Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dagelijks kiezen we een woord van de dag, uit de vele plezante woorden die in dit Vlaams woordenboek terug te vinden zijn.
Het Vlaams woord van de dag is ook beschikbaar als
RSS Feed
een rit over kasseien
< sportterm
zie ook kasseientocht, kasseirit, kasseivreter, kasseiweg, kasseistrook, kasseibaan
Belgen over hun rollen en ambities in de kasseienetappe naar Roubaix: “Het wordt ieder voor zich” (hln.be)
vnw: in België soms voor: steunpunt, bijkantoor
Een antenne van het justitiehuis in Vilvoorde brengt de werking dichter naar het lokaal niveau en het verlaagt de drempel voor de cliënten (slachtoffers, daders en burgers). (departementwvg.b)
Bijna 360 personen gevaccineerd in de lokale antenne van Sint-Joost deze donderdag (sjtn.brussels)
Dienst Gezin van de Stad Brussel: Antenne van het Jonge Kind (brussel.be)
Vanaf juli 2014 zal de Kempense Antenne van het Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle (FANC), die werd opgericht in 2001, bereikbaar zijn per telefoon (stora.org)
…bezweek de rijder aan zijn verwondingen na zijn overbrenging naar de medische antenne van het circuit.(autosportwereld.be)
thuiswedstrijd, wedstrijd die op eigen veld gespeeld wordt (van een ploeg, land, …); terugmatch
ANW: (vooral) in België
google2015: .BE (>72.000) ; .NL (>3.000)
De Rode Duivels spelen vanavond een vriendschappelijke thuismatch tegen Italië.
nieuwsblad.be: Tennis Vlaanderen wil echte thuismatch in finale Davis Cup
focus-wtv.be: BC Oostende wint eerste Europese thuismatch
dat zal waarschijnlijk niet gebeuren, niet lukken
minder gebruikt: er zal (nog) iets van in huis komen
vnw: daar komt niets van in huis: daar komt niets van terecht
Taaladvies.net: standaardtaal in België
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, algemeen
zie ook komen, niets van in ~
Ah, zondag gaat ge uw kamer opruimen? Ik vraag mij af of daar iets zal van in huis komen…
Gij met uw vriendjes een heel weekend naar de zee? Daar komt niks van in huis! (=dat laat ik niet toe)
De rechtbank heeft bepaald dat die moeten betaald worden, maar daar komt niets van in huis. (nieuwsblad.be)
Bedoeling is om het huis te slopen en een nieuwbouw in de plaats te zetten. “Maar daar komt niets van in huis”, vertelt buurtbewoners Dieter. (hln.be)
te ver gaan
vnw: over zijn hout gaan: te ver gaan, de perken te buiten gaan
Van Dale on line: BE niet algemeen
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Over zijn hout(je)gaan, over de schreef, de perken te buiten gaan, eig. iemands crediet overschrijden. In Noord-Nederland onbekend.
“Ganzenspel dat was voor de kleineren. Dan werd er gezeurd en bedrogen, tot er ruzie van kwam. Onverbiddelijk werden we naar ons bed gestuurd. zie zeuren
Als het erg over zijn hout ging werd er wel eens een oorveeg uitgedeeld,(…)” (Website Jan De Cooman – Appelterre)
“Daar stonden meer dan vijftig menschen rond.
Negemassij!… Het ging over zijn hout. Wie zou het uitgestaan hebben?” (Ernest Staas van A. Bergmann)
algemeen ziekenhuis
zie ook gasthuis, kliniek, krankhoes
O.-Limburg: sjpittal (onz.)
DS2015 standaardtaal
Van Dale: hospitaal < Lat. hospitales (hotel, hospitaal)
1. (militair) ziekenhuis, waar zieke en gewonde soldaten verpleegd worden
vgl. hospitalisatie; hospitaalbed
zie ook verzamellemma geneeskunde
Ze zijn hals over kop met hun kleine naar het kinderhospitaal gereden.
Es_te krank weusj, mos_te noa ’t sjpittal. (Limburg)
(als je ziek wordt moet je naar het ziekenhuis)
wikipedia: "Het leven zoals het is is een Vlaamse documentaire- en realitysoapreeks die in 1998 op Eén debuteerde. Het was de eerste Vlaamse reality soap.
