Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Vlaams woord van de dag

    Dagelijks kiezen we een woord van de dag, uit de vele plezante woorden die in dit Vlaams woordenboek terug te vinden zijn. Het Vlaams woord van de dag is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #531 23 January 2024: flessentrekker

    flessentrekker
    (zn. m., ~s)

    1) Iemand die op café/restaurant gaat en achteraf niet betaalt (Dit is ook de betekenis van het begrip in het Belgisch strafrecht)
    2) alg.: iemand die goederen/diensten bestelt en ontvangt zonder ze te betalen (Dit is de betekenis van het begrip in het NL strafrecht)

    bron: http://nl.wikipedia.org/wiki/Flessentrekkerij

    Van Dale kent betekenis 2, maar vermeldt de Zuid-Nederlandse oorsprong ‘op flessen trekken’

    zie ook toelichting bij lemma flessen, tafelschuimer

    vgl. ook: trekken, op flessen ~

    “Steeds meer klanten in de horeca stappen op zonder te betalen. Vorig jaar zijn 629 gevallen gemeld van zo’n ‘flessentrekkerij’ of ‘tafelschuimerij’ – 15 procent meer dan in 2011. Dat schrijft Het Laatste Nieuws vandaag op basis van cijfers van de federale politie.” (DeMorgen)

    ‘Flessentrekker laat zichzelf oppakken op restaurant’ (DeStandaard.be)

    Horecazaken in Eeklo zijn op hun hoede voor een tafelschuimer of een flessentrekker. De man bestelt eten of drinken, maar betaalt niet. (vrt.be)

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (31 Dec 2023 15:02)
    Dit woord was woord van de dag op 23 Jan 2024

    👍
    370

    #532 22 January 2024: Moniteur, de ~

    Moniteur, de ~
    (begrip)

    het Staatsblad

    vnw

    Klik op de afbeelding
    First page Moniteur belge - Belgisch Staatsblad

    zie staatsblad, Belgisch ~

    forum belclimb.net: “Ik had ook al heel efkes gekeken voor dat KB, maar er is idd nog niets in de Moniteur verschenen – denk ik.”

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (31 Dec 2023 09:41)
    Dit woord was woord van de dag op 22 Jan 2024

    👍
    331

    #533 21 January 2024: Hollandse rekenkunde

    Hollandse rekenkunde
    (uitdr.)

    Hoe Willem I in 1815 aan Hollandse rekenkunde doet: “De Grondwetsherziening komt er alleen door, omdat bij de volksstemming in België de thuisblijvers bij de voorstanders zijn opgeteld. Ook Belgen die alleen vanwege de bepalingen over de godsdienst tegen waren, worden bij de voorstanders gerekend. ‘Hollandse rekenkunde’ wordt dit genoemd.” (www.heeleuropa.nl)
    Daarom is Hollandse rekenkunde of “Arithmétique hollandaise”: iets onorthodox bepalen, uitrekenen, naar je toe rekenen.
    NL: creatief boekhouden

    Niet in Van Dale 2014
    google2014: .BE10 keer meer dan in .NL

    demorgen.be: “Klopt niet”, reageert N-VA. “Dat is Hollandse rekenkunde. Misschien moeten ze bij sp.a de batterij van hun rekenmachine eens vervangen. Zij schrijven 3 miljard in voor fraudebestrijding om hun rekening te doen kloppen.”

    standaard.be: Dat de Nederlandse financiële gigant ING in een moeilijk economisch jaar goed geboerd heeft, is maar schijn, en het resultaat van Hollandse rekenkunde.

    tijd.be: Pinxten verwijt de VLD Hollandse rekenkunde en electorale demagogie.

    demorgen.be: “Op basis van Hollandse rekenkunde spelen jullie met de toekomst van de Vlamingen”, vulde Hermes Sanctorum (Groen) aan.

    Hij tovert de armoede gewoon weg met een staaltje Hollandse rekenkunde. (vrt.be)

    Van Dale past nog altijd Hollandse rekenkunde toe om een woord of uitdrukking tot algemeen of standaard Nederlands te verheffen: De zwijgende Vlaming wordt automatisch bij de voorstemmers gerekend, ook al gebruikt of kent hij het taalgebruik niet.

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door fansy (29 Jul 2021 20:03)
    Dit woord was woord van de dag op 21 Jan 2024

    👍
    299

    #534 20 January 2024: mondjesmaat, met ~

    mondjesmaat, met ~
    (uitdr.)

    met kleine beetjes, beetje bij beetje

    SN-NL: mondjesmaat

    vnw: in België meestal: met mondjesmaat

    taaladvies.net: standaardtaal in België
    Van Dale 2015 online: Belgisch-Nederlands
    DS215 standaardtaal

    Met mondjesmaat wordt dit woordenboek dikker en dikker.

