Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dagelijks kiezen we een woord van de dag, uit de vele plezante woorden die in dit Vlaams woordenboek terug te vinden zijn.
Het Vlaams woord van de dag is ook beschikbaar als
RSS Feed
liggend tussen
< Frans compris(e) entre
Van Dale 2016 online: BE
vnw: begrepen zijn tussen: liggen tussen, schommelen tussen
Van 13 u. tot 22 u. wordt het centrum, begrepen tussen de Zandstraat en de Markt, de Bovenrij en de Markt en de Fraikinstraat en de Markt, afgesloten voor alle verkeer omwille van de braderij.
Is de pH-waarde van een oplossing begrepen tussen 7 en 14 dan is de oplossing basisch. Is de pH-waarde begrepen tussen 1 en 7 dan is de oplossing zuur.
gegoed, welgesteld, bemiddeld
Taaladvies.net: standaardtaal in België? status nog onduidelijk
Van Dale 2015 online: Belgisch-Nederlands niet algemeen
DS2010 afgewezen
De minder begoeden komen uit een eh … minder begoed milieu.
De begoede burger daarentegen mag men rekenen tot de begoede middenklasse.
(v.e. betrekking of functie) vacant, open
vnw: er is een betrekking te begeven: er is een betrekking vacant, er is een openstaande betrekking
Kandidaturen voor de te begeven mandaten worden ingewacht bij het partijbestuur.
Binnen de Opleiding Taal- en Letterkunde zijn er twee deeltijdse vacatures (20%) voor wetenschappelijke medewerkers te begeven.
vnw: bes
Woordenboek der Nederlandsche Taal: bees
znw. vr., mv. bezen. Uit Middelnederlands bese, een vorm die tot heden toe in het Vlaamsch is bewaard. Bijvorm van Bezie en van Bes.
Van Dale 2018: bees
niet algemeen
bes
West-Vlaanderen (NW): beier
“Wij hebben bezekes in de tuin. Rode bezekes, en het zijn er VEEL. De afgelopen 2 weken pluk ik dagelijks een heel mand vol, en je ziet …” (veerleschrijftblog Jun 23, 2017)
> andere betekenis van bees
keihard, heel hard
ook fig.: meedogenloos
Van Dale 2016 online: BE
Hij was een aimabel man, maar tijdens onderhandelingen kon hij beenhard zijn.
Ik maakte onlangs jouw citroenparfait. Zeer lekker, maar het ijs is beenhard. (dagelijksekost.een.be)
actie van de (Belgische) politie, doorgaans in de aanloop naar de feestdagen in december, waarbij automobilisten op alcoholverbruik worden getest; in de regio Antwerpen voert men dergelijke acties het hele jaar door, daar heten ze (ook) WODCA-acties.
Ook: bobcampagne
De Bobcampagne heeft als voornaamste doel mensen te doen inzien dat drinken en autorijden niet samengaan.
De Bob-campagne is een Belgische campagne tegen drank in het verkeer. (wiki)
Bijna 6.300 bestuurders betrapt op dronken rijden tijdens bobcampagne (vrt.be)
accountant, registeraccountant
< Frans: réviseur d’entreprises
Van Dale 2016 online: BE
verkort: revisor
De bedrijfsrevisoren controleren en certificeren de rekeningen van de Nationale Bank.
Na geslaagd te zijn in het toelatingsexamen, moet de kandidaat bedrijfsrevisor een stageovereenkomst afsluiten.
kwaliteitsparel (Fr. perle fine)
(bij jongeren niet courant gebruikt)
niet te verwarren met de parlofoon
een schoon oorbel met een perlefinneke erin
Ook zij behoren tot een vanzelfsprekend patriarchale cultuur, waar de vrouwen weliswaar een perlefin
maar zeker niet de broek dragen. (Ons Erfdeel. Jaargang 54)
Crea: maken van een feestelijke halsketting in perlefin en swarovski voor de feesten. (menen.be)
Toen hij het opmerkte, zei hij “dat is echt een perle fine”, wellicht verwijzend naar de zuivere parelvorm van het hoofd. (erfgoed-kbs.be)
In die carrousel zaten de iconen van Chanel: de camelia, het tweedjasje, het parfum N°5, de tweekleurige pump, de perles fines… (standaard.be)
basketballen
Van Dale 2015 online: BE; informeel
extrasport.be : Los van de situatie bij de Giants: begrijp je de beslissing van Akyazili en van Vliet om in Amerika te gaan basketten?
basketwevelgem.be: Mijn broer was groot en de leerkracht LO vroeg of hij geen zin had eens te gaan basketten. Ik, als kleine broer, heb hem dan maar eens gevolgd.
nieuwsblad.be: Ook op nieuwjaarsdag werd er (een beetje) gebasket in de NBA.
SN: dossier aanmaken, samenstellen, aanleggen
dossier opmaken: standaardtaal in België
(bron: https://taaladvies.net/een-dossier-opmaken-of-aanleggen-of-samenstellen/)
zie ook dossier, een ~ openen
Ge kunt bij uw vaste huisarts een zogenaamd Globaal Medisch Dossier laten opmaken. Dan trekt ge meer terug van de ziekenkas.
Ze konden dat wel doen, zeiden ze, maar dan moesten ze wel eerst een dossier opmaken met de nodige dossierkosten erbij natuurlijk.
bankbiljet, briefje
vrt taalnet:
Algemeen Nederlands is: bankbiljet.
Briefje is wel gebruikelijk.
