Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Vlaams woord van de dag

    Dagelijks kiezen we een woord van de dag, uit de vele plezante woorden die in dit Vlaams woordenboek terug te vinden zijn. Het Vlaams woord van de dag is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #641 18 September 2023: lidboekje

    lidboekje
    (zn. o.; ~s)

    een boekje waarin met stempeltjes, zegeltjes, aantekeningen, … lidmaatschapsbijdragen of andere zaken geregistreerd worden

    vnw

    Van Dale 2016 online: BE

    vgl. lidkaart, lidgeld

    devoorzorg.be: Als je bij je huidig ziekenfonds al een eigen lidboekje hebt, dan start je lidmaatschap bij ons altijd op de eerste dag van een kwartaal.

    vonk.be: "Vroeger werd er in ons lidboekje nog melding gemaakt van de term strijdsyndic "

    Waar heb ik hier ergens mijn lidboekje van het VW liggen?

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (13 Aug 2023 08:27)
    Dit woord was woord van de dag op 18 Sep 2023

    👍
    184

    #642 17 September 2023: doctorandus

    doctorandus
    (zn. m. doctorandi)

    - iemand die na het behalen van een licentiaatsdiploma doctoreert (doctoreren); doctoraatsstudent
    - de titel van die persoon, afgekort tot drs. of, vrouwelijk, dra. (doctoranda)

    in Nederland: promovendus

    In het centrum voor orale beeldvorming zijn 4 doctorandi en 2 postdoctoraal onderzoekers aan de slag.

    Dra. Joke Paesch
    Drs. Bart Eyckens

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door de Bon en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (24 Jul 2021 23:08)
    Dit woord was woord van de dag op 17 Sep 2023

    👍
    374

    #643 16 September 2023: lendenruk

    lendenruk
    (zn; de ~ (m.), ~ken)

    wilde beweging van de lendenen, bvb tijdens een spurt op de fiets

    Merckx sprong met enkele forse lendenrukken naar de kop van de groep.

    1 reactie(s)
    Toegevoegd door Krommenaas (02 Aug 2021 18:15)
    Dit woord was woord van de dag op 16 Sep 2023

    👍
    31

    #644 15 September 2023: duik, in den ~

    duik, in den ~
    (uitdrukking)

    in het geniep, heimelijk, duikelings, in het zwart, achter de rug

    ook in West-Vlaanderen

    zie ook duikelings, verdoken; geniept, in het ~

    Naar buiten toe poogt zij te diëten, doch in den duik gaat zij zich gedurig aan sneukelderij te buiten!

    “Hij doet dit zonder de regering te raadplegen. Ik vind het heel bizar dat zoiets in den duik gebeurt.” (vrt.be)

    U hebt van het inzegenen van relaties een strijdpunt gemaakt, maar in Luik gebeurde het al vroeger, weliswaar naar goede katholieke gewoonte in den duik. (demorgen.be)

    Het was als het ware ‘in den duik’ tot stand gekomen om een wettelijk maximum aan hun laars te lappen en was daarna telkens onder de radar door blijven bestaan. (demorgen.be)

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Rodomontade en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (05 Aug 2023 06:58)
    Dit woord was woord van de dag op 15 Sep 2023

    👍
    299

    #645 14 September 2023: lek

    lek
    (zn. m. -ken)

    een kleine hoeveelheid vloeistof;
    zie ook klad, klas, klets

    vnw:
    •lik, druppel, kleine hoeveelheid
    •borrel

    Cornelissen P.J., & Vervliet J.B. (1899-1903). Idioticon van het Antwerpsch Dialect (Stad Antwerpen en Antwerpsche Kempen).
    Lek: Druppel, Frans goutte. Daar hangt ’ne lek bier aan de kraan.
    Wordt ook gebruikt in den zin van eene kleine hoeveelheid vloeistof. Daar is geene lek bier meer op ’t vat. Schenkt mij nog e leksken koffie in.

    Van Dale 2014 gewestelijk, druppel

    Geef mij is een lekske water.

    Wij hebben de laatse tijd geen lek regen gezien!

    Er zat geen lek naft meer in de naftbak.

    Oei, ik heb een lekske verf gesmost (smossen).

