Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dagelijks kiezen we een woord van de dag, uit de vele plezante woorden die in dit Vlaams woordenboek terug te vinden zijn.
Het Vlaams woord van de dag is ook beschikbaar als
RSS Feed
onvoldaan blijven, met onbeantwoorde vragen blijven
vnw: op zijn honger blijven: niet voldaan, ontevreden, teleurgesteld zijn
Taaladvies.net: standaardtaal in België
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands
DS2015 standaardtaal
zie ook honger, op zijn ~ laten
We zouden allemaal wel eens willen weten hoe dat zover is kunnen komen met Dexia, maar we blijven op onze honger zitten. Echte antwoorden komen er niet.
“Bewonderaars van het werk van deze cineaste zullen met haar nieuwste productie gegarandeerd op hun honger blijven zitten. (standaardtaal in België)” Taaladvies.net
nodig hebben, behoefte hebben aan
is standaardtaal in België
Van Dale 2015 online: Belgisch-Nederlands
DS2015 standaardtaal
Europa heeft nood aan een economische regering. (De Morgen)
“Blijkens de verkiezingsuitslag heeft de bevolking nood aan vernieuwing. (= ‘behoefte aan’) (standaardtaal in België)” Taaladvies.net
vlees noch vis; iets dat ergens tussenin is
vnw: noch het een noch het ander, vlees noch vis.
wnt: Des te minder kon ik hem zijn laksheid vergeven, zijn houding die noch mossel noch visch was, uit vrees om den steun van enkele socialistische politici te moeten ontberen, Hendrik De Man, Herinneringen. (1941)
Van Dale 2015 online: noch mosselen, noch vis Belgisch-Nederlands
hetnieuwsblad.be: ‘We wonnen of verloren niet. Eigenlijk moet ik een analyse maken van mossel noch vis. We domineerden de match, maar na een snelle omschakeling kwamen we op achterstand.’
Zo’ne vegetarische quorn, dat is nu toch eens letterlijk mossel noch vis, hé. Naar wat smaakt dat nu eigenlijk?
dick.wursten.be: “De Herziene Statenvertaling: mossel noch vis – voor de Hollanders: ‘vlees noch vis’
Het is u misschien ontgaan, maar op 4 december 2010 werd in de Grote Kerk in Dordrecht de Herziene Statenvertaling (HSV) gepresenteerd.”
dbnl.org: De Zuidnederlandse zegswijze mossel noch vis zijn, die zowat overeenstemt met de Noordnederlandse vis noch vlees zijn, reikt wel niet tot de middeleeuwen terug.
doorwerken, doordoen
ook: snelheid halen
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal
forum.mountainbike.be: Als je in groep baanjanetten, annex wielertoeristen, gaat meerijden en ze geven goed door dan heb je een koersfiets nodig …
Komaan, nog efkens goed doorgeven dan is dat hier seffens gedaan.
schoteltje voor kopje; in de Kempen ook: taske
vnw: schoteltje (onder kopje)
-tas en ondertas, kop en schoteltje
Van Dale: ondertas
de (v.)
leenvertaling van Belg.-Fr. sous-tasse
(Belgisch-Nederlands, spreektaal) schoteltje
zie ook soutalloore
Mag ik een ondertaske, want mijn tas koffie is aan ’t lekken?
wondpleister, (kleef)pleister, kleefverband
zie ook: plekker; verzamellemma geneeskunde
We zullen op die wond ne plakker plakken.
Ge moet dat ontsmetten en er ne plakker op doen.
> zie andere betekenis van plakker
rennen, hardlopen
DS2015 standaardtaal, maar in Vlaanderen heeft “lopen” een engere betekenis, namelijk “zich snel op de benen bewegen”, in NL betekent “lopen” ook “zich op de benen bewegen”, in VL gebruikt men dan eerder “gaan”
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 7; Vlaamsheid: 1; Gaandeweg dringt de Belgische betekenis ook in Nederland door. Mensen die voor hun plezier (hard)lopen noemen zichzelf ‘lopers’ en onderscheiden zich daarmee van trage wandelaars.
