Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Vlaams woord van de dag

    Dagelijks kiezen we een woord van de dag, uit de vele plezante woorden die in dit Vlaams woordenboek terug te vinden zijn. Het Vlaams woord van de dag is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #1591 28 February 2021: zelfzeker

    zelfzeker
    (bn.)

    zelfverzekerd

    zelfzeker is standaardtaal in België
    DS2015 standaardtaal
    Van Dale 2016 online: BE

    Taaladvies.net:
    “Hij is ontwapenend zelfzeker, zonder arrogant te zijn.” (standaardtaal in België)

    Bovendien kan zelfzeker in België ook als bijwoord voorkomen.
    “De kinderen stapten zelfzeker of met een kloppend hartje mee.” (standaardtaal in België)

    Ja, je moet assertief zijn. Als je zelfzeker overkomt op zo’n sollicitatiegesprek, is dat veel beter.

    (bron: http://www.taaldrop.be/resultaat.php?zinID=75&choice=2)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Grytolle en laatst gewijzigd door de Bon (08 Aug 2021 11:51)
    Dit woord was woord van de dag op 28 Feb 2021

    👍
    353

    #1592 27 February 2021: nationaliteiten

    nationaliteiten
    (verzamellemma)

    Zoals zijn noorderburen heeft ook de Vlaming tal van woorden nodig om aan te duiden waar iemand juist vandaan komt. Voor veel nationaliteiten gebruikt hij dezelfde woorden (doch dikwijls met een andere intonatie) als de Nederlanders, maar voor een deel opvallende dan weer niet, niet het minst voor zijn noorderburen zelf.

    zie ook nationaliteit

    ?Hollander/Hollandse
    Amerikaander
    Duits
    Indiër/Indische
    Irakees
    Iranees
    Italiaander
    Japanees
    Scandinaaf
    Slovaak, Slovaakse
    Spanjool

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door nthn en laatst gewijzigd door nthn (10 Aug 2021 23:46)
    Dit woord was woord van de dag op 27 Feb 2021

    👍
    74

    #1593 26 February 2021: barema

    barema
    (het ~, ~'s)

    weddeschaal;
    loonschaal, salarisschaal

    vnw:
    •loonschaal, salaristabel, salarisregeling
    •belastingtarief
    •tarief

    standaardtaal in België

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 5; Vlaamsheid: 7

    < Frans barème, genoemd naar Barrême, schrijver van Comptes faits du grand commerce (1670) (Van Dale)

    zie ook weddebarema; baremaschaal, baremiek

    De nieuwe barema’s van het verplegend personeel worden dit jaar nog niet toegepast.

    In principe wordt de voorheffing berekend volgens een barema dat rekening houdt met het bedrag van je loon en met het aantal personen ten laste. (loonwijzer.be)

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door aliekens en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (22 Aug 2021 06:44)
    Dit woord was woord van de dag op 26 Feb 2021

    👍
    552

    #1594 25 February 2021: aanrekenen

    aanrekenen
    (ww. rekende aan, aangerekend)

    in rekening brengen
    NL: berekenen (aanrekenen wordt alleen gebruikt in de betekenis van verwijten)

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 7; Vlaamsheid: 2; Als in Nederland iemand iets wordt aangerekend, wordt hij of zij verantwoordelijk gehouden voor iets onaangenaams. In België gaat het ook vaak om een te betalen bedrag.

    Luchtvaartmaatschappijen mogen hun passagiers een extra toeslag aanrekenen als ze bagage willen inchecken. Het meenemen van handbagage moet echter gratis blijven. (De Morgen)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door LeGrognard en laatst gewijzigd door nthn (10 Aug 2021 23:21)
    Dit woord was woord van de dag op 25 Feb 2021

    👍
    346

    #1595 24 February 2021: kot, uit z’n ~ komen

    kot, uit z’n ~ komen
    (uitdr.)

    voor de dag komen, uit z’n schulp kruipen: z’n verlegen, terughoudende of defensieve houding laten varen

    vnw: uit zijn kot komen: uit de hoek komen

    Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal

    zie ook verzamellemma koterij

    Als ge vanavond nog nen date wilt, zult ge toch stillekes aan uit u kot mogen komen.

    demorgen.be: De Westhoek vraagt Vlaams minister van Mobiliteit Ben Weyts (N-VA) om uit zijn kot te komen en de diensten van het openbaar vervoer op het terrein te bekijken.

    4 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Matt86 en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (06 Jun 2023 10:15)
    Dit woord was woord van de dag op 24 Feb 2021

    👍
    354

    #1596 23 February 2021: verdelen

    verdelen
    (ww. verdeelde, heeft verdeeld)

    verspreiden, rondbrengen, distribueren

    is standaardtaal in België

    Van Dale 2018 online: BE
    DS2015 standaardtaal

    zie ook verdeler; verdeelhuis

    Wij verdelen dit speciale type in de Benelux.