    Volgens Joke van Bommel gebeurt de aanpassing aan een veranderende arbeidsmarkt maar met mondjesmaat bij de HR-diensten (vrt.be)

    Maar de mysterieuze ziekte geeft zijn geheimen maar met mondjesmaat prijs. (demorgen.be)

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (30 Dec 2023 09:41)
    Dit woord was woord van de dag op 20 Jan 2024

    👍
    331

    #535 19 January 2024: moment, voor het ~

    moment, voor het ~
    (uitdr.)

    voor het ogenblik
    SN: op dit moment

    vnw: voor het momentt: momenteel, op dit ogenblik

    Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, niet algemeen

    zie ook moment, voor de ~

    Voor het moment is alles ok, maar wat dat straks gaat geven weet ik niet.

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (30 Dec 2023 09:38)
    Dit woord was woord van de dag op 19 Jan 2024

    👍
    345

    #536 18 January 2024: ijsstronk

    ijsstronk
    (znw. de ~ (m.), ~en)

    ijstaart in de stijl van een kerststronk of nieuwjaarsstronk

    syn. ijsbuche

    IJsstronk met hazelnoten en fruit (colruyt.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door nthn en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (29 Dec 2023 12:47)
    Dit woord was woord van de dag op 18 Jan 2024

    👍
    3

    #537 17 January 2024: mogen

    mogen
    (ww. mocht, gemogen)

    iets eten of drinken zonder het slecht te vinden, maar ook niet echt lekker; lusten

    vnw: lusten: die soep mag ik niet

    uitspraak in de prov. Antw.:
    ik mag, gij meugt, hij mag, wij meugen, golle meugt, zij/zolle meugen

    voltooid deelwoord zeldener ook gemoogd, gemocht

    vergelijk West-Vlaanderen: meugen, meugen meugen

    zie ook meug

    - De Paul mag wel lever, maar hij is er niet zot van.

    - Der zijn niet veel kinderen die spruitjes mogen.

    - Ons Alexje eet alles behalve witloof, dat mag hij niet.

    - “Veel zijnder die geen beulingen en meugen” – uit ‘Sinnepoppen’, Roemer Visscher, 1614

    7 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door de Bon en laatst gewijzigd door de Bon (22 Apr 2025 22:00)
    Dit woord was woord van de dag op 17 Jan 2024

    👍
    340

    #538 16 January 2024: hoeveel moet ik u

    hoeveel moet ik u
    (uitdr.)

    hoeveel ben ik u verschuldigd

    vnw:
    -ik moet u 10 euro, u krijgt 10 euro van me
    -hoeveel moet ik u?, wat krijgt u van me?

    VD2016 online: BE, spreektaal
    NL-SN: hoeveel krijgt u van me

    zie ook moeten

    vrt taalnet: Niet: *Hoeveel moet ik u? Wel: Hoeveel krijgt u van me? Wel: Hoeveel moet ik u betalen?

    De geruchten – H.Claus: ‘Hoeveel moet ik u?’ zegt Alma mat. ’Niets. Dat heeft hij voor niets gedaan. Ge hebt het al moeilijk genoeg.

    3 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (27 Dec 2023 09:51)
    Dit woord was woord van de dag op 16 Jan 2024

    👍
    273

    #539 15 January 2024: moetens, van ~

    moetens, van ~
    (uitdr.)

    1) een moetje
    2) andere contexten

    ook: van de moetens (moetens, van de ~)

    vnw: het is (van) moeten(s): het moet wel of van een huwelijk het is een moetje

    1) Onze bompa en ons bomma zijn een jaartje eerder getrouwd dan gepland … het was van moetes.
    zie ook prijs hebben, pakske, met een ~ thuiskomen

    2) Ik heb echt geen goesting om vanavond te gaan eten, maar ja, ’t is van moetens zeker?

    demorgen.be: Ondanks alles houdt deze ‘van moetens’-regering behoorlijk stand

    Soms is het in het leven niet van willens maar van moetens.

    “Ik verwacht wel dat het snel op toerental geraakt, vooral omdat het ‘van moetens’ is.” (hln.be)

    Het enthousiasme in de aankondiging klinkt daarom wat schril: het is van moetens. (gva.be)

    Het is dan ook van moetens, nu Europa almaar strengere uitstootnormen en bijhorende boetes oplegt voor autoconstructeurs. (vrt.be)

    4 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door de Bon en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (24 Feb 2025 07:01)
    Dit woord was woord van de dag op 15 Jan 2024

    👍
    381

    #540 14 January 2024: moederkeszalf

    moederkeszalf
    (de ~ (v.), geen mv. stofnaam)

    speeksel, zjuzzekeszalf, jezekeszalf als placebo

    vnw: moederkenszalf (de): een kusje of wat spuug op de plek waar een kind zich pijn heeft gedaan

    Van Dale 2016 online: moederkenszalf: BE, niet algemeen:
    speeksel (als be­han­de­ling van won­den)

    Kom maar eens hier, ik zal er wat moederkeszalf aansmeren. Dan gaat het het vlugst over.

