Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook
beschikbaar als RSS Feed 
brillenkoker, stevige opbergdoos voor een bril
Ge steekt uwen bril beter in een brillendoos.
uitroep van afschuw: bweik, jakkes, bah
de klemtoon bepaalt de intensiteit:
eikes: lichte tot matige afschuw
ei-kes: sterke afschuw, walging
“Daar is schimmel aan.” “Eikes!”
stripelmagazine.be: Daarmee bedoel ik dat je als kijker nooit de gedachte “Eikes, weer tekst” voelt opkomen en je als lezer langer dan verwacht blijft hangen bij de prenten.
opvliegers
plotse verhoging van de lichaamstemperatuur tijdens de menopauze
verkleinwoord in het meervoud van vapeur
’t Frommes haet las van vapeurkes.
(De vrouw heeft last van opvliegers.)
Jeans, spijkerbroek.
zie ook jeansjasje
Trekt gewoon ’n ouw jeansbroek aan.
boodschappen (Maastrichts)
zie varianten bij commissie
Iech goon kemissies doen.
Ik ga boodschappen doen.
Op het gevaar af een niet 100% goede voorbeeldzin te produceren (want Maastrichts stadsdialect is soms ietsjes anders dan mijn dialect)
NB.De oe van doen is niet gelijk aan SN. Hij gaat licht naar de u toe en is flink gerekt.
lichaamskracht
De Stan had macht gelijk een paard.
Ik heb geen macht nimeer in mijn handen.
weten waar:
Ook weten in de betekenis ‘weten waar’ is verplicht groepsvormend (…). Ook hier treedt een vervangende infinitief op in plaats van een voltooid deelwoord (…)
In deze betekenis wordt weten gecombineerd met een lijdend voorwerp en een van de infinitieven liggen, zitten, hangen (onovergankelijk), staan of wonen. (…)
(4a) De bibliothecaris zal toch Van Dale wel weten te staan?
Met name in Belgisch Nederlands wordt in dergelijke gevallen vaak een infinitief zonder te gebruikt, bijv.
(4b) De bibliothecaris zal toch Van Dale wel weten staan?
Weten wordt dan gebruikt zoals de waarnemingswerkwoorden zien etc. Regionaal wordt ook zijn (‘zich bevinden’) op die manier met weten gecombineerd in de verbinding iets of iemand (niet) weten zijn (in de standaardtaal: (niet) weten waar iets of iemand is/zich bevindt/ligt enz.).
bron: http://ans.ruhosting.nl/e-ans/18/05/04/12/02/body.html
vgl ook: zijn, het weten ~
opm: Ik denk dat in NL die constructie met te + inf. ook vaak vermeden wordt.
Weet gij mijn sleutels liggen?
(Weet jij mijn sleutels te liggen? Weet jij waar mijn sleutels liggen?)
Weet gij de Jean zitten?
(Weet jij waar Jean is/uithangt?)
Volgt mij maar, ik weet het zijn.
(Volg mij maar, ik weet waar het is.)
Ik weet hem wonen, dat is schuin over de Colruyt.
(Ik weet waar hij woont,…)
https://taalkoeien.wordpress.com/2007/06/13/weet-jij-hem-te-wonen/
iemand kennen (enkel in bepaalde constructies)
Het is weet hebben van dat hier versterkt wordt tot kennen.
Ge kunt dus niet zeggen: ‘Ik weet de Jean heel goed.’
Ik weet iemand die twee marathons achter elkaar gelopen heeft.
touwtrekken
opm.: maar niet in uitdrukkingen zoals (fig.)‘dat getouwtrek tussen de partijen’ of ‘touwtrekken over en weer’
in Antw: koor-trekken
Op het Chirokamp was het koordtrekken het finalespel tussen de twee kampen.
touwspringen (SN: touwtjespringen)
Antw: koor-springen
Koordpringen een stom spelletje voor kinderen? Vraagt dat maar eens aan een bokser.
luisteren naar
SN: hoorde aan, heeft aangehoord
De verdachte ‘aanhoorde de rechter’. In Hollands-Nederlands zou dat zijn: de verdachte ‘hoorde de rechter aan’.
