Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dagelijks kiezen we een woord van de dag, uit de vele plezante woorden die in dit Vlaams woordenboek terug te vinden zijn.
Het Vlaams woord van de dag is ook beschikbaar als
RSS Feed
notenboom, ook het hout van de notenboom
vnw:
•notenboom
•notenhout
Van Dale 2013 online: somt bij -aar (niet algemeen) een reeks op: appelaar, kerselaar, mispelaar, perelaar, pruimelaar, rozelaar
Van Dale 2013 online: (notenhout) Belgisch-Nederlands
zie ook verzamellemma groenten en fruit
Een notelaar naast de mesthoop zou de vliegen verjagen.
Rondom de notelaren op het gazon bevinden zich het woonhuis, de twee schuren en een cichorei-ast (standaard.be)
De notelaars, ze nijgen. Vol zilver en vol goud;. Ze zwichten en ze zwijgen. Ze worden stilaan oud. (De notelaars – René de Clercq)
De beste raspen nu met een notelaren heft, voor een extra stoer en degelijk uiterlijk gecombineerd met de gekende Microplane-topkwaliteit. (culina.be)
Woordenboek der Nederlandsche Taal: KAROT
— in Vlaamsch-België ook KAROOT —, znw. vr. Ontleend aan frans carotte (eigenlijk wortel, peen), bij verkorting voor carotte de tabac, ”rouleau de feuilles de tabac” (Littré).
1. Eigenlijk. Een spilvormige rol gesponnen tabak, waarvan snuiftabak gemaakt wordt.
? — Zegsw. Iemand een karot trekken (bij Rutten (1890) ook: wisselen), hem foppen (Cornelissen-Vervliet).
2. Bij vergelijking. Een rolletje in papier gewikkelde geldstukken; een ”kardoes(je)”. In ’t Hageland (Rutten (1890)).
Van Dale 2018:
karot
1627 < Frans carotte (vgl. kroot)
1. rol gesponnen tabak waarvan snuif werd gemaakt (symbool: tabaksrol)
• uitdrukking; BE; niet algemeen iem. een karot trekken
iem. foppen, beetnemen
2. BE; niet algemeen rol gesausde pruimtabak
3. BE; niet algemeen in papier gewikkeld rolletje geldstukken (van dezelfde waarde)
ook carot
Er zijn van die karottentrekkers die ge op hun eerste-communie-zieltje de absolutie zoudt geven.
Het moet u gegeven zijn, (een gave), om echt karotten te trekken, zoniet valt ge door de mand.
Breng van de bank eens vijf cartouchen (karotten) mee van 50 en 20 eurocent voor wisselgeld.
a) formele aankondiging van de beëindiging van een overeenkomst met inachtname van een (wettelijke) termijn: vooropzeg doen
b) de zogenaamde opzeggingstermijn zelf
vooropzeg geven, doen, krijgen
vnw:
•het opzeggen, de opzegging, ontslagaanzegging
-zijn vooropzeg geven: opzeggen
•opzeggingstermijn
DS2015 opzeggingstermijn: geen standaardtaal
zie ook vooropzeggen
Op het einde van elke driejarige periode (derde en zesde jaar), zo dit contractueel bedongen werd, mits vooropzeg van 1 jaar, voor persoonlijk handelsgebruik door de verhuurder of zijn familieleden. (notaris.be)
u kan uw abonnement, zonder vooropzeg, stopzetten mits teruggave van de kaart en kaartlezer (ethias.be)
Kijk na of u een verbrekingsvergoeding dient te betalen. Er geldt sowieso een vooropzeg van 1 maand (30 kalenderdagen). Deze termijn geldt vanaf de datum dat u uw aanvraag doet. (belgacom.be)
Jean Kindermans (58), het opleidingshoofd van Anderlecht, heeft na een ambtstermijn van ruim 16 jaar zijn vooropzeg gekregen van het bestuur. (sporza.be)
Het ACV-voorstel van een vooropzeg van één maand per begonnen dienstjaar, zou dan weer een effect hebben van 0,07 procent op de …(standaard.be)
bedrijf met sociaal-economische doelstellingen dat mensen tewerkstelt die o.a. omwille van een handicap buiten het reguliere tewerkstellingscircuit vallen.
Ook wel beschermde werkplaats of beschuttende werkplaats genoemd.
