Reacties van nthn

Hij zou ze technisch gezien wel onafhankelijk kunnen bedacht hebben (zeker ‘lenterig’, dat een normale bn-afleiding is van een zn), maar uw opmerking is zeker terecht. De VRT heeft natuurlijk ook zijn mythevorming nodig.

In het Vlaams via het Frans, en in het Nederlands via het Engels? Het zou niet den eerste keer zijn, maar anderzijds gebruiken ze in NL ook gewoon klare taal, klare lucht, opklaren, enz. Misschien is het vooral de uitdrukking “het is klaar dat” (c’est clair, it’s clear).

Maar dan zit er mij toch nog iets dwars: voor ‘klaar’ in de betekenis ‘gereed’ zeg ik ‘klèèr’, met een zwaarlange e, maar voor ‘klaar’ in de betekenis ‘helder’ zeg ik ‘klaar’ met een lange a. Hebben we hier met een dubbele ontlening, of met een betekenisontdubbeling te maken?

‘Gunders getweêënt/gedrijent/…’ is voor mij ook een normale manier om meerdere mensen tegelijk aan te spreken. Idem voor ‘zunders getweêënt/…’, maar vreemd genoeg zou ik het in de 1e persoon meervoud niet direct gebruiken. Misschien omdat ik ‘wij’ zeg, en ‘wijs getweêënt/…’ niet echt klinkt.

Hoe zoude dat noemen, een collectief persoonlijk voornaamwoord? Komt dat ook in een of andere vorm voor ten oosten van de Schelde?

“Gunders getweêënt kunt toch van makander nie afblijven he.”
“Sedert da ze me hunder(s) gevierent naar ’t hol van Pluto verhuisd zijn, hebben ze noôit nie meêr iet laten weten.”

Merk ook op dat ik alleen in de tweede voorbeeldzin de s van de partitieve genitief kan laten vallen. Ik vind niet direct andere voorbeelden online.

Ik denk dat het vooral als geleerde leenvertaling voor het marginaler klinkend ‘marginaal’ gebruikt wordt.

Ik stel mij nu wel de vraag of er in de voorbeeldzin sprake is van grammatica: gereduceerd lidwoord (d’stal), of van een effectief onzijdige stal. Ik vermoed het eerste, maar misschien is het zo ver gevorderd dat het geslacht effectief veranderd is, zoals ‘fabriek’ ten oosten van de Schelde.