Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Vlaams woord van de dag

    Dagelijks kiezen we een woord van de dag, uit de vele plezante woorden die in dit Vlaams woordenboek terug te vinden zijn. Het Vlaams woord van de dag is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #551 03 January 2024: breeddenkendheid

    breeddenkendheid
    (zn. v.; geen mv.)

    vnw: ruimdenkendheid

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 2; Vlaamsheid: 4

    vgl. breeddenkend

    De breeddenkendheid van Bert Anciaux versus het dogmatisch laïcisme van Luckas Van der Taelen (knack.be)

    Rau is ’een cultuurmaker van wereldklasse die handelt vanuit een breeddenkendheid die overeenstemt met het fundament van onze universiteit (tijd.be)

    Een vergelijkbare boodschap van openheid en breeddenkendheid gaf de Antwerpse afdeling van Voka woensdagavond, toen ze kunstenaar Jan Fabre … (gva.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (04 Dec 2021 06:11)
    Dit woord was woord van de dag op 03 Jan 2024

    👍
    7

    #552 02 January 2024: de pannen van het dak

    de pannen van het dak
    (uitdr.)

    heel goed spelen, zingen, dansen, voetballen, presteren, …

    vnw: de pannen van het dak spelen: geweldig goed spelen, de sterren van de hemel spelen

    DS2015 de pannen van het dak spelen: standaardtaal

    in Nederland: de sterren van de hemel spelen

    Ronaldinho speelde de pannen van het dak bij Barcelona, maar heeft van één iets toch spijt. (voetbalkrant.com)

    Het bont gezelschap speelde maandagavond de pannen van het dak. (hln.be)

    De aap van de groep, Sybe, drumt de pannen van het dak eraf (radioaccent.be)

    105-jarige bowlt nog steeds de pannen van het dak (metrotime.be)

    Bastille zingt de pannen van het dak met ‘Joy’ | VTM

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (07 Sep 2024 07:38)
    Dit woord was woord van de dag op 02 Jan 2024

    👍
    70

    #553 01 January 2024: reeks

    reeks
    (zn. v.; ~en)

    tv-serie

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 7; Vlaamsheid: 2

    DS2015 standaardtaal

    ook tv-reeks, televisiereeks

    ook samenstellingen: misdaadreeks, politiereeks, documentairereeks …

    Marc Van Eeghem en Stany Crets in nieuwe vtm-reeks ‘Amateurs’ (hln.be)

    Voor een nieuwe documentairereeks op Canvas, is de VRT op zoek naar Joodse getuigen wiens familie heeft geleden onder de jodenvervolging tijdens de Tweede Wereldoorlog. (canvas.be)

    Gilda De Bal, Evelien Bosmans, Charlotte Anne Bongaerts en Joke Devynck zijn maar enkele bekende namen die te zien zijn in de nieuwe VIER-reeks.

    Duffelaar Paul Jambers krijgt reeks op VTM | RTV

    Bij ons werd de reeks op VTM en Vitaya uitgezonden: voor Vitaya is de reeks het best bekeken programma. (nieuwsblad.be)

    Als alles goed gaat, krijgt Vlaanderen binnenkort de eerste komische politiereeks op het scherm. (tvvisie.be)

    Intrigerende RTBF-misdaadreeks, geïnspireerd door de Dutroux-affaire, over het onderzoek naar de verdwijning van een meisje in een Ardeens dorp. (canvas.be)

    fictiereeks | canvas.be

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (25 Jan 2025 09:28)
    Dit woord was woord van de dag op 01 Jan 2024

    👍
    72

    #554 31 December 2023: platvallen

    platvallen
    (ww. viel plat, platgevallen)

    verstommen, stilvallen
    ook: niet meer werken (dikwijls ivm pillen die plat zijn)

    WNT: Als je op ietwat rekent valt het altijd plat, het gebeurt niet, het valt anders uit (gehoord te Kortrijk). poëem WNT

    Er was veel ambiance, maar zo tegen den elven viel het plat en droop iedereen af.

    books.google.be: ‘Mijn zaklamp is platgevallen…’ Tegen zeven uur lag de lange corridor er even dof bij als het steegje buiten.

    lib.ugent.be: Deze negentig mensen zijn betrokken geweest tijdens het proces en door de crisis is alles plat gevallen.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door fansy (07 Aug 2021 17:13)
    Dit woord was woord van de dag op 31 Dec 2023

