Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente reacties

    De onderstaande reacties zijn de laatst toegevoegde reacties op termen in ons woordenboek.

    #1721 administratie

    Ik vermoed dat bv. BTW-administratie in de betekenis van de dienst op het ministerie van financiën die zich met de BTW bezighoudt ook VL is.

    Toegevoegd door Georges Grootjans op 30 May 2021 12:52

    #1722 inhebben

    Goed gedaan Bon, het is uw lemma.

    Toegevoegd door koarebleumke op 29 May 2021 14:43

    #1723 gaan

    De Vlaamse ‘kwaliteitsmedia’ en andere taalminnaars nemen die Hollandse ‘gaan’ ondertussen gretig over. De Standaard kopt gisteren bijvoorbeeld:

    “Zijn we anders en beter gaan koken door maaltijdboxen?”

    Wat doet die ‘gaan’ daar toch in godsnaam? Wij zouden zeggen:

    “Zijn we anders en beter beginnen koken door maaltijdboxen?”

    Toegevoegd door nthn op 28 May 2021 14:28

    #1724 platbroek

    Mensen die vooral zittend leven, zowel privaat als beroepsmatig hebben quasi geen billen meer. Dus geen poep of “lekker kontje” meer, want hun bilspieren sterven gewoon af als ze geen sport doen.
    Dat kan je langs achter of in profiel heel gemakkelijk zien. Ze hebben een platte broek want er zit gewoon niets in, aan de achterkant.
    Dat fenomeen kent het volk al sinds meerdere eeuwen. Autorijden, en computerwerken hebben deze platbroekigheid nog vergroot.
    In vroegere tijden kon je in die situatie niet normaal vechten, noch je verdedigen, noch gaan lopen.
    Dat is de grond voor de latere uitleg als lafaard, enz.

    Waarom zouden vrouwen overigens meestal een voorkeur hebben voor een man met een lekker kontje? Dezelfde spieren zorgen voor leven in de (bed)brouwerij. Zij weten dat goed genoeg.

    Deze platbroekigheid wordt nog meer beklemtoond door moderne jeansbroeken waarvan de lendenhoogte met zowat 10 cm verlaagd zijn. Aangezien er ook geen billen zijn en de broek niet kan gedragen worden door het bekken, zal ze niet anders kunnen dan afzakken.
    Vandaar het belachelijk achteraanzicht van een platbroek die neerhurkt. Hij zit daar inderdaad zo goed als met een bloot gat.
    Meest duidend voorbeeld is een bureelbediende, die geen sport doet.
    Veel politiekers hebben een gelijkaardig profiel, letterlijk dan, eventueel ook figuurlijk. Verslaggevers, idem dito.

    Taalgaardenier(27 mei 2021 02:57)

    Toegevoegd door Georges Grootjans op 27 mei 2021 06:14

    Met permissie, ik heb het lemma wat opgekuist Taalgardenier. Ge hebt weliswaar een van de kwalen van onze moderne tijd prozaïsch beschreven, maar als lemma in het woordenboek was het niet echt gestructureerd. Ook een kwaal van deze tijd: alles moet gestructureerd zijn ;)

    Uw oorspronkelijke tekst heb ik in commentaar hierboven geplaatst. In het lemma zelf heb ik een bron uit het Scheldwoordenboek van Marc de Coster vermeld en enkele voorbeelden uit de media toegevoegd.

    Maar bij bevestiging van dit alles zag ik dat platbroek al in het VW stond. Met uw goedvinden zal ik eerstdaags uw tekst naar dat oorspronkelijke lemma overbrengen en dit lemma hierboven schrappen zodat het allemaal schoon bijeen staat.

