Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dagelijks kiezen we een woord van de dag, uit de vele plezante woorden die in dit Vlaams woordenboek terug te vinden zijn.
Het Vlaams woord van de dag is ook beschikbaar als
RSS Feed
badplaats
Van Dale 2015 online: Belgisch-Nederlands, niet algemeen
DS2015: standaardtaal
Blankenberge en Koksijde zijn badsteden.
Oostende is de koningin der badsteden.
1) grootschalig en georganiseerd verwijderen van rommel en vuil
synoniem: kuisactie
2) fig.: zuivering
1) SCHOTEN – De leden van Hoogenboom Diving Education verzamelden zondagmiddag aan de jachthaven in het centrum van Schoten om een opkuisactie in het kanaal uit te voeren. (GVA110416)
1) Civiele bescherming en leger houden opkuisactie op het strand. (Krant van West-Vlaanderen 090608)
2) Het re-integratieplan dreigt uit te draaien op een opkuisactie waarbij werkgevers zich gemakkelijk van langdurig zieken kunnen ontdoen. (acv-limburg.acv-online.be)
2) “Ik vraag me af hoeveel oud-rijkswachters er nu op het onderzoek zitten. Is dit een opkuisactie? ” (bendevannijvel.com)
2) De moord gaf ook aanleiding tot een grootschalige “opkuisactie” in de Italiaanse politiek, waarbij de banden tussen politici en de maffia werden aangepakt. (vrt.be)
deel, onderdeel;
gedeelte van een overeenkomst, van een wet, van een programma, van een boek, enz.
strook van een formulier
< leenvertaling van Frans ‘volet’
vnw:
•strook, vak van een formulier
•onderdeel, deel
standaardtaal in België
DS2015 standaardtaal
Nederland kent alleen: luik als deel van een schilderij, of aflevering van bvb een documentaire. En natuurlijk het fysieke luik om iets af te sluiten.
ook in samenstellingen zoals: muziekluik, theaterluik, …
Wat nu concreet het tweede luik van de tariefvereenvoudiging betreft, is het duidelijk dat (…)
“De onderhandelingen over het communautaire luik van het regeerakkoord lopen steeds vast. (standaardtaal in België)” Taaladvies.net
De VLD-kandidaat gaat zich inzetten voor het sociale luik in haar gemeente.
Een handelsovereenkomst kan uit verschillende luiken bestaan.
Het eerste luik van de overeenkomst is al uitgevoerd.
Vandaag behandelen we het eerste luik van het boek.
In het laatste luik van het verslag vind je onze bevindingen en conclusies.
In het derde luik van het toneelstuk kwam er een verrassende wending.
De chirurg kon eindelijk het laatste luik van de operatie uitvoeren: alles terug op zijn plaats steken en dichtnaaien.
hardop, luid, goed hoorbaar
vnw: luid, hardop
Van Dale 2015 online: BE
DS2015 standaardtaal
De leraar vroeg de leerling de opgave luidop voor te lezen.
Sommigen dromen luidop over dingen waar ik zelfs niet over durf te dagdromen.
Wij zeggen luidop wat de grote meerderheid van de Vlaamsgezinden denken en zeggen onder elkaar. (filipdepillecyn.be)
de bereidheid om te willen luisteren naar de ander
Van Dale 2016 online: BE
zie ook luisterbereid
Volgens minister van Buitenlandse Zaken Karel De Gucht (Open VLD) gaf Clinton blijk van een grote dossierkennis en luisterbereidheid. (deredactie.be)
Beschikbaar materiaal bij het doel ‘Kinderen ontdekken hoe verbondenheid, nabijheid en luisterbereidheid helpen bij verdriet’. (kuleuven.be)
Dan is er geen luisterbereidheid naar anderen. Dan wordt een vergelijk bij voorbaat vies en ruikt het naar verraad of het nemen van een bocht. (knack.be)
- septische tank, beerput
- Een septische put is een eenvoudig waterzuiveringssysteem van het sanitair afvalwater van hooguit 1 woning.
> sepsis: bederf
NL: septic tank of septictank
Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands
DS2015 standaardtaal
Afbeelding zie hier
In de septische put wordt sanitair afvalwater van toiletten, douche en bad gezuiverd door bezinking.
