Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Vlaams woord van de dag

    Dagelijks kiezen we een woord van de dag, uit de vele plezante woorden die in dit Vlaams woordenboek terug te vinden zijn. Het Vlaams woord van de dag is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #661 29 August 2023: leeftijd, de vierde ~

    leeftijd, de vierde ~
    (uitdr.)

    vnw:
    -de derde leeftijd: mensen die pensioengerechtigd zijn, 65-plussers
    -de vierde leeftijd: mensen van meer dan 80 jaar, 80-plussers

    Opm: Ondertussen ook in NL gebruikte term. Volgens sommige bronnen ligt de leeftijdsgrens van de vierde leeftijd op 75 jaar

    vgl. leeftijd, de derde ~

    Dan wordt een nieuwe categorie in het leven geroepen: de vierde leeftijd. Het geboortecijfer was ingestuikt en de levensverwachting bleef stijgen. (klara.be)

    We glijden van junior naar senior en komen terecht in de derde, de vierde leeftijd. (leefmagazine.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (03 Aug 2023 07:46)
    Dit woord was woord van de dag op 29 Aug 2023

    👍
    6

    #662 28 August 2023: leefloon

    leefloon
    (het ~, geen mv.)

    financiële tegemoetkoming aan minvermogenden

    vnw: bestaansminimum

    Van Dale 2014: in België
    NL bijstand.

    zie ook: leefloner, leefloondynastie

    Elke maand moet ik het geld bijeen schrapen om van mijn leefloon toe te komen.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door aliekens en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (03 Aug 2023 07:44)
    Dit woord was woord van de dag op 28 Aug 2023

    👍
    360

    #663 27 August 2023: leefkamer

    leefkamer
    (znw. de ~ v ~s)

    kamer waarin gewoond of geleefd wordt, living
    SN/NL: woonkamer

    vnw: woonkamer, huiskamer

    Een Van Gogh hoef ik niet in mijn leefkamer, maar Kevin De Bruyne wil ik wel in mijn voetbalploeg. (Walter van Steenbrugge)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door LeGrognard en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (03 Aug 2023 07:44)
    Dit woord was woord van de dag op 27 Aug 2023

    👍
    189

    #664 26 August 2023: lawaaihinder

    lawaaihinder
    (zn. m.)

    geluidsoverlast

    vnw: geluidshinder

    De Vlaamse regering lijkt ons de Oosterweelverbinding met haar 19 rijstroken in Deurne door de strot te gaan duwen, de luchtvervuiling en lawaaihinder nog zal vergroten en onze stadsgenoten letterlijk de adem zal ontnemen. (deredactie.be)

    4 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door LeGrognard en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (03 Aug 2023 07:39)
    Dit woord was woord van de dag op 26 Aug 2023

    👍
    308

    #665 25 August 2023: marcheren

    marcheren
    (ww. marcheerde, heeft gemarcheerd)

    functioneren, werken (van toestellen en apparaten, maar ook van principes, systemen, …)

    vnw:
    •lopen (in NL betekenis = gaan in VL, zie andere betekenis van marcheren)
    •functioneren, werken

    Typisch Vlaams: lopen, functioneren, werken: Geen Algemeen Nederlands; Gangbaarheid: 5; Vlaamsheid: 1

    Afgeleid van het Frans “marcher”.

    uitspraak: masjeren

    zie ook macheren

    Mijn koffiemachien marcheert niet goe meer, ik ga een nieuw moeten kopen.

    Uit De Morgen (7/9/11): ‘Strafwerk? Och, dat marcheert allemaal niet meer’, reageert leraar André S. (56). ‘Honderd jaar geleden misschien wel, maar de grenzen liggen vandaag veel verder.’