    Als we ons als kind flink bezeerden moesten we het meer dan eens stellen met wat ‘moederkeszalf’. (flair.be)

    Kruimeldief is een poëtische maar ook rauwe elegie over moederkeszalf, afscheid nemen, terugblikken en herinneren. (vrt.be)

    Een aloude volkswijsheid voor kinderen die pijn hebben, zegt dat ze ‘moederkeszalf’ – oftewel speeksel – op hun zere knie of elleboog moeten … (demorgen.be)

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door haloewie en laatst gewijzigd door de Bon (10 Jun 2025 13:09)
    Dit woord was woord van de dag op 14 Jan 2024

    👍
    471

    #541 13 January 2024: misval

    misval
    (de ~ (m.), ~len)

    miskraam
    analoog met bevallen

    vnw: miskraam

    Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal

    Tielt: voorval

    Mijn vrouw heeft twee misvallen gehad voor de geboorte van ons eerste kindje.

    De 39-jarige Anderson kreeg de misval tijdens de opnames van haar nieuwe film. (standaard.be)

    Voor de start had Boonen nog gesteld dat hij een ’"ferme patat" had gekregen door de misval van Lore (demorgen.be)

    9 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door haloewie en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (20 Dec 2023 08:02)
    Dit woord was woord van de dag op 13 Jan 2024

    👍
    547

    #542 12 January 2024: mistevredenheid

    mistevredenheid
    (de ~ (v.), geen mv.)

    ontevredenheid

    vnw: misnoegdheid, ontevredenheid

    vgl. mistevreden

    De niet nagekomen belofte zorgde voor mistevredenheid.

    ‘Het zijn broddelaars,’ verwoordde Vande Lanotte zijn mistevredenheid op expliciete toon (vrt.be)

    “Eerst goed spelen en dan praten”, uitte sportief adviseur Axel Lawarée zijn mistevredenheid. (demorgen.be)

    Ook in het College is er mistevredenheid bij het personeel. (standaard.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door LeGrognard en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (20 Dec 2023 07:58)
    Dit woord was woord van de dag op 12 Jan 2024

    👍
    275

    #543 11 January 2024: peperkoek

    peperkoek
    (de ~ (m.), ~en)

    SN-NL: ontbijtkoek

    Pain d'épice 2
    Snee perperkoek

    Woordenboek der Nederlandsche Taal:
    Peperkoek: Eene soort van koek, uit meel met honing, suiker of stroop gemengd gebakken, waardoor gestooten peper is gedaan; later werden ook andere kruidkoeken aldus genoemd en heet ook gewone zoetekoek soms peperkoek.

    vnw: ontbijtkoek, snijkoek

    Algemeen Nederlands Woordenboek: (vooral) in België

    zie ook: zoetekoek, kruidekoek, pennepisse, feeste, lekkerkoek, pomkoek, pondkoek, schijtkoek, peperkoekenhuisje
    Limburg: paeperkook

    Wilt ge een boterham met speculoos of met peperkoek?

    Maar de energie die dat levert in vergelijking met boterhammen met peperkoek of andere toestanden is enorm. (forum.mountainbike.be)

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door aliekens en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (13 Jun 2025 21:06)
    Dit woord was woord van de dag op 11 Jan 2024

    👍
    418

    #544 10 January 2024: oog, dat is om een ~ uit te bleiten

    oog, dat is om een ~ uit te bleiten
    (uitdr.)

    dat is heel triestig, of triestig gesteld
    SN: om te huilen

    nog wat sterker dan schreeuwen, dat is om te ~

    ook: ogen, de ~ uit zijn kop schreeuwen

    Als ge die beelden op tv ziet van die kinderen in die kampen, dat is toch om een oog uit te bleiten.

    beursloper.be: In mijn ogen moeten we op de overheid niet rekenen, de pensioenen zijn nu al laag en voor sommigen zelfs “om een oog uit te bleiten”

    Tja, dat is om een oog uit te bleiten. (demorgen.be)

    Ik bekijk altijd de gevels qua stijl, dit is echt om een oog uit te bleiten (bouwinfo.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (19 Dec 2023 10:25)
    Dit woord was woord van de dag op 10 Jan 2024

    👍
    329

    #545 09 January 2024: mispakken, zich ~

    mispakken, zich ~
    (ww. mispakte zich, zich mispakt)

    1) zich vergissen in het pakken
    2) zich vergissen, bedrogen uitkomen

    zie ook mispakken, mispakken, zich ~ aan

    vnw:
    •ernaast grijpen
    •zich vergissen

    Van Dale online: Belgisch-Nederlands, spreektaal

    1) Ik heb me mispakt. In plaats van tomatenblokjes in blik heb ik tomatencoulis bij.

