Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dagelijks kiezen we een woord van de dag, uit de vele plezante woorden die in dit Vlaams woordenboek terug te vinden zijn.
Het Vlaams woord van de dag is ook beschikbaar als
RSS Feed
voor
Ze gaat achter een nieuw kast zien bij Ikea. Straks gaan we die ineensteken met ons tweetjes.
Ik kom achter dat attest dat voor mij zou klaarliggen.
> andere betekenis van achter
Een jaarlijkse actie waarbij opgeroepen wordt gedurende de hele maand februari geen alcohol te drinken.
vgl Tournée Vinérale
De Stichting tegen Kanker en De Druglijn lanceren in februari de campagne Tournée Minérale. (https://www.tourneeminerale.be/nl/wat
Er worden speciaal ontworpen Tournée Minérale buttons verkocht, waarvan de opbrengst gaat naar Stichting tegen Kanker.
Bart De Wever over zijn Tournée Minerale: “Een alcoholprobleem had ik niet, maar ik dronk veel”. Ondertussen raakt hij al 5 jaar geen alcohol meer aan. (HLN.be)
Twee dagen Tournée Minerale: “Ik ben het al zat”…(HLN.be)
Een piepeling is een jong vogeltje in het nest, dat constant piept om voedsel te krijgen. Bij uitbreiding kan men het woord piepeling gebruiken voor elk jong dier, dat aandacht vraagt. En ook een baby kan men een piepeling noemen.
zie pieper
Het jonge katje, piepeling, piept om gestreeld te worden of om gevoed te worden. Het is een piepeling.
glazen conserveerpot, steriliseerbokaal
Van Dale online: (Belgisch-Nederlands) glazen pot met wijde mond, bv. een weckpot, een conservenpot met schroefdeksel
vnw: inmaakpot, inmaakfles, potje, weckglas
“Wij eten hier (in de kempen) frikadellekes met krieken. Ik heb kriekensaus zo leren maken: bokaal noordkrieken, opwarmen in een potje op een laag vuurtje …” (femistyle.be)
> andere betekenis van bokaal
Maandag na Driekoningen, een feest dat in de provincie Antwerpen wordt gevierd
< herkomst onduidelijk. Hierover doen vele verhalen de ronde. Waarschijnlijk komt verloren maandag van ‘verzworen’ maandag, in het Frans ‘lundi parjuré’.
Andere verklaring: de eerste maandag na driekoningen werden de nieuwe leden van de Gilden ingelijfd en dan werd er die dag niet gewerkt maar gefeest.
Van Dale 2016: verloren maandag, koppermaandag
Wikipedia: Verloren maandag of Verzworen maandag, is een Vlaamse traditie, over het algemeen op de maandag na de zondag na Driekoningen. Het is gebruik om op die dag worstenbroden en appelbollen te eten. Deze gewoonte houdt vooral stand in de provincie Antwerpen en in Doornik.
Het behoort tot de traditie om in de provincie Antwerpen op verloren maandag worstenbrood te eten, en appelbollen.
Op verloren maandag eten wij met heel de familie altijd worstenbrood en appelbollen.
“Verloren maandag”, of het nu vandaag of volgende week is: tijd voor worstenbrood en appelbollen (vrt.be)
Naar volksgebruik wordt er, op 6 januari, met driekoningen, een taart gebakken waarin een boon verstopt zit. Het kind dat de boon in zijn taart vindt, is de drager van de kroon en is koning voor 1 dag.
De kinderen gaan dan, verkleed als de drie koningen Melchior, Balthazar en Gaspard, driekoningenzingen voor zoetigheid of geld.
Van Dale 2018: ongemarkeerd
ook: koningentaart
De bekende driekoningentaarten zijn gemaakt met amandelcrèmevulling. Er wordt ook een papieren kroon bijgeleverd.
In Tongeren steken ze een porceleinen kerststalfiguurtje in de driekoningentaart, i.p.v. een boon.
Voor een vrouw uit Knokke is het jaar uitstekend begonnen. Zij vond een diamanten oorring ter waarde van 500 euro in de driekoningentaart van een patissier. (HNB 2013)
Reuzegrote driekoningentaart voor een woonzorgcentrum in Beernem.
Waarom eten we vandaag driekoningentaart met een boon in? (vrt.be)
Bakker uit Sint-Gillis stopt weer echt goud in zijn driekoningentaarten: “Vorig jaar hebben we 3.000 taarten verkocht” (2024 – vrt.be)
een grote thermos met bovenaan een duwknop om koffie op te pompen
Van Dale 2015 online: BE
in Nederland: airpot
users.skynet.be: Voor deze prijs heb je een snelkoffiezet, een pompthermos van 2,2 liter en de bijhorende filterzakken.
elkomatic.be: Bestel nu de THERMOS POMPTHERMOS 1,9L INOX (TM184672) online bij Elkomatic – Ninove.