    Cleanelectric is een bedrijf dat nieuwe elektrische toestellen verdeelt en de oude opruimt. (standaardtaal in België) (taaladvies.net)

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door aliekens en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (08 Aug 2021 23:16)
    Dit woord was woord van de dag op 23 Feb 2021

    👍
    425

    #1597 22 February 2021: vondelingenschuif

    vondelingenschuif
    (zn. v. -ven)

    (vooral in België) door een schuif of luik afgesloten ruimte waarin een baby anoniem te vondeling kan worden gelegd, in de zekerheid dat de baby zal worden gevonden en verzorgd; babyluik (definitie ANW)

    in Nederland, als neologismen: babyluik, vondelingenluik

    Klik op de foto
    Vondelingenschuif van Moeders voor Moeders

    Het boeleke dat in de vondelingenschuif van Moeders voor Moeders werd gelegd kreeg tijdelijk de naam Pieter De Kleine.

    demorgen.be: Kindje meteen na bevalling achtergelaten in Antwerpse vondelingenschuif

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door de Bon en laatst gewijzigd door de Bon (09 Jul 2025 11:50)
    Dit woord was woord van de dag op 22 Feb 2021

    👍
    316

    #1598 21 February 2021: taallabo

    taallabo
    (het ~, ~'s)

    talenpracticum

    vnw: talenpracticum

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 1; Vlaamsheid: 4

    < Frans: labo de langues

    vergelijk: scheikundelabo, chemielabo, fysicalabo

    Japanese High school Language Lab3

    In het taallabo doe je allerlei auditieve oefeningen waardoor je de taal leert spreken zoals ‘native speakers’ dat doen.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door petrik en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (12 May 2025 07:00)
    Dit woord was woord van de dag op 21 Feb 2021

    👍
    298

    #1599 20 February 2021: recuperatiemateriaal

    recuperatiemateriaal
    (zn. o.; ~materialen)

    materiaal dat herbruikt wordt voor andere doeleinden

    VD2017 online: BE

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 3; Vlaamsheid: 6

    Ik zou graag een veranda bouwen met recuperatiemateriaal. Bestaan er architecten die gespecialiseerd zijn in bouwen met recuperatiemateriaal? (livios.be)

    Kunstenaar maakt vliegtuig uit recuperatiemateriaal (Lochristi) (nieuwsblad.be)

    De website biedt de gebruikers niet enkel de know-how om met recuperatiematerialen aan de slag te gaan, maar is ook de verbinding tussen de architecten, bouwheren, aannemers, particulieren en handelaars. (architectura.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (05 Aug 2021 14:15)
    Dit woord was woord van de dag op 20 Feb 2021

    👍
    160

    #1600 19 February 2021: ingesteldheid

    ingesteldheid
    (de ~ (v.), -heden)

    instelling, houding, attitude

    vnw: instelling, houding, mentaliteit

    Diverse bronnen noemen “ingesteldheid” Zuid-Nederlands. Wie “een positieve ingesteldheid” googlet, zal merken dat slechts 2000 van de 120.000 hits op een .nl site voorkomen, tgo. 93.000 voor .be.

    DS2015 standaardtaal

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 7; Vlaamsheid: 7

    Een positieve ingesteldheid ten opzichte van uw gezondheid kan het effect natuurlijk versterken, net zoals een negatieve ingesteldheid het effect van elke behandeling kan doen verminderen. (bron: www.acupunctuur.be)

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door petrik en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (01 Dec 2022 07:49)
    Dit woord was woord van de dag op 19 Feb 2021

    👍
    308

    #1601 18 February 2021: verdapperen

    verdapperen
    (ww., verdapperde, verdapperd)

    versnellen in het lopen, rijden, stappen

    wnt: bedr. en onz. zw. ww. Van ver- met dapper. Niet in Middelnederlands Woordenboek. Uitsluitend aangetroffen in Vlaams-België.
    - Verhevigen, versterken; feller, heviger, sterker worden.
    “— Deez meedoogentheit, Zoo vérre van ’t opregt meedoogen afgespreit, Verdappert myn verdriet, doet de ongenucht vermeeren.” De Potter, Getrouwen Herder (1678).
    - Versnellen, verhaasten; sneller worden.
    ¨
    Typisch Vlaams: nieuwe energie opdoen (informeel): Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 2; Vlaamsheid: 2

    VRT taal: verdapperen: Belgisch-Nederlandse sporttaal. Soms ook in een andere context.
    versnellen, zijn tweede adem vinden, er weer tegenaan kunnen gaan, sterker / feller / groter / duurder worden
    Voorbeelden:
    ?? Het peloton kon nog nauwelijks reageren, toen de Belg verdapperde.
    Het peloton kon nog nauwelijks reageren, toen de Belg versnelde.
    ?? Het aandeel verdapperde met 13 % in twee weken.
    Het aandeel werd in twee weken 13 % duurder.

