Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dagelijks kiezen we een woord van de dag, uit de vele plezante woorden die in dit Vlaams woordenboek terug te vinden zijn.
Het Vlaams woord van de dag is ook beschikbaar als
RSS Feed
beenham
zie ook hesp
Een overheerlijke hotdog met beenhesp, die maak je met dit recept. Smakelijk! (lekkervanbijons.be)
Een heerlijke beenhesp op uw feest – Slagerij Traiteur Carlo – Gent
in eigen huis bereide beenhesp van brasvarken, vanaf 20 personen (decroosfoodboutique.be)
standaardspelling van nougabollen
uitspraak: klik op het pijltje
Van Dale online 2017
nougatbollen
BE; spreektaal niets!
zie ook de versterking: niks, nada, nougatbollen
ook verkorte vorm noega, nougat (zie voorbeelden)
“Alleen is het niet wat de filmindustrie, die kennelijk nougatbollen uit de fouten van de muziekindustrie heeft geleerd, in gedachten lijkt te hebben.” (demorgen.be)
“Die heeft vier jaar op tafel gelegen en daar is nougatbollen mee gebeurd.” (dekamer.be)
“Nog een geluk dat ze in haar jeugd een blauwe maandag had gewerkt als directiesecretaresse in die jutefabriek in Lokeren, anders had ze als pensioen ‘compleet nougatbollen’ gekregen.” (Tom Lanoye, Sprakeloos)
Aan zulke ongelijde projectielen heb je niks, nul, noega. (hln.be)
Die spelers hebben niks, nul, nougat bij STVV. (stvvfroum.be)
beleefdheidsuitdrukking vóór het eten, meestal uitgesproken door de kok of gastheer/-vrouw
komt in Nederland enkel voor dichtbij de grens met Vlaanderen
in het algemeen lijken uitdrukkingen met “laat het” in de betekenis “moge het” ook amper voor te komen in Nederland
zie ook smakelijk + commentaren; laat mij …, laat ons …
Voila se, paling in ’t groen van ’t huis. Laat het smaken!
lang staafje waarmee slijm uit de neusholte verzameld wordt om te onderzoeken (vooral bekend geworden tijdens de coronacrisis)
NL: (neus)swabstaafje
zie ook verzamellemma’s corona, geneeskunde
vgl. keelwisser
Sneller, gemakkelijker én minder pijnlijk: “Gebruik speekseltest in plaats van neuswisser”. (nieuwsblad.be)
Eén test, de neuswisser, wordt uitgevoerd bij mensen met klachten. (huisartsschoonbroek.be)
Om praktische redenen geeft men vaak echter de voorkeur aan orofaryngeale wissers of neuswissers. (domusmedica.be)
SN/NL: loze leiding
Ik wil een wachtbuis gebruiken om meerdere kabels in te steken. (bati-info.be)
Een mantelbuis (of loze leiding, in België wachtbuis genoemd) is een buis bestemd voor de doorvoer van telefoonkabels of elektriciteitsleidingen, of voor de doorvoer van water- en gasleidingen (vb. door de keldermuur). (Wikipedia)
cafébaas, iemand die achter de toog staat
NL: kastelijn
Vandaag lacht Stef Van den Bergh, de toogbaas, breed: ’Het gaat goed met het café". (standaard.be)
Gelukkige verzekerde mijn toogbaas me dat dit zowat de drukste avond van de feesten zou zijn. (nieuwsblad.be)
Maxim Willems, een ervaren rot met naar eigen zeggen al 30 jaar ervaring als tooghanger en 6 als toogbaas van Café Café in Hasselt. (still-magazine.be)
als men een schatting maakt: hooguit
vnw: hoop en al: ten hoogste, op zijn hoogst, niet meer dan
Het duurde hoop en al tien minuten voor de pompiers ter plaatse waren.
Ik ken de Paul zijnen ouwerdom niet, maar dat zal hoop en al 50 jaar zijn.
Op de mosselsouper was er hoop en al twintig man.
hoogte en dieptepunten, pieken en dalen
ook: hoogten en laagten
vnw: hoogten en laagten: wisselvalligheden, ups en downs
Typisch Vlaams: hoogten en laagten: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal
Hun relatie werd gekenmerkt door hoogtes en laagtes.
Er waren hoogtes en laagtes in zijn regeringsperiode.
