Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dagelijks kiezen we een woord van de dag, uit de vele plezante woorden die in dit Vlaams woordenboek terug te vinden zijn.
Het Vlaams woord van de dag is ook beschikbaar als
RSS Feed 
iets of iemand bespotten
vnw: met iets/iemand lachen: spotten met iets/iemand, iemand uitlachen
NL: Ergens om lachen
Nederlanders lachen om iets of iemand,
Vlamingen lachen met iets of iemand.
zie ook lachen met
Uw pa kon er precies niet mee lachen toen ik bezig was over De Wever.
Die Hollander lacht altijd met België.
Ik heb er eens goed mee gelachen en ben toen doorgegaan.
dat is serieus, dat is ernstig, daar moet ge niet lichtzinnig mee omspringen
vnw: dat is niet om mee te lachen: daar valt niet mee te spotten, dat is geen kattepis
Van Dale 2020 online: BE
eigenlijk: dat is niet voor (mee) te lachen
ook: niet voor te lachen
Plagiaat is niet om mee te lachen – De Standaard
Lachgas is niet om mee te lachen: stad rolt actieplan uit. (hln.be)
Taboe: seksueel wangedrag door hulpverleners is niet om mee te lachen. (mo.be)
Hartafwijking is niet om mee te lachen | Awel
in de late avond plaatsvindend, geprogrammeerd,…
vnw: laat op de avond in samenstellingen: laatavondfilm, laatavondjournaal, laatavondprogramma, laatavondnieuws.
Van Dale 2017 online: BE
Van Dale noemt de volgende samenstellingen: laatavondfilm, laatavondjournaal, laatavondnieuws, laatavondprogramma, laatavondvertoning, laatavondvervoer, laatavondvoorstelling
Gilles De Coster presenteert laatavondprogramma op Vier (deredactie.be)
Veel te vroeg dus voor de mensen die de laatavondvoorstelling wensen bij te wonen in Metropolis. (vlaamsparlement.be)
Nieuw gezicht voor laatavondnieuws VTM – Gazet van Antwerpen
het (openbaar) kunstbezit
vnw: gebouwen, kunstwerken enz. die tot het cultureel erfgoed behoren.
Van Dale 2017 online: BE
vormvariant: kunstenpatrimonium
zie alg. samenstellingen met patrimonium
De deelraad Erfgoed en de deelraad Beeldende Kunsten sloegen de handen in elkaar om een inventaris op te maken van het gemeentelijk kunstpatrimonium. (hamme.be )
Het kunstpatrimonium van het begijnhof te Turnhout (kikirpa.be)
Het wordt gedeeld met het universiteitsarchief en het kunstpatrimonium van de KU Leuven die de kelderverdieping betrekken. (depotwijzer.be)
Kunstenpatrimonium van Vrije Universiteit Brussel: geëxposeerd én in je handpalm. (vub.ac.be)
jaarlijks feest van een vereniging, ook soms op de dag van een heiligenverering
Een teerfeest van een vereniging is vooral bedoeld voor de leden die dikwijls gratis (of zo goed als) eten aangeboden krijgen op kosten van de clubkas
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 3; Vlaamsheid: 5
Van Dale online: gewestelijk
Middelnederlands Woordenboek: teren: gezamenlijk eten of maaltijden, ook een feestmaal houden. Kiliaan teeren, teren
zie ook: teren
van een website geplukt: ‘Zaterdag 25 februari was het weer zo ver, het jaarlijkse teerfeest van St. Barbara met de "Koning- en Prinsenschieting.’
GELVOC: ‘Op vrijdag 4 mei organiseren we onze jaarlijkse algemene vergadering en teerfeest in de kantine van de sporthal.’
D’ oud-strijders hebben hun jaarlijks teerfeest en mijn schoonouders zijn er naartoe.
jong, aanstormend talent; nieuwe belangrijke speler
opm: De SN betekenis in Van Dale 2016 online: mannelijke hoofdrolspeler in een stuk met een liefdesintrige
Hij was vicepremier in de Wetstraat, ik was jeune premier bij een Amerikaans bedrijf op de Louisalaan. (demorgen.be)
reageerbuis
DS2015 standaardtaal
vgl. ook proefbuisbaby, proefbuisbevruchting
We houden het proefbuisje boven de bunzenbrander om het stofje op te warmen.
