Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dagelijks kiezen we een woord van de dag, uit de vele plezante woorden die in dit Vlaams woordenboek terug te vinden zijn.
Het Vlaams woord van de dag is ook beschikbaar als
RSS Feed 
systeem voor besparingen waarbij elke entiteit verhoudingsgewijs moet inleveren
De Vlaamse Regering heeft de ontwerpdecreten voor de begroting van 2011 goedgekeurd. Ondanks de verbeterde economische situatie is er in 2011 een extra besparingsronde nodig om de Vlaamse begroting weer in evenwicht te krijgen. De belangrijkste besparingen zullen opnieuw volgens het kaasschaafprincipe verlopen.
gek, dol, verzot zijn op iets
maar vaker in de betekenis: verslaafd zijn aan iets, niet meer zonder iets kunnen
ook: verhangen zijn naar iets (verouderd)
vnw: verhangen zijn naar/aan, dol zijn op, verzot zijn op
Het onderzoek wees uit dat 150.000 Afghanen verslaafd zijn aan opium, terwijl nog eens 50.000 verhangen zijn aan heroïne.
Veel studenten zijn verhangen aan gsm en internet. Als ze geen toegang hebben, vertonen ze symptomen die vergelijkbaar zijn met drugsverslaving.
Ik ben helemaal verhangen aan die soap, ik blijf er speciaal voor thuis.
Een boer is verhangen naar zijn veld, hij is er als aan geketend. Een boer leeft om te werken. Alle dagen roept het veld hem wakker. (Boerenpsalm – Felix Timmermans)
1) uitermate moe, moedeloos, kapot, pompaf
2) morsdood: Van Dale 2018 BE; informeel
vnw: morsdood
uitdrukkingen:
- Zich steendood vervelen: “Help, ik verveel me steendood op mijn werk” (demorgen.be 25 mei 2016)
- Dat is voor steendood te vallen: “Morgen gaan we naar de falls. Het is hier wel 39°C, en hoge vochtigheid. Om steendood te vallen.” (wijwarenweg.blogspot.com 14 feb. 2008)
1. Heel de dag in het stad liggen rondzeulen, steendood ben ik!
2. “Hij viel steendood” Cornelissen-Vervliet (1899)
“Hij is van den toren steendood gevallen” De Bo (1873).
“Vooraleer hij den gewijden grond had verlaten, viel hij steendood op het gras” Conscience (1869).
braakneigingen hebben, net niet braken.
< walgen
Elke morgen bij het wakker worden, moet ik wolgen.
De dokter noemt het ‘stress’.
TL-lamp, neonlicht
Die buislamp flikkert dat ik er koppijn van krijg.
eventjes, stilletjes kijken, soms stiekem
Van den avond kom ik hier nog eens piepeloeren.
schrijlings
Ze zit scherlewiep op ‘t staantje (= bagagedrager) van z’n fiets.
foefelen, morsen, prutsen, aanmodderen
Uitspraak: dasjteureun (1ste eu lang, 2de eu kort)
< dasteren, desteren, desteren
< zie ook andere definitie van dashteren
De loodgieter heeft weer liggen dasjteren: de WC is verkeerd aangesloten!
Vanavond een goed pakske dashteren in Zot van Koken op VTM.
Fr. évident < Lat. evidens
voor de hand liggend, duidelijk
V.D. (België) gemakkelijk, voor de hand liggend, vanzelfsprekend (vaak met niet of minder)
DS2015: dat is niet evident (dat is niet makkelijk): standaardtaal
vnw: in België ook: vanzelfsprekend, voor de hand liggend
zie ook evidament
vgl. evidentie
Het is nogal evident dat België als staat gaat blijven bestaan.
Iedereen content stellen is niet evident.
