Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Vlaams woord van de dag

    Dagelijks kiezen we een woord van de dag, uit de vele plezante woorden die in dit Vlaams woordenboek terug te vinden zijn. Het Vlaams woord van de dag is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #581 29 October 2023: passe-vite

    passe-vite
    (de ~ (m.), ~s)

    draaizeef, roerzeef

    vnw: roerzeef

    < Belgisch-Frans: passe-vite
    genoemd naar de merknaam gegeven door zijn uitvinder Victor Simon, een Belg. Het toestel werd in 1928 op de markt gebracht en 50 jaar later (1978) ging het bedrijf falliet. De verkoopslogan was: een Passe-Vite is een zeef maar niet alle zeven zijn een Passe-Vite.

    uitspraak in Antwerpen: klik op de luidspreker (of het puzzelstukje) om het woord te beluisteren

    Frans: moulin à légumes

    zie ook: pasvit, pasfit, passevite; verzamellemma verwaterde merknamen

    PassiermuehleMoulin-Legumes

    In Frankrijk hebt ge 2 eindprodukten van kweeperen (coings):
    de gelée (gelei), gemaakt van het met suiker uitgekookte en uitgelekte sap en de pâte de coing (in repen gesneden en gedroogde vruchtenpasta) die door de passe-vite gehaald wordt.

    Het handige hulpmiddel in de keuken de “passe-vite” werd in Brussel bedacht en werd uiteindelijk een miljoenensucces. Maar weet je wie en hoe die “passe-vite” is bedacht? (vrt.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door haloewie en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (23 Sep 2024 06:31)
    Dit woord was woord van de dag op 29 Oct 2023

    👍
    361

    #582 28 October 2023: maatschappelijk assistent

    maatschappelijk assistent
    (zn. m., ~en)

    maatschappelijk werker

    wikipedia: De titel maatschappelijk assistent(e) is in België een sinds 1946 wettelijk beschermde titel voor een persoon die beroepsmatig actief is in het maatschappelijk werk.

    vnw: maatschappelijk assistent(e): maatschappelijk werk(st)er

    Van Dale 1995: (in Belg.)
    Van Dale 2020 online: BE

    zie ook: assistent(e), maatschappelijk ~

    oudere benaming: assistent, sociaal ~

    Zelfs de begeleiding van een maatschappelijk assistent van het OCMW wees em van de hand. Hij wou zijn boontjes alleen doppen, met het gekende gevolg.

    Het Koninklijk Instituut Woluwe O.C. wenst voor het MPI aan te werven: 1 maatschappelijk assistent (m/v) voor een tijdelijke, voltijdse betrekking binnen de afdeling van kinderen met een autismespectrumstoornis en/of gedrags- emotionele stoornissen.

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (16 Sep 2023 07:24)
    Dit woord was woord van de dag op 28 Oct 2023

    👍
    352

    #583 27 October 2023: yo, de mannen

    yo, de mannen
    (uitdrukking)

    Hallo, hey, joeh, yo
    welkomsgroet bij vrienden ondereen.

    Oorsprong: Het Huis van Wantrouwen

    - Ha, de Serge, komt er bij man!
    - Yo, de mannen!

    Yo, de mannen is sinds begin de jaren 90 een catchphrase.

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door fansy en laatst gewijzigd door fansy (02 Aug 2021 14:13)
    Dit woord was woord van de dag op 27 Oct 2023

    👍
    308

    #584 26 October 2023: knalpotterreur

    knalpotterreur
    (z.n. de ~ (m.) niet telbaar )

    overlast, geluidshinder veroorzaakt door wagens die met luide knalpotten (uitlaten) door Vlaamse steden rijden

    google2023: de meeste hits op .NL zijn mbt .BE

    Bewoners van de wijken rond het Gentse stadscentrum blijven klagen over ‘knalpotterreur’: wagens die met brullende motoren door de woonwijken scheuren. (De Standaard)

    De politie van Geraardsbergen gaat harder optreden tegen knalpotterreur. Dat zijn chauffeurs die overlast veroorzaken met hun snelle en luide auto’s. (TV Oost)

    Knalpotterreur is een opgestoken vinger naar de medemens en naar het klimaat in het bijzonder (demorgen.be)

    In jaar tijd bijna 500 meldingen over asociaal rijgedrag en knalpotterreur in Gent (vrt.be)

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door LeGrognard en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (17 Sep 2024 06:37)
    Dit woord was woord van de dag op 26 Oct 2023

    👍
    8

    #585 25 October 2023: immosite

    immosite
    (de ~ v. ~s)

    website die huizen laat zien voor kopers en verkopers
    SN: huizenwebsite, vastgoedwebsite

    Immosite wil drones inzetten om woningen te fotograferen.