    > andere betekenissen van lek

    7 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door de Bon en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (05 Aug 2023 06:40)
    Dit woord was woord van de dag op 14 Sep 2023

    👍
    342

    #646 13 September 2023: leiband

    leiband
    (zn. m. -en)

    hondenlijn

    vnw: honden aan de leiband: honden aan de lijn

    Taaladvies.net: Voor een ‘lijn waaraan een hond wordt uitgelaten’ gebruikt men in de standaardtaal in België meestal het woord leiband.
    Vb.: In Belgische treinen mogen honden aan de leiband mee. (standaardtaal in België)

    Van Dale 2014: Belgisch-Nederlands

    Antw., Antwerpse Kempen: les
    Hageland: lits
    Leiestreek: lisse

    SeilGurtRollleinen

    Te koop: effen leiband, gevoerd met zacht leder.

    Honden aan de leiband houden.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door de Bon en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (05 Aug 2023 06:38)
    Dit woord was woord van de dag op 13 Sep 2023

    👍
    324

    #647 12 September 2023: lei

    lei
    (zn. v. -en)

    oudere benaming voor laan, gebruikt als tweede lid van een straatnaam

    vnw: laan, singel: de Antwerpse leien

    Van Dale: lei (België)
    brede laan in steden; boulevard, avenue

    zie ook verzamellemma wegcode

    In Antwerpen eindigen tientallen straatnamen op lei: De Keyserlei, Belgiëlei, Van Putlei, Markgravelei, Engelselei enz.

    De Leien zijn onderverdeeld in: Italiëlei, Frankrijklei, Britselei en Amerikalei.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door de Bon en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (05 Aug 2023 06:37)
    Dit woord was woord van de dag op 12 Sep 2023

    👍
    278

    #648 11 September 2023: legerdienst

    legerdienst
    (de ~ (m.), geen mv. )

    militaire dienst

    vnw

    Van Dale 2016 online: BE

    De legerdienst bestaat niet meer in België.

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door la_rog en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (05 Aug 2023 06:35)
    Dit woord was woord van de dag op 11 Sep 2023

    👍
    342

    #649 10 September 2023: zorgjuf

    zorgjuf
    (z.n. de ~ (v.) ~en)

    Schooljuf die zorgleekracht is: "De zorgleerkracht doet alle oudercontacten met kleuters waar de zorg bij nodig is. Dat kan gaan tot bij de CLB, logopediste, kinesist, jeugdrechtbank en andere externe. " (blog.associatie.kuleuven.be)

    Zie ook zorgleerkracht

    SN-NL: zorgcoördinator, persoon die zich op school bezig houdt met leerlingen die in hun leerprogramma extra zorg nodig hebben.

    Voor leerlingen die gedurende een langere periode extra hulp nodig hebben stellen de zorgjuffen een handelingsplan op.

    Daarvoor krijgt hij hulp (plusgroep project) bij de zorgjuf. Want net als kinderen die een leerstoornis hebben, hebben hoogbegaafden ook hulp nodig. (hoogbegaan.be 14 april 2019)

    de zorgjuf begeleidt de leerling(en) in de klas tijdens de les, de zorgjuf herhaalt bepaalde leerstof, leert materiaal of schema’s gebruiken, oefent extra … (langeledeschool.be)

    3 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door koarebleumke en laatst gewijzigd door de Bon (26 Oct 2021 17:14)
    Dit woord was woord van de dag op 10 Sep 2023

    👍
    17

    #650 09 September 2023: bijberoeper

    bijberoeper
    (de ~)

    iemand met een bijberoep, zie: bijberoep, in ~, meestal een zelfstandige in bijberoep
    neologisme (?)
    NL: (pop.) bijklusser

    Het aantal bijberoepers neemt in België al enkele jaren gestaag toe. Dat veel mensen voor dit statuut kiezen komt deels omdat het toch een aantal voordelen biedt. (Radiocommentaar vanmorgen)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door LeGrognard (19 Jul 2021 17:56)
    Dit woord was woord van de dag op 09 Sep 2023

    👍
    133

    #651 08 September 2023: spijtig (genoeg)

    spijtig (genoeg)
    (bnw.)

