Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dagelijks kiezen we een woord van de dag, uit de vele plezante woorden die in dit Vlaams woordenboek terug te vinden zijn.
Het Vlaams woord van de dag is ook beschikbaar als
RSS Feed 
Naast de rits van je jas zitten er nog twee persjongs, die je dicht kunt maken.
maakt niet uit wat
ook in Antw.
→ Frans n`importe quoi /nei port kwa/ (= gelijk wat)
Neportwa (dat) ik doe of zeg, voor u kan ik toch niet goed doen.
een koprol maken, (voorover) buitelen (hier is het kinderspel bedoeld, niet een toevallige tuimeling)
(vgl. Ned. “kukelen”; Van Dale noemt het een klanknabootsing, maar invloed van Duits “gaukeln”, Ned. “goochelen” lijkt meer voor de hand te liggen)
Antwerps: tuimelen
Leiestreek: koprol=tummeleite
zie ook: tummellets
’t Kènd zèk nog gee woëd, mê ’t kookelt waaj nen êchte! (het kind kan nog niet spreken, maar buitelen kan het als de besten!)
schijfje met een opening in het midden
ringetje (rubber, asbest, hardkarton al naargelang de toepassing)
Verschillende rondellen
klemtoon op de tweede lettergreep (scherpe e)
< Frans: rondelle = pakking, dichting
zie ook rondel
Om een moer aan te draaien heeft men een rondelleke met de juiste maat nodig.
gek
Van Dale 2013 online: dwaas, gek. Synoniem: krankzinnig
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Niet (meer) beschikkend over zijn verstandelijke vermogens; krankzinnig, gek; zwakzinnig, simpel. Vooral nog bekend in Vlaams-België.
Gij zij zot zeker?
de nacht sluipt weg de lucht verbleekt
de schimmen vluchten zwijgend
en aan de verre horizon
begint de zon te stijgen
en daar trekt uit de nevel op
de klaarte van de dageraad
met in zijn schoot geborgen
de zotte morgen
(De zotte morgen – Zjef Vanuytsel)
> andere betekenissen van zot
nauwgezet, precies
zie ook krak
Frans correct
(komt ook als “bijw.” voor, maar is dan vermoedelijk “AN”, zij het “informeel” – aldus Van Dale)
Da’s ne krekke mens, die moogt ge betrouwen.
(als bijw.) da’s krek het zelfste, krek het eegeste = precies hetzelfde
stoofkarbonaden
< Rindsbraten?
e puise rinsbreie = een portie stoofkarbonaden
(een pak) slaag, een rammeling (als straf doorgaans)
vnw: ros geven/krijgen: slaag geven/krijgen
zie ook ruising en synoniemen bij pandoering
De gees ros krijge aste nie oppas! (ge zult slagen krijgen als ge niet braaf zijt/u niet gedraagt/niet beter uw best doet)
> andere betekenis van ros
onkruid
Gaat die ruskes is rap uittrekken want da’s geen zicht zo’ne verwilderden oprit!
rapalje, uitschot
Van Dale 2005:
rifraf
het; g.mv.
(1444 ‘iedereen, alles’) <Eng. riffraff (ongeordende menigte, bende), Middel-Eng. riff and raff <Oud-Fr. rif(l)e et raf(l)e (jan en alleman, later bende), van Oud-Fr. rifler (schaven, krabben) <Ohd. riffilon (door wrijven verscheuren)
1. (verouderd) tuig, schorremorrie, rapaille
vormvariant: rifjerafje
Is dat een maat van joen?
Baneet gij. Dat is riftjeraftje!
de af te leggen weg inkorten door een hoek af te snijden
Je bent hier zo snel? Ja. Ik heb een stuk afgenoest.
plaats, meestal een streep, die ongewild overgeslagen is bij het schilderen of bij een ander werk (op kerkelijke feestdagen werd niet gewerkt, vandaar).
zie ook zondag
Van Dale 2018: heiligedag: ongedekte plek, plek die bij het verven, witten, teren is overgeslagen
vormvariant heiligdag
De heilige dagen worden zichtbaar als de verf droog is.
uitdrukking van teleurstelling
Ja lap, de regering is gevallen.
Ja lap, die vijs is achter de chauffage gevallen.
doen alsof, veinzen
vnw: veinzen, doen alsof
Van Dale 2016 online: BE; spreektaal
zie ook: krommenaas, van ~ gebaren; gebaren, van niets ~; van de stomme gebaren
Ze gebaarde dat ze sliep.
“Men smalt op u? gebaert dat gy het niet en hoort.” – uit ‘De Gramschap’, Livinus de Meyer, 1725
Teckel (hondenras)
ook in de provincie Antwerpen
zie andere definities van stoofbuis
- Ik heb mij ne jonge hond gekocht.
- Welk ras?
- Zo’n stoofbuis, die worden niet zo groot.
krap, miniem; op het randje, nog net
Staat tegenwoordig ongemarkeerd in Van Dale, maar is van Vlaamse oorsprong.
Zie bv. het
Woordenboek der Nederlandsche Taal: NIPT
(Vl.-België) (Thans ook in de Ned. sportjournalistiek) (Bnw.) Zeer klein; (bijw.) op ’t kantje.
gwnt – 1950: bw. bn., (Zuidn.) op het kantje: de voetbalploeg won nipt; — een nipte overwinning.
zie ook: nipt, op het ~; niptekes, niptjes, nip
Het gaat nipt(e).
Hij klopte zijn metgezel nipt op de meet.
demorgen.be: ‘Wetteren ontsnapt nipt aan tweede treinramp’
prutsen
Ich hèmm al wa aafgklommeld.
(= ik heb al zitten prutsen om dit werkje tot een goed einde te brengen)
verkeerd
zie ook abuus
Ik ben helemaal misbuus gereden, toen ik binnendoor naar de zee ging.
- dat is erg, ongelooflijk (gezegd na verrassend, meestal schokkend nieuws);
- een moeilijke opdracht
vnw:
-straffe toebak: een moeilijke klus, een moeilijk karwei
-dat is straffe toebak: dat is kras, dat is sterk
grondvorm: tabak
in zeer veel dialecten toebak
vnw:
-dat is straffe tabak: dat is kras, dat is sterk
-straffe tabak: een moeilijke klus, een moeilijk karwei
zie ook straffe kost, straffe koffie
Wordt dieje crimineel nu al vrijgelaten? Dat is straffen toebak.
Moet ik die opdracht voltooien?! Da’s straffen toebak.
geen kracht in de benen hebben
de uitdrukking wordt veel gebruikt in de sportwereld
vgl. floeren benen
Ze moest na het auto-accidentje gaan zitten, want ze had flanellen benen gekregen van het verschieten.
“Ik voelde me nog steeds grieperig maar toen iedereen me deze namiddag aanmoedigde om te spelen, hakte ik de knoop door. Maar ik stond op flanellen benen.” (gva.be)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