Ik heb de hele afstand gelopen.
Loopt, of ge mist uwen bus straks nog!
Waar is Armand naartoe? Hij is kwaad naar buiten gelopen.
betekenis Vlaanderen: er zijn voor- en nadelen aan
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands
betekenis Nederland: het levert voordeel op voor beide partijen
bron: taaltelefoon.vlaanderen.be
De budgettaire besparingen, dat is een mes dat aan twee kanten snijdt: langs de ene kant maaakt de staat minder schulden, langs de andere kant wordt de economie minder gestimuleerd waardoor de staat minder inkomsten krijgt.
houden van, liefhebben , beminnen
DS2015 standaardtaal
dit is de enige authentieke uitdrukking in Vlaanderen om liefde uit te drukken; andere uitdrukkingen worden hier als bekakt en onecht ervaren; voor Vlamingen is woordgebruik zoals “Ik heb je lief”, “Ik bemin je”, “Ik hou van je” typisch voor boekskes of liefdesliedjes
zie ook gaarne zien
Schatje, ik zie u graag!
“Als ge wilt dat het iets wordt met haar zult ge toch ne keer moeten zeggen dat ge haar graag ziet.”
“Ziet ge elkander graag? Kus elkander dan, ga ne keer samen onder den douche”
demorgen.be: Nederlandse krant AD brengt ode aan België: “Wij zien u graag”
Hoeveel Nederlanders in een relatie met een Belg zullen er in onzekerheid hebben gezeten door de zin: ‘Ik zie je graag’? (gidsvoorhetzuiden.nl)
actie waarbij de politie gedurende een bepaalde periode intensief en over een hele regio snelheidscontroles houdt
Woord van het jaar in Vlaanderen in 2014 (Van dale)
google2014: .BE (>40.000) ; .NL (>1.900) meestal mbt tot BE
zie ook wegcode
nieuwsblad.be: De tweede flitsmarathon lijkt zoals de vakbonden voorspelden eerder een mak ‘flitsloopje’ te zijn geworden.
hln.be: Slechts 62 van de 122 Vlaamse en Brusselse politiezones zullen vandaag deelnemen aan de flitsmarathon, zo blijkt vrijdag uit een rondvraag van Het Laatste Nieuws.
1. heel ambetant, vervelend, rot
2. in samenstellingen: kakwijf, kakvent, kakmadam, kakweer,…
syn.: shit
NL: kut
1. Oh nee, kak, dat ging efkes ni goe.
2. Dat vies grijs kakweer ben ik kotsmoe!
(Fr: La Flamme Rouge) driehoekige rode vlag in de wielersport om aan te geven dat de renners op 1 kilometer van de finish zijn
zie ook vod : vlag, wimpel
Ik dacht dat we het zouden uitzingen tot de finish, maar we werden onder de rode vod gegrepen door de voorwacht van een fel uitgedund peloton. (nieuwsblad)
Onder de rode vod zette Anisha Vekemans alles op alles maar ook haar poging werd tenietgedaan. (cyclingteam-damesvlaanderen)
zeuren, jammeren over een bepaalde toestand;
ook zagen en klagen (zie voorbeelden)
zie zagen
“We weten allemaal, eens goed klagen en zagen, dat kan deugd doen. “Het kan inderdaad aardig opluchten, maar dat is een kortstondig gevoel.” (deredactie.be)
“Daarom is zagen en klagen nog niet zo slecht voor je. We maken er ons allemaal wel eens schuldig aan. Klagen over het Belgische weer, mopperen over de drukte op het werk of zeuren over de ellenlange files en trage chauffeurs.” (feeling.be)
‘Stop met klagen en zagen’: minister van Mobiliteit Lydia Peeters reageert furieus op topvrouw De Lijn (demorgen.be)
gerecht bestaande uit een boulet gevuld met een hardgekookt ei
NL: gehaktbal kiekeboe
Vogelnestjes worden traditioneel geserveerd met tomatensaus.