SN/NL: Caribisch
“Caraïbisch / Caribisch
Beide vormen zijn correct. In België is ‘Caraïbisch’ de gebruikelijkste vorm.” (vrttaal.net)
Caraïbisch stoofpotje met kip en ananas (15gram.be)
Het is afgeleid van de traditionele Angolese semba met zouk muziek uit de Franse Caraibische eilanden. (salsatitanico.be)
afkijken
vnw: iemand afzien: stiekem kijken naar wat iemand aan het doen is
Van Dale 1995: bij afzien: “4. leren doen door te kijken naar een persoon die erin bedreven is, syn. afkijken: iemand een kunst, de geheimen van een kunst afzien; -(gew. ongemerkt bespieden).”
Opm: De vermelding in Van Dale en vnw suggereert constructies zoals “Hij heeft hem een tijd afgezien en daarna een exacte kopie van zijn werk gemaakt”. Het is niet duidelijk of dergelijke voorbeelden in de praktijk gebruikt worden of werden.
ook in vaste woordverbindingen: afzien van iemand
Hebben ze afgezien van de Belgen. (hln.be)
> andere betekenis van afzien
het voor elkaar gekregen hebben, een prestatie geleverd hebben
het is wel leuk ma zo ingewikeld. 0. sontria. Lotte. ik heb het gekunnen het is heel moooooooooooi. (ketnet.be)
Handige Harry hier heeft het gekunnen. Heb mijn achterwiel gedemonteerd om het eens te laten rechten. (forum.mountainbike.be)
Chiro Ruien hebben het gekunnen: drie dagen vollenbak gaan in jeugdverblijf de Warande. (chiroruien.be)
krul
zie krollen
Encyclo.nl: krol is Zuid-Nederlands voor krul
Woordenboek der Nederlandsche Taal: gewestelijk, met name in ’t Brabantsch: krol
Begin vorige eeuw vond men het schattig en fotogeniek om in het haar van een baby 1 krol te draaien, die dan over het voorhoofdje viel.
Als mijn haar nat wordt, is de krol eruit.
1) vechtend over de straat rollen (ook fig.)
2) iets dat letterlijk over de kasseien rolt (bv. wielen)
3) een hoofd dat over de kasseien rolt: iemand die geliquideerd wordt (fig.)
zie kassei
1) Laat anderen maar over de kasseien rollen om zulke oude vetes uit te vechten, mij interesseert dat niet. (knack.be)
Waalse, Brusselse en Vlaamse politiekers rollen vechtend over de kasseien. (blog.seniorennet.be)
2) Over de geluidsoverlast veroorzaakt door de autobanden die over de kasseien rollen, was de schepen kort. (nieuwsblad.be)
Paardenkoetsen rollen over de kasseien van de rustige middeleeuwse stad Mdina. (1map.com)
3) Maar nog voor dat van Vladimir Vladimirovitsj zal het hoofd van Liz Truss over de kasseien rollen. (demorgen.be)
Als ik koning Albert was zou ik toch maar opletten met die liberale steun, want voor je ‘t weet rolt je hoofd over de kasseien van de Brusselse Grote Markt, en dan is het gedaan met naar de jaren ’30 te verwijzen nog vóór de N-VA haar fascistische dictatuur geïnstalleerd heeft. (adoc.pub)
vnw: zijn mond houden
ook: zijn bebbel (niet) kunnen houden
Typisch Vlaams: je bebbel houden: Geen Algemeen Nederlands; Gangbaarheid: 1; Vlaamsheid: 2
De inbreng van alle gasten is beperkt; Sven kan zijn bebbel niet houden. (twitter)
Na de ontspanning kon Bert weer zijnen bebbel niet houden. De onderwijzer had het aldra in ’t oog. (nieuwsvandegrooteoorlog.hetarchief.be)
Weet nu één ding zeker ….zal in het vervolg men bebbel houden wat betreft die storm in een glas water hoor want …we hebben gisteren namiddag er eentje gekregen met 90 a 100km per uur het was er eentje om "U "tegen te zeggen . (seniorennet.be)
vnw: maillot
Typisch Vlaams: maillot: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 1; Vlaamsheid: 3
Opm: Er bestaat ook een VL betekenis van maillot, zie ook reacties
2e kleuter tot en met 2e leerjaar. roze/witte collant; roze maillot met/zonder vollant/rokje; roze of witte danspantoffels; roos topje met logo van Tros (niet verplicht (danscompagnietros.be)