    👍
    185

    #555 30 December 2023: maatschappelijk dienstbetoon

    maatschappelijk dienstbetoon
    (begrip)

    vnw: maatschappelijk werk

    vgl. dienstbetoon

    Steyaert werkte tot 1954 bij het Centrum voor Maatschappelijk Dienstbetoon in Elsene, waarna ze als vrijgestelde terechtkwam op de studiedienst van het Nationaal Verbond van de Kristelijke Arbeiders Vrouwengilden (KAV). (nevb.be)

    Innovatie en valorisatie van ons onderzoek, al dan niet in partnerschap met de industrie onder diverse samenwerkingsvormen, en aansluitend, maatschappelijk dienstbetoon leveren onder diverse vormen, van wetenschapspopularisering tot beleidsondersteuning. (vub.be)

    Voormalig veelvoudig Italiaans premier Silvio Berlusconi mag zijn verplicht maatschappelijk dienstbetoon – “werken” in een bejaardentehuis – voortijdig stoppen (demorgen.be)

    ‘Ik zie het als maatschappelijk dienstbetoon’, zegt Luc Van den Bossche over zijn beslissing om voorzitter van de raad van bestuur van NTGent te worden. (standaard.be)

    De meeste experts schrijven met hun pet van ‘academicus’ op en zien de opdracht als maatschappelijk dienstbetoon. (standaard.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (16 Sep 2023 07:37)
    Dit woord was woord van de dag op 30 Dec 2023

    👍
    5

    #556 29 December 2023: genster, de ~s springen eraf

    genster, de ~s springen eraf
    (uitdr.)

    fig.: hevig, passioneel, heet, intens, …

    Van Dale 2017 online: SN-NL: de von­ken vlie­gen er­van af

    variant: gensters slaan/slagen, …

    Springen de gensters eraf, ’t is mooi meegenomen. Maar ook hier weer; er zijn maar heel weinig koppels waar de gensters er na jaren blijven afspringen. (party4singles.be)

    Hij heeft net als mij een sterk karakter, dus soms springen de gensters eraf, maar dat mag wel eens. (heistonline.be)

    Zo sprong hij ook voor het podium om de fans persoonlijk aan te spreken, of kwam … Live slaan ze ook nu weer gensters en moet het dak eraf. (snoozecontrol.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door de Bon (08 Aug 2021 15:04)
    Dit woord was woord van de dag op 29 Dec 2023

    👍
    212

    #557 28 December 2023: rooster, op de ~ leggen

    rooster, op de ~ leggen
    (uitdrukking)

    indringende vragen stellen
    NL: op de pijnbank leggen

    vnw:
    -iemand op de rooster leggen: iemand aan de tand voelen, iemand het vuur aan de schenen leggen
    -iets op de rooster leggen: nauwkeurig onderzoeken

    Van Dale:
    (Belgisch-Nederlands) iem. op de rooster leggen
    hem streng en indringend ondervragen, duchtig aan de tand voelen, het vuur na aan de schenen leggen
    Van Dale 2018 online: zonder label BE

    DS2015 standaardtaal

    De verantwoordelijken werden over hun falen op de rooster gelegd.

    Van Peteghem werd daarnet in de Kamer op de rooster gelegd door het parlement over de begrotingsplannen van de nieuwe federale regering. (vrt.be)

    Hoe twee video’s tijdens de pauze plots van TikTok verdwenen: topman Chew op de rooster gelegd in Amerikaans Congres. (demorgen.be)

    Premier Leterme op de rooster gelegd door BBC World. Aftredend premier Yves Leterme wordt in een interview op de zender BBC World hard aangepakt over de … (standaard.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door LeGrognard en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (21 Feb 2025 06:24)
    Dit woord was woord van de dag op 28 Dec 2023

    👍
    302

    #558 27 December 2023: rondpikkelen

    rondpikkelen
    (ww. pikkelde rond; rondgepikkeld)

    zich al pikkelend in de omgeving voortbewegen

    zie pikkelen

    vgl. wandelen→rondwandelen, lopen→rondlopen

    “Als ik nu soms jonge vrouwen een hele dag op hun Louboutins op hun werk zie rondpikkelen, de pijn verbijtend om vooral maar sexy te zijn (showbizz24.be)

    ‘Ik heb twee weken op krukken rondgelopen en daarna nog eens twee weken rondgepikkeld met een stevige brace rond de knie’ (nieuwsblad.be)

    Ik ben daar een hele week mee blijven werken…al rondpikkelend! (seniorennet.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (22 Jul 2021 17:35)
    Dit woord was woord van de dag op 27 Dec 2023