•een briefje van 20 euro
Van Dale 2018: bankbriefje
BE; niet algemeen bankbiljet
Ik heb op straat een bankbriefje van 10 euro gevonden!
deredactie.be:Die toonde Sewel halfnaakt in een oranje bh en terwijl hij cocaïne snoof door een bankbriefje.
tijd.be: NBB introduceert bankbriefje van 10.000 frank
standaard.be: Iran zal deze maand nog een nieuw bankbriefje uitbrengen waarop het symbool voor kernenergie zal prijken.
demorgen.be: Op het Russische bankbriefje wordt een monument afgebeeld dat aan de voorkant van het Bolsjoj-theater in Moskou staat
het aan de toog zitten
vgl. tooghanger
vgl. caféhangen
zie ook toog, aan de ~ hangen
Chiro Joho verbreekt Belgisch record tooghangen (gva.be)
Met 25 klanten tooghangen in kleinste café van Vlaanderen (nieuwsblad.be)
24 uur tooghangen voor goede doel. (hln.be)
“Ik hang nooit toog. Hij hangt toog als hij tegenwoordig is en gij hangt altijd toog,” zei de Jean droog en dronk zijn pint leeg.
Cafés allicht open op 8 juni, tooghangen mag niet (demorgen.be n.a.v. coronacrisis 2020)
< Frans: robe bain de soleil
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal
zie ook verzamellemma kledij
Met deze warme dagen dragen de meeste dames een bain de soleil.
Maar als het flink zomert, durf ik wel eens een bain de soleil aan te trekken. (standaard.be)
Dat vertellen in een bain de soleil met legging is van hetzelfde gehalte als een dijkwandelaar met short en sokken in de sloffers.(knack.be)
het voorvoegsel wordt gecombineerd met een beroepsnaam en geeft aan dat de persoon in kwestie een amateur is
oorsprong: een van de scheldwoorden van Kapitein Haddock in de strips van Kuifje door Hergé luidt “zoetwatermatroos”
“Zoetwatermatrozen: Benaming uit de maritieme wereld met een duidelijke negatieve ondertoon. De stoere, echte matrozen bevonden zich volgens Haddock namelijk op de open zee, en niet op het zoete binnenwater van meren, kanalen of rivieren. Werd door kapitein Haddock graag gebezigd tijdens een van de hachelijke avonturen die hij met Kuifje op zee beleefde.” (http://www.standaard.be/cnt/dmf20111021_088)
“Sedert verpolitiseerde zoetwaterpedagogen het leer-en onderrichttraject ondergeschikt maakten aan diversiteit, multiculturalisme en herverdeling, liep het verkeerd in ons onderwijs.” (J.-M. Dedecker in Knack 110318)
“Observaties van een zoetwater psycholoog?”
(https://justguidooohh.com/2011/11/25/de-dikke-vrouw/)
iemand overtreffen
Van Dale 2015 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal
actuamaasland.blogspot.com: Actua Politiezone Maasland: Hij deed hem de baard af!
spoke-nword.weebly.com: Van Avermaet beheerst alle disciplines zeer goed maar het zijn altijd uitmuntende kassei-, klim-, sprint- en punchexperten die hem de baard afdoen.
twitter.com: @vadderiVRT @rvangucht doe hem de baard af………
autokeuring, keuring, autocontrole, schouwing, autoinspectie, keuringscentrum
Nederland: APK: Algemene Periodieke Keuring
zie ook verzamellemma wegcode
Daarna moest hij nog naar de automobielinspectie om zijn voertuig te laten keuren.
arch.be: Centrum voor Technische Automobielinspectie
hln.be: Inbraakpoging bij automobielinspectie in Webbekom
technische keuring, autokeuring, keuring, controle, automobielinspectie, schouwing, autoinspectie, keuringscentrum
dikwijls afgekort tot controle
Vlaamse uitspraak: o·too·kon·trol
DS2015 standaardtaal;
DS2010 afgekeurd
zie ook autocontroleur
Nederland: APK: Algemene Periodieke Keuring
zie ook verzamellemma wegcode
Koop een nieuwe wagen, die moet niet naar de autocontrole!
kunstambachtelijk, ambachtelijk
< Frans: artisanal
DS2015 standaardtaal
Van Dale 2015 online: Belgisch-Nederlands: verbogen vorm: artisanale (na 1950)
van de aard van, behorend tot het artisanaat
De “Brugse Zot” wordt op artisanale wijze gebrouwd.
Artisanale bakker levert brood met fiets (Brugge) – Het Nieuwsblad
Artisanale kaaskroketten met Zwitserse emmentaler en gruyère, verpakt in een handig hersluitbaar gastrobakje. (solucious.be)
vrouw met veel chichi, stoef, pretentie; een schetkont
vnw: kakmadam, vrouw met veel pretentie
SN: kakmadam
ook: chichi-madam, chichi madam
Vlaamse uitspraak: sjisjimadam (scherpe i’s)
“Vandaag had ik een vreselijk irritant gesprek met zo’n rijke chichi-madam die denkt dat de wereld rond haar hooggehakte, in designer-kleren gestoken kont draait.” (yab.be)
“Zij, een chichimadam, stoeft over haar cols van 4e categorie en trekt elke vrijdag met haar Mercedes naar de Côte de Nieverance.” (neosvzw.be)
“zo een chichimadam en dan me zo een chichistemmeke tot en met!! (noxa.net)
vlotter maken, in betere banen leiden
Nieuwe spoorwegbruggen moeten treinverkeer vervlotten (knack.be)
Nog een mogelijke toepassing zijn bacteriën die de transit vervlotten en een opgeblazen gevoel, ofwel lichte obstipatie, tegen gaan. (scriptiebank.be)
Terwijl de opvolging en terugbetaling vandaag nog een hele administratieve rompslomp met zich meebrengt, wil Vlaanderen via digitalisering het proces vervlotten. (sdworx.be)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.