    Toen hij hem achterna zat, begon hij te verdapperen en kon hij hem inhalen.

    Overigens, bepaalde termen die jullie als typisch Vlaams beschouwen zijn in Vlaamse oren eigenlijk louter typisch Wuyts (“verdapperen” bijvoorbeeld: niemand anders hier te lande gebruikt ooit dat werkwoord!) (fiets.nl)

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door De Bouck en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (30 Nov 2024 12:28)
    Dit woord was woord van de dag op 18 Feb 2021

    👍
    379

    #1602 17 February 2021: globaal

    globaal
    (bn.)

    totaal, volledig, helemaal

    (in SN betekent ‘globaal’: niet tot in details gaand, oppervlakkig geschat, ruw berekend)

    Van Dale 2012 online: algemeen Belgisch-Nederlands

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 7; Vlaamsheid: 2
    In het Frans: ‘global’

    vgl. globaliseren

    Een globaal plan is ondenkbaar zonder een voorafgaandelijk globaal akkoord.

    Een globale verkenning van V&G-risico’s is een nuttige eerste stap om een globaal beeld te krijgen van de aard en omvang van eventuele zwakke en sterke punten op arbogebied. (uit: De psychologie van arbeid en gezondheid)

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door petrik en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (08 Aug 2021 21:49)
    Dit woord was woord van de dag op 17 Feb 2021

    👍
    340

    #1603 16 February 2021: onnozel

    onnozel
    (bijw.)

    dwaas, stom
    onbenullig, goedkoop

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 6: Vlaamsheid: 2
    “Onnozel’ heeft in Belgisch-Nederlands veel betekenisnuances. Het kan iets minimaliseren: ‘Voor zo’n onnozel foutje word ik gestraft’ of minachting uitdrukken: ‘Ik heb genoeg van uw onnozele liedjes’. Als het om personen gaat, kan het betekenen dat iemand onschuldig is: ‘Een onnozel kind’, of dat iemand plaagt: ‘Die onnozele met zijn flauwe moppen’ of dat iemand lastig is: ‘Doe niet zo onnozel’.”

    > andere betekenis van onnozel

    Kunt gij nu echt niets anders dan van die onnozel boekskes met roddels lezen?

    Seg, onnozel ventje!

    “Verantwoord onnozel doen” is dé tip van psychiater Dirk De Wachter. (robtv.be)

    ‘Een onnozel lapje grond aan de Kaspische Zee’ | De Tijd

    (Onnozel) vraagje? – Spaargids.be forum

    De Nacht Van ’t Onnozel Kieken – Partyhound

    De Familie Backeljau: Onnozel Manneke – Showbizzsite

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (11 Aug 2021 06:14)
    Dit woord was woord van de dag op 16 Feb 2021

    👍
    285

    #1604 15 February 2021: capteren

    capteren
    (ww., capteerde, gecapteerd)

    - ontvangen van radio- of tv-signaal
    - ook figuurlijk: opvangen, oppikken, (computer) van het scherm plukken

    Van Dale 2018 online: BE, niet algemeen

    Typisch Vlaams: opvangen, vastleggen: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 3; Vlaamsheid: 6

    vnw:
    •radiosignalen ontvangen, opvangen
    •data binnenhalen

    < Frans: capter

    > zie andere definitie van capteren

    Gebruik de Clipboard-inputoptie om de inhoud van het klembord te capteren.

    Normaal hoor je dan een reactie van de camera, die zijn tape klaarzet om te gaan capteren.

    Het is vandaag al mogelijk om 3D-beelden live te capteren.

    Het pakket “AptDecoder” om de Weersatellieten te capteren is verkrijgbaar als freeware bij Ptast.

    Zorg dus dat je medewerkers tijd kunnen nemen om een goed idee te capteren en verder uit te denken.

    Ben op zoek naar een, liefst gratis, programma dat in staat is filmpjes te capteren van het scherm met geluid.

    Open VLD capteerde het enorme ongenoegen van de ondernemers en dwong een verlenging van de overgangsperiode af. (standard.be)

    Er mag geen water meer gecapteerd worden uit alle waterlopen van het IJzerbekken. (middelkerke.be)

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door petrik en laatst gewijzigd door de Bon (10 Jan 2022 11:49)
    Dit woord was woord van de dag op 15 Feb 2021

    👍
    376

    #1605 14 February 2021: gevoelig

    gevoelig
    (bn., bw.)

    sterk, aanzienlijk, aanmerkelijk

    Frans: sensible, sensiblement

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 7; Vlaamsheid: 1
    “In het Frans: ‘sensible’. In Algemeen Nederlands wordt ‘gevoelig’ soms gebruikt als synoniem voor ‘duidelijk voelbaar’: ‘een gevoelige klap’, ‘een gevoelige les’. In Belgisch-Nederlands komt het ook voor in de betekenis ‘aanzienlijk’: ‘een gevoelige prijsstijging’.”