    👍
    23

    #559 26 December 2023: in de schoot van de regering

    in de schoot van de regering
    (uitdrukking)

    binnen de beslotenheid van de regering

    Van Dale vermeldt een aanverwante betekenis voor “schoot”: “(figuurlijk) wat iets omvat, bergt, opneemt, een toevlucht biedt enz.” In Vlaanderen heeft de uitdrukking bijna een technische betekenis: dit wordt binnenskamers besproken door de regering, zonder dat het publiek of het parlement erbij betrokken worden
    standaardtaal in België
    <waarschijnlijk een vertalende ontlening van Frans “au sein du gouvernement”

    vgl. in eigen schoot

    Maar de twee excellenties hebben gebeld en de plooien gladgestreken. “Dit zal enkel nog in de schoot van de regering besproken worden.” (De Redactie 080215)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (04 Mar 2025 07:24)
    Dit woord was woord van de dag op 26 Dec 2023

    👍
    267

    #560 25 December 2023: finalisering

    finalisering
    (zn. v.; ~en)

    eindafwerking, finalisatie, het finaliseren

    Schrijft Knack Belgisch? (Siegfried Theissen)
    Finaliseren i.p.v. afronden, afwerken finalisering i.p.v. afronding, afwerking: ‘Bij de uitvoering en de finalisering ervan komt dit duidelijker dan ooit tot uiting.’ (Knack, 03-12-1997)

    Buiten onze wil om zijn we bij de finalisering van dit project niet meer betrokken. (vckapellen.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (02 Aug 2021 10:33)
    Dit woord was woord van de dag op 25 Dec 2023

    👍
    75

    #561 24 December 2023: keer, twee ~ niks

    keer, twee ~ niks
    (uitdr.)

    heel weinig, niet noemenswaardig

    in Nederland: da’s drie keer niks=helemaal niks

    variant (W- en O-Vl): twee keer niet

    Heeft de kleine wat gegeten?
    Tja…twee keer niks.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door de Bon en laatst gewijzigd door nthn (11 Dec 2023 11:45)
    Dit woord was woord van de dag op 24 Dec 2023

    👍
    333

    #562 23 December 2023: zijn + infinitief

    zijn + infinitief

    constructie om
    - in de derde persoon: aan te geven dat iemand is vertrokken om de in de infinitief genoemde activiteit uit te oefenen;
    - in de eerste persoon: aan te geven dat iemand aanstalten maakt om te vertrekken om die activiteit uit te oefenen.

    “Waar is vaken?” “Vaken is werken.”

    “Ik ben slapen. Ga-je zélf de wekker zetten?”

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door guidoliessens en laatst gewijzigd door de Bon (09 Dec 2023 10:36)
    Dit woord was woord van de dag op 23 Dec 2023

    👍
    4

    #563 22 December 2023: sluikweg

    sluikweg
    (zn. m. -en)

    sluipweg

    vnw: sluipweg

    ( …) Sluikweg heeft de oudste papieren. In het Woordenboek der Nederlandsche Taal (WNT), wordt een vindplaats aangehaald uit het midden van de achttiende eeuw. De vroegste vindplaats voor sluipweg dateert van een eeuw later. (nrc.nl door E. Sanders)

    zie ook sluik-; verzamellemma wegcode

    Die sluikweg is ’s morgens percies een autostrade.

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door de Bon en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (21 Mar 2025 20:27)
    Dit woord was woord van de dag op 22 Dec 2023

    👍
    353

    #564 21 December 2023: miniem

    miniem
    (de ~ (m.), ~en)

    jong lid van een vereniging voor competitiesport

    vnw: in België ook: jong lid, van 10 tot 12 jaar, van een sportvereniging

    zie ook miniemen

    vgl. preminiem

    Fons is trainer van de miniemen van F.C. De Sloefen.

    Via maten mocht ik meetrainen bij Union Zandvoorde, waar ik mijn eerste matchen speelde als miniem. (kw.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door la_rog en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (08 May 2025 12:58)
    Dit woord was woord van de dag op 21 Dec 2023

    👍
    359

    #565 20 December 2023: Wetstraatwatcher

    Wetstraatwatcher
    (z.nw. de ~ (m) ~s)

    Iemand die als journalist, commentator of analist het politieke reilen en zeilen in de Wetstraat bijhoudt. Zijn of haar rol is: scherp te observeren en commentaar te leveren zonder de eigen politieke voorkeur al te veel te laten uitschijnen.
    zie ook: Wetstraatjournalist

