Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dagelijks kiezen we een woord van de dag, uit de vele plezante woorden die in dit Vlaams woordenboek terug te vinden zijn.
Het Vlaams woord van de dag is ook beschikbaar als
RSS Feed
1) Iemand die op café/restaurant gaat en achteraf niet betaalt (Dit is ook de betekenis van het begrip in het Belgisch strafrecht)
2) alg.: iemand die goederen/diensten bestelt en ontvangt zonder ze te betalen (Dit is de betekenis van het begrip in het NL strafrecht)
bron: http://nl.wikipedia.org/wiki/Flessentrekkerij
Van Dale kent betekenis 2, maar vermeldt de Zuid-Nederlandse oorsprong ‘op flessen trekken’
zie ook toelichting bij lemma flessen, tafelschuimer
vgl. ook: trekken, op flessen ~
“Steeds meer klanten in de horeca stappen op zonder te betalen. Vorig jaar zijn 629 gevallen gemeld van zo’n ‘flessentrekkerij’ of ‘tafelschuimerij’ – 15 procent meer dan in 2011. Dat schrijft Het Laatste Nieuws vandaag op basis van cijfers van de federale politie.” (DeMorgen)
‘Flessentrekker laat zichzelf oppakken op restaurant’ (DeStandaard.be)
Horecazaken in Eeklo zijn op hun hoede voor een tafelschuimer of een flessentrekker. De man bestelt eten of drinken, maar betaalt niet. (vrt.be)
het Staatsblad
forum belclimb.net: “Ik had ook al heel efkes gekeken voor dat KB, maar er is idd nog niets in de Moniteur verschenen – denk ik.”
Hoe Willem I in 1815 aan Hollandse rekenkunde doet: “De Grondwetsherziening komt er alleen door, omdat bij de volksstemming in België de thuisblijvers bij de voorstanders zijn opgeteld. Ook Belgen die alleen vanwege de bepalingen over de godsdienst tegen waren, worden bij de voorstanders gerekend. ‘Hollandse rekenkunde’ wordt dit genoemd.” (www.heeleuropa.nl)
Daarom is Hollandse rekenkunde of “Arithmétique hollandaise”: iets onorthodox bepalen, uitrekenen, naar je toe rekenen.
NL: creatief boekhouden
Niet in Van Dale 2014
google2014: .BE10 keer meer dan in .NL
demorgen.be: “Klopt niet”, reageert N-VA. “Dat is Hollandse rekenkunde. Misschien moeten ze bij sp.a de batterij van hun rekenmachine eens vervangen. Zij schrijven 3 miljard in voor fraudebestrijding om hun rekening te doen kloppen.”
standaard.be: Dat de Nederlandse financiële gigant ING in een moeilijk economisch jaar goed geboerd heeft, is maar schijn, en het resultaat van Hollandse rekenkunde.
tijd.be: Pinxten verwijt de VLD Hollandse rekenkunde en electorale demagogie.
demorgen.be: “Op basis van Hollandse rekenkunde spelen jullie met de toekomst van de Vlamingen”, vulde Hermes Sanctorum (Groen) aan.
Hij tovert de armoede gewoon weg met een staaltje Hollandse rekenkunde. (vrt.be)
Van Dale past nog altijd Hollandse rekenkunde toe om een woord of uitdrukking tot algemeen of standaard Nederlands te verheffen: De zwijgende Vlaming wordt automatisch bij de voorstemmers gerekend, ook al gebruikt of kent hij het taalgebruik niet.
met kleine beetjes, beetje bij beetje
SN-NL: mondjesmaat
vnw: in België meestal: met mondjesmaat
taaladvies.net: standaardtaal in België
Van Dale 2015 online: Belgisch-Nederlands
DS215 standaardtaal
Met mondjesmaat wordt dit woordenboek dikker en dikker.
Volgens Joke van Bommel gebeurt de aanpassing aan een veranderende arbeidsmarkt maar met mondjesmaat bij de HR-diensten (vrt.be)
Maar de mysterieuze ziekte geeft zijn geheimen maar met mondjesmaat prijs. (demorgen.be)
voor het ogenblik
SN: op dit moment
vnw: voor het momentt: momenteel, op dit ogenblik
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, niet algemeen
zie ook moment, voor de ~
Voor het moment is alles ok, maar wat dat straks gaat geven weet ik niet.
ijstaart in de stijl van een kerststronk of nieuwjaarsstronk
syn. ijsbuche
IJsstronk met hazelnoten en fruit (colruyt.be)
iets eten of drinken zonder het slecht te vinden, maar ook niet echt lekker; lusten
vnw: lusten: die soep mag ik niet
uitspraak in de prov. Antw.:
ik mag, gij meugt, hij mag, wij meugen, golle meugt, zij/zolle meugen
voltooid deelwoord zeldener ook gemoogd, gemocht
vergelijk West-Vlaanderen: meugen, meugen meugen
zie ook meug
- De Paul mag wel lever, maar hij is er niet zot van.