‘Sophie Dewaele leeft in hoogtes en laagtes’ (Het Nieuwsblad:)
‘Een leven met hoogtes en laagtes’ (deredactie.be)
Piet Huyzentruyt getuigt in boek over succes en tegenslagen, over hoogten en laagten, over geluk en ongeluk. (made-in.be)
Dit seizoen vlot het echter maar mondjesmaat, en vooral met hoogten en laagten. (demorgen.be)
heel dringend
NL: spoedeisend
standaardtaal in België
Van Dale 2016 online: BE
zie ook hoogdringendheid
Hij had een attak gekregen en moest van de doktoor hoogdringend naar het gasthuis.
“Wie er iets meer van weet, moet mij dat hoogdringend meedelen. (taaladvies.net)
(verouderd) fietspad
zie ook velobaan; velopad
“De heer D’Huvettere doet opnieuw zijn beklag over den erbarmelijken toestand van den veloweg van Zillebeke-statie naar Zille- beke-derp die weg gelijkt ..”
(http://www.historischekranten.be/issue/NVY/1910-12-17/edition/null/page/2)
gemixte soep
zie doorsteken
Een niet-doorgestoken soep werkt eetlustremmend voor de maaltijd. Ideaal dus voor wie streeft naar een kilootje minder. (solo.be)
Pompoensoep is een andere doorgestoken soep die in de winter heerlijk smaakt. (nutralife.be)
Het wit van de prei wordt fijn gesneden. afzonderlijk in boter gestoofd en bij de doorgestoken soep gevoegd (Het Ypersch nieuws (1929-1971) | 13 november 1948)
SN-NL: komen aanwandelen
bron: vnw
Als je van de Drachenfels komt afgewandeld zie je het kasteel prachtig verlicht al van verre liggen. (tripadvisor.be)
De oom en de tante van Luana stonden op het punt om met de wagen te vertrekken toen Emrah plots kwam afgewandeld samen met een vriendin. (nieuwsblad.be)
Algemeen Nederlands Woordenboek: (vooral) in België: houder voor bijvoorbeeld zeep, toiletpapier of handdoeken, waar op hygiënische wijze een beetje uitgehaald kan worden: dispenser, bijvoorbeeld voor zeep, toiletpapier of handdoeken
zie ook andere betekenissen van verdeler
Ons corona-rek: wc-papier, dettol (reiniger, spuitbus en doekjes, automatische zeepverdeler), rijst, bloem, pasta, cornflakes, donker brood (apart verpakt/2 sneetjes)…. (facebook.com/dagbladhandelverdijck)
Inbouw WC-papierverdeler met doseersysteem; de bovenste rol komt b? het verw? deren van de onderste automatisch naar beneden. (loggere.com)
Nog een handvol medewerkers was maandag in de late namiddag aanwezig toen vanuit de herentoiletten in jeugdcentrum de Bogaard op de Diestseweg in Geel een dichte rook opsteeg. Die kwam zowel uit een van de wc-hokjes als uit de handdoekenverdeler naast de wastafel. (gva.be)
(jur. neologisme): de machtiging van de politie om een woonst te betreden in het kader van het opsporen van personen die illegaal in het land verblijven
Van Dale 2018: woonstbetreding
voorlopig toegevoegd in april 2018
in BE machtiging van de politie om een woning te betreden in het kader van de opsporing van personen die illegaal in het land verblijven
google2018: .BE (>14.600) ; .NL (97 meestal mbt BE)
Tientallen gemeenten stemmen komende week tegen woonstbetredingen (vrt.be)
In de Commissie Binnenlandse Zaken werd dinsdag het wetsontwerp besproken voor woonstbetreding, met het oog op een gedwongen terugkeer van illegale vreemdelingen. (kerknet.be)
Premier Charles Michel (MR) wil de tijd nemen om te luisteren naar de opmerkingen over het wetsontwerp over de zogenaamde wet op woonstbetredingen. (demorgen.be)
palaveren, discussiëren
zie ook andere betekenis van parlesanten + etymologie
Zoals ze in Elsegem, mijn geboortedorp, zeggen: daar komt dan veel parlesanten bij. Veel praten en veel onderhandelen en een beetje de psycholoog spelen. (Willy Naessens in De Morgen)
In het stadhuis is er zich nu al maandenlang een “Team IT, Promotie en Data” intens aan het bezinnen (parlesanten) hoe men de Kortrijkse cadeaubon beter kan promoten, verkopen en beheren. (kortrijkwatcher.be)