NL: sociale werkplaats
zie ook maatwerkbedrijf
Die zoon van de Jean is wat mentaal gehandicapt. Maar hij heeft toch een job gekregen in de beschutte werkplaats. Hij moet er pakskes maken.
demorgen.be(1/4/2015): De beschutte werkplaats bestaat vanaf vandaag niet meer. Of toch niet in naam. Het worden ‘maatwerkbedrijven’, en daar zit een nieuwe benadering achter.
hoofdschotel, hoofdgerecht
uitspraak: zonder t
ook :hoofdpla
zie plat
Noordzeetong belle meunière met verse eigen gemaakte frietjes als hoofdplat. Heel lekker (tripadvisor.be)
Als hoofdplat namen mijn echtgenote en dochter de Tournedos van hert. (zoover.be 18/12/2018)
Gå Nord: eenvoud uit het Hoge Noorden
Reken voor zo’n paar sharinggerechten en een stevige hoofdplat op 50 tot 60 euro per persoon, de drank niet inbegrepen. (gva.be jan. 2020)
Een menu (3 keuzes voor en hoofdpla) alles inbegrepen brood en drank, voor een zeer schappelijke prijs en vriendelijke… (tripadvisor.be 30 mei 2016)
Steak met Bordonaise saus (rode wijnsaus hmm) als hoofdpla. Ma goe! Ma goe! (uit een blog 6 juli 2017)
vakschool, school waar men een beroep of vak leert
Van Dale 2015 online: BE
radio2.be/jo-leemans: Omdat Jo toch enige opleiding moet genieten, stuurt haar vader haar naar de beroepsschool afdeling snit en naad.
abvvmetaal.be: Ik heb daar tot aan de bevrijding gewerkt. Ik was graag naar de beroepsschool geweest om een stiel te leren bij Carels, de stedelijke beroepsschool, maar mijn moeder zei: ”Het spijt me, maar je moet gaan werken om geld te verdienen om brood te kunnen kopen.”
Het hof van beroep behandelt het hoger beroep tegen vonnissen van de rechtbank van eerste aanleg en de rechtbank van koophandel. In België zijn er vijf hoven van beroep, elk met een eigen rechtsgebied.
ook: beroepshof
NL: Gerechtshof
Van Dale online: in BE
Haar ex-man heeft tegen het vonnis van de rechtbank van Eerste Aanleg beroep aangetekend. De zaak is voorgekomen in het Hof van Beroep in Antwerpen.
1. (erotisch) betasten;
anw: (vooral) in België
2. beduimelen
vnw:
•betasten, met de vingers aanraken met seksuele bedoelingen
•vies maken, bevlekken, beduimelen
Typisch Vlaams: betasten (informeel): Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 4; Vlaamsheid: 3
in Antw. ook: pallepoten
vgl. potelen aan
1.Ik snap het meisje niet dat zich zo laat bepotelen.
1.Hoe dat Balthazar Boma de vrouwen bepotelt zou in dit metootijdperk toch niet meer kunnen, mijn gedacht.
2. Die archiefstukken zien er niet meer uit, zo bepoteld zijn ze.
2. En kan je ziek worden van bepotelde bibliotheekboeken? (vrt.be)
angstaanjagend
Van Dale 2018 BE; niet algemeen
“Het was benauwelijk als de Duitse zoeklichten de donkere hemel afspeurden om het gebrom van de vliegers van de Verbondenen te traceren” (De allerlaatste getuigen van WO I)
gemeubileerd
(bemeubelen, bemeubeld en gemeubeld zijn standaardtaal in België)
zie ook bemeubelen; onbemeubeld
Ik huur een bemeubeld appartement.
“Gerenoveerd en prachtig bemeubeld appartement te huur in Zuid-Frankrijk. (standaardtaal in België)” Taaladvies.net
“We moeten het huis nog helemaal bemeubelen. (standaardtaal in België)” Taaladvies.net
opmerking, aanmerking (is vaak negatief)
Van Dale 2016 online: BE
Taaladdvies.net: Bemerking wordt in België zowel voor aanmerking als voor opmerking gebruikt, maar het is ook daar geen standaardtaal.
wnt: Zoowel in vroeger eeuwen als ook in later tijd een gewoon woord; in de laatste jaren vaak beschouwd als germanisme en daarom afgekeurd. In de jongere, en thans meestal veroordeelde opvatting. Opmerking, en soms aanmerking (zie de bo 1873).
Welcke woorden my een sneedige bemerckinge indachtigh maken, poirters, Mask. 305 ed. 1688.
DS2015 standaardtaal
< Duits: Bemerkung
zie ook: randbemerking
Op het einde van de vergadering vroeg de voorzitter of er nog bemerkingen waren.
Ik wil bij het standpunt van de Taalunie hierboven toch wel een aantal bemerkingen maken, o.a.: Als iedereen het in VL gebruikt, waarom is het dan geen standaardtaal in België?
Als er over dit lemma nog bemerkingen zouden zijn, dan kunt ge die kwijt bij de reacties hieronder.
