Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook
beschikbaar als RSS Feed 
< Frans police
uitspraak van polies, poliese tot pollis, pollisse
> zie ook andere definitie van polies
De polies was snel ter plaatse.
deze middag
in Antw.: van de middag
Brugge: van de noenend
Fons komt onze poembak maken vandenoen.
gootsteen
uitspraakvariant van pompbak
Fons komt onze poembak maken van de noen.
liedje:
En de poembak, en de poembak,
en de poembak is kapot.
Den ouwe is versleten
en de nieuwe is kapot.
uitspraak: soepap
ventiel
vnw:
•ventiel van een fietsband
•veiligheids- of afsluitklep van een motor
uitspraak Kempen: sjapap, zjepap
< Frans soupape
Ik dacht dat mijn fietsband lek was, maar het is de soupape die kapot is.
grootmoeder of doopmeter
“Ik kom just van mijn metje.”
1) marktplaats
2) openbare markt met kramen
uitspraak /mét/ zoals met, zet, leg…
ook in Leuven en in Tervuren
Antwerpen: ‘mart’
zie ook metman
Klik op de afbeeldingen
.jpg)
Marktplaats Antwerpen
.jpg)
Openbare markt
1) We zitten aan de grote met, komt anders af.
2) Josee gaat elke week met een grote kabas naar de met om haar inkopen te doen.
eetbord
wnt bij teljoor:
Daarnaast taljoor (in meer fransche spelling tailloor enz.); telloor, talloor, in een groot deel van Brabant en in het Land van Waas; talloore (vr.), in ’t Z.-O. van Vlaanderen; teljer, bij Schuermans (1865-1870). In ’t Westvlaams is een vrouweijke taljoore, teljoore.
Bord, schotel, waarop vleesch wordt voorgesneden (in dezen zin lang verouderd); vervolgens, en dit is reeds in ’t Middelnederlands de gewone betekenis: tafelbord, etensbord, bord.
zie ook zie ook teljoor, iets op zijn ~ krijgen
“Moe, pakt es de telloren uit de kast.”
“Stel u gerust: uit uw telloor zal ‘m niet mee-eten. Nietwaar, Floske? Gij lust het alleen maar van vrouwke’s telloor?”
(Johan Fabricius – 2013 – ?Fiction https://books.google.be/books?isbn=9025863604)
schommel
< biskoree (Mechelen) en alle varianten erop zouden verbasteringen zijn van bijskoord: een benaming die ook verwijst naar de primitieve schommel die alleen uit een touw bestond. (Woordenboek van de Brabantse dialecten)
zie ook: bies, biezabijs, bijs, bijze, boes, boesjkammeree, ratak, ratek, renne, rennekoker, rietseko, rijtak, sturrel, stuur, suur, toeter, touter, wippentater, zwier
“Papa, ik wil op de boeschcammeré.”
scheldterm
letterlijk: scheve struik
horst: de letter r kan in sommige plaatsen in de Kempen wegvallen
uitspraak: heust, korte eu
“De Mats, das echt ne scheven heust, he?”
“Ja, da is waar.”
een vrije dag nemen/krijgen tussen een feestdag en een weekend. Dus de brug maken tussen dagen waarop niet gewerkt wordt. Die vrije dag wordt brugdag genoemd.
Als een feestdag op een dinsdag of een donderdag valt, maken veel bedrijven, diensten, scholen de brug.
< Frans: faire le pont
brugdag en de brug maken zijn standaardtaal in België
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands
Vrijdag na O.H. Hemelvaart maak ik de brug.
Omdat Wapenstilstand op een donderdag viel, maakten we op school de brug. (standaardtaal in België) Taaladvies.net
We hebben dit jaar een brugdag tussen het weekend en de Nationale Feestdag. (standaardtaal in België) Taaladvies.net
“De kollega’s maken de brug” is een Vlaamse film uit 1988, i de tijd dat collega’s nog als kollega’s geschreven mocht worden.
- iemand fysiek geraakt hebben
- geslagen
- geslegen
Ik heb u op uw neus geslaan.