    Toegevoegd door Georges Grootjans op 27 mei 2021 06:31

    De definitie van platbroek = geen poep hebben, is niet terug te vinden op internet. Ik heb nochtans heel de lijst van platbroeken afgegaan. Het gaat altijd over de figuurlijke betekenis: lafaard, bangerd, enz.
    De herkomst van het woord is de letterlijke betekenis: een platte broek, maar niet aan de achterkant, zoals Taalgaardenier ze beschrijft, want een platbroek was een castraat.
    WNT:
    “2. Iemand die ontmand is, die onmachtig is eene vrouw te beslapen. In dezen zin opgegeven door Kiliaan en latere woordenboeken, en ook nog vermeld in de tegenwoordige, ofschoon deze betekenis waarschijnlijk sedert lang verouderd is.
    Plat-broecke. Eunuchus, kiliaan.
    Platbroek. Gelubde. Châtré, mutilé, halma.
    Platbroek, gesnedene, gelubde, v. dale”

    Taalgaardenier schrijft:
    “In vroegere tijden kon je in die situatie niet normaal vechten, noch je verdedigen, noch gaan lopen.
    Dat is de grond voor de latere uitleg als lafaard, enz.”
    De oorzaak dat een man eventueel niet kon vechten enz. ligt echter niet aan een gebrek aan spieren in de poep, maar aan een gebrek aan testosteron.

    Ik vrees dus dat noch de definitie, noch de etymologie juist zijn.

    Toegevoegd door de Bon op 27 mei 2021 14:17

    Toegevoegd door Georges Grootjans op 28 May 2021 14:02

    #1725 nit

    De ‘nit’ waarvan sprake in de voorbeeldzin is bovendien eigenlijk ‘ni’.

    Toegevoegd door nthn op 27 May 2021 09:45

    #1726 nit

    ‘Niet’ is net als bv. ‘vriend’ in het NL gewoon verkeerdelijk met ‘ie’ (lange i) i.p.v. ‘i’ (korte i) gespeld, echt Vlaams is dit dus niet.

    Toegevoegd door nthn op 27 May 2021 09:44

    #1727 ervaringrijk

    bron: de lijst op
    https://www.wetenschapsforum.nl/viewtopic.php?t=126934

    Toegevoegd door Georges Grootjans op 27 May 2021 08:46

    #1728 inhebben

    Voor de volledigheid heb ik de laatste zin er terug ingezet.

    Toegevoegd door de Bon op 26 May 2021 19:10

    #1729 aanslagjaar

    Als ge erover nadenkt: aanslagjaar = het jaar dat de belastingen een aanslag op uw portemonnee uitvoeren?

    Ik zou er niet van verschieten dat op het Algemeen Nederlands Woordenboek het volgende staat:

    belastingen: (vooral) in België

    ;)

    Toegevoegd door Georges Grootjans op 25 May 2021 18:36

    #1730 aanslagjaar

    Er staan allicht nog een aantal andere VL woorden in de begrippenlijst van de belastingsdienst:
    https://belastingen.vlaanderen.be/begrippenlijst

    Toegevoegd door nthn op 25 May 2021 16:57

    #1731 aanslagjaar

    Geen flauw idee wat de NL (of zelfs SN) term hiervoor is.

    Toegevoegd door nthn op 25 May 2021 15:56

    #1732 inhebben

    Voor mij moet die zin er niet per se in,Bon, maar ik vond het argument om hem weg te halen niet juist. Voor mij klopt die zin perfect en is er niks mis mee. In reactie 5 heb ik wel een ander voorbeeld uit de literatuur in de voltooide tijd met het werkwoord inhebben gegeven. In reactie 7 wilde ik gewoon illustreren dat had gehad (2 keer had dus) helemaal niet vreemd is in VL.

    Toegevoegd door Georges Grootjans op 24 May 2021 17:10

    #1733 inhebben

    Georges, die laatste voorbeeldzin heb ik weggedaan omdat ik het zelf een aardige constructie vond, niet omdat het geen correct Nederlands zou zijn of zo.
    Toevallig was dat de eerste zin die ik kopieerde, hij stond dus op plaats één in de kladversie. Ik heb hem meerdere keren gelezen en bleef hem raar vinden, daarom heb ik hem naar de laatste plaats verhuisd, daar viel hij minder op, dacht ik :) Om maar te zeggen hoeveel ik heb getwijfeld, maar als u de zin terug wilt is dat oké. Voor u alles he, Georges :)

    De voorbeeldzinnen in reactie 7 klinken in mijn Antwerpse oren helemaal goed, maar het werkwoord inhebben komt er niet in voor.

    ‘Had ingehad’ is voor mij wel juist als er een conditie aan verbonden is, bv.: De reparatie had wat ingehad zonder de hulp van die bekwame technieker.