vaste uitdrukking in notariële aankondigingen om aan te geven waar zich een onroerend goed bevindt
Een woonhuis gestaan en gelegen te Kasterlee (Lichtaart) Plaats 47 naar kadaster wijk F nummer 217/m/deel en 218/T. Perceelsidentificatie F 1421AP0000 groot 709m2 (lot1) vlakbij het centrum.(immoweb)
met behulp van een badge een vertrek elektronisch registreren, bv. op het werk
vgl. badgen
zie ook inbadgen
Met deze badge zal je kunnen in- en uitbadgen zodat we zeker weten welk kind aanwezig is op het speelplein en wie het speelplein heeft verlaten. (Veurne.be)
Mijn shift zit erop en ik ben uitgebadged. Ik moet dus opdraaien voor het feit dat mijn collega te laat uit middagpauze is. (juridischforum.be)
een dame op leeftijd maakt zich op om er mooi uit te zien
W-VL: een oude kapel moet gepind worden (zie bij pinnen: versieren)
En bij ons zeggen ze : een oude kapel moet versierd worden !! Ben zelf net de 50 voorbij en ga om de 4 à 5 weken naar manicure, pedicure en schoonheidsspecialiste voor epilatie van ieder haartje dat mij stoort. Ik gebruik geen fond de teint (kruip af en toe eens onder de zonnebank voor een bruin tintje, maar zie er zeker niet uit als een koffieboon), ik gebruik wel mascara en eye-liner, een dag- en nachtcrème en dat elke dag of ik nu moet werken of thuis ben. Ik doe dat voor mezelf maar ook voor mijn man. ’t Is niet omdat je al wat ouder bent dat je er moet bijlopen gelijk een boerentrien. (happymama.be)
Gisteren op Iedereen beroemd liet een pronte dame van 91 uit Geel het zich ontvallen terwijl ze haar voeten door een pedicure liet verzorgen: ‘Een oude kapel moet versierd worden’.
lap rundsvlees
Van Dale 2017 online: BE, niet algemeen
SN-NL: runderlap
Opgerolde rundslap, die na het zouten gekookt wordt in een groentenbouillon. Een stukje vergeten charcuterie naar pure ambacht. (slagerijvandecruys.be)
Snij de rumsteak (of een andere steak of rundslap) in kleine blokjes en kruid deze. (gezondheidsnet.slims-beta.com)
baksteen
< Middelnederlands bricke
Van Dale 2017 online: niet algemeen
< van breken
zie ook brikken
In die gevel is de éne brik na de andere kapot gevroren.
> andere betekenis van brik
Duitser
Van Dale 1995: (gewestelijk) Duitser
vgl. den Duits
zie ook verzamellemma nationaliteiten
Over de Duitsen in de oorlog kan mijn moeder tot de dag van vandaag straffe verhalen vertellen.
Nen Duits, nen Belg en nen Ollander zitten in een vliegtuig met twee parachutten. (De rest van de mop ben ik vergeten, maar ge moogt eens graaien wie er op het einde gene parachut had.)
vlinderdas
synoniem: neuke
Met een smoking moet je een hoerenjagertje dragen in plaats van een plastron.
De taalstrijd tussen Vlaamstaligen en Franstaligen, en tussen Franstaligen en Duitstaligen in België.
zie ook Leuven Vlaams
Tekst en uitleg Wikipedia zie hier
Geschiedenis zie hier
Franse plaatsaanduiding onleesbaar gemaakt nabij het overwegend Duitstalige Sankt Vith.
De taalstrijd in België begon in het eerste decennium van het bestaan van België met de Vlaamse Beweging.
De Voerstreek: De Belgische taalstrijd was hier ooit zo heftig dat de Belgische staat er in de jaren 80 door op haar grondvesten schudde. (nieuws-uitgelicht.infonu.nl)
Taalstrijd in België laait weer op: de splitsing van het kiesdistrict Brussel-Halle-Vilvoorde zet de Franstaligen en de Vlamingen lijnrecht tegenover elkaar. (nos.nl)
Een vignet voor de wagen dat verplicht is in verschillende landen van de Europese Unie. Het dient om vervuilende auto’s zoveel mogelijk uit de steden te weren. De vignetten bestaan in verschillende kleuren: van groen, voor de propere elektrische wagens, tot grijs, voor auto’s van voor 2000. Rode vignetten zijn nergens meer toegelaten.
NL: milieusticker
info ecovignet Frankrijk: zie hier
Ecovignet, extra bril, fluohesjes: hier moet je op letten op reis naar het zuiden. (hln.be)
Een ecovignet noemt in Frankrijk Crit’Air en in Duitsland Umweltplakette.
Het ecovignet voor de desbetreffende landen kan men online bestellen, het is niet ter plaatse te koop. In België kan men de klevers bij vb. VAB aankopen.
bijnaam voor een kandidaat-reserveofficier
Een rolmops kon men herkennen aan de rode lintjes op zijn schouderstukken.
kleine gezelschapshond die in een sacoche kan
synoniem: kutlekkerke, preutelekker
vgl ook charettenhond, buggyhond
“Voor mijn wandeltempo is ze veel te traag en als ik haar tot een hoger tempo wil doen overgaan, zet ze bij wijze van spreken haar handrem op en na enkele kilometers loop ik dan met een ‘sacochehond’ onder mijn arm.” (uit een blog)
1. stekker
2. stopcontact
vnw: stopcontact
< Frans: prise de contact
minder gebruikte spelling prise
vgl. stekker, dat ook tegen zowel de stekker als het stopcontact wordt gezegd
1. Ik zit heel den tijd te zoeken naar waarom de computer niet start – monitor controleren, openvijzen, harde schijf nakijken, … en dan blijkt dat de pries niet inzit!
2. "al wat in de “pries” steekt verbruikt.
nu zijn dat wel peanuts, voor zo een adapterke.. maar hij verbruikt iets" (forum.belgiumdigital.be)
balans, samenvatting, overzicht, verslag
Van Dale 2018 online: BE, niet algemeen
zie ook: bilan opmaken
De politie heeft een bilan opgesteld van de verkeersongelukken dit weekend.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.