    3 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door aliekens en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (11 Oct 2023 12:31)
    Dit woord was woord van de dag op 25 Aug 2023

    👍
    445

    #666 24 August 2023: vraag, in ~ stellen

    vraag, in ~ stellen
    (uitdr.)

    ter discussie stellen, in twijfel trekken

    standaardtaal in België? status onduidelijk
    DS2015 standaardtaal

    Dts. in Frage stellen
    Fr. mettre en question

    Oude wetenschappelijke denkbeelden durven in vraag te stellen.
    VLD Antwerpen moet zich zelf in vraag stellen. (DS okt. 2006)
    “Het optreden van de minister in deze affaire werd door verschillende leden van de oppositie in vraag gesteld. (in België, status onduidelijk)” Taaladvies.net

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door petrik en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (08 Aug 2021 21:42)
    Dit woord was woord van de dag op 24 Aug 2023

    👍
    436

    #667 23 August 2023: steeds

    steeds
    (bw.)

    altijd, op ieder moment

    Typisch Vlaams: “In Algemeen Nederlands wordt is ‘steeds’ synoniem met ‘voortdurend’ (‘Ik krijg steeds meer klachten’) of met ‘nog altijd’ (‘Ze is nog steeds aan het telefoneren’). In Belgisch-Nederland kan het ook betekenen: ‘op ieder moment’, bijvoorbeeld: ‘Je kunt je abonnement steeds opzeggen.’”: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 7; Vlaamsheid: 1

    Ongeacht of je wagen nieuw of tweedehands is, het is steeds mogelijk om je garantie te verlengen (Renault.be)

    Ophaling voor particulieren is steeds mogelijk in ons magazijn en dit op zaterdag tussen 9 u en 12 uur op volgende adres (robiniahout.be)

    Je kan steeds bij de dienst kinesitherapie terecht voor verdere informatie en/of behandeling. (mariamidelares.be)

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (08 Aug 2021 07:06)
    Dit woord was woord van de dag op 23 Aug 2023

    👍
    23

    #668 22 August 2023: lavabokraan

    lavabokraan
    (zn. v.; ~kranen)

    kraan aan de lavabo

    SN-NL: wastafelkraan

    Het lekt aan de lavabokraan waardoor het hout kapot gaat. (booking.com)

    De uitloop van de lavabokraan is voorzien van een perlator met een zeef voor een mooie bruisende waterstraal. (klassieksanitair.com)

    Wat dient er te gebeuren om een lavabokraan op een badkamerlavabo door de verplichte “waterkeuring” te krijgen? (bouwinfo.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (02 Aug 2021 10:32)
    Dit woord was woord van de dag op 22 Aug 2023

    👍
    74

    #669 21 August 2023: lavabo

    lavabo
    (de ~ (m.), ~'s)

    wastafel

    vnw: wastafel, wasbak, fonteintje

    Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands, niet algemeen
    DS2015 geen standaardtaal (ondanks bloemlezing onder)
    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 5t; Vlaamsheid: 6

    < Frans lavabo < Latijn

    Vlaamse uitspraak: la·va·boo

    Klik op de afbeelding
    78-208P

    zie ook lavoir; lavabokraan, lavabotafel, lavabomeubel; lavabospiegel

    In onze badkamer is een bad, een WC en twee lavabo’s.

    “Toen hij op een keer dronken thuiskwam, heeft hij in de lavabo geplast. (in België, status onduidelijk)” Taaladvies.net

    Voor een dubbele lavabo moet een werkblad minstens 140 cm breed zijn. (standaard.be)

    Er is bijvoorbeeld geen bad of douche, geen wastafel of geen lavabo met een mengkraan voor warm en koud water (zie grafiek). (standaard.be)

    De ene doucht zeven keer per week, de andere zweert bij een kattenwasje aan de lavabo. (standaard.be)

    Elke kamer krijgt een sanitaire cel met toilet, lavabo en douche. (standaard.be)

    In Nederland wordt het klein lavabootje in de wc fonteintje genoemd. In België is fonteintje in deze betekenis weinig of niet bekend.

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door aliekens en laatst gewijzigd door nthn (21 Aug 2023 17:53)
    Dit woord was woord van de dag op 11 Sep 2008
    Dit woord was woord van de dag op 21 Aug 2023

    👍
    381

    #670 20 August 2023: laureaat

    laureaat
    (de ~, -en)

    winnaar, de eerste, de beste(n)

    vnw:
    •geslaagd kandidaat
    •winnaar van een wedstrijd

    DS2015 standaardtaal

    Van Dale: laureaat
    gelauwerd of bekroond kunstenaar, geleerde of sporter

    Ik was laureaat wiskunde in het laatste jaar van de humaniora.