    Toegevoegd door de Bon op 24 May 2021 15:35

    #1734 cinema, dit is geen ~

    Enkel de eerste zin is de letterlijke toepassing van cinema. De tweede zin is een toepassing van de meer figuurlijke betekenis van cinema (show, schertsvertoning, komedie).

    Toegevoegd door Georges Grootjans op 24 May 2021 10:58

    #1735 inhebben

    Het gaat hier om wat je allemaal zóu kunnen zeggen versus logica en stijl in een zin:

    Ik vind het luchtje altijd erg lekker, maar had het nooit opgehad als parfum. (ik vind en had, twee verschillende tijden in een zin).

    De leukste expo die Panamarenko liever niet had gehad.
    Wendy Leigh, de auteur van Bowies biografie ‘Bowie’, vertelde vandaag aan BBC News dat hij de “de laatste jaren” zes hartaanvallen had gehad. (het was qua stijl beter geweest om i.p.v. de eerste ‘had gehad’, ‘had gedaan’ te schrijven.

    De experts zeggen ook dat Maradona een betere kans op overleven had gehad bij een adequate behandeling. (zelfde euvel: twee verschillende tijden in een zin). Evident beter zou hier geweest zijn: ‘zou hebben gehad’.

    Toegevoegd door koarebleumke op 23 May 2021 23:50

    #1736 inhebben

    Vaste uitdrukking of niet, wat doet dat er nu toe? Kijk ik heb speciaal hierboven nog een citaat uit de literatuur toegevoegd van Antoon Gooien.En dat van dat twee keer hetzelfde woord in een zin is helemaal onzin.

    Maar eigenlijk is heel deze discussie overbodig want het werkwoord is inhebben en de voltooide tijd wordt vervoegd met hebben, dus als ge een voltooid verleden tijd wilt gebruiken in een zin dan moet ge hadden combineren met het voltooid deelwoord ingehad. Zo simpel is dat. Daar is niks verkeerd mee, in tegendeel grammaticaal moet het zo. Of anders zoudt ge de voltooid verleden tijd van inhebben moeten verbieden wegens ‘niet fraai’.

    En dan moogt ge er nog een aantal verbieden, ook die van de kwaliteitskranten:
    Ik vind het luchtje altijd erg lekker, maar had het nooit opgehad als parfum. (trendymama.nl)
    De leukste expo die Panamarenko liever niet had gehad. (apache.be)
    Wendy Leigh, de auteur van Bowies biografie ‘Bowie’, vertelde vandaag aan BBC News dat hij de “de laatste jaren” zes hartaanvallen had gehad (demorgen.be)
    De experts zeggen ook dat Maradona een betere kans op overleven had gehad bij een adequate behandeling (standaard.be)

    Toegevoegd door Georges Grootjans op 23 May 2021 17:53

    #1737 inhebben

    Reeds is “het gehad hebben met” een vaste uitdrukking. Twee keer hetzelfde woord of werkwoordsdeel in een zin is taalkundig gezien niet fraai, het is te vermijden in welke taal dan ook.
    Journalisten moeten nu eenmaal woordelijk weergeven wat iemand zegt. Daarmee krijg je vreemde zinnen zoals Lachaert het in een intervieuw heeft over een ‘bompakket’ aantrekken. (VRTNWS en diverse kranten).

    Toegevoegd door koarebleumke op 23 May 2021 15:39

    #1738 inhebben

    Wat krijgen we nu?

    Hij had het gehad met aanmodderen in een bandje en was gaan werken als magazijnbediende. (parool.nl)

    Alessandro Cordaro hield van de club KV Mechelen en van haar supporters, maar hij had het gehad met trainer Jankovic. (nieuwsblad.be)

    Maar wij hadden het gehad met Fouzi, en zeiden dat ook.(volkskrant.nl)

    Trouwens, wanneer is een vreemde constructie een criterium om Vlaams niet te weerhouden? Vreemd in de ogen/oren van wie?

    Toegevoegd door Georges Grootjans op 23 May 2021 10:45

    #1739 bloende

    ‘Dan’ in die tweede voorbeeldzin zou eigenlijk ‘as’ moeten zijn.

    Toegevoegd door nthn op 23 May 2021 09:32

    #1740 inhebben

    ‘Had ingehad’ is een vreemde constructie door VT + Voltooid deelwoord.

    Toegevoegd door koarebleumke op 23 May 2021 00:38

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.