Het programma filmt meestal één seizoen lang gewone mensen op een bepaalde locatie of tijdens het uitoefenen van een bepaald beroep. De makers registreren enkel wat er gebeurt en nemen zelf geen deel aan de gebeurtenissen. Tijdens de montage wordt er wel een voice-over aan de beelden toegevoegd.
De eerste reeks van “Het leven zoals het is” uit 1998 speelde zich af op een camping. In latere seizoenen filmde men onder meer in een kinderziekenhuis, een autorijschool, bij de Antwerpse politie en op de luchthaven van Zaventem. "
Inmiddels in het algemeen VL taalgebruik ingeburgerd en overgewaaid naar NL: het leven zoals het onverbloemd is
standaard.be: Het leven zoals het is: Raqqa
knack.be: In beeld: het leven zoals het is in het Witte Huis
olgo.be: het leven zoals het is … peuterklas
Opzoeken, googelen, scrollen, … het leven zoals het is op het VW.
Van Dale 2018 online: BE: fijne, snel smeltende, geraffineerde korrelsuiker
Opmerking: Volgens Van Dale is die Belgisch-Nederlands, maar: google 2018: .BE (>7.200); .NL (>53.000)
< De Tiense Suikerraffinaderij N.V. produceert suiker in verschillende korrelgroottes:
S0 poedersuiker 0,08 – 0,1mm (bloemsuiker)
S1 ultrafijne suiker 0,2 – 0,35mm
S2 fijne suiker 0,35 – 0,55mm (griessuiker)
BD brillant Decor 1,4 – 3,15mm
zie ook kristalisé, kristalisésuiker, cristalisé
In een Belgisch kookboek heb ik een (denk ik) lekker recept gevonden voor bavarois van Leffe Radieuse. Probleem is alleen dat er “griessuiker” in moet en ik heb geen idee wat dat is. Wie kan mij vertellen wat het Nederlandse equivalent hiervan is? (fok.nl)
Fijne griessuiker tienen van het merk Tienen is beschikbaar bij Delhaize voor de prijs van €2.34. (promobutler.be )
Schiftsuiker is een ultrafijn type van kristalsuiker (griessuiker). Verschillende merken bieden het aan als S1 suiker. (dagelijksekost.een.be)
Meisjesafdeling bij de chiro
andere samenstellingen met chiro, zie aldaar
De meisjeschiro gaat dit jaar eerst op kamp.
Meisjeschiro Londerzeel mobiliseerde haar leden om op de parkings van verschillende grootwarenhuizen paaseieren te gaan verkopen. (NB.be)
voorlopig
vnw: ten voorlopigen titel: voorlopig
Van Dale: BE; niet algemeen ten voorlopigen titel
op voorlopige basis
= voorlopig
zie ook titel
“… of door te postuleren voor een benoeming tot notaris-titularis op een vacante standplaats, of nog, ten voorlopige titel, als plaatsvervangende notaris.” (notasgent.be)
De curatele had ongeveer 2 miljard euro geëist en had daar al ten voorlopige titel 18,3 miljoen van gekregen. (demorgen.be)
rechter die belast is met de voorlichting van de pers
NL: persofficier
VD2015 online: in België
De fout is ontoelaatbaar, volgens de persrechter, maar de context kan deels verklaren waarom de onderzoeksrechter in de fout ging. (ATV Nieuws)
beenham
zie ook hesp
Een overheerlijke hotdog met beenhesp, die maak je met dit recept. Smakelijk! (lekkervanbijons.be)
Een heerlijke beenhesp op uw feest – Slagerij Traiteur Carlo – Gent
in eigen huis bereide beenhesp van brasvarken, vanaf 20 personen (decroosfoodboutique.be)
standaardspelling van nougabollen
uitspraak: klik op het pijltje
Van Dale online 2017
nougatbollen
BE; spreektaal niets!