    Karel is laureaat van de loopwedstrijd.

    Vroeger werd alle finalisten de titel “laureaat” toegekend, maar vanaf de pianowedstrijd van 1995 zijn enkel de zes hoogst gerangschikte finalisten laureaat, en worden de anderen ex aequo gerangschikt met de titel “finalist”. (Wikipedia over Koningin Elisabethwedstrijd)

    Stella Chen is de eerste laureaat van de 19e editie voor viool van de prestigieuze Koningin Elisabethwedstrijd. (vrt.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door aliekens en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (02 Aug 2023 07:00)
    Dit woord was woord van de dag op 20 Aug 2023

    👍
    319

    #671 19 August 2023: Latijn, ergens zijn ~ in steken

    Latijn, ergens zijn ~ in steken
    (uitdrukking)

    ergens zijn kunnen, moeite en tijd aan besteden – dikwijls tevergeefs

    vnw: ergens zijn Latijn in steken: alles voor iets doen, zijn hoofd erover breken

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal

    “Ma vind da ik er wel al genoeg mijn latijn in gestoken heb. misschien vraag ik het vrijdag nog is na in het ziekenhuis aan de sociaal assistent.” (baby.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door de Bon en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (02 Aug 2023 06:58)
    Dit woord was woord van de dag op 19 Aug 2023

    👍
    215

    #672 18 August 2023: laten, iemand ~

    laten, iemand ~
    (uitdr.)

    vertrekken bij iemand, iemand niet langer ophouden

    vnw: ik laat u, ik moet u laten: ik ga weg, ik stoor u niet langer, ik houd u niet langer op

    Typisch Vlaams: ik laat u: Geen Algemeen Nederlands

    ook: ik ga u/jullie/je laten

    < Frans: je vous laisse

    Maar nu moet ik alles uitpakken ik laat jullie en tot snel mijn nieuw adres is; Laura Mc Elroy 147 Bryant Street, Buffalo, NY, 14222. Bye bye, xxx (bloggen.be)

    Goed, ik laat je en schrijf je later nog wel. (jurgenholvoet.be)

    Alé, ik ga u laten en tot morgen. Daaag. (telenet.users.be)

    allez ik ga jullie laten en weet dat je altijd iets in men gastenboek moogt schrijven dikke kusjes en knuffels vanwege mij …(bloggen.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (30 Jul 2023 12:03)
    Dit woord was woord van de dag op 18 Aug 2023

    👍
    22

    #673 17 August 2023: laten verstaan

    laten verstaan
    (uitdr.)

    uitdrukkelijk laten weten, te kennen geven, laten begrijpen

    vnw: te verstaan geven, te kennen geven

    DS2015 standaardtaal

    zie ook verstaan

    Vlak nadat Vertenten vrijgelaten werd onder voorwaarden had zijn advocaat al laten verstaan dat hij zijn ontslag wilde aanvechten. (vrt.be)

    De Amerikaanse president Donald Trump heeft laten verstaan dat hij de Turkse inval in Syrië een slecht idee vindt.(radio1.be)

    De jacht op de Waalse kabelmaatschappij VOO is duidelijk geopend, ook al heeft dat bedrijf al laten verstaan dat het momenteel niet te koop staat.(tijd.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (30 Jul 2023 12:00)
    Dit woord was woord van de dag op 17 Aug 2023

    👍
    49

    #674 16 August 2023: lat, de ~ gelijkleggen

    lat, de ~ gelijkleggen
    (uitdr.)

    aan iedereen worden dezelfde eisen gesteld
    iedereen gelijk voor de wet

    vnw: niet discrimineren, iedereen gelijk behandelen

    standaardtaal in België
    DS2015 standaardtaal

    Het wordt tijd dat men de lat gelijklegt tussen de verschillende onderwijsnetten. (taaladvies.net)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door fansy en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (28 Jul 2023 06:42)
    Dit woord was woord van de dag op 15 Aug 2023
    Dit woord was woord van de dag op 16 Aug 2023

    👍
    331

    #675 15 August 2023: lat, de ~ gelijkleggen

    lat, de ~ gelijkleggen
    (uitdr.)