Twee tegenstrijdige standpunten tegelijk innemen.
ook: warm en koud tegelijk blazen
ook met omgekeerde volgorde: koud en warm (tegelijk) blazen
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands
De Jean blaast warm en koud tegelijk: Langs den ene kant zegt em uit de vereniging te zullen gaan en langs den andere kant stelt em zijn eigen kandidaat voor het bestuur.
nog iets, nog één ding
En trouwens, ik wil nog één iets zeggen: Als gij de deur zogezegd op slot hebt gedaan, hoe kan het dan dat de sleutel nog binnen lag?
fig.: iets voorzichtig komen aanbrengen
Van Dale online: Belgisch-Nederlands, spreektaal: iemand op zijn sokken horen afkomen
zie ook afkomen, sleffers, op zijn ~, op zijn kousenvoeten afkomen
Onze Jeroen ging zeker een uur studeren. ’t Duurde geen vijf minuten of hij kwam op zijn sokken af: “Mag ik eens gaan zien of de Jasper thuis is?”
zoen
zie synoniemen in andere regio’s bij bees
Jolientje gaf haar bomma een zacht toeteke op haar kaak.
> andere betekenissen van toet
informele afscheidsgroet
Van Dale online: kindertaal
Is in Vlaanderen de laatste decennia de kindertaal ontgroeid en wordt nu vrij algemeen gebruikt. Ook de uitspraak is geëvolueerd van dadda met twee korte a’s naar daddaaa met een langgerekte eind-a.
Kan ook pejoratief gebruikt worden.
synoniem: dadakes, salut, salukes, salodder; dada zijn
Daddaaa, ik ben ermee weg. Slukes, tot morgen.
Stijn Stijnen had het wel bruin gebakken bij Club Brugge. Dus: dada Stijntje.
“ben belange nog niet een moeder maar ik ken wél het probleem :-s keb je alevast toegevoegd aan men msnlijst :-) ik zie je dan wel! dadakes.” (fobiechat.nl)
> andere betekenis van dada
De Ronde van Vlaanderen, De Ronde
De combinatie De Ronde Vlaanderens Mooiste levert meer dan 50.000 googlementen.
ook: Vlaanderens Schoonste, zie voorbeelden
De Ronde is Vlaanderens Mooiste. In het meervoud is dat: De rondingen (van Lesley-Ann Poppe) zijn Vlaanderens mooiste. Pfft, van onderbroeken humor gesproken.
Of De Ronde Vlaanderens Mooiste blijft na de eliminatie van de Muur, is nog maar de vraag.
Na een memorabele 100ste Ronde van Vlaanderen wordt ook de 101ste editie van “Vlaanderens Mooiste” eentje om duimen en vingers bij af te likken. (rondevanvlaaderen.be)
Vlaanderens Schoonste was dit jaar Vlaanderens Stilste (nieuwsblad.be – 2021, coronajaar)
Zo werd nog maar eens bewezen: ‘Vlaanderens schoonste’ kan nog steeds heel wat wielerharten beroeren.(knack.be)
jaar met uitzonderlijk goede resultaten
Van Dale online: Belg.-Ned
< boerenjaar, jaarkring van een landbouwer, met betrekking tot den meer of minder goeden oogst, vergelijk ‘appeljaar’.
”Hij zou misschien wel rijk geworden zijn, want hij heeft vele goede boerenjaren beleefd”, Conscience (ed. 1867) (Woordenboek der Nederlandsche Taal)
Oorsprong: goede resultaten in de landbouw en de veeteelt. Heden komt het in verschillende contexten voor; om te verwijzen naar de uitzonderlijke prestaties van sportlui, van politici, van zangers en acteurs en zelfs van bedrijven.
Dirk De Wolf gisteren 21/9/2011 in De Laatste Show: “Philippe Gilbert had een echt boerenjaar, hij won zowat alles wat er te winnen was.”
demorgen.be: Met 15 procent groei in 2014 en 7 procent in 2015 klokte Brussels Airport vorig jaar af op bijna 23,5 miljoen passagiers. 2016 leek zich eveneens aan te kondigen als een boerenjaar. Maar de enorme klap van de aanslagen op 22 maart heeft Zaventem terug naar af gestuurd.
2018 was voor Niels Destadsbader een boerenjaar.
Brak is het Antwerps/Kempisch (jeugd) woord voor de staat na de dronkenschap, ook wel de kater genoemd. Kan ook staan voor zware vermoeidheid.
“Kzen echt zo brak, kheb al twee keer moete spauwen.”
“Heel den dag gewerkt, kzen brak !”
“Bert, ge hed echt den brakste kop van vlaanderen”
> andere betekenis van brak
Een uitdrukking van een staat van zware beschonkenheid.
Vooral populair bij de jeugd van de Antwerpse Kempen
uitspraak met zware e
> andere uitspraak van daarm
zie ook: pottendarm, zjaak, pottoe, poepeloere, petrol zijn, meurg
“amai, den Bert staat er weer ze, me zijne deirme kop”
“Laat me doen, kzen deirm”
“ej mottige kalle, kzen deirm, gaan we muilen?”
“’t Is ni omdak nen tak op mijne kop heb dak deirm zijn!”
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
