Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook
beschikbaar als RSS Feed 
iemand die van alles bang is
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, informeel
zie synoniemen uit verschillende regio’s bij bangschijter
Is me dat een broekschijter van een vint!
Vanuit het water riepen we hem toe: ‘Broekschijter! Broekschijter!’ De jongen begon te huilen en zette het op een lopen. (Begraaf de liefde – Jonas Boets)
De laborant ontpopt zich meer en meer als broekschijter van de groep, waarom doe je dan mee met ‘De Mol’? (gva.be)
pantoffel
Hij heeft nieuwe sluffers aan.
alles onder elkander, groentepuree, peteuze
→ Fr. potage
/potoazj.e/ (Zuid-Limburg) zie potage
gerecht met gekookte groenten, bv. dikke groentesoep.
Ne noen zonder petezze is gene noen.
staart
uitspraakvarianten: sjeit, steirt, steit, stat,…
Als tiener droeg ik mijn haar dikwijls in ne stjeit. Zo’ne hoge gelak in de film Grease.
struik
kunstmatige korrelmest, mest, meststof in het algemeen
Vroegmiddelnederlands Woordenboek: Oudste attestatie: Gent, Oost-Vlaanderen, 1285
(Voor laten van de St.-Pietersabdij worden een aantal wijzigingen doorgevoerd, inz. m.b.t. renten, maar de mestdienst blijft.) (…) onse dienst buten+ghelaten dien si ons sculdech sin elkes iars, alse van der vetten hute onsen houe te voerne, ende vp onse couteren te bredene, te elken saisoene, Corp.I, Gent, Oost-Vlaanderen, 1285
Woordenboek der Nederlandsche Taal:
- Soo wanneer dat de Landen ten lesten jaere … vanden pacht, bevonden worden behoorelijck ghemest te zijn met eene volle vette …, soo zalmen den afgaenden Pachter … daer over … doen redelijcke recompence. (1671).
- NAVETTE, naarvette:
eene later gevolgde ”vette” (t.w. bemesting van een land).
Voor de naer-vette van eenen Vlasschaert, die behoorelijck ghemest is gheweest met eene volle vette, zalmen moghen bylegghen d’helft vande selve vette. Ald. (Recht vande afgaende ende aenkomende Pachters).
Hageland: vedde: Mnl. mnd. vette. Van vet met -te (enkele idiotica (Schuermans(1865-1870); Rutten (1890)) geven den vorm vedde met het oude -de-suffix).
voornamelijk in de uitdrukking ‘vette geven’ (= bemesten)
ook in westelijk Oost-Vlaanderen
zie ook verzamellemma groenten en fruit
Vette(n) in de zin van meststof is zeker niet beperkt tot kunstmatige korrelmest, maar geldt in feite voor elk grondverbeteringsmiddel dat tot meer-opbrengst kan leiden.In landbouwkringen zijn ook de ‘na-vetten’ heel bekend wanneer een perceel grond van gebruiker verandert. Het is gebruikelijk dat de nieuwe huurder (of eigenaar) een vergoeding betaalt aan de opgezegde huurder voor de meststoffen die ‘nog in de grond aanwezig zijn’ bij de overdracht. Bij sommige openbare verkopen is zelfs tevoren bepaald hoeveel deze ‘na-vetten’ bedragen bovenop de biedprijs voor het betreffende perceel.
Maar aangezien het overvloedige water van den winter een gedeelte der stikstofvette zou kunnen wegslepen zal men best maar 1/4 van die vette vóór den winter geven, en de andere 3/4 na den winter. (Het Ypersche, 14 november 1928, via historischekranten.be)
oplissing
-minderwater geven (heeft er echt niet zo veel nodig hoor ben er zelf inverschoten )
-meer vette geven ( het beste daarvoor is koemest) (tuinadvies.be)
meer info dan ‘veel water en vette geven’ kan hij niet geven (hettuinforum.be)
Morgen ga ik ze nog vet geven voor goed te kunnen groeien en dan wachten tot de vruchten (tuinadvies.be, regio Geraardsbergen)
het korstje op een genezende wonde (gedroogd bloed)
zie → roof
’k Heb u al zo dikwijls gezegd dat ge niet moogt zitten pulken aan die roeëf. Ge gaat er nog littekens aan overhouden!
het korstje op een genezende wonde (gedroogd bloed)
Ten slotte is er een rapke op mijn wonde. Nu kan de pleister weg! \o/
lastig
Hij is weer pettig. Hij zal slecht geslapen hebben zeker.
opvliegend, prikkelbaar, licht geraakt
< van kregel (= Middelnederduits kregel ‘altijd bereid om te vechten’, afl. bij krijgen ‘oorlog voeren’). (A. Weijnen)
ook in Haspengouw
Van Dale 2013 online: gewestelijk
zie ook krikkelorig, beuzeke
Da es e krikkel mènneke! Hij is een krikkel manneke.
