Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dagelijks kiezen we een woord van de dag, uit de vele plezante woorden die in dit Vlaams woordenboek terug te vinden zijn.
Het Vlaams woord van de dag is ook beschikbaar als
RSS Feed
beroerte, hersenbloeding
Zuid-Limburg: e beslaog op de hiëse
Os moêder hèt e beslaog g’had. (Ons moeder heeft een beroerte gekregen.)
Mijn fretje is gestorven. Hij was bijna 9 jaar en heeft ’s nachts een beslag gekregen en was in coma.
toegetakeld
Hij is tegen die boom gereden, en amai, hij was ferm gepateeld.
vastpakken zonder doel, weer neerleggen, opnieuw vastpakken… met als effect: vingerafdrukken (bah!)
beduimelen
Zie ook: bepotelen
Ook Antwerpse Kempen: situatie op de markt:
Die appelsien ni nemen, die is bedabbeld, er zijn plekken op, ziet ge da ni?
Bedabbelt dat stuk chocola zo niet!
iets neerzetten, neerleggen, eventueel vlug, zonder zorg
“De zalen zijn best groot (hoewel kleiner dan bij Kinepolis) en je kan je neerpladijzen waar je maar wilt.” (nl.yelp.be)
“Maaaaaaarrr we gaan er het beste van maken vriendjesssss!!!! We gaan weer een recordtijd neerpladijzen ik voel het aan men water!!! (scoutsden41.be)
“Want voor je het weet komen alle zogezegde Mechelaars die in het groen rond de stad wonen hun laatste showroommodellen terug op ons proper plein neerpladijzen, naar analogie van de Place m’as-tu vu van Knokke.” (mechelenblogt.be)
“In Antwerpen gaat ge nog een reservefoto maken aan de rand van Het Eilandje, waar ze een hoop nieuwe gebouwen aan het neerpladijzen zijn, …” (uit een blog)
Wa dat de mensen allemaal neerpladijzen op internet, get er gin idee van !
Strak gaan ik me neerpladijzen in mijne fauteuil.
vrijwel, nagenoeg, haast, zo goed als
vnw: nagenoeg, vrijwel, zo goed als, om zo te zeggen
DS2015 geen standaardtaal (ondanks bloemlezing onder)
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, niet algemeen
vrt.taalmail: ‘Omzeggens’ behoort niet tot de standaardtaal. (ondanks bloemlezing onder)
Hij doed omzeggens niks.
“Drie opeenvolgende jaren is er omzeggens geen regen gevallen in het Zuid-Afrikaanse Kaapstad.” (De Morgen)
bloemlezing De Standaard:
Een tot dusver nog niet geïdentificeerde man is omzeggens voor de deur van een appartementje in een gebouw aan de Theodore Verhaeghenstraat 87 in … (standaard.be)
… bijvoorbeeld schoolgeld, terwijl het onderwijs nu omzeggens gratis is. (standaard.be)
Zaterdagavond is langs de Steense Dijk in Stene (Oostende) het voormalige restaurant ‘t Oud Vliegveld omzeggens volledig uitgebrand. (standaard.be)
Oké, hier gaan we: let er eens op hoe vaak Nederlanders ’zeg maar’ zeggen. Ze zeggen het, zeg maar, omzeggens om de zes woorden. (standaard.be)
enz.
bloemlezing vrt.be:
De tablets vervangen omzeggens alle boeken en schriften.(vrt.be)
Over wat Van Ermen met LDD van plan is, is omzeggens niets bekend. (vrt.be)
De kans dat Trump in de Senaat uit zijn functie wordt gezet, is omzeggens onbestaande. (vrt.be)
“De Lente” verzamelt omzeggens alles waar Brusselmans voor stond en wat hem vandaag nog altijd een moderne uitstraling geeft.(vrt;be)
enz.
Naast de rits van je jas zitten er nog twee persjongs, die je dicht kunt maken.
maakt niet uit wat
ook in Antw.