    Fiscus kijkt mee op immosites: “Als tweede badkamer niet aangegeven is bij kadaster, kan herziening je honderden euro’s kosten” (vrt.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door koarebleumke en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (13 Sep 2023 08:42)
    Dit woord was woord van de dag op 25 Oct 2023

    👍
    302

    #586 24 October 2023: ontdopen

    ontdopen
    (ww. ontdoopte, ontdoopt)

    Katholiek geloof: uit het doopregister laten schrappen (volgens de kerk kan dit niet, maar wordt de ontdoopte enkel in het register ‘gemarkeerd’)

    ANW: vooral Belgisch-Nederlands, neologisme

    Was bij de topwoorden van het jaar 2010 in VL, o.a. na tentsletje

    Er circuleren tegenwoordig speciale formulieren op het internet om zich te laten ontdopen.

    Dat hij beseft dat het “geen knijt” uitmaakt. “Maar toch: ik heb me laten ontdopen.” Dat schreef cartoonist Steven Degryse, beter bekend onder de naam Lectrr, maandag op zijn Instagram-account bij een foto van zijn mail naar het bisdom Brugge. (demorgen.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (13 Sep 2023 08:40)
    Dit woord was woord van de dag op 24 Oct 2023

    👍
    300

    #587 23 October 2023: de mayonaise pakt niet

    de mayonaise pakt niet
    (uitdrukking)

    letterlijk: de mayonaise wordt niet stijf
    figuurlijk: de relatie in een groep is niet goed, de samenwerking lukt niet; (dikwijls gezegd over spanningen in een politieke coalitie)
    Ook: " iemand zijn mayonaise pakt niet": het lukt niet, hij kan het niet, wat hij doet slaagt niet aan

    Ook positief mogelijk: “de mayonaise pakt” en “de mayonaise lijkt te pakken”

    Van Dale 2018 online: BE

    vgl. mayonaise, de ~ begint te schiften

    De mayonaise pakt niet (TITEL)
    Deze week moet de verzwakte Vlaamse regering het parlement trotseren. De oppositie zal inhakken, maar het is vooral uitkijken naar opmerkingen uit de meerderheid. (HNB 040612)

    Na uitgebreide verontschuldigingen van Lieten is voor Vlaams minister-president Kris Peeters (CD&V) het ‘incident gesloten’. Incident gesloten? Om nog eenmaal een oneliner van Stevaert te parafraseren: de mayonaise pakt niet. Zowel die van de Vlaamse regering als die van de SP.A is helemaal geschift. (Knack 220211)

    De Hagenees traint zogezegd vanuit de buik, maar zijn mayonaise pakt niet. (HBVL)

    In positieve zin:
    De analisten bij Extra Time zien positieve signalen bij Waasland-Beveren. “De mayonaise lijkt nu wel te pakken”, stelt Filip Joos. Een uitspraak die Jan Mulder niet kent. “De mayonaise lijkt gebakken?” (Sporza.be)

    Als trainer mag je langs de lijn nog zo hard staan roepen, als er geen chemie is met de spelers, houdt het op. De mayonaise moet pakken. (demorgen.be)

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (25 Apr 2022 12:22)
    Dit woord was woord van de dag op 23 Oct 2023

    👍
    261

    #588 22 October 2023: maag, (zwaar) op zijn ~ liggen

    maag, (zwaar) op zijn ~ liggen
    (uitdr.)

    dwars zitten, storen, bezig houden

    vnw: dat ligt (zwaar) op mijn maag, dat ligt me (zwaar) op de maag: dat zit me dwars

    Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, algemeen

    NL: dat zit/ligt hem dwars in de maag

    Die ruzie ligt hem nog altijd zwaar op zijn maag. Sindsdien klapt hij niet meer tegen haar.