Heel de nacht niet geslapen van het lawaai. Een mens zou voor minder krikkel worden.
“Naast den dijk in Rilland kwamen we nog ne krikkele zot tegen met den otto die goed doorreed en ons de graskant in jaagde.” (polderklievers.be 19 dec. 2016)
uitspraakvariant van AN “geradbraakt” ( uitgeput, oep zijn ; overal pijn hebben!
ook wel /geradbrakt/
1. Hij is helemaal geradbrokt.
2. In Bobbejaanland kwam ik geradbrokt uit de Speedy Bob. Zeer in mijn spieren van tegen te houden en blauw plekken van het botsen, maar het was plezant.
kermis
uitspraakvariant van foor
Gade mee naar de Sinksenfoëer in Antwerpen?
lastigvallen, ergeren, irriteren, vervelen, plagen
vnw: vervelen, hinderen, lastigvallen
ook embeteren
< Frans embêter
zie ook ambetant
Sorry dat ik u hier kom ambeteren, maar het is echt dringend.
Wij zijn de mannen die de gas doen brannen,
De klinken repareren en de maskes ambeteren!
Maar ik ga ervan uit dat we als gevechtspiloot niet per se opdrachten zullen uitvoeren die de mensen embeteren. (standaard.be)
Gezien de vorm is ambetant datgene ,,wat embeteert’’. (standaard.be)
Buysse embeteert me nog meer dan gij. (ugent.be)
leperd, bedrieger
zie ook: filoe
Van Dale: Belgisch-Nederlands, spreektaal: schurk, bedrieger, schavuit
Dat is een filoe van een vint.
“Maar mijn vrouw kon de druk van het huishouden niet meer aan en ging er vandoor met een echte ‘filou’”, vertelt Arthur. (HLN 141115)
zak van kledingstuk
wnt bij Tasch:
Modern lemma: tas
in Zuid-Nederland en ’t Oosten van Noord-Nederland veelal TESCH, TESSCHE.
De vorm tes(ch) werd nog in de 17de eeuw ook in Noord-Nederland vaak in geschrifte gebruikt, niet alleen in het rijm maar ook daarbuiten: blijkbaar was hij voor verschillende schrijvers de gewone; later treft men hem alleen in zuidnederlandse werken aan.
ook in Vlaams Brabant, Limburg
Van “merci” heb ik men tessen vol.
(Van “merci” heb ik mijn zakken vol.)
Haal uw pollen uit uw tes.
(Haal je handen uit je zak.)
beurt
zie ook overtoer
< Frans: c’est à mon tour
toer + vz.:
- om toer: om beurt
- op toer: om de beurt
vnw: beurt
- ieder op zijn toer: om de beurt
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal
Nu is het mijnen toer om bellekentrek te doen.
Geen ruzie maken, mannekes. Ge moogt ieder op toer met die pop spelen.
In pingpong moogt ge om toer opgeven.
schaatsen;
zie ook: schofferdijnen, schaverdijnen
< Woordenboek der Nederlandsche Taal: schaverdijn
znw. vr. Middelnederlands scaverdein(e). Waarschijnlijk onder den invloed van ‘Schaven’, van een verkleinwoord van frans savate.
– Schaats. Thans alleen gewestelijk in Zuid-Nederland.
Het was ne strenge winter maar we hebben niet op de dichtgevrozen vijver kunnen schoverdijnen.
a) deurklink
b) iemand die niets begrijpt
b) is me dadde un dwoze klienke
ook: roetaard, roeterd, rotzak
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Roetaard: Een in Zuid-Nederland gebruikelijke benaming voor de Vlaamsche gaai of meerkol, corvus glandarius, pica glandaria, garrulus (glandarius); soms gelijkgesteld met de kraai of de ekster. Het woord zal wel een afleiding met -aard zijn van Roet naar de zwarte kleur der kraaiachtige vogels (hoewel juist de gaai door haar bonten vederdos in dat opzicht van de overige afwijkt);
beroepsmilitair, beroepssoldaat
zie ook gamellenboefer, bv
Als beroepsmilitair kon ik altijd al beter met miliciens overweg dan met de rest van de boefers.
*zie ook andere betekenis van boefer
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