    SN/NL: jammer, helaas

    - Excuseert madam, zoude mij ne keer kunnen zeggen waar dat de Kerkstraat hier ievers is?
    - Sorry meneer, daar gaan ’kik u spijtig genoeg nie mee kunnen helpen, ’k zijn nie van alhier!

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door nthn (20 Jun 2021 17:42)
    Dit woord was woord van de dag op 08 Sep 2023

    👍
    18

    #652 07 September 2023: calvarietocht

    calvarietocht
    (zn. m.; ~en)

    vnw: lijdensweg

    Algemeen Nederlands Woordenboek: (vooral) in België

    vgl. ook calvarieberg

    Het proces van het jaar gaat woensdag van start: “Die eerste dag wordt een calvarietocht voor Bart De Pauw”. (nieuwsblad.be)

    Voor de landskampioen is de vergunning na een calvarietocht van bijna vijftien jaar een gigantische stap richting een nieuwe voetbaltempel. (standaard.be)

    Liliane wil haar Telenet-factuur weer op papier ontvangen, maar dat wordt een calvarietocht. (radio2.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (05 Jan 2022 11:09)
    Dit woord was woord van de dag op 07 Sep 2023

    👍
    4

    #653 06 September 2023: voorafbetaling

    voorafbetaling
    (zn. v.; ~en)

    betaling voorafgaand aan levering, voorschot, voorafgaande betaling

    ANW: (vooral) in België

    zie ook voorafbetalen; voorafbetaling belastingen

    De hotelhouder heeft de mogelijkheid om een volledige of gedeeltelijke voorafbetaling te vragen. Enkel na ontvangst van deze voorafbetaling is de hotelhouder gehouden dit contract te respecteren. (gezinsvakantie.be)

    Geen voorschot/voorafbetaling, betaling na installatie. (valuedshops.be)

    Er wordt bij de reservering een voorafbetaling van 50% betaald binnen de 10 werkdagen. (anna-grace.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (04 Aug 2021 18:17)
    Dit woord was woord van de dag op 06 Sep 2023

    👍
    56

    #654 05 September 2023: gesubsidieerd officieel onderwijs

    gesubsidieerd officieel onderwijs
    (begrip)

    Het gesubsidieerd officieel onderwijs omvat de gemeentescholen, stedelijke scholen en provinciale scholen. Die worden georganiseerd door respectievelijk gemeentebesturen, stadsbesturen en provinciebesturen. (open.fopem.be)

    zie ook onderwijs, gesubsidieerd officieel ~

    De inrichtende machten van gesubsidieerd officieel onderwijs zijn verenigd in twee koepels, het Onderwijssecretariaat van de Steden en Gemeenten van de Vlaamse Gemeenschap (OVSG) en het Provinciaal Onderwijs Vlaanderen (POV).

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door fansy (10 Aug 2021 16:28)
    Dit woord was woord van de dag op 05 Sep 2023

    👍
    155

    #655 04 September 2023: directoire

    directoire
    (zn. o.; ~s)

    bestuur, bestuursraad

    Algemeen Nederlands Woordenboek: (vooral) in België
    SN-NL: directorium

    Opm: Historisch is het een Frans begrip, maar blijkens goegel in BE voornamelijk gebruikt in de context van Europa, de Navo, …

    Trouwens, zij die klagen dat de Frans-Duitse motor sputtert en daarmee de werking van de EU hypothekeert zijn dikwlijks ook diegenen die waarschuwen voor een directoire vanuit Berlijn en Parijs. (vrt.be)

    Het zou voorbarig zijn om van een ,,directoire’’ te spreken in de Navo.(standaard.be)

    Maar Europa kan niet werken op basis van een directoire. Dat heeft nooit gewerkt en zal ook nooit werken.” (hln.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (30 Jun 2021 12:17)
    Dit woord was woord van de dag op 04 Sep 2023

    👍
    25

    #656 03 September 2023: opvissen

    opvissen
    (ww, viste op, ogevist)

    fig.: iemand ultiem verkiezen, selecteren, aanstellen, weerhouden, …

    dikwijls in vaste woordverbinding ‘opvissen als…’

