Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente toevoegingen

    De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #11281

    sneeuwklassen

    zie sneeuwklas

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (15 Jul 2021 14:12)

    👍
    179

    #11282

    bosklassen

    zie bosklas

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (11 Aug 2021 01:10)

    👍
    219

    #11283

    depannage
    (zn.; v.; ~s)

    1) (dringende) herstelling bv. door een technicus
    2) meer algemeen: het dringend uit de nood helpen
    3) takeldienst: zie depannage

    vnw:
    •reparatie, servicedienst, pechdienst, takeldienst
    •(fig.) hulp in nood

    1) elektriciteitskeuringen-antwerpen.be: Sani-Elektro – Herstellingen en depannages

    2) Een voor-schrift is geen na-schrift!!! Respecteer de wetgeving en maak het uw arts en apotheker niet moeilijk… Een depannage door de apotheker moet de uitzondering blijven en mag niet de regel worden

    2) skynetblogs.be: Zonder cdH zijn er niet genoeg zetels voor een meerderheid, toch niet als de Vlaamse socialisten nee zeggen aan een deelname aan een federale regering. Een depannage door de PS lijkt weinig waarschijnlijk gezien de moeilijke relatie met de MR.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (09 Apr 2022 10:24)

    👍
    260

    #11284

    depanneur
    (zn. m.; ~s)

    technicus die (nood)herstellingen uitvoert

    addeco.be: Als depanneur staat u in voor herstellingen aan sanitaire installaties en chauffagesystemen

    fieuw.be: Onze groep is op zoek naar: • Een ervaren koeltechnieker / depanneur • Een ervaren koeltechnieker / monteur • Een ervaren tig-lasser / monteur.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door de Bon (06 Aug 2021 13:36)

    👍
    241

    #11285

    depanneur
    (zn. m.; ~s)

    fig.: iemand die een situatie komt depanneren, iemand die ter hulp schiet, iemand die de boel komt redden

    demorgen.be: Thomas Vermaelen als ‘depanneur’: “Uiterste best doen op linksback”

    standaard.be: SP.A bedankt voor rol als depanneur

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door de Bon (06 Aug 2021 13:35)

    👍
    210

    #11286

    heropstart
    (zn. m.; ~en)

    het heropstarten

    google2016 online: .BE (>28.900) ; .NL (>5.000 veelal mbt BE)

    demorgen.be: Brussels Airport test heropstart

    knack.be: Geplande heropstart Doel 3 en Tihange 2 is onzeker

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (11 Aug 2021 01:09)

    👍
    203

    #11287

    bleik, van mijnen ~
    (uitdrukking)

    aanmaning om de eigendom te verlaten

    vgl. van den hof en het hekken vast

    Van mijnen bleik! En riskeert het niet om hier nog ene voet in mijnen hof te zetten of ik zal mijn riek eens halen!

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door de Bon (06 Aug 2021 19:20)

    👍
    256

    #11288

    hekken, van den hof en het ~ vast
    (uitdrukking)

    zie van den hof en het hekken vast

    ,

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door Marcus (02 Aug 2021 03:31)

    👍
    214

    #11289

    hof, van den ~ en het hekken vast
    (uitdrukking)

    zie van den hof en het hekken vast

    ,

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Marcus (31 Jul 2021 17:40)

    👍
    191

    #11290

    van den hof en het hekken vast
    (uitdrukking)

    aanmaning om weg te gaan: “ga weg van mijn domein en kom niet terug”

    vergelijk ook bleik, van mijnen ~

    Stap het af! Van den hof en het hekken vast en dat ik u nooit meer zie!

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door de Bon (11 Jul 2021 18:13)

    👍
    176

    #11291

    frank
    (bijv. nw.)

    (culinair) met een overdreven scherpe of sterke smaak

    mogelijk een alternatieve uitspraak voor “wrang”

    Die saus met kappertjes en groene peper is me echt te frank, mijn maag kan er niet tegen.

