Reacties van nthn

En dan nu de relevante lemma’s in/uit het Waasch Idioticon:

“TSJOEP, z. nw. m.. — Z. Sjoep, top. K. tsop. j. sop, top = cacumen.”

“SJOEP, z. nw. m.. == Top. De vogel zit op den sjoep van den boom. ’t Was vlak op ’t sjoepken van mijnen neus.
Ook soep, sop, tjoep, tjop.
Bij T. en R. sjop.”

“TJOEP, z. nw. m.. == Top, kop van den boom. S. De lijster zingt veel op den tjoep van dien populier.
— == Kwispel, tros. Aan de vier hoeken van het kussen hangt een tjoepken.”

“TOEP, z. nw. m.. == Toppunt van iets. Er zit een splinter in den toep van mijnen kleinen vinger. Hij kroop tot in den toep van den boom.
- == Kwispel. Aan de vier hoeken van sommige kussens is een saaien toep.
- == Bolvormig, uitstekend deel van iets. Aan sommige schelen is er een toep, om ze gemakkelijker te vatten.
- == Lichtzinning vrouwmensch. Zotte toep, wilde toep.
- Z. Neus.
— == Kuif van vogels.
Bij C. top.”

C. → Idioticon van het Antwerpsch Dialect (Cornelissen/Vervliet)
K. → Etymologicum Teutonicae Linguae (Kiliaan)
R. → Haspengouwsch Idioticon (Rutten)
S. → Algemeen Vlaamsch Idioticon (Schuermans)
T. → Hagelandsch Idioticon (Tuerlinckx)

Regio is garanti groter dan ‘t land van Waas, maar ik denk niet algemeen Vlaams. Komt trouwens ook hier en daar in Holland (zowel in ruime als enge zin) voor. Volgens De Taalgids. Jaargang 4 op dbnl.org (linken werken niet, ge moet het zelf zoeken) zou ’gevroegen’ in Noord-Holland in gebruik zijn (geweest) – het geschrift dateert van 1862. De huidige zoekresultaten voor ‘gevrogen’ van .NL zijn ofwel over stokoude teksten ofwel van de hand van Vlamingen.

Kverstaant! Ende ik heb een lemma toegevoegd voor aansteken, want dat stond er hier blijkbaar nog niet in.

Oeie, en ik ging just nog vermelden dat er ook een fuut is met de naam ‘dod-aars’.

‘Dot’ met een t is vermoedelijk een misvatting ontstaan bij de Hollanders omdat ze enerzijds de eind-e in vrouwelijke woorden afgeschaft hebben (en dus niet meer wisten dat het ooit ‘dodde’ was – in W-Vl en oostelijk O-Vl nog altijd is), en anderzijds enkel verkleinwoorden hebben waarin de ‘d’ stemloos is.

Zie ook de plantennaam ‘lisdodde’: de ‘dodde’ is een verwijzing naar de knot vanboven.