Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente toevoegingen

    De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #14521

    koning, we geven ons geld niet aan de ~
    (uitdr.)

    zie we geven ons geld niet aan de koning

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door fansy (11 Aug 2021 00:52)

    👍
    264

    #14522

    we geven ons geld niet aan de koning
    (uitdr.)

    - geen geld verspillen, het geld niet door ramen en deuren buitensmijten
    - onnodige kosten vermijden

    vgl we stoken niet voor de koning

    Mijn grootvader draaide zijne frank 2 keer om, onder het moto: ik wil mijn geld niet aan de koning geven.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door fansy en laatst gewijzigd door fansy (07 Aug 2021 18:37)

    👍
    217

    #14523

    vanboven blinken, vanonder stinken
    (uitdr.)

    schone schijn

    zie verder ook vanboven pront, vanonder stront

    Iemand die het vooral moest hebben van uiterlijke schijn, beschreef mijn grootmoeder als volgt: ‘Het is er een van vanboven blinken en vanonderen stinken’. (Ann De Craemer voor DM.be)

    2 reactie(s)
    Toegevoegd door fansy (11 Aug 2021 00:52)

    👍
    238

    #14524

    koning, we stoken niet voor de ~
    (uitdr.)

    zie we stoken niet voor de koning

    -

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door fansy en laatst gewijzigd door fansy (11 Aug 2021 08:10)

    👍
    209

    #14525

    we stoken niet voor de koning
    (uitdr.)

    We stoken niet voor buiten, geen warmte, geen energie verspillen

    vgl we geven ons geld niet aan de koning

    Wie in de winter deuren liet openstaan, kreeg deze vermaning te horen: ‘We stoken niet voor de koning!’ (Ann De Craemer voor DM.be)

    Mijn grootouders heb ik deze uitdrukking ‘we stoken niet voor de koning’ nog weten zeggen toen we als kind de achterdeur lieten openstaan als het koud was en binnen de kolenstoof brandde.

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door fansy en laatst gewijzigd door fansy (06 Aug 2021 12:57)

    👍
    231

    #14526

    Moedertjesdag
    (begrip)

    uitspraak- en schrijfvariant van Moederkesdag

    zie ook Vadertjesdag

    -

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door nthn (05 Aug 2021 04:27)

    👍
    230

    #14527

    schoon spreken
    (uitdr.)

    - keurig spreken, beleefd spreken, AN spreken
    - articuleren, verstaanbaar en duidelijk spreken

    VD online: gewestelijk

    zie ook schoon Vlaams

    Lieve schat, we spreken schoon, hoe zeggen we dat als we iets krijgen? Dank u wel mevrouw!

    Seg manneke kunt gij niet schoon spreken misschien, ik versta u maar amper met uw gemommel.

    Haar zoontje van 2 jaar kan al heel schoon spreken.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door fansy en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (10 Aug 2021 20:16)

    👍
    268

    #14528

    dieren, vroeger toen de ~ nog spraken
    (uitdr.)

    zie vroeger toen de dieren nog spraken

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door fansy (21 Jul 2021 00:51)

    👍
    231

    #14529

    vroeger toen de dieren nog spraken
    (uitdr.)

    heel, heel lang geleden

    Vroeger, toen de dieren nog spraken en het internet nog niet bestond, was Lego enkel een hoop blokken. (newsmonkey.be)

    Vindt u dat de voetbalsterren van vandaag teveel verdienen? We zullen er niet te diep op ingaan. Vroeger, toen de dieren nog spraken, ging het er helemaal anders aan toe. (nr10.be)

    Vroeger, toen de dieren nog spraken en de mensen nog niet twitterden, betekende ‘economie’ zoiets als ‘huisregel’. (liberales.be)

    Vroeger toen de dieren nog spraken, spraken zij waarschijnlijk Kempisch.

    Vroeger, toen de dieren nog spraken, waren basketsloefen (basketsloefkes) hoge zwart/witte stoffen sloefen. (Georges)

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door fansy en laatst gewijzigd door fansy (11 Aug 2021 18:21)

    👍
    255

    #14530

    Hoe zijt ge
    (vaste woordverbinding)

    verkorte vraag van: Hoe ben je gekomen?

    uitspr.: Hoe zijde? Hoe zedde? Hoe zijde gij? Hoe zedde gij?

    Maar… wie dan we hier emme, se? De Jean! En hoe zedde gij? Met de bus of te poot?