    Ondanks dat we meer onkosten hebben gehad in het afgelopen jaar is onze winst toch gevoelig gestegen.

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door aliekens en laatst gewijzigd door de Bon (08 Aug 2021 12:49)
    Dit woord was woord van de dag op 14 Feb 2021

    👍
    410

    #1606 13 February 2021: eerder

    eerder
    (bw.)

    tamelijk, nogal, vrij

    Van Dale 2018 online: BE, niet algemeen
    DS2015 geen standaardtaal

    “Ja, het gebruik van eerder in de betekenis ‘vrij, tamelijk’, zoals in deze zin, is standaardtaal in België.” (taaltelefoon)

    < Frans plutôt

    De moeder van Hanna is ook eerder ongewoon: ze gaat eerder teruggetrokken door het leven, zwijgt halsstarrig over haar verleden tijdens de oorlogsjaren in Duitsland (zelfs haar man, Henry, komt daar niets over te weten). (uit boekbespreking op www.h-vv.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Dennoman en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (10 Aug 2021 22:37)
    Dit woord was woord van de dag op 13 Feb 2021

    👍
    372

    #1607 12 February 2021: plooien

    plooien
    (ww. plooide, heeft geplooid)

    buigen

    vnw: in België ook:
    • doorbuigen onder een zwaar gewicht
    • ledematen of voorwerpen buigen, de armen kruisen

    Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands

    Hij plooide als een knipmes als hij voor de burgemeester stond.

    Ge moogt geen te zwaar dingen aan die bar hangen anders plooit die door.

    > zie andere betekenissen van plooien

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Flipper en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (05 Dec 2024 08:42)
    Dit woord was woord van de dag op 12 Feb 2021

    👍
    429

    #1608 11 February 2021: kaderen in

    kaderen in
    (ww. kaderde in, gekaderd in)

    vnw: overeenkomen met, passen in, passen bij een geheel, een onderdeel zijn van

    Taaladvies.net:
    ‘Kaderen in’ is standaardtaal in België. Standaardtaal in het hele taalgebied zijn onder andere passen in, deel uitmaken van, onderdeel zijn van.

    Het vaakst wordt ‘kaderen in’ onovergankelijk gebruikt.
    “De komst van zeven Braziliaanse jongeren naar onze school kadert in een uitwisselingsproject met Latijns-Amerika.” (standaardtaal in België)

    In overgankelijk gebruik is ‘kaderen in’ synoniem met: in overeenstemming brengen met, plaatsen (in een geheel, een groter verband), laten aansluiten bij.
    “We moeten onze initiatieven kaderen in het pedagogische beleid van de school.” (standaardtaal in België)

    Van Dale 2018 online: BE
    DS2015 standaardtaal

    zie ook: inkaderen, omkaderen, kaderen

    De aanleg van het nieuwe bos kadert in het milieuplan voor de provincie.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door aliekens en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (19 Feb 2023 15:22)
    Dit woord was woord van de dag op 11 Feb 2021

    👍
    376

    #1609 10 February 2021: sponsen

    sponsen
    (bn.)

    van spons, badstof vervaardigd

    < Frans: éponge

    Van Dale 2015 online: BE

    vgl. sponshanddoek

    afkuisen met water en zeep, daarna afdrogen met een sponsen handdoek.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door petrik en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (04 Apr 2025 07:00)
    Dit woord was woord van de dag op 10 Feb 2021

    👍
    286

    #1610 09 February 2021: opslorpen

    opslorpen
    (ww. slorpte op, opgeslorpt)

    opgaan in een groter geheel

    Van Dale 2015 online: Belgisch-Nederlands, fig., van bedrijven

    tijd.be: Comelco wordt opgeslorpt door Campina Melkunie

    alles-over-verkeersrecht.be: Politierechtbank Asse opgeslorpt door Vilvoorde en Halle

    lokeren.be: Deze polder alsook polder Hamme-Moerzeke, Durme Zuid-Oost, Durme Noord-Oost, Grembergen en Sint-Onolfs werden opgeslorpt door de nieuwe fusiepolder …

    rbihf.be: Jarenlang was White Caps een begrip in het Belgische ijshockey, maar daar komt nu abrupt een einde aan. White Caps wordt immers opgeslorpt door Turnhout …

    irisnet.be: Deze kleine gemeente is als het ware opgeslorpt door de grote stad

    3 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door de Bon (27 Jul 2021 00:38)
    Dit woord was woord van de dag op 09 Feb 2021

    👍
    186

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.