Reacties van Georges Grootjans

https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2021/04/26/bekijk-een-bijzonder-interview-met-jaron-om-15-jaar-erkenning/

De discussie over de wijzigingen in het ANS blijft de gemoederen beroeren. Vandaag besluit Timothy Collemand e.a. in De Morgen:

“Een en ander laat vooral zien dat er in het debat over taal in Vlaanderen nog altijd een grote krampachtigheid heerst. We zijn met zijn allen erg gefixeerd op ‘fouten’, we zijn ervan overtuigd dat de vormen die we er vroeger op de middelbare school zelf ingedramd hebben gekregen de enige juiste zijn, en we vinden iedereen die een andere grammaticale variant dan wij zou durven te gebruiken een dommerik die het niet begrijpt. Het wordt tijd dat taalgebruikers wat loskomen van dat eeuwige verhaal van goed en fout en niets daartussen – van dat “taalfoutenfetisjisme”, zoals Rik Vosters het zaterdag in deze krant noemde. De grammatica van het Nederlands bestaat uit een hele waaier aan vormen en varianten van allerlei slag, en al die grammaticale rijkdom wordt in de ANS beschreven. Doe er uw voordeel mee!”

Die taalfoutenfetisjisme waarover Rik Vosters het had: “Wat wel nodig is, is stoppen met het foutenfetisjisme: taalbeheersing is meer dan enkel als/dan, noemen/heten en een paar onbenullige spellingskwesties. Net in een breder en dieper inzicht in patronen, structuren en statistische wetmatigheden achter taalvariatie schuilt de ware schoonheid van taal. Laten we de verwondering over taal vooral stimuleren, ook bij jongeren, om zó ook tot een hoger taalbeheersingsniveau te komen, in plaats van elke vorm van enthousiasme over taal nuanceloos neer te sabelen met rode pennen.”

Die rode pennen uiten zich overigens ook in alle zeg-niet-zus-maar-zeg-wel-zo rubrieken die er bestaan en bestaan hebben.

Arrè ja, zowel dieprvries als diepvriezer staan ongemarkeerd in de gratis Van Dale online. Wel enkel in de betekenis van ‘diepvrieskist’. Zo’n diepvrieskist is toch zo’n grote diepvriesbak die ge van boven open doet? Enfin, die vernauwde betekenis zal wel aan Van Dale liggen want de goegels in NL wijzen op ruimere toepassingen.

Welkom Alice van de Elst.
Beide uitleggen kunnen toch kloppen? Sommige woorden hebben nu eenmaal meerdere betekenissen.

De dt-regel was dezer dagen weer onderwerp van gesprek:

Eerst was er Kristien Hemmerechts die naar eindleiding van een Brits voorstel om milder te zijn tov taalfouten bij studenten in De afspraak een pleidooi hield voor eenzelfde midlheid tov dt-fouten. Zeker als de focus op wat anders moet liggen, bv. creatief schrijven of een ander vakgebied.

Daarop reageerde Joël De Ceulaer in De Morgen, eigenlijk in naam van Mia Doornaert volgens zijn eigen zeggen, om die mildheid als luiheid af te schilderen.

En nu hebben we deze stelling van o.a. Ruud Hendrickx en Dominiek Sandra:
https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2021/04/23/nee-je-kunt-er-niets-aan-doen-dat-je-dt-fouten-schrijft/

Persoonlijk heb ik wel oor naar het argument dat als een groot deel van de mensen de regel onvoldoende kan toepassen of zelfs geremd is om te schrijven omwille van de regel, dat er dan gerust iets aan de regel mag veranderen.

Het sluit aan bij een beeld dat ik al eerder gebruikt heb: SN zoals Martine Tanghe dat gebruikt is keurturnen op het hoogste niveau: toeren doen op een balk van 10 cm dik. De meeste mensen hebben een breed voetpad nodig om niet te vallen. En ook die keurturners lopen in het dagdagelijkse leven liefst op een breder pad. Taal moet comfortabel zijn, geen hindernissenparcours. Er zijn al genoeg dingen die van nature moeilijk zijn en waar we weinig aan kunnen veranderen zoals rekenen. Of tekenen.

Kortom, als blijkens het artikel in 1706 een Nederlandsee dominee voorstelt om een dt-regel in te voeren, waarom zou men dan 315 jaar later – met voortschrijdend inzicht – deze regel niet mogen veranderen?