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (21 Jun 2021 02:30)

    👍
    206

    #14531

    poot, te ~

    zie te poot

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (09 Jul 2021 23:18)

    👍
    224

    #14532

    reek
    (de ~ (v.), ~reken)

    hark

    Vroeg Middelnederlands Woordenboek: Oudste attestatie: Limburg, 1240

    wnt: reek, reke: thans vooral in Zuid-Nederland.
    Het woord is beperkt tot de volkstaal en dan hoofdzakelijk tot die van Brabant, Limburg en Oost-Vlaanderen. (Schuermans 1865-1870))
    Naast reek komen ook reik en rek voor; in verschillende dialecten is bovendien het vocalisme met dat van riek samengevallen, waarmee reek ook in betekenis nauw verwant is.
    Reecke, oft gritsel. Vn rasteau pour rasteller le foin, Plantijn (1573).

    Hij heeft de hof opgekuist (opkuisen) met de reek.

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door fansy en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (30 Nov 2024 17:49)

    👍
    259

    #14533

    beurtrol
    (de ~ (m.), ~len)

    Regelmatig afwisselende beurt, toerbeurt

    zie ook volgens beurtrol

    > Frans: à tour de rôle, om de beurt

    VRT Taalnet: beurtrol is Standaardtaal in België.
    Algemeen Nederlands zijn: bij toerbeurt, om beurten, om de beurt

    VD online: Belgisch-Nederlands: beurt volgens een vastgestelde volgorde

    Taaladvies.net: ‘Beurtrol’ is standaardtaal in België. ‘Toerbeurt’ is standaardtaal in het hele taalgebied.

    Taalwijzer – Paul Cockx: bij ‘toerbeurt’: is de gangbare term, niet ‘beurtrol’

    zie ook beurstsysteem

    De apotheek van wacht is geen nachtwinkel. De apothekers verzekeren deze dienst met een beurtrol, bovenop de normale openingsuren. (Gezondheid.be)

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Scrubs Scrubman en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (06 Oct 2021 06:24)
    Dit woord was woord van de dag op 02 May 2020

    👍
    324

    #14534

    zereloper
    (de ~, m., ~s)

    een hardloper, een atleet die zeer snel kan lopen

    Die man zit altijd gespannen naar de TV te kijken, wanneer de zerelopers in het sportnieuws aan de beurt zijn.

    4 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door De Bouck en laatst gewijzigd door Amafot (13 Jan 2023 11:06)

    👍
    251

    #14535

    nat gelegen hebben
    (uitdr.)

    wordt gezegd tegen iemand die heel vroeg wakker is, waarvan men dat niet gewoon is

    Het is 6.30 uur, zo vroeg wakker en al koffie aan ’t zetten?
    Gij hebt nat gelegen zeker?

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door fansy (06 Aug 2021 11:30)

    👍
    207

    #14536

    aanvang, van bij de ~
    (idioom)

    vanaf het begin

    Al van bij de aanvang had ik de indruk dat het niet goed zat.

    1 reactie(s)
    Toegevoegd door fansy (05 Aug 2021 21:03)

    👍
    310

    #14537

    doorschuifoperatie
    (znw. de ~ (v) ~s)

    woord dat voor meerdere doelen gebruikt wordt:

    1) het doorschuiven van de problemen (NL: hoofdpijndossier) van de zittende regering (of gemeentebestuur) naar de volgende.

    2) een wisseling (meestal opschuiven naar boven) van de postjes bij een directie omdat een bestuurder vertrekt.

    Boudewijn Bouckaert: ‘Doorschuifoperatie van de Vlaamse Regering inzake de taaltest is ronduit belachelijk’ (LDD)

    Doorschuifoperatie verwacht aan top BNP Paribas. (Nieuwsblad.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door LeGrognard (23 Jul 2021 11:22)

    👍
    295

    #14538

    Picon
    (znw. van merknaam, de ~ (m) ~s)

    Toevoeging aan het bier: een soort likeur (15-18 graden) donkerbruin van kleur op basis van sinaasappels die aan een gewone pint toegevoegd wordt. Vooral bekend in West- en Frans-Vlaanderen.
    De naam Picon wordt gebruikt voor het toevoegsel zelf alswel het bier met Picon erin. Of met witte wijn.

    Zie ook: smoske en mazoutje en schreve en reacties.

    Ik dacht een Trappist voor te hebben maar het bleek een Picon. Da’s efkes wat anders!

    4 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door LeGrognard en laatst gewijzigd door de Bon (10 Jul 2021 07:57)

    👍
    214

    #14539

    afslagen
    (ww. sloeg af, afgeslagen)

    afranselen, afrossen

    Van Dale 2015 online: afslaan: afranselen (weinig gebruikt)

    vnw: iemand afslaan: iemand aftuigen, neerslaan, bewusteloos slaan

    zie ook afmotten, afperen, aftroeven

    demorgen.be: Floyd Mayweather heeft vrouwen afgeslagen: niet één keer, maar zeven keer.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (08 Aug 2021 21:28)

    👍
    265

    #14540

    vangen, vogeltjes ~
    (uitdr.)

    zie vogeltjes vangen

    -

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door fansy en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (11 Aug 2021 00:52)

    👍
    207

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.