    > andere betekenis van frank

    5 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door de Bon (04 Aug 2021 06:46)

    👍
    307

    #11292

    gouvernement
    (het ~, geen meerv.)

    provinciebestuur
    het gebouw waarin het provinciebestuur zetelde onder leiding van de gouverneur, tegenwoordig noemt men dit een provinciehuis
    (in beide betekenissen verouderd maar nog niet uit gebruik)

    Van Dale: BE; niet al­ge­meen

    “Schrijnend daartegen is het verval van het beschermde oude gouvernement in neo-klassistische stijl opgetrokken, waar het laatst de Rechtbank van Eerste Aanleg was gehuisvest.”
    (ocusophasselt.wordpress.com/2013/08/23)

    “De Vlaamse overheid gaat het Provinciaal Gouvernement op de Burg verkopen. Schepen van Financiën Boudewijn Laloo (CD&V) onderzoekt of het administratief gebouw kansen biedt voor de stad.”(HLN editie Brugge 050116)

    “Het Limburgse Provinciehuis, het Gouvernement aan de Maas, werd gebouwd in de periode maart 1983 tot oktober 1985.” (http://www.limburg.nl/)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door de Bon (02 Aug 2021 02:21)

    👍
    201

    #11293

    porderm
    (de ~, ~s, man. zelfst. nw)

    wapenvergunning (verouderd)

    < Frans: “port d’arme”, kort voor “permis de port d’arme”: vergunning voor wapendracht

    Mijn vader was boswachter en moest daarvoor een porderm aanvragen bij het gouvernement.

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door fansy (10 Aug 2021 19:21)

    👍
    170

    #11294

    vispatent

    zie patent

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (03 Aug 2021 15:01)

    👍
    207

    #11295

    patent
    (het ~, ~en, onz. zelfst. nw.)

    visvergunning

    zeer veel uitspraakvarianten: /petent/, /potent/…
    VD niet al­ge­meen: vis- of jacht­ak­te

    ook vispatent, visverlof

    Ik heb een proces gekregen omdat ik aan ’t vissen was zonder patent.

    toerismeturnhout.be : Als je liever op het Kanaal Dessel-Schoten of de Mellevijver vist, heb je een vispatent nodig.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door Marcus (09 Aug 2021 21:11)

    👍
    164

    #11296

    vel, blinken in zijn ~
    (uitdrukking)

    zie blinken in zijn vel

    ,

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (06 Aug 2021 09:17)

    👍
    200

    #11297

    la vie est belge
    (uitdrukking)

    letterlijk: “het leven is Belgisch”
    1 mogelijke interpretatie: “Het leven zal Belgisch zijn, open en tolerant.”
    Veel treffers op google. Mogelijk afgeleid van: La vie est belle, la vita é bella.

    ‘La vie est Belge’, krijt een jongen op een gevel. (NRC-Handelsblad)

    3 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door LeGrognard en laatst gewijzigd door LeGrognard (01 Aug 2021 19:28)

    👍
    197

    #11298

    Maria
    (eigennaam)

    Maria is in de bijbel de naam van de moeder van Jezus Christus; niet verwonderlijk is het een van de meest voorkomende vrouwennamen ter wereld en zeker in een katholiek land zoals België. In 2013 was Maria de meest voorkomende naam in alle Belgische regio’s, gevolgd door Marie. Er zijn talloze varianten voorhanden die de laatste jaren ook in Vlaanderen opduiken.

    Traditioneel spreekt men de naam Maria uit met de klemtoon op de tweede lettergreep als het gaat over de moeder van Christus of andere bijbelse figuren met de naam Maria. Ook in officiële situaties, bij een huwelijk of bij een verklaring op de rechtbank wordt deze uitspraak aangehouden. In een meer ongedwongen sfeer valt de uitspraak dikwijls op de eerste lettergreep: /márreja/ (Antwerpse Kempen) of /marjá/ (Hageland).

    Dikwijls wordt in de dagelijkse omgang ook Marie gebruikt, wat eigenlijk een Franse variant is. De klemtoon ligt daarbij bij op de tweede lettergreep.

    In vele streken van Vlaanderen wordt de naam verkort tot Mie, de ie wordt halflang uitgesproken. Ook Mit is een verkorte vorm, die dikwijls Miet wordt geschreven. Daarnaast komen nog veel voor: Mia, Ria, en (nu minder) Maaike en Ma (korte a).