    De standaard: Dat ligt op zijn maag en veroorzaakt nachtmerries.

    forum: De 3-1 nederlaag op de Bosuil lag hem zwaar op zijn maag.

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (12 Sep 2023 11:53)
    Dit woord was woord van de dag op 22 Oct 2023

    👍
    273

    #589 21 October 2023: luchtmatras

    luchtmatras
    (zn. v./m. ~sen)

    opblaasbare slaapmatras of ook wel zwemmatras

    vnw: luchtbed

    standaardtaal in België

    Airmattress

    Op kamp slapen de wolfkes op een luchtmatras of op een veldbed.

    Zij dobberde op een luchtmatras in zee en viel pardoes in slaap.

    7 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (11 Sep 2023 08:58)
    Dit woord was woord van de dag op 21 Oct 2023

    👍
    326

    #590 20 October 2023: bezoedeling

    bezoedeling
    (zn. v., ~en)

    vervuiling i.h.b.: luchtbezoedeling, waterbezoedeling

    Volgens vrttaal.net mag bezoedeling alleen nog in figuurlijke zin gebruikt worden: bv. iemands naam bezoedelen.

    Van Dale 2015 online: BE; verouderd

    vnw: vervuiling, verontreiniging

    vgl. luchtbezoedeling, waterbezoedeling, lichtbezoedeling, horizonbezoedeling

    Amai, ziet die zwarte smoor uit zijn chaspijp! Dat is pas luchtbezoedeling.

    Het gaat onder meer over de bezoedeling van grondwater en bijvoorbeeld het voorzien van waterzuiveringsstations. (demorgen.be)

    Zo moest Shell 70 miljoen euro schadevergoeding betalen voor de bezoedeling van het drinkwater in Bodo. (vrt.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (10 Sep 2023 08:53)
    Dit woord was woord van de dag op 20 Oct 2023

    👍
    384

    #591 19 October 2023: groot lot, het ~ winnen

    groot lot, het ~ winnen
    (uitdrukking)

    1) het winnende lot trekken, de hoofdprijs winnen
    2) het treffen met iemand (NL: het lot uit de loterij hebben)
    3) iets uitzonderlijks verworven hebben; de kans van uw leven gekregen hebben
    4) pejoratief: het niet getroffen hebben

    vnw: het groot lot winnen: de hoofdprijs, het hoogste lot winnen

    1) “Als ik het groot lot zou winnen? Dan ga ik kamperen!” De stad Amsterdam heeft per ongeluk 186.000 euro op een verkeerde rekening gestort. De enorme som geld belandde bij een Brabander, die weigert om het bedrag terug te betalen. Bron: Vlaamse Kampeertoeristen

    2) “Mijn vrouw is fantastisch. Ik ben een van die mensen die het groot lot gewonnen heeft. Ze is heel slim, een goede actrice, een fantastische moeder en echtgenote. Ze kan alles aan. Ik ben beretrots op haar.” Bron: deredactie.be

    3) “Die van Brugge en Luik zouden beter zwijgen, want ze hebben met Euro 2000 het groot lot gewonnen met dank aan Constant (Vanden Stock, nvdr.)”, twittert Verschueren. (hln.be)

    3) Antwerpen had het groot lot gewonnen. Zo leek het vorig jaar in mei. Rijke Saoedische zakenmannen zouden in de haven een fabriek komen neerpoten. (hln.be)

    4) Wij hebben blijkbaar weer het groot lot gewonnen met ons stukje Noordzee Geen enkele oliebron. (politics.be)

    4) Heb afgelopen woensdag(de 13de dan nog) ook het groot lot gewonnen…in de vorm van een brief van FOD financien…wij hebben de eer u te mogen melden dat u, voor het aanslagjaar 2009, een kleine 6000 eur. mag betalen! (juridischforum.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door LeGrognard en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (08 Sep 2023 08:34)
    Dit woord was woord van de dag op 19 Oct 2023