Indien je op zoek bent naar een collant waarop je kan vertrouwen tijdens lange, winterse fietstochten, hoef je niet meer te twijfelen. (fashionforcycling.be)
veel noten op zijn zang hebben
NL kapsones hebben
zie ook gesten hebben
zal niet geinteresseerd zij in barbie popjes die kostelijk zijn in onderhoud en meer streken hebben als een bok keutels. (reactie op artikel in HLN 190318)
bord met verkeerssignalisatie
“Signalisatie is standaardtaal in België. Het woord wordt in verschillende betekenissen gebruikt. Enkele synoniemen zijn bewegwijzering, verkeerstekens en wegmarkering.(…) Samenstellingen met signalisatie, zoals signalisatiebord en verkeerssignalisatie, zijn ook standaardtaal in België.” (taaladvies – vlaanderen.be)
Er is vanochtend grote hinder ontstaan op de Binnenring rond Brussel in Zaventem doordat een signalisatiebord boven de weg was beginnen te branden. (vrt.be)
De E40 in Aalter is in de richting van Brussel vrijgemaakt nadat een vrachtwagen een signalisatiebord afreed. (demorgen.be)
Boven de rijbaan zijn er alvast op verschillende locaties dynamische signalisatieborden aangebracht die wijzen op de maatregel. (nieuwsblad.be)
iemand met een schijnbaar aangeboren talent voor commerce, zaken doen, onderhandelen
soms ook meer pej. voor een gewiekst zakenman
Wordt dikwijls van kinderen gezegd als ze talent blijken te hebben om alles te onderhandelen en gedaan te krijgen.
zie commerçant
Als kind werd ik heel vaak ‘een geboren commerçant’ genoemd. (maximeliefooghe.be)
“Ben jij een geboren commerçant met een goede kennis Nederlands en Engels? Duw jij geen enkele uitdaging aan de kant?” (go4jobs.be)
Mulliez, een geboren commerçant met een kapitaalkrachtige textielfamilie achter zich, kwam er in contact met Bernardo Trujillo. (knack.be)
Mijn opa was oorlogsinvalide; dus het was mijn oma die de zaak deed. Ze was een geboren commercant en de zaak bloeide (twitter)
‘Ik ben een geboren commerçant’, zegt hij. ‘Ik verkoop tapijten aan Arabieren, ijs aan de ijsberen en een kam aan een kale man.’ (lijsterbes maart 2011)
bordenwisser, bordvager
ook: bordenveger
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 1; Vlaamsheid: 3
Jeujura Koffertje met krijt, whiteboardstiften en bordveger (dreamland.be)
Slapen deed ik niet, anders kreeg ik een bordveger naar mijn hoofd geslingerd maar naar mijn aandacht kon hij ook fluiten. (hln.be)
Het bord schoonmaken en regelmatig de bordvegers uitkloppen (nooit tegen de muur of vanuit het raam en op voldoende afstand van open ramen) (eerstegraad.sjabi.be)
Er zat een krijtbord, krijtjes, lat, en een bordenveger in. (blogspot.be)
bankrekening bij de post, BPost tegenwoordig
ook: postcheckrekening, zie voorbeelden
vnw: postrekening, girorekening
VD online: BE
NL: postrekening
Postchequerekening is de klassieke zichtrekening waarbij extra diensten en verrichtingen per stuk worden aangerekend. (bpostbank.be)
De Bank van De Post rekent vanaf 1 augustus beheerskosten aan voor de Postchequerekening. (standaard.be)
‘Men stelde me voor een postcheckrekening te openen. Dan zou men het bedrag overschrijven en…’ (standaard.be)
De bedoeling van de wetgever was ook de werknemer de bescherming van zijn loon te verzekeren wanneer dit gestort werd op een bank- of postcheckrekening. (kamer.be)
gillen, krijsen
vnw: gillen, schreeuwen
ook in bijeenkressen: zo hard krijsen dat iedereen opkijkt, toesnelt, …
zn. het gekres
De meisjes kressen van plezier.
Toen dat rek pardoes omviel kresten ze de hele GB bijeen.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