- bewegwijzering
- de etiketten, vignetten en borden die wettelijk op bepaalde voertuigen aangebracht moeten worden
- signalering (trein- en scheepsverkeer)
< Frans signalisation < signal < Lat. signalis
vnw: bewegwijzering, verkeerssignalisering, wegbebakening met verkeersborden
Van Dale online: Belgisch-Nederlands
DS2015 standaardtaal
NL: bebakening
zie ook: signalisatiewagen, signalisatielicht, verkeerssignalisatie, wegsignalisatie
De signalisatie gaf kilometers op voorhand aan dat er werken aan de gang waren.
bewustmakingsactie in de media
Van Dale 2016 online: BE
De recente sensibiliseringscampagnes van de overheid en de aandacht voor het thema in de media hebben duidelijk effect geressorteerd in de bestrijding van partnergeweld.
zich vergissen van tijd, van plaats, van persoon, …
SN-NL: zich vergissen in tijd, plaats , persoon
Van Dale 2015 online: Belgisch-Nederlands
zie ook van
De Jean had zijn eigen van uur vergist en stond daar dus voor een gesloten deur.
De Jean had zijn eigen van deur vergist en stond opeens in de slaapkamer van dat koppel.
De Jean had zijn eigen van vrouw vergist en die madam pardoes in haar billen geknepen.
op zijn naam hebben, op zijn conto schrijven, een palmares hebben
standaardtaal in België
DS2015 standaardtaal
Van Dale 2015 online: BE
Die Kempense schilder heeft al heel wat op zijn actief, dank zij zijn tentoonstellingen in het buitenland.
op het netwerk aansluiten, ‘actief’ maken (bv. gsm’s), abonneren, accounts (internet e.d.) activeren
< Frans activer
(Van Dale 2009 noemt “activeren” nog “algemeen Belg.-Nederlands” in deze betekenis, maar het woord is m.i. in Nederland niet onbekend)
Van Dale 2015 online: BE
vnw
U ontvangt een login en een wachtwoord per e-mail om uw simkaart te activeren.
beroepsethiek, beroepscode, gedragscode
VRT-Taalnet: standaardtaal in België
Van Dale 2015 online: BE
DS2015 standaardtaal
< Frans: déontologie
samengesteld uit Grieks ‘deon’ plicht en ‘logos’ wetenschap, doctrine
Bijvoeglijk naamwoord: deontologisch
vgl. deontologische fout
Dexia is een een nieuwe bank in België met een andere deontologie. (De Redactie BE)
Deontologisch gezien, is de journalist zijn boekje te buiten gegaan. (Journaal)
Ieder vrij beroep heeft specifieke deontologische regels die in de meeste gevallen door een deontologische kamer kunnen worden beslecht. (tandarts.be)
1) parkeerterrein: openbaar of privaat
2) parkeerruimte, parkeergelegenheid, parkeerplaats boven- of ondergronds
vnw: parkeerterrein, parkeergarage, parkeerplaats, parkeergelegenheid
1) Typisch Vlaams: parkeerterrein, parkeergarage, Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 7; Vlaamsheid: 7
2) “Parking wordt in België soms ook gebruikt voor ‘parkeergelegenheid’ of voor ‘één parkeerplaats’. In die betekenis is het woord geen standaardtaal.” (taaladvies.net)
Staat nu wel zonder label in Van Dale, tenzij voor de uitspraak (korte a in Vlaanderen), maar dit woord was oorspronkelijk enkel in Vlaanderen bekend (bron: taaladvies.net)
< Frans: le parking (uit Eng. ww.-vorm “parking”, als in “no parking” en “parking lot”)
zie ook betaalparking, parkinggelegenheid, parkingmogelijkheid, parkingplaats, parkingwachter, overloopparking, privéparking, overstapparking, randparking, voorstadsparking; ondergrondse parking; fietsparking; motoparking; motorparking; parkingmeter; parkinglijn
1) Het was weer te denken, alle parkings volzet!
1) Een privéterrein waar gedurende beperkte tijd wagens van de eigenaar van de grond of van door hem toegelaten personen worden gestald, is geen parking.