→ Frans n`importe quoi /nei port kwa/ (= gelijk wat)
Neportwa (dat) ik doe of zeg, voor u kan ik toch niet goed doen.
een koprol maken, (voorover) buitelen (hier is het kinderspel bedoeld, niet een toevallige tuimeling)
(vgl. Ned. “kukelen”; Van Dale noemt het een klanknabootsing, maar invloed van Duits “gaukeln”, Ned. “goochelen” lijkt meer voor de hand te liggen)
Antwerps: tuimelen
Leiestreek: koprol=tummeleite
zie ook: tummellets
’t Kènd zèk nog gee woëd, mê ’t kookelt waaj nen êchte! (het kind kan nog niet spreken, maar buitelen kan het als de besten!)
schijfje met een opening in het midden
ringetje (rubber, asbest, hardkarton al naargelang de toepassing)
klemtoon op de tweede lettergreep (scherpe e)
< Frans: rondelle = pakking, dichting
zie ook rondel
Klik op de afbeelding
Verschillende rondellen
Om een moer aan te draaien heeft men een rondelleke met de juiste maat nodig.
gek
Van Dale 2013 online: dwaas, gek. Synoniem: krankzinnig
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Niet (meer) beschikkend over zijn verstandelijke vermogens; krankzinnig, gek; zwakzinnig, simpel. Vooral nog bekend in Vlaams-België.
Gij zij zot zeker?
de nacht sluipt weg de lucht verbleekt
de schimmen vluchten zwijgend
en aan de verre horizon
begint de zon te stijgen
en daar trekt uit de nevel op
de klaarte van de dageraad
met in zijn schoot geborgen
de zotte morgen
(De zotte morgen – Zjef Vanuytsel)
> andere betekenissen van zot
nauwgezet, precies
zie ook krak
Frans correct
(komt ook als “bijw.” voor, maar is dan vermoedelijk “AN”, zij het “informeel” – aldus Van Dale)
Da’s ne krekke mens, die moogt ge betrouwen.
(als bijw.) da’s krek het zelfste, krek het eegeste = precies hetzelfde
stoofkarbonaden
< Rindsbraten?
e puise rinsbreie = een portie stoofkarbonaden
(een pak) slaag, een rammeling (als straf doorgaans)
vnw: ros geven/krijgen: slaag geven/krijgen
zie ook ruising en synoniemen bij pandoering
De gees ros krijge aste nie oppas! (ge zult slagen krijgen als ge niet braaf zijt/u niet gedraagt/niet beter uw best doet)
> andere betekenis van ros
onkruid
Gaat die ruskes is rap uittrekken want da’s geen zicht zo’ne verwilderden oprit!
rapalje, uitschot
Van Dale 2005:
rifraf
het; g.mv.
(1444 ‘iedereen, alles’) <Eng. riffraff (ongeordende menigte, bende), Middel-Eng. riff and raff <Oud-Fr. rif(l)e et raf(l)e (jan en alleman, later bende), van Oud-Fr. rifler (schaven, krabben) <Ohd. riffilon (door wrijven verscheuren)
1. (verouderd) tuig, schorremorrie, rapaille
vormvariant: rifjerafje
Is dat een maat van joen?
Baneet gij. Dat is riftjeraftje!
de af te leggen weg inkorten door een hoek af te snijden
Je bent hier zo snel? Ja. Ik heb een stuk afgenoest.
plaats, meestal een streep, die ongewild overgeslagen is bij het schilderen of bij een ander werk (op kerkelijke feestdagen werd niet gewerkt, vandaar).
zie ook zondag
Van Dale 2018: heiligedag: ongedekte plek, plek die bij het verven, witten, teren is overgeslagen
vormvariant heiligdag
De heilige dagen worden zichtbaar als de verf droog is.
uitdrukking van teleurstelling
Ja lap, de regering is gevallen.
Ja lap, die vijs is achter de chauffage gevallen.
doen alsof, veinzen
vnw: veinzen, doen alsof
Van Dale 2016 online: BE; spreektaal
zie ook: krommenaas, van ~ gebaren; gebaren, van niets ~; van de stomme gebaren
Ze gebaarde dat ze sliep.
“Men smalt op u? gebaert dat gy het niet en hoort.” – uit ‘De Gramschap’, Livinus de Meyer, 1725
Teckel (hondenras)
ook in de provincie Antwerpen
zie andere definities van stoofbuis
- Ik heb mij ne jonge hond gekocht.
- Welk ras?
- Zo’n stoofbuis, die worden niet zo groot.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.