    Verkleinwoorden zijn zeer veel in gebruik en hebben dikwijls de status van officiële naam: Marieke, Mieke, Mitteke, Mitje, Mietje, Makke. Ook de Franse diminutief Mariette komt veel voor en krijgt op zijn beurt de afkorting Jet, die dan ook het verkleinwoord Jetje wordt. (Jetje kan ook een verkleinwoord zijn van andere namen, bijv. Henriette en is ook zeer populair in Nederland)

    Combinaties met andere, overwegend Franse vrouwelijke voornamen, zijn legio: Marie-Francoise, Marie-José, Marie-Claire, Anne-Marie of Marie-Anne, Marie-Claude enzovoorts.
    Ook combinaties met overwegend Franse mannelijke voornamen zijn mogelijk, zowel in namen voor vrouwen als voor mannen: Jean-Marie, Joseph-Marie, Marie-Joseph…
    Heel dikwijls worden Franse combinatienamen vervlaamst: Marie-José wordt Miejo of Jo, Anne–Marie wordt Annemarie en vandaar Annemie, Marie-Joseph wordt Miejef, Marie-Louise wordt Marieloe enzovoorts.

    Minder verspreid maar toch vrij veel voorkomend is de naam Myriam die in wezen hetzelfde is als Maria. Hij wordt wel eens afgekort tot Mir.

    Ook in de islamitische wereld treft men Myriam veelvuldig aan, zij het met een andere spelling en uitspraak, bijvoorbeeld Meryem, Meyrem of Merjem.

    Uiteraard komen de meeste van deze varianten ook voor in Nederland.

    Maria van Bourgondië (1457-1482) en Maria van Hongarije (1505-1558) speelden allebei een grote rol in de geschiedenis van de Nederlanden.

    - Wat is uw naam?
    - Ik heet Maria Peeters maar alleman noemt mij Marie van ’t Smetje.

    Mie Citroen
    Mie Citroen Kwam Van De Mijn
    Met Een Mand Vol Vis
    Wie Haar Kent Zegt ’t Is Een Fijn
    Die Nooit Verlegen Is
    (http://www.axlpeleman.be/volksliekes/liedjes

    De doorbraak van Chris Lomme kwam er in 1959 met haar rol als Marieke in Schipper naast Mathilde (1955-1963).

    Mieke Vogels
    Maria Bertha Charlotte C. Vogels is een Belgisch politica voor Groen. (Wikipedia)

    Miet Smet
    Maria Bertha Petrus Smet is een Belgische christendemocratische politica uit Vlaanderen. Zij is een dochter van CVP-senator Albert Smet. (Wikipedia)

    Mia van Gorky opnieuw verkozen tot beste Belgische plaat (DS 051215)

    Ria Valk (Eindhoven, 11 februari 1941) maakt in 1959 haar eerste single, nadat ze is opgevallen door haar tweede plaats bij de Elvis-verkiezingen. (muziekencyclopedie)

    Mitje Geysen, Functies Lid werkgroep ontwikkelingssamenwerking (http://www.kontich.be/

    Legendarische winkelierster ‘Mitteke’ (91) overleden (HLN 300115)

    Onze buurvrouw noemden we Makke Boer, maar eigenlijk heette ze Maria Verbeek.

    Mijn beste vriend had een lief uit het noorden van de Kempen, ze heette Maaike en dat kenden wij niet. Ze was nogal klein van stuk en dan zegden we: “Ja ’t is maar een maaike, he!” en dan was hem natuurlijk kwaad.

    “Wat nu Marilou?” Is de titel van een roman van Jean Du Parc (1955)

    Miejef Callaert is een Vlaamse kunstenares.

    Meyrem Almaci is een Belgische politica voor Groen met de dubbele nationaliteit: Belgisch-Turks. Sinds 15 november 2014 is ze voorzitster van deze partij. ( Wikipedia )

    3 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door de Bon (04 Aug 2021 08:07)

    👍
    228

    #11299

    blinken in zijn vel
    (uitdrukking)

    er goed, fris en tevreden uitzien

    Hij blinkt in zijn vel als hij uit het bad komt.

    Sven Nys: “Van Aert blinkt in zijn vel, hij gaat de tijdrit winnen” (sporza.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Kastanjeoog en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (09 Jul 2021 08:57)

    👍
    255

    #11300

    blinkborstel
    (zn. m.; ~s)

    borstel om schoenen te blinken

    SN: schoenborstel

    Van Dale 2016 online: BE; spreektaal

    zie ook blink; schoenblink

    historischekranten.be: Dan opwrijven met den blinkborstel. Als deze be werking gedaan is. strijkt men over den schoen met een vochtig doek, en wrijft daarna op met een wollen lap.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door de Bon (11 Aug 2021 09:00)

    👍
    258

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.