    Hij kreeg bij de Europese verkiezingen van 26 mei de vierde plaats op de N-VA-lijst, maar geraakte niet opnieuw verkozen. De partij vist hem nu dus op als gecoöpteerd senator. (vrt.be)

    Ondanks 22.438 voorkeursstemmen raakt Van Den Driessche niet verkozen, maar het nationaal bestuur vist hem op als gecoöpteerd senator. (knack.be)

    In 1985 werd hij niet herkozen als Kamerlid, maar de Volksunie viste hem op als gecoöpteerd senator. (doorbraak.be)

    Martina Hingis wordt op haar 35ste opgevist voor Olympische Spelen (nieuwsblad.be)

    Hij werd opgevist als lucky loser, na het forfait van een andere speler. (standaard.be)

    1 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (11 Aug 2021 08:23)
    Dit woord was woord van de dag op 03 Sep 2023

    👍
    77

    #657 02 September 2023: bebloemen

    bebloemen
    (~de, ~d, zwak werkwoord)

    een openbare ruimte versieren met bloeiende planten

    Van Dale online 2018
    be­bloemen voorlopig toegevoegd in april 2017
    BE met bloe­men be­dek­ken, ver­sie­ren

    “Onder impuls van gewezen imker Herwig Deryckere, de man maakt zich zorgen over het insectenbestand, bebloemen inwoners zelf hun straat.”HLN 150717)

    3 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door de Bon (09 Aug 2021 01:23)
    Dit woord was woord van de dag op 02 Sep 2023

    👍
    188

    #658 01 September 2023: stadsvelo

    stadsvelo
    (znw. de ~ (m.), ~'s)

    stadsfiets

    zie ook velo

    Als typisch Antwerps vehikel nam Yves een ‘stadsvelo’ mee op uitstap. (nieuwsblad.be)

    Mijn stadsvelo en den uwen hebben wel 2 dingen gemeen: een vaste vork en 1 blad vanvoor (forum.mountainbike.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door nthn (04 Jul 2021 00:05)
    Dit woord was woord van de dag op 01 Sep 2023

    👍
    16

    #659 31 August 2023: familiaal bedrijf

    familiaal bedrijf
    (uitdr.)

    vnw: familiebedrijf

    zie familiaal

    Welkom bij TVH, een familiaal bedrijf waar de werknemer centraal staat: “Je krijgt alle kansen om door te groeien” (demorgen.be)

    De organisatie pleit dan ook voor een apart afzetkanaal voor Belgische varkens afkomstig van een familiaal bedrijf en voor binnenlands gebruik. (vrt.be)

    Wijlen Vic Pauwels bouwde het familiaal bedrijf uit van een bescheiden kmo tot een wereldspeler, goed voor 2.300 werknemers (standaard.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (24 Jul 2022 08:20)
    Dit woord was woord van de dag op 31 Aug 2023

    👍
    5

    #660 30 August 2023: leer

    leer
    (de ~ (v.), -en)

    ladder

    vnw

    de ‘ee’ is scherplang en klinkt dus o.m. als lier, leere, leijer, liër

    Woordenboek der Nederlandsche Taal: znw. vr., mv. en. Middelnederlands leer. Samentrekking uit Leeder, dat hetzelfde woord is als Ladder. De vorm Leer is zoowel in Zuid- als Noord-Nederland gebruikelijk.

    Van Dale online 2018:
    leer
    1. lad­der, m.n. trap­leer

    Moderne ladder

    Mijn vroegste herinnering van toen ik vier jaar (oud) was, is een pompier die bij het blussen, met zijn spuit van een leer naar beneden gevallen was, en door vier omstaanders op een klein leerke werd binnengedragen in het huis van een gebuur.

    Een beroemd woordgrapje afkomstig van komiek Chris Van den Durpel als Kamiel Spiessens (eigenlijk al een oeroude Vlaamse mop):
    (tegen een getuige van Jehovah) “Als ’t voor de leer van Christus is, zet ze maar tegen de gevel!”

    > andere betekenis van leer

    15 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door haloewie en laatst gewijzigd door nthn (30 Aug 2023 14:04)
    Dit woord was woord van de dag op 30 Aug 2023

    👍
    403

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.