    👍
    216

    #592 18 October 2023: kiesprogramma

    kiesprogramma
    (zn. o.; ~'s)

    kiesprogram(ma) i.p.v. verkiezingsprogram(ma) (‘Schrijft Knack Belgisch?’- Siegfried Theissen)

    vnw

    ook: kiesprogram, zie voorbeelden

    ‘Welnu, wat zeggen de encyclieken in hun kiesprogramma?’ (Knack, 21-06-2000)

    Antwerpse sp.a trekt met kiesprogramma de boer op. (demorgen.be)

    Het staat niet in hun kiesprogramma, en als ze na de verkiezingen aan de macht komen, komt er dus geen belasting op vleesproducten.(vrt.be)

    Nu eens met jeugdige branie een klimaatplan aankondigen, dan weer terugplooien op een klassiek rood kiesprogram. (demorgen.be)

    …hun kiesprogram budgettair te laten evalueren door een neutrale studiedienst – bijvoorbeeld het Planbureau – door het parlement niet. (etion.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (22 Mar 2023 10:26)
    Dit woord was woord van de dag op 18 Oct 2023

    👍
    50

    #593 17 October 2023: kangoeroeklas

    kangoeroeklas
    (zn. v.; ~sen)

    klas voor hoogbegaafde kinderen

    Van Dale 2015 online: Belgisch-Nederlands

    irishof.be: De kangoeroeklas is er voor leerlingen die meer uitdaging nodig hebben. De leerstof in de klas wordt gemakkelijk verwerkt waardoor deze leerlingen niet leren om een inspanning te leveren en soms interesse en motivatie verliezen. De leerlingen komen een bepaalde periode naar de kangoeroeklas: welke periode staat vermeld op het infobriefje.

    deklinker.be: Beleid hoogbegaafdheid en kangoeroeklas

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door de Bon (24 Jul 2021 21:00)
    Dit woord was woord van de dag op 17 Oct 2023

    👍
    176

    #594 16 October 2023: onder de taalgrens

    onder de taalgrens
    (vaste woordverbinding)

    bezuiden de taalgrens: Wallonië + Oostkantons
    ook: beneden de taalgrens

    zie ook boven de taalgrens

    Tom Lanoye onder de taalgrens. De naam Tom Lanoye doet bij weinig Franstalige Belgen een belletje rinkelen. Komt daar binnenkort verandering in? (canvas.be)

    Geen provinciaal voetbal onder de taalgrens door België-Wales. (sporza.be)

    ‘Dat België op deze manier niet meer functioneert, is ook onder de taalgrens een breed gedragen gevoel’ (demorgen.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (03 Feb 2025 08:19)
    Dit woord was woord van de dag op 16 Oct 2023

    👍
    167

    #595 15 October 2023: vloerder

    vloerder
    (z.n. de ~ (m.) ~s)

    iemand die vloeren legt, AN: vloerenlegger
    zie ook: bevloerder

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 3; Vlaamsheid: 6

    De opleiding vloerder-tegelzetter duaal wordt georganiseerd als een specialisatiejaar in het derde leerjaar van de derde graad beroepssecundair onderwijs. (curriculum.be)

    Deze problematiek betreft inderdaad een uitvoeringsfout van de vloerder, legt advocaat Guy Baelde uit. Er is geen twijfel dat hij verantwoordelijk is voor deze fout. (Livios)

    Met zijn stijl deed Leon Van de Velde geen enkele toegeving aan de waan van de dag. Hij verdiende zijn dagelijks brood als vloerder en kon zo met zijn tekeningen altijd zijn zin blijven doen. (GVA)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Gene Zever en laatst gewijzigd door de Bon (22 Dec 2024 16:53)
    Dit woord was woord van de dag op 15 Oct 2023

    👍
    5

    #596 14 October 2023: ontruimingspijl

    ontruimingspijl
    (zn. m.; ~en)

    VAB-rijschool: Ontruimingspijl op een kruispunt
    Een naar links gerichte groene pijl afzonderlijk geplaatst bij het uitrijden van een kruispunt, betekent dat het tegenliggende verkeer op de rijbaan die de bestuurders bij het links afslaan gaan verlaten, tegengehouden wordt door een rood licht, om zo het ontruimen van het kruispunt te vergemakkelijken.