(neologisme) label op de verpakking van voeding die van A (best) tot E (slechtst) aangeeft in welke mate de voeding gezond is
google 2018: .BE (> 8.020) . NL (216)
Minister van Volksgezondheid Maggie De Block (Open VLD) voert de nutri-score in. Dat is een voedingslabel dat aangeeft in welke mate een product bijdraagt tot een evenwichtige voeding. (nieuwsblad.be)
De nutri-score kan, in theorie, vanaf vandaag op nieuwe producten afgebeeld worden. Maar of dat ook zal gebeuren, is dus afhankelijk van de bereidheid van de voedingsindustrie. (standaard.be)
De nutri-score is een handig instrument om mensen te informeren in de strijd tegen slechte eetgewoonten, luidt het. (vrt.be)
stofnaam voor keukenrolpapier
SN: huishoudrol
Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands keukenpapier
Ge hebt gesmost (smossen) precies. Ik zal het met wat keukenrol proper maken se.
iemand die terechtstaat voor de politierechtbank of de correctionele rechtbank
Van Dale 2014 online: in België:
vergelijk beschuldigde, betichte, verdachte
De beklaagde verstopte zijn hoofd onder zijn trui om niet gefotografeerd te worden door de vele aanwezige persfotografen.
bestrijden
Van Dale online 2015: 1.Belgisch-Nederlands bestrijden
DS2015 standaardtaal
zie ook bekamping
In de politiek bekampen tegenstanders elkaar liefst met woorden.
Ze gaan die ruspenplaag bekampen met onkruidbestrijder. Om hun eten af te pakken.
goedpraten
SN: vergoelijken
uitspraak: vergoejlijken
Hetgeen hij gedaan heeft valt op geen enkele manier te vergoeilijken.
Tobback wil graag een omslag zien: “Laten we stoppen met vergoeilijken dat we er op ons gemakske wel zullen komen.”. (vrt.be)
En laat net dat het excuus zijn dat de machtige Hollywood-producent Harvey Weinstein inroept om zijn losse zeden te vergoeilijken. (demorgen.be)
De PS probeerde via sociale media de ‘knipoog’ nog te vergoeilijken, maar Goeders maakt het standpunt van de voetbalbond snel duidelijk. (standaard.be)
Kunststofsandalen met een bandje tussen de grote en tweede teen.
AN: teenslipper
Beroemd gemaakt door komiek Geert Hoste, die de slappe lach kreeg toen iemand uit het Antwerpse publiek hem toeriep hoe deze sandaaltjes heten in haar dialect.
Zie ook zeesluffer, slets
Antw. Kempen: strandsleffer
Oan ’t zwembad droagt iederiën tiënsletse veu nie tege de vlakte te goan. (Aan het zwembad draagt iedereen sandalen om niet uit te glijden.)
No way, tenzij er alsnog Nepalezen op teensletsen en Afghaansen in boerka, op bakfietsen, zijn ingeschreven. (Hans Vandeweghe – De Morgen)
Slippers heren – teensletsen heren | Decathlon
Bij warm weer, op vakantie of thuis, zetten sommigen zich blootsvoets achter het stuur of dragen ze bij het rijden (teen)slippers – ook teensletsen genoemd -, “flip flops”, of schoeisel dat amper aan de voeten houdt. (blog.europ-assistance.be)
raad van beheer, raad van bestuur
Van Dale 2016 online: BE
DS2015 standaardtaal
De beheerraad heeft tot doel de financiële reserves van het Verbond te beheren en uit te bouwen.
uitdrukking van minachting (voor mannen)
NL: een klein pikkie hebben
Direct tekens “ik ben u aan het filmen”, wijzen naar zijn smartphone, “ge hebt een klein pietje”, “fuck you”, etc etc. Ik snap er werkelijk geen reet van. (9lives)
Optreden in “so you think you can dance” behoort ook tot de verplichte rituelen. Schrijven dat je een klein pietje hebt verhoogt de aaibaarheidsfactor x 10. (suskeblogt)
Roepen dat iemand een klein pietje heeft, is niet meer van deze tijd. (demorgen.be)
“Een Kunstencentrum is een door de Vlaamse overheid gedefinieerde, erkende en gesubsidieerde organisatie die actief is in het creëren en presenteren van verschillende kunstvormen.” Wikipedia
In VL is kunstencentrum een welgedefinieerd begrip en de kunstencentra zijn op de Wikipedia pagina opgelijst. In NL bestaan er ook kunstencentra, maar daar is de invulling van het woord niet vast bepaald of omlijnd.
Aansluitend op De Zwaarste Lijst kan je op paaszondag 12 april in Kunstencentrum Vooruit terecht voor een stevige streep gitaargeweld, headbangen en frisse pintjes.(stubru.be)
Wil u deze zomer genieten van kunstwerken van jong opkomend talent, dan moet u beslist eens naar het kunstencentrum ‘Wiels’ afzakken (bruzz.be)
Het Herman Teirlinckinstituut, alias Studio Herman Teirlinck, verhuist naar het kunstencentrum deSingel. (gva.be)
Bozar en Smak dienden een aanvraag in als kunstencentrum, maar beide huizen kregen een negatief preadvies. (standaard.be)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.