopwoordje, ook gebruikt als bekrachting van een mededeling
Etymologie: Ontstaan uit ‘zullen’ met enclitisch gij: zult gi > zuldi > zulde > zulle (Woordenboek der Nederlandsche Taal)
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal
zie ook
Antwerpen: zenne, zene, ze
Antwerpse Kempen: zalla, zalle, za, zenne, zeulle, zulle, zolle
Hageland zonne of zolle
West-Vlaams: wi
- Ik zal u nog wel hebben, zulle!
- “zonder mij komt ge d’r niet, zulle” – uit ‘Zichemsche Novellen’, Ernest Claes, 1921
- Ge moet nie peinzen dagge da moogt doen, zulle.
> andere betekenis van zulle
veel te zat
vnw: zo zat als een patat: stomdronken
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Zoo zat als een patat, ten volle dronken, Joos (1900-1904) (vandaar ook: patat zijn, dronken zijn, De Bo (1873)).
vergelijk honderdduizend, zo zat als ~ man
varianten bij pottoe
“Ge moet weten: van de stress had ik al een hele dag pinten gedronken en ik was zo zat als een patat.”(Sergio Quisquater, hln.be 25-04-2025)
Ik ben zo zat als een patat! Die 5 laatste trappisten waren er te veel aan!
Drie uur na datum kwam em binnen, zo zat als ne patat!
zo gek als een deur
Van Dale 2016 online: BE, spreektaal
< deur verwees oorspronkelijk niet naar een huisdeur, maar naar ‘dore’, een Middelnederlands woord dat dwaas, dom betekende.
In het woordenboek van Cornelissen-Vervliet (1899):
DEUR, znw., m. – Zot, gek, nar, Frans fou, Middelnederlands dore, Hoogduits thor. Wordt maar gebruikt in de vergelijking zoo zot als ’en deur, (Ook in Limburg). Het volk, dat woord niet meer verstaande, zegt: « zoo zot als ’en deur, » in plaats van « ’nen deur », alsof er spraak ware van eene deur, (Frans porte). Kiliaan Door, stultus.
ook: zo zot als een achterdeur (achterdeur, zo zot als een ~)
zie ook dore, halve ~
Onze nonkel Karel is zo zot als een deur.
gekkenhuis, psychiatrie
zie ook zothuis
Roze olifanten? Ze zouden u beter naar ’t zottenhuis sturen!
doldraaiend
Ik krijg die bout er niet uit want hij draait zot.
> andere betekenissen van zot
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.