    VD2015 online: in België

    zie ook verzamellemma wegcode

    standaard.be: Minister Hilde Crevits (CD&V) is ingegaan op de vraag van de CD&V om een groene ontruimingspijl te plaatsen aan de verkeerslichten op het kruispunt Kerkstraat en Zeebruggelaan.

    gentblogt.be: Het kruispunt R40/Kunstlaan heeft gewoon een ontruimingspijl nodig voor linksafslaand verkeer R40 naar Kunstlaan. Op die manier krijgt dat verkeer even groen en kan al het verkeer over steken.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door nthn (12 Jul 2021 00:52)
    Dit woord was woord van de dag op 14 Oct 2023

    👍
    228

    #597 13 October 2023: tapijt, op het ~ komen

    tapijt, op het ~ komen
    (uitdrukking)

    te voorschijn komen, op tafel komen, uitkomen
    verouderd?

    Ik zou graag zien dat onze jonge mandatarissen en militanten op het tapijt komen in vrije tribunes, tijdens debatten en andere confrontaties. (Knack)

    Nu, onze beurt zal komen, nog wat geduld. Bij onzen terugkeer zal alles wel op het tapijt komen. (De groote oorlog)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Gene Zever en laatst gewijzigd door Gene Zever (11 May 2025 19:06)
    Dit woord was woord van de dag op 13 Oct 2023

    👍
    6

    #598 12 October 2023: heropflakkeren

    heropflakkeren
    (ww. flakkerde herop, heropgeflakkerd)

    1) een brand die opnieuw opflakkert
    2) een ruzie, geschil, kwaal, .. die opnieuw aanwakkert

    Van Dale 2020 online: BE

    zie ook her-

    1) Het brandje in de filterkast blijft smeulen en heropflakkeren, zodat de brandweer met een minimumbezetting ter plaatse blijft. (demorgen.be)

    2) Koffiemok doet eeuwenoude stadsvete heropflakkeren – VRT.be

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door nthn (27 Jun 2021 04:22)
    Dit woord was woord van de dag op 12 Oct 2023

    👍
    40

    #599 11 October 2023: betrekkingen hebben

    betrekkingen hebben
    (uitdr.)

    vnw: met iemand naar bed gaan, geslachtsgemeenschap hebben

    variant: betrekking hebben

    zie ook betrekkingen, seksuele betrekkingen

    Mariette had betrekkingen met hem. Als ze hier komt, kan hij ook niet ver zijn. Een mederninnaar heeft ze nu misschien gedood. (idesetautres.be)

    Twee vrouwen uit de onderzoekspopulatie hadden betrekkingen voor het huwelijk met de man die later hun echtgenoot zou worden (ugent.be)

    Hij had betrekking met andere vrouwen… (mechelenblogt.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (02 Oct 2021 06:05)
    Dit woord was woord van de dag op 11 Oct 2023

    👍
    5

    #600 10 October 2023: zatte nonkel

    zatte nonkel
    (vaste woordverbinding)

    de nonkel die zich op feesten laat kennen door zat te worden, de plezante en/of de ambetante uit te hangen;
    bij uitbreiding: elke man met dergelijk gedrag

    vgl. plezante nonkel, foute nonkel

    zie verzamellemma mensen

    nieuwsblad.be: Philippe Geubels heeft het deze week in ‘Geubels en de Belgen’ over familiefeesten. Dit is dus de ideale gelegenheid om te polsen of je een ‘zatte nonkel’ hebt?

    hln.be: “In iedereen schuilt een zatte nonkel”

    veto.be: De studententijd is de tijd van je leven,” lalt de zatte nonkel op een doorsnee familiefeest wel eens tegen de gemiddelde student.

    N-VA blijft in Europese ECR-fractie, ondanks andere controversiële leden: “Elke fractie heeft wel die zatte nonkel” (vrt.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (14 Nov 2022 08:46)
    Dit woord was woord van de dag op 10 Oct 2023

    👍
    238

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.