    Zijn kracht om zeer ad rem commentaar te geven op het politieke klimaat, maakt van Carl Devos een zeer frequent gegeerde politicoloog in alle media. Al vele jaren is hij één van de belangrijkste Wetstraatwatchers: “Ik leef al meer dan tien jaar in dat niemandsland tussen pers, politiek en de academische wereld”, schetst Devos. “Of ik het gevoel heb dat ik meer invloed heb dan de Wetstraatjournalisten? Soms wel, ja. Maar mijn rol is verwaarloosbaar.” Bron: De wissel van de macht, kroniek van een Wetstraatwatcher. Marc Van de Looverbosch

    3 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door LeGrognard en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (06 Dec 2023 15:40)
    Dit woord was woord van de dag op 20 Dec 2023

    👍
    259

    #566 19 December 2023: milderen

    milderen
    (ww. milderde, gemilderd)

    - verzachten, matigen
    - verkleinen, minderen

    vnw: verzachten, temperen, matigen, verminderen
    Van Dale 2015 online: Belgisch-Nederlands
    DS2015 standaardtaal

    Dendermonde kwam terug beter in het spel en milderde de stand tot 1-5.

    Pas bij een 0-8 achterstand kon Nieuwkerke milderen.

    Hoe helpen houtproducten de klimaatverandering te milderen?

    De stookolieverbruikers proberen vandaag het effect van de zeer hoge prijs op een andere manier te milderen.

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door petrik en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (04 Dec 2023 08:08)
    Dit woord was woord van de dag op 19 Dec 2023

    👍
    374

    #567 18 December 2023: duurtijd

    duurtijd
    (z.n. de ~ (m.) ~en)

    de tijd dat iets duurt, ~ een polis loopt
    NL: tijdsduur, looptijd

    De duurtijd van het bouwen van een huis kan heel sterk variëren en is afhankelijk van verschillende factoren zoals jouw wensen, het aantal vierkante meter bewoonbare oppervlakte en je budget. (durabrik.be)

    Net zoals de voorbije jaren worden er vier staatsbons uitgegeven dus dat die er komt, is niet zo bijzonder. Wat de duurtijd en het rendement zullen zijn, moeten we nog bepalen samen met het Agentschap van de Schuld. (VRTNWS)

    5 reactie(s)
    Toegevoegd door Gene Zever (21 Nov 2023 15:36)
    Dit woord was woord van de dag op 18 Dec 2023

    👍
    5

    #568 17 December 2023: olifant

    olifant
    (zn. m. -en)

    containerlift, straddle carrier;
    is een machine op vier hoge steunsels die een container als het ware insluit, optilt en naar een ander plaats rijdt;
    wordt ook spinnekop genoemd

    Containermover

    Het drama gebeurde aan kaai 730 MSC Home Terminal. De man bestuurde een kraan om containers te verplaatsen, een straddle carrier of olifant zoals de havenarbeiders zeggen. Door de val liep hij een nek- en rugbreuk op. (hbvl.be)

    Dylan was een aantal jaar bestuurder van kranen in de haven van Antwerpen, meer bepaald van straddle carriers. Die kranen, ook wel “olifanten” genoemd, moeten containers op de kaai sorteren nadat ze door een nog grotere kraan van een schip zijn gehaald. (vrt.be)

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door de Bon en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (15 Nov 2023 12:23)
    Dit woord was woord van de dag op 17 Dec 2023

    👍
    229

    #569 16 December 2023: merkelijk

    merkelijk
    (bijwoord )

    aanmerkelijk, veel

    vnw: in België ook voor: aanzienlijk, aanmerkelijk

    in de Antwerpse Kempen bescheidelijk

    Meisjes die naar een meisjesschool gaan presteren merkelijk beter dan degenen die naar een gemengde school gaan. (vandaag.be)

    Kan je garnaalkroketten zelf maken die merkelijk beter van kwaliteit zijn dan gekochte? (seniorennet.be)

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door LeGrognard en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (14 Nov 2023 09:13)
    Dit woord was woord van de dag op 16 Dec 2023

    👍
    162

    #570 15 December 2023: afstapping

    afstapping
    (zn. v. -en)

    ook afstapping ter plaatse en plaatsopneming;
    het zich begeven naar de plaats van een delict of ongeval en daar waarnemingen verrichten

    zie ook plaatse, ter ~ afstappen

    Het relaas van de afstapping kwam gisteren aan bod in het proces.
    Tijdens de afstapping bakent het afstappingsteam de perimeters af en legt het een looppad aan.

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door de Bon (26 Jul 2021 09:14)
    Dit woord was woord van de dag op 15 Dec 2023

    👍
    335

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.