    2) Jo Peters: “Tijdens de vorige jaargangen bleken de kandidaten zich wat te mispakken aan de inrichting van het interieur. (pop-up restaurant)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door fansy en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (16 Dec 2023 08:25)
    Dit woord was woord van de dag op 09 Jan 2024

    👍
    217

    #546 08 January 2024: misleggen

    misleggen
    (ww. mislegde, h. mislegd)

    op een verkeerde plaats leggen en niet meer vinden

    vnw: verkeerd leggen, niet op z’n plaats leggen

    Van Dale 2018 online: BE niet algemeen

    Dekke toch! Ik heb mijn sleutels mislee!

    Bij de ene is het de kleerkast, de andere vergeet steeds de drinkbus in de boekentas van de kindjes, en nog andere misleggen facturen. (organiseerenheers.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door de Bon en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (08 Jan 2024 07:02)
    Dit woord was woord van de dag op 08 Jan 2024

    👍
    338

    #547 07 January 2024: miserie

    miserie
    (zn . v.)

    spelvariant in het wiezen waarbij men geen slag mag halen
    - klein miserie: de spelers mogen hun slechtste kaart wegleggen (een hoge kaart of de enige kaart van een kleur)
    - grote miserie: geen slag halen
    - grote miserie op tafel of blote miserie: de speler die miserie gaat, legt zijn kaarten bloot op tafel

    in Van Dale: misère

    Als een speler miserie aankondigt, kan een andere speler meegaan. Ze spelen wel voor eigen rekening.

    > andere betekenis van miserie

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door de Bon en laatst gewijzigd door de Bon (11 Aug 2021 12:30)
    Dit woord was woord van de dag op 07 Jan 2024

    👍
    358

    #548 06 January 2024: mise-en-plis

    mise-en-plis
    (zn. m. meerv. mise-en-plies)

    watergolf

    vnw

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal

    uitspraak: mizenpli (met Franse en), mizoapli, mizampli

    De bomma ging elke week naar de coiffeur voor ne mizenpli.

    Ach, ik kom elke week voor een mise-en-plis, en om de drie weken voor een permanent. Al 50 jaar ben ik klant. (hbvl.be)

    ‘Voor mannen kost een knipbeurt 20 euro, een brushing of een mise en plis voor dames kost 28 euro.’ (nieuwsblad.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door de Bon en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (13 Dec 2023 10:09)
    Dit woord was woord van de dag op 06 Jan 2024

    👍
    358

    #549 05 January 2024: tot hiertoe

    tot hiertoe

    tot nu, tot op heden, nog steeds

    < Tot hiertoe is standaardtaal in België in de betekenis ‘tot nu toe’ (taaladvies.net)

    Beste match van het seizoen tot hiertoe (twitter 7 okt. 2018)

    Eddy Wauters: “Tot hiertoe is er nog niets gestort” (atv.be 27 mrt. 2016)

    Maar Peeters noemt geen man en paard. “Ik zeg u dat ik tot hiertoe heb vastgesteld dat de campagne eigenlijk zeer hard is en dat ik ook een oproep heb gedaan om het debat inhoudelijk te voeren, met respect voor elkaar, in het belang van de Antwerpenaren.” (vrt.be 11 sep. 2018)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door de Bon en laatst gewijzigd door de Bon (31 Jul 2021 22:16)
    Dit woord was woord van de dag op 05 Jan 2024

    👍
    119

    #550 04 January 2024: miscontent

    miscontent
    (bn., bw.)

    ontevreden, malcontent

    vnw

    “Dese vercortinge meer als in Hollant en smaeckte veelen in Hollant niet wel, huer latende beduncken dat sulcx huere vendelen soude swack ende altoes miscontent houden.” – uit het ‘Journaal van Anthonis Duyck’, 1597

    “’t Eene zei ’t is misschien dat de Keizer miscontent is, ’t andere zei wat anders, en alzoo zei elk zynen zeg.” – Guido Gezelle, 1865

    ‘Dat heeft hem ook goed gesmaakt, al was hij wel een klein beetje miscontent dat er geen spaghetti was’, vertelt een personeelslid van het studentenrestaurant in de reportage van TV Ekkergem. (standaard.be)

    Er is in elke partij wel altijd iemand, die zich niet gesteund voelt of miscontent is. (hbvl.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door LimoWreck en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (12 Dec 2023 10:08)
    Dit woord was woord van de dag op 04 Jan 2024

    👍
    350

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.