SN-NL: gekkekoeienziekte
De dolle koeienziekte heeft aan de veehouders reeds een pak geld gekost
kraamafdeling van een ziekenhuis, materniteit
vnw: kraamkliniek, kraaminrichting
DS2015 geen standaardtaal (ondanks bloemlezing onder)
zie ook verzamellemma geneeskunde
We zijn met een taxi naar het moederhuis gesneld.
bloemlezing De Standaard
Wie durft het moederhuis te sluiten? – De Standaard Mobile
Eén personeelslid heeft de overstap van moederhuis naar rusthuis nog meegemaakt. (standaard.be)
In 2012 werd het voormalige Geelse moederhuis en RVT (rust- en verzorgingstehuis) afgebroken voor de bouw van tien woongelegenheden, 51 rusthuiskamers … (standaard.be)
enz.
zaklamp
vnw: zaklamp, zaklantaarn
< pil + lamp
zie ook: pillicht, pielelucht, pitslamp
In het midden van het bos ging mijn pillamp plat.
het licht, in de uitdrukking:
Je staat in mijn zon!
Ga uit mijn zon! (Je beneemt mij het licht)
Alexander ging voor zijn held staan, maar wist niet wat hij moest zeggen. Uiteindelijk zei hij: ‘Kan ik iets voor u doen?’ Waarop Diogenes zou hebben geantwoord: ‘Als je per se iets voor me wilt doen, ga dan uit mijn zon.’ (Wikipedia: Alexander de Grote)
te weinig verdienen
patatten, het zout op de ~ niet verdienen
vnw: niet het zout op de patatten verdienen: niet veel verdienen, een laag inkomen hebben
Van Dale 2015 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal
zie ook het zout in de karnepap niet verdienen
Hij verdient het zout op zijn patatten niet.
spijbelen
zie ook haagschool houden
Dwazen! Ja beter meer no ’t schole gewist in de platse van zo vele bustje te kappen!
plaats in de kerk (soms balkon) waar het koor staat
< oksaal: bij Kiliaan (1599): oksael, hooghsael
etymologie oksaal: zie reacties
Van Dale 1995: gew.
De planken vloer van ’t hoogzaal kraakte en piepte terwijl het vrouwenkoor ingetogen stond te zingen.
bitter
Rauw witlof lust ik niet. Té brak van smaak.
> andere betekenis van brak
gehaast
zie ook: presseren, presseert ni, ’t ~
→ Fr. pressé
Ik ben gepresseerd, want ik moet over welgeteld 8 minuten op de trein zitten.
een Jupiler biertje
ook Jupeke; jupke
Allez menneke, ik lust nog wel een juupke!
Hoelang gaat Jupiler nog volhouden dat enkel mannen van een Jupke kunnen genieten? (demorgen.be)
“Eerst nog een pitstop bij Dimi en daar op het terras nog een juupke gedronken in het zonneke.” (steenbakkers.be)
“Maar dat neemt niet weg dat ik tijdens de film wel één Juupke drink ;)” (hondaclub-belgium.be)
“en ge kon me niet aanspreken ?? zo verlegen ?? ge had heus wel een juupke gekregen zenne !!” (flat4free.be)
Jezus
Woordenboek der Nederlandsche Taal (wnt): jezus:
In de zegsw. ‘Deezeken de oogen uitsteken, het te bont, te bar maken.
’Dat gaat over zijn hout. Menschen, houdt op, want waarlijk ge steekt Deezeken zijne oogen uit!’ De Mont en De Cock, Vl. Vert. (1898).
(Hageland) Zjuzzeke, Jezeke
zie ook danke Dezeke, Dezeke kijft
smoort, smoort, smoort ’n sigaret
doe voort, voort, voort en smoort zo lank a ge nog asem hèt
vraagt on Deezeke, lieve God
dat ’m boven al e pleutske lot
mor da g’ eerst nog moet trekke on oe sigaret
(naar de Strangers)
Ge meugt Diezeke zijn ogen niet uitsteken!
In Djezekes tijd (heel lang geleden)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