Het Brabantse en Vlaamse werkwoord parlesanten betekent ‘redetwisten, hevig discussiëren’, ook ‘zwetsen, oeverloos praten’. Het werkwoord was ook in het Hollands bekend. (pure.knaw.nl)
En maar uithalen, en maar parlesanten in het Frans, en maar wapperen met de waaier. (knack.be)
“Hij heeft wel tijd om met u te komen parlesanten, maar blijkbaar niet met mij.” (hln.be: Daan Hugaert over het sappige taaltje van Eddy in ‘Thuis’)
verlengd weekend doordat ofwel de voorgaande vrijdag ofwel de volgende maandag een brugdag is
Je leest het goed: élke tweede vrijdag van de maand, steevast, vakantie of geen vakantie, brugweekend of niet, ze zijn op post. (managermagazines.be)
Openingsuren – Intermedi: 1 en 2 januari 2018 – brugweekend Nieuwjaar
Op vrijdag en zaterdag 12 en 13 november 2010 is er een brugweekend. Er worden voorstellen gegeven om de logopedie op een ander moment te laten doorgaan. (delogopediepraktijk.be)
1 mei, gegroeid uit de eis voor de achturige werkdag, kent een eeuwenlange proloog vooraleer het een wettelijk betaalde feestdag werd die vandaag door Jan-met-de-pet enkel nog ervaren wordt als inloopdag voor een brugweekend, voor een dagje pretpark en godbetert het voor een dagje shoppen, waarmee met dit laatste alle zingeving van 1 mei verloren is. (aalstnieuws.be)
délégué: Kameraden, 1 mei valt van het jaar op een dinsdag, Dat betekent dus een brugweekend!
Jean: Ha dat is goed, dan hebben we woensdag, donderdag en vrijdag extra verlof!
délégué: Hela, slimmeke, maandag verlof, hé!
Jean: Maandag ook al? Dat is dan een heel week verlof, nog beter!
(spottend) een wijk of straat waar veel dure nieuwe huizen staan waarvoor de eigenaars zich moeten tekort doen
zie ook geleiwijk, confituurwijk, bokes met confituur eten
Ja, het Broekveld dat is nu “rue confituur” he. Ze hebben daar van die paleizen gebouwd waarbij ge u afvraagt hoe ze die ooit gaan afbetaald krijgen.
uren waarop een winkel, instelling, kantoor, … open is, openingstijden
Taaladvies.net: “Zowel openingstijden als openingsuren is correct.
Vooral in België wordt openingsuren frequent gebruikt. In Nederland is die samenstelling minder gangbaar.”
opm.: het enkelvoud openingsuur is het tijdstip waarop de winkel e.d. effectief de deuren opent. Openingsuur en sluitingsuur.
Kent gij de openingsuren van de bibliotheek? Ik moet nog dringend een paar boeken terugbrengen.
(plechtige) ingebruikname, inwijding v.e. gebouw, complex enz.
vnw: inwijding, plechtige opening, onthulling, plechtige overhandiging
vgl. inhuldigen
Het Agentschap voor Natuur en Bos nodigt u uit op de officiële inhuldiging van de nieuwe paden in het Vlaams Natuurreservaat de Zwinduinen en -polders.
Nu eens krijgen ze als label alg.Belg.N., dan weer Belg.N., niet alg. Maar studio ‘lerarenkamer’, inhuldiging ‘inwijding, onthulling’, openingsuren ‘openingstijden’, zich interesseren aan ‘zich interesseren voor’, allergisch aan ‘allergisch voor’, zie hoger ‘zie boven’ hebben in VD nog steeds geen plaatsje gekregen. (dbnl.org)
In Niel stond zaterdagmiddag ook een inhuldiging op het programma. In de voormiddag werd een gloednieuwe brug over de Tunnelweg geplaatst. (standaard.be)
benaming voor JEP of Jury voor Ethische Praktijken inzake Reclame, die onderzoekt of reclameboodschappen die verspreid worden via de media in overeenstemming zijn met de regels inzake reclame-ethiek.
vgl. kernwaakhond, energiewaakhond; transparantiewaakhond
zie ook waakhond
Reclamewaakhond JEP wil dat Calvin Klein zijn jongste reclamecampagne stopzet omdat de jonge vrouw die wordt afgebeeld op de affiches teveel als lustobject wordt voorgesteld. (DS 161116)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.