- Der zijn niet veel kinderen die spruitjes mogen.
- Ons Alexje eet alles behalve witloof, dat mag hij niet.
- “Veel zijnder die geen beulingen en meugen” – uit ‘Sinnepoppen’, Roemer Visscher, 1614
hoeveel ben ik u verschuldigd
vnw:
-ik moet u 10 euro, u krijgt 10 euro van me
-hoeveel moet ik u?, wat krijgt u van me?
VD2016 online: BE, spreektaal
NL-SN: hoeveel krijgt u van me
zie ook moeten
vrt taalnet: Niet: *Hoeveel moet ik u? Wel: Hoeveel krijgt u van me? Wel: Hoeveel moet ik u betalen?
De geruchten – H.Claus: ‘Hoeveel moet ik u?’ zegt Alma mat. ’Niets. Dat heeft hij voor niets gedaan. Ge hebt het al moeilijk genoeg.
1) een moetje
2) andere contexten
ook: van de moetens (moetens, van de ~)
vnw: het is (van) moeten(s): het moet wel of van een huwelijk het is een moetje
1) Onze bompa en ons bomma zijn een jaartje eerder getrouwd dan gepland … het was van moetes.
zie ook prijs hebben, pakske, met een ~ thuiskomen
2) Ik heb echt geen goesting om vanavond te gaan eten, maar ja, ’t is van moetens zeker?
demorgen.be: Ondanks alles houdt deze ‘van moetens’-regering behoorlijk stand
Soms is het in het leven niet van willens maar van moetens.
“Ik verwacht wel dat het snel op toerental geraakt, vooral omdat het ‘van moetens’ is.” (hln.be)
Het enthousiasme in de aankondiging klinkt daarom wat schril: het is van moetens. (gva.be)
Het is dan ook van moetens, nu Europa almaar strengere uitstootnormen en bijhorende boetes oplegt voor autoconstructeurs. (vrt.be)
speeksel, zjuzzekeszalf, jezekeszalf als placebo
vnw: moederkenszalf (de): een kusje of wat spuug op de plek waar een kind zich pijn heeft gedaan
Van Dale 2016 online: moederkenszalf: BE, niet algemeen:
speeksel (als behandeling van wonden)
Kom maar eens hier, ik zal er wat moederkeszalf aansmeren. Dan gaat het het vlugst over.
Als we ons als kind flink bezeerden moesten we het meer dan eens stellen met wat ‘moederkeszalf’. (flair.be)
Kruimeldief is een poëtische maar ook rauwe elegie over moederkeszalf, afscheid nemen, terugblikken en herinneren. (vrt.be)
Een aloude volkswijsheid voor kinderen die pijn hebben, zegt dat ze ‘moederkeszalf’ – oftewel speeksel – op hun zere knie of elleboog moeten … (demorgen.be)
miskraam
analoog met bevallen
vnw: miskraam
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal
Tielt: voorval
Mijn vrouw heeft twee misvallen gehad voor de geboorte van ons eerste kindje.
De 39-jarige Anderson kreeg de misval tijdens de opnames van haar nieuwe film. (standaard.be)
Voor de start had Boonen nog gesteld dat hij een ’"ferme patat" had gekregen door de misval van Lore (demorgen.be)
ontevredenheid
vnw: misnoegdheid, ontevredenheid
vgl. mistevreden
De niet nagekomen belofte zorgde voor mistevredenheid.
‘Het zijn broddelaars,’ verwoordde Vande Lanotte zijn mistevredenheid op expliciete toon (vrt.be)
“Eerst goed spelen en dan praten”, uitte sportief adviseur Axel Lawarée zijn mistevredenheid. (demorgen.be)
Ook in het College is er mistevredenheid bij het personeel. (standaard.be)
SN-NL: ontbijtkoek
Woordenboek der Nederlandsche Taal:
Peperkoek: Eene soort van koek, uit meel met honing, suiker of stroop gemengd gebakken, waardoor gestooten peper is gedaan; later werden ook andere kruidkoeken aldus genoemd en heet ook gewone zoetekoek soms peperkoek.
vnw: ontbijtkoek, snijkoek
Algemeen Nederlands Woordenboek: (vooral) in België
zie ook: zoetekoek, kruidekoek, pennepisse, feeste, lekkerkoek, pomkoek, pondkoek, schijtkoek, peperkoekenhuisje
Limburg: paeperkook
Wilt ge een boterham met speculoos of met peperkoek?
