Reacties van nthn

Een voorbeeld van ‘dan’ bij een meervoud, uit Doel, helemaal in het oosten van het Waasland! Zie het tweede filmke, het begint rond 01:40.

https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2023/04/21/doel-herleeft-renovatie-hooghuis/

“‘k Vin da spijtig (…) dan die ministers azô maar over e menseleven beschikken en zô, da’ vin ekik heêl spijtig.”

Welkom adam, ge hebt gelijk, het wordt eigenlijk vooral/alleen in centraal Vlaanderen gebruikt. Voor mij (Waasland) is een uitdrukking gelijk “’t was nijg plezant” of “dien boek is echt nijg interessant” perfect normaal, maar buiten de centrumregio wordt het wel verstaan, maar niet gebezigd. Spijtig genoeg hebben we nog altijd geen mogelijkheid om een selectie van regio’s aan te duiden, dus ik heb het lemma op regio Antwerpen gezet met een verduidelijking in de beschrijving. Het zoveelste voorbeeld dat die vermaledijde ‘Brabantse expansie’ geen grond in de realiteit heeft.

Alleen vraag ik mij nou wel af, wonen der in Gent geen boerkes misschien?

Hij zou ze technisch gezien wel onafhankelijk kunnen bedacht hebben (zeker ‘lenterig’, dat een normale bn-afleiding is van een zn), maar uw opmerking is zeker terecht. De VRT heeft natuurlijk ook zijn mythevorming nodig.

In het Vlaams via het Frans, en in het Nederlands via het Engels? Het zou niet den eerste keer zijn, maar anderzijds gebruiken ze in NL ook gewoon klare taal, klare lucht, opklaren, enz. Misschien is het vooral de uitdrukking “het is klaar dat” (c’est clair, it’s clear).

Maar dan zit er mij toch nog iets dwars: voor ‘klaar’ in de betekenis ‘gereed’ zeg ik ‘klèèr’, met een zwaarlange e, maar voor ‘klaar’ in de betekenis ‘helder’ zeg ik ‘klaar’ met een lange a. Hebben we hier met een dubbele ontlening, of met een betekenisontdubbeling te maken?

‘Gunders getweêënt/gedrijent/…’ is voor mij ook een normale manier om meerdere mensen tegelijk aan te spreken. Idem voor ‘zunders getweêënt/…’, maar vreemd genoeg zou ik het in de 1e persoon meervoud niet direct gebruiken. Misschien omdat ik ‘wij’ zeg, en ‘wijs getweêënt/…’ niet echt klinkt.

Hoe zoude dat noemen, een collectief persoonlijk voornaamwoord? Komt dat ook in een of andere vorm voor ten oosten van de Schelde?

“Gunders getweêënt kunt toch van makander nie afblijven he.”
“Sedert da ze me hunder(s) gevierent naar ’t hol van Pluto verhuisd zijn, hebben ze noôit nie meêr iet laten weten.”

Merk ook op dat ik alleen in de tweede voorbeeldzin de s van de partitieve genitief kan laten vallen. Ik vind niet direct andere voorbeelden online.