“Om aan deze moeilijke periode iets positief te koppelen, hebben de leraren van de school met een aantal ouders en vrienden de handen in elkaar geslaan voor een Warme Winterloop.” (dewarmsteweek.stubru.be)
“Jongen in elkaar geslaan voor iPod” (knack.be)
“… dat vuur is overgeslaan op de elektrische seinkast” (woordvoerder Infrabel vrtnws.be 14/05/2019)
een kop, meestal voor koffie
zie ook jat, zjat, tas
Moede gij nog een zjatte kafféé emmen?
trottoir, voetpad, stoep
< Frans alentours (les ~) de omgeving, lieux autour: omstreken
oorsprong: De straten hadden geen voetpaden zoals nu, maar de rijken hadden wel een verhoogd wandelpad, voetpad dat ‘aux alentours’ lag (rond het eigendom).
Nog gebruikelijk in het Antwerps dialect.
De kinderen hinkelen oep (op) de lantoer.
“Ons bomma zei vrueger alttij ‘’ oep de lantoer bloaven hé’’ wat zo goed wil zeggen als op de stoep of het voetpad blijven hé en er nie neffes loepe.” (tuinadvies.be 3 feb. 2008)
taxi
As het straks regent, pakken we een takske.
> andere betekenis van taks
Vooraan, aan het voorste eind, op de voorste plaats, in de eerste rij enz.
Van Dale 2017 online: van voor: BE
tegengestelde: vanachter
Alle kinderen wilden vanvoor in de bus gaan zitten.
Ik weet niet hoe oud die is. Vanvoor in de twintig?
zich van den domme houden
vnw: doen alsof men van niets weet, zich van de domme houden
Van Dale 2018 online: zich van krommenaas gebaren: doen alsof je iets niet weet, hoort enz. BE
< van krommen haas gebaren
zie ook: van koo gebaren; van pijke(n)s gebaren; peekes, van ~ gebaren; gebaren, van niets ~; van de stomme gebaren
Ik zei ’m dat hij mij nog geld moest, maar hij gebaarde van krommenaas.
Schepen van sociale huisvesting gebaart zich van krommenaas. Dat er woningen gesloopt zouden worden in Boudewijnpark? (facebook)
De man zelf gebaart zich van krommenaas. “Ik heb hier niks mee te maken." (hln.be)
zonderling, aardig of raar iemand
Gisteren stond een aardigaard in de lochting.
1) eigenaardig, vreemd, zonderling, raar
2) draaierig, onpasselijk, mottig
wnt:
1. Eigenaardig, van een bijzonderen aard, gewoonlijk in ongunstigen zin. In die pregnante ongunstige bet. ”een vreemden aard hebbende”, die in het Vlaamsch nog de gewone is, komt het al bij a. bijns (Anna Bijns, 16de E.) voor.
2. Onpasselijk, misselijk.
Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands, niet algemeen
niet te verwarren met raar
1) Da’s aardig, ik had die mens daar niet zien staan.
2) Marie wordt aardig, ga vlug naar buiten met haar in de frisse lucht.
onverharde weg, zandweg
Van Dale 2016 online: BE
Een aardeweg is een niet verharde openbare weg die breder is dan een pad en die niet voor het voertuigenverkeer in het algemeen is ingericht.
geschikt, in staat zijn om
< Frans: être de nature à
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, niet algemeen
AN: van dien aard dat, van zodanige aard dat (VRT-taal)
Soms is het noodzakelijk compromissen te sluiten, soms zijn deze niet van aard om er fier over te zijn.
De banale straatnaam BOZAR is zeker niet van aard om bij te dragen tot de internationale uitstraling van een instelling als “het Paleis voor Schone Kunsten”.
Het publieke debat is de afgelopen week inderdaad flink ontspoord en dat is niet echt van aard om een oplossing dichterbij te brengen. (standaard.be)
Hoe dan ook is het nieuws over hoge vergoedingen niet van aard om het vertrouwen in de politiek te doen terugkeren. (vrt.be)
Wat vrijdag is gebeurd, is niet van aard om de hoop te vergroten dat stabiliteit en veiligheid in het geteisterde Irak op komst zijn. (demorgen.be)
Dergelijke omstandigheden zijn volgens professor Stefan Duchateau van aard om de goudprijs verder te ondersteunen. (knack.be)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