Maar de energie die dat levert in vergelijking met boterhammen met peperkoek of andere toestanden is enorm. (forum.mountainbike.be)
dat is heel triestig, of triestig gesteld
SN: om te huilen
nog wat sterker dan schreeuwen, dat is om te ~
ook: ogen, de ~ uit zijn kop schreeuwen
Als ge die beelden op tv ziet van die kinderen in die kampen, dat is toch om een oog uit te bleiten.
beursloper.be: In mijn ogen moeten we op de overheid niet rekenen, de pensioenen zijn nu al laag en voor sommigen zelfs “om een oog uit te bleiten”
Tja, dat is om een oog uit te bleiten. (demorgen.be)
Ik bekijk altijd de gevels qua stijl, dit is echt om een oog uit te bleiten (bouwinfo.be)
1) zich vergissen in het pakken
2) zich vergissen, bedrogen uitkomen
zie ook mispakken, mispakken, zich ~ aan
vnw:
•ernaast grijpen
•zich vergissen
Van Dale online: Belgisch-Nederlands, spreektaal
1) Ik heb me mispakt. In plaats van tomatenblokjes in blik heb ik tomatencoulis bij.
2) Jo Peters: “Tijdens de vorige jaargangen bleken de kandidaten zich wat te mispakken aan de inrichting van het interieur. (pop-up restaurant)
op een verkeerde plaats leggen en niet meer vinden
vnw: verkeerd leggen, niet op z’n plaats leggen
Van Dale 2018 online: BE niet algemeen
Dekke toch! Ik heb mijn sleutels mislee!
Bij de ene is het de kleerkast, de andere vergeet steeds de drinkbus in de boekentas van de kindjes, en nog andere misleggen facturen. (organiseerenheers.be)
spelvariant in het wiezen waarbij men geen slag mag halen
- klein miserie: de spelers mogen hun slechtste kaart wegleggen (een hoge kaart of de enige kaart van een kleur)
- grote miserie: geen slag halen
- grote miserie op tafel of blote miserie: de speler die miserie gaat, legt zijn kaarten bloot op tafel
in Van Dale: misère
Als een speler miserie aankondigt, kan een andere speler meegaan. Ze spelen wel voor eigen rekening.
> andere betekenis van miserie
watergolf
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal
uitspraak: mizenpli (met Franse en), mizoapli, mizampli
De bomma ging elke week naar de coiffeur voor ne mizenpli.
Ach, ik kom elke week voor een mise-en-plis, en om de drie weken voor een permanent. Al 50 jaar ben ik klant. (hbvl.be)
‘Voor mannen kost een knipbeurt 20 euro, een brushing of een mise en plis voor dames kost 28 euro.’ (nieuwsblad.be)
tot nu, tot op heden, nog steeds
< Tot hiertoe is standaardtaal in België in de betekenis ‘tot nu toe’ (taaladvies.net)
Beste match van het seizoen tot hiertoe (twitter 7 okt. 2018)
Eddy Wauters: “Tot hiertoe is er nog niets gestort” (atv.be 27 mrt. 2016)
Maar Peeters noemt geen man en paard. “Ik zeg u dat ik tot hiertoe heb vastgesteld dat de campagne eigenlijk zeer hard is en dat ik ook een oproep heb gedaan om het debat inhoudelijk te voeren, met respect voor elkaar, in het belang van de Antwerpenaren.” (vrt.be 11 sep. 2018)
ontevreden, malcontent
“Dese vercortinge meer als in Hollant en smaeckte veelen in Hollant niet wel, huer latende beduncken dat sulcx huere vendelen soude swack ende altoes miscontent houden.” – uit het ‘Journaal van Anthonis Duyck’, 1597
“’t Eene zei ’t is misschien dat de Keizer miscontent is, ’t andere zei wat anders, en alzoo zei elk zynen zeg.” – Guido Gezelle, 1865
‘Dat heeft hem ook goed gesmaakt, al was hij wel een klein beetje miscontent dat er geen spaghetti was’, vertelt een personeelslid van het studentenrestaurant in de reportage van TV Ekkergem. (standaard.be)
Er is in elke partij wel altijd iemand, die zich niet gesteund voelt of miscontent is. (hbvl.be)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.