Mijn moeder paneerde de vogelnestjes altijd, dan hadden ze een krokante korst als ze uit het fritvet kwamen.
Tot voor kort kregen we nog schattige vogelnestjes in bomen te zien wanneer we deze zoekopdracht intikten in Google. Inmiddels zitten we in de Belgische filterbubbel en krijgen we plaatjes van gehaktbal met een hardgekookt ei erin te zien. (gidsvoorhetzuiden.nl)
weggaan
vooral in de gebiedende wijs: stap het af! (ga weg)
Van Dale 2016 online: BE
DS2015 geen standaardtaal (ondanks voorbeelden onder)
vergelijk afstappen
Ik stap het hier af!
Komaan jong, stap het af!
Ze weigerden mee te werken en één van hen stapte het af in het midden van een les. (standaard.be)
Zowat de helft van de dapperen die het beestenweer trotseerden om Anderlecht aan het werk te zien, stapte het af na de 0-3. (standaard.be)
zeg, in verschillende betekenissen en met verschillende connotaties
Seg, hebt ge het al gehoord van de Paul? Die heeft verleden week iet voorgehad …
Seg! Kunde gij niet zien waar dat ge loopt!
Ja, seg, … ik heb het al zo dikwijls gevraagd, hij luistert toch niet.
Séééég, ’t zal wel genoeg zijn zeker?
Seg, seg, seg … wat is dat daar allemaal?
Séggis, wie was dat weer gisterenavond op tv waarvan we de naam niet meer wisten? (zeg eens)
vlug, min of meer op goed geluk, iets of iemand grijpen en vasthouden
vnw: vastgrijpen, beetpakken
Woordenboek der Nederlandsche Taal:
Vastgrabbelen, (Zuid-Nederland) in ’t wild of rondtastend vastgrijpen
“Probeert, of hij het kaartje snel genoeg kan vastgrabbelen” Roothaert, Dr. Vlimmen (1936).
Wederk.
Als men valt, wilt men hem (zich) vastgrabelen, Gezelle (St.-Margriete, ± 1880).
Ze kon de kleine nog just vastgrabbelen toen hij de straat overliep.
enquete, zich informeren bij een bepaalde doelgoep
ook: het zich bevragen (zichzelf vragen stellen)
Van Dale 1995 (in België) enquete
vrt taalnet: bevraging (enquête) is standaardtaal in België. In Nederland komt het nauwelijks voor.
maar: Het werkwoord bevragen (ondervragen bij een enquête) is in het hele taalgebied gebruikelijk
vgl. ondervraging
zie ook marktbevraging, sectorbevraging, ledenbevraging, zelfbevraging, burgerbevraging, buurtbevraging
Het voorstel kwam tot stand na een uitvoerige bevraging van de omwonenden.
Muziekpedagogie aan het Lemmensinstituut: Een doorgedreven terugkoppeling tussen ervaringsgerichte praxis en theoretische reflectie verzekert dat de student dat doet vanuit een permanente bevraging van zijn eigen muzikaal en muziekpedagogisch handelen.
Na een diepgaande bevraging van zijn geweten kwam hij tot inkeer.
traditionele politieke partijen, met negatieve bijklank
zie ook trado, traditionele partij
“Wanneer zullen de trado’s eindelijk eens begrijpen dat deze tactiek hun geloofwaardigheid uitholt en de kiezers wegjaagt.” (uit een blog)
krantenwinkel, dagbladhandel, dagbladwinkel, krantenshop, gazettenkot
zie ook: dagbladhandelaar
Elke morgen passeer ik de gazettenwinkel. Ik koop er de gazet, soms de libel en kingmuntjes.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.