1) Paola liet een privéparking aanleggen aan het kasteel Belvédère, waar zij en Albert wonen. Op kosten van de belastingbetaler, inderdaad. En het schoonst van al: die parking is daarna nog twee keer opnieuw aangelegd. (HLN.be)
1) Oona vindt dat er al genoeg parkingen zijn en hangt haar protestbordje aan de slinger. (hln.be)
2) Bij ons aan het bedrijf is er te weinig parking voorzien.
2) Ik was te laat, ik vond geen parking.
2) Is er parking in de buurt van het hotel?
1) borstel met korte steel om stof, vuil of scherven bij elkaar te vegen, handvleugel
NL: veger (veger en blik)
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, algemeen: handstoffer
2) elk soort borstel die met één hand te hanteren is
handborstel en blek:
1) Veegt dat een beetje bij elkaar op een blek met die handborstel.
2) Hebt ge geen hard handborsteltje of zo waarmee ik dat zand van die bloempotten eens kan afschuren?
zullen
vnw: in België vaak gebruikt als hulpwerkwoord voor de toekomstige tijd: zullen
> in combinatie met de werkwoorden “zijn, hebben, gaan, moeten, kunnen, durven”; vaak gebruiken we een tegenwoordige tijd in plaats van een toekomende tijd. (Bron: vrttaal.net).
> gaan laat zich het gemakkelijkst combineren met een handelingswerkwoord, dat een echte actie weergeeft: bellen, doen, zoeken, wandelen, koken enzovoort.
< In Nederland komt gaan als hulpwerkwoord van de toekomende tijd vooral voor in spreektaal, in België is het gebruik algemener.
(Taaladvies.net)
Ik betwijfel het of hij nu nog gaat durven herbeginnen!
Die nieuwe show gaat heel goed zijn, ge gaat zien!
Morgen gaan ze de Jos opereren aan zijn oren; hij krijgt een chip ingepland.
kleingeestig, kleinzielig, bekrompen
vnw
standaardtaal in België
Van Dale 2015 online: BE
DS2015 standaardtaal
zie ook enggeestigaard
Dat ik als man niet mee naar die tupperware-avond mag vind ik maar heel enggeestig van u.
bijscholing
VD2016 online: BE
acv-basf.be: Deze uitgebreide, vrijwillige prestatie van BASF Antwerpen N.V. wordt slechts toegestaan in geval van een beroepsvervolmaking, die ook in het belang van de onderneming is en die moet, tijdig, uiteraard voor het afleggen van het examen, aangevraagd worden.
bibf.be: Permanente vorming Volgens de plichtenleer moet de erkende boekhouder (-fiscalist) de "nodige zorg besteden aan de beroepsvervolmaking.
kuleuven.be: De beroepsvervolmaking diende dus bijgestuurd te worden: structureel ingebouwd in de onderwijsvoorziening met mogelijkheden voor de hele school, gericht zowel op de noden van het lerarenteam als op de pluriforme noden van de individuele leraar.
extra portie
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands
6 euro voor een supplement frieten, dat vind ik wel serieus bij zijn haar getrokken (haar, bij het ~ getrokken zijn). Zeker als ze bij de plat juistgeteld zeven frieten serveren die ge met een vergrootglas onder uw salaad moet gaan zoeken.
> andere betekenis van supplement
kleine supermarkt of uit de kluiten gewassen zelfbediendingskruidenier
vnw: kleine supermarkt
Van Dale 1995: Belg.
Bij Francine was vroeger een eenvoudige kruidenier. Ge moet nu eens gaan kijken: een moderne superette met twee kassa’s en, niet onbelangrijk, zondags ook open.
drukt misprijzen uit, gevolgd door:
- een abstract zelfst.naamwoord (bijv. bep.)
- een persoonsnaam (bijv. bep.)
- een infinitief (bijw. bep. van maat)
zie ook stukske verdriet
zie ook spieke
- “En dat arrogante gedoe van dat stukske pretentie met zijn grijnslach doet al helemaal de deur dicht.”
- “Ik laat mij de les niet spellen, en zeker niet door een onnozel stukske kuisvrouw.” (geciteerd uit “Thuis”)
- “Zeg, gij kunt nogal een stukske zagen zalle!”
Te belangrijk om om zeep te laten helpen door paar stukskes crapuul. (twitter – Conner Rousseau)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.