    aan iedereen worden dezelfde eisen gesteld
    iedereen gelijk voor de wet

    vnw: niet discrimineren, iedereen gelijk behandelen

    standaardtaal in België
    DS2015 standaardtaal

    Het wordt tijd dat men de lat gelijklegt tussen de verschillende onderwijsnetten. (taaladvies.net)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door fansy en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (28 Jul 2023 06:42)
    Dit woord was woord van de dag op 15 Aug 2023
    Dit woord was woord van de dag op 16 Aug 2023

    👍
    331

    #676 14 August 2023: naaigerief

    naaigerief
    (zn. o.; geen mv.)

    gerief om mee te naaien

    SN-NL: Naaigerei, naaigereedschap, naaispullen

    WNT: Naaigerief, in Z.-N.: hetzelfde als naaiengerei.

    Stof en naaigerief vind je bij je Wolwinkel Filomena. (filomena.be)

    Ooit was Veritas een familiebedrijf, een ‘gesloten coöperatieve’ die naaigerief en breigoed verkocht.(standaard.be)

    Patricia Routledge wordt op 17 februari 1929 in het Engelse graafschap Cheshire geboren als dochter van een winkelier in naaigerief. (vrt.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (05 Aug 2021 14:04)
    Dit woord was woord van de dag op 14 Aug 2023

    👍
    55

    #677 13 August 2023: familiepak

    familiepak
    (het ~, ~ken)

    een maat van een pak frieten, groter dan een grote friet, een extra groot pak friet

    zie ook mini, kinderfriet, kleine, grote of medium, kleintje

    Voor mijn gezin van 4, bestel ik altijd een familiepak, dat is goedkoper en iedereen heeft zijn frieten.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door fansy en laatst gewijzigd door fansy (11 Aug 2021 00:51)
    Dit woord was woord van de dag op 13 Aug 2023

    👍
    325

    #678 12 August 2023: raar tot zelden

    raar tot zelden
    (uitdr.)

    variant van raar of zelden

    SN/NL: zelden tot nooit

    Wij gaan raar tot zelden naar de dierenarts. (pipa.be)

    Het is ook zo dat één van deze twee werken raar tot zelden wordt uitgevoerd. (yvesgoesclassic.blogspot.com)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door nthn en laatst gewijzigd door nthn (22 Jul 2021 14:47)
    Dit woord was woord van de dag op 12 Aug 2023

    👍
    31

    #679 11 August 2023: satiné

    satiné
    (bijv. naamw. onveranderlijk)

    gesatineerd, glad en glanzend zoals satijn

    < FR satin, satiner

    BLAUWE STEEN UIT HENEGOUWEN – mat satiné. BELGISCHE BLAUWE HARDSTEEN – Mat satiné. (www.hullebusch.be)

    BLOES SATINÉ BLOEMEN
    Artikelnummer: 034870
    Kort satijnen bloesje met zwart-rode bloemenprint, 3/4 pofmouwen
    (http://www.close-up.be)

    Hoe gaan we de binnendeuren schilderen? Mat, satiné of hoogglans?

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door fansy (11 Aug 2021 12:06)
    Dit woord was woord van de dag op 11 Aug 2023

    👍
    184

    #680 10 August 2023: heemkring

    heemkring
    (znw. de ~ (m.), ~en)

    SN/NL: historische vereniging

    verkorte vorm van heemkundige kring

    zie ook heem

    Heemkring Wommelgem meet schade op: “Die dieven wisten wat ze moesten hebben” (gva.be)

    In Vlaanderen komt de term historische vereniging vrijwel niet voor, namen met heem erin zijn zeer dominant, af en toe duikt geschiedkundig, oudheidkundig of erfgoed op in de naam. De situatie in Noord-Brabant en Nederlands Limburg lijkt hier erg op. In veel andere Nederlandse provincies zijn namen met heem erin in afwezig of uiterst zeldzaam, terwijl de term historische vereniging juist veel voorkomt, naast andere aanduidingen. (wikipedia.org)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door nthn en laatst gewijzigd door nthn (16 Jul 2021 23:20)
    Dit woord was woord van de dag op 10 Aug 2023

    👍
    26

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.