zie ook de versterking: niks, nada, nougatbollen
ook verkorte vorm noega, nougat (zie voorbeelden)
“Alleen is het niet wat de filmindustrie, die kennelijk nougatbollen uit de fouten van de muziekindustrie heeft geleerd, in gedachten lijkt te hebben.” (demorgen.be)
“Die heeft vier jaar op tafel gelegen en daar is nougatbollen mee gebeurd.” (dekamer.be)
“Nog een geluk dat ze in haar jeugd een blauwe maandag had gewerkt als directiesecretaresse in die jutefabriek in Lokeren, anders had ze als pensioen ‘compleet nougatbollen’ gekregen.” (Tom Lanoye, Sprakeloos)
Aan zulke ongelijde projectielen heb je niks, nul, noega. (hln.be)
Die spelers hebben niks, nul, nougat bij STVV. (stvvfroum.be)
beleefdheidsuitdrukking vóór het eten, meestal uitgesproken door de kok of gastheer/-vrouw
komt in Nederland enkel voor dichtbij de grens met Vlaanderen
in het algemeen lijken uitdrukkingen met “laat het” in de betekenis “moge het” ook amper voor te komen in Nederland
zie ook smakelijk + commentaren; laat mij …, laat ons …
Voila se, paling in ’t groen van ’t huis. Laat het smaken!
lang staafje waarmee slijm uit de neusholte verzameld wordt om te onderzoeken (vooral bekend geworden tijdens de coronacrisis)
NL: (neus)swabstaafje
zie ook verzamellemma’s corona, geneeskunde
vgl. keelwisser
Sneller, gemakkelijker én minder pijnlijk: “Gebruik speekseltest in plaats van neuswisser”. (nieuwsblad.be)
Eén test, de neuswisser, wordt uitgevoerd bij mensen met klachten. (huisartsschoonbroek.be)
Om praktische redenen geeft men vaak echter de voorkeur aan orofaryngeale wissers of neuswissers. (domusmedica.be)
SN/NL: loze leiding
Ik wil een wachtbuis gebruiken om meerdere kabels in te steken. (bati-info.be)
Een mantelbuis (of loze leiding, in België wachtbuis genoemd) is een buis bestemd voor de doorvoer van telefoonkabels of elektriciteitsleidingen, of voor de doorvoer van water- en gasleidingen (vb. door de keldermuur). (Wikipedia)
cafébaas, iemand die achter de toog staat
NL: kastelijn
Vandaag lacht Stef Van den Bergh, de toogbaas, breed: ’Het gaat goed met het café". (standaard.be)
Gelukkige verzekerde mijn toogbaas me dat dit zowat de drukste avond van de feesten zou zijn. (nieuwsblad.be)
Maxim Willems, een ervaren rot met naar eigen zeggen al 30 jaar ervaring als tooghanger en 6 als toogbaas van Café Café in Hasselt. (still-magazine.be)
als men een schatting maakt: hooguit
vnw: hoop en al: ten hoogste, op zijn hoogst, niet meer dan
Het duurde hoop en al tien minuten voor de pompiers ter plaatse waren.
Ik ken de Paul zijnen ouwerdom niet, maar dat zal hoop en al 50 jaar zijn.
Op de mosselsouper was er hoop en al twintig man.
hoogte en dieptepunten, pieken en dalen
ook: hoogten en laagten
vnw: hoogten en laagten: wisselvalligheden, ups en downs
Typisch Vlaams: hoogten en laagten: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal
Hun relatie werd gekenmerkt door hoogtes en laagtes.
Er waren hoogtes en laagtes in zijn regeringsperiode.
‘Sophie Dewaele leeft in hoogtes en laagtes’ (Het Nieuwsblad:)
‘Een leven met hoogtes en laagtes’ (deredactie.be)
Piet Huyzentruyt getuigt in boek over succes en tegenslagen, over hoogten en laagten, over geluk en ongeluk. (made-in.be)
Dit seizoen vlot het echter maar mondjesmaat, en vooral met hoogten en laagten. (demorgen.be)
heel dringend
NL: spoedeisend
standaardtaal in België
Van Dale 2016 online: BE
zie ook hoogdringendheid
Hij had een attak gekregen en moest van de doktoor hoogdringend naar het gasthuis.
“Wie er iets meer van weet, moet mij dat hoogdringend meedelen. (taaladvies.net)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.