Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Vlaams woord van de dag

    Dagelijks kiezen we een woord van de dag, uit de vele plezante woorden die in dit Vlaams woordenboek terug te vinden zijn. Het Vlaams woord van de dag is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #1101 22 May 2022: op geen fluit trekken

    op geen fluit trekken
    (uitdr.)

    op niets trekken

    zie trekken, op (n)iets ~ en de varianten

    “Het trekt op geen fluit” – Het Nieuwsblad Mobile

    Waarom het WK 2014 op geen fluit trekt – VoetbalNieuws.be

    …enkel met Gunther Lamoot kon ik af en toe een lach forceren. idem dito de rest trok op geen fluit eerlijk gezegd. (9lives.be)

    zoals altijd de meeting van abc trok op geen fluit jury trok op geen kloten , want ze hebben de helft ni gezien aan uwe oto (peugeotforum.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (09 Jul 2021 14:53)
    Dit woord was woord van de dag op 22 May 2022

    👍
    25

    #1102 21 May 2022: appelen voor citroenen verkopen

    appelen voor citroenen verkopen
    (uitdr.)

    bedriegen

    SN-NL: iemand knollen voor citroenen verkopen

    vnw

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 7; Vlaamsheid: 1

    vgl. appelen met citroenen vergelijken

    Dat zal wel zo zijn voor de jonge generatie maar de oude kan deze jongen geen appelen voor citroenen verkopen. (knack.be)

    Tegenover een uitgelezen esthetenpubliek kan men wel gemakkelijker appelen voor citroenen verkopen. (theater.ua.ac.be)

    En laat u niet langer appelen voor citroenen verkopen. Op deze website kan je grasduinen in het meest complete assortiment bomen en planten (arborix.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (09 Aug 2021 15:25)
    Dit woord was woord van de dag op 21 May 2022

    👍
    15

    #1103 20 May 2022: schaliedak

    schaliedak
    (zn. o.; ~en)

    dak met schalies bedekt, dak van leistenen

    ook schaliëndak, zie voorbeelden

    33 jaar geleden heb ik onder een schaliedak tussen de kepers geïsoleerd, maar er lag ook al onderdak in versterkte folie onder. (livios.be)

    Gros-Fays gelijkt op een groen eiland vol zware schaliedaken, te midden van weilanden en gewasgronden. (beauxvillages.be)

    De 18de-eeuwse hoeve “Schaliëndak” met dwarsschuur en stallingen is opgenomen in de inventaris bouwkundig erfgoed. (hln.be)

    Een hellingsgraad van 14 % is veel te weinig voor een schaliendak, dat zou minstens 20 % moeten zijn ! (bouwinfo.be)

    De landweg bereikt een asfaltbaan en bij een parkeerterrein als een effene, welomlijnde weide staat de dancing Macumba met boven op het schaliedak een ster van uitgedoofde neonlampjes. (Hugo Claus, Omtrent Deedee; voorbeeld in Typisch Vlaams)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (01 Aug 2021 17:42)
    Dit woord was woord van de dag op 20 May 2022

    👍
    24

    #1104 19 May 2022: in de vergeethoek geraken

    in de vergeethoek geraken
    (uitdr.)

    vergeten worden

    DS2015 standaardtaal

    NL: in het vergeetboek geraken

    ook: in de vergeethoek belanden, …

    vgl. ook andere betekenis: in de vergeethoek

    Het spiraaltje raakte de laatste jaren wat in de vergeethoek door de opkomst van nieuwe anticonceptiemiddelen. (standaard.be)

    Het is een prachtig spel dat spijtig genoeg een beetje in de vergeethoek is terechtgekomen. (hln.be)

    Geduld is een deugd die in de vergeethoek raakt, maar nog altijd van pas komt. (kerknet.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (16 Jun 2021 21:18)
    Dit woord was woord van de dag op 19 May 2022

    👍
    78

    #1105 18 May 2022: stielbederf

    stielbederf
    (het ~, geen meerv.)

    iets doen dat schadelijk is voor een beroep
    zie ook stielbederver

    De Wever: “Dit is stielbederf. Mensen zoals Calvo maken de politiek kapot” (TITEL HLN.BE 080217)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Marcus (24 Jul 2021 14:44)
    Dit woord was woord van de dag op 18 May 2022

    👍
    157

    #1106 17 May 2022: zonder voorgaande

    zonder voorgaande
    (Vlaams idioom)

    zonder precedent, zoals nog nooit vertoond

    VD2017 online: BE

    Israël heeft aangekondigd dat het in die regio een zware aanval zal doorvoeren “zonder voorgaande”. (De Standaard)

    De Brusselse magistratuur maakt een crisis zonder voorgaande door. (Het Laatste Nieuws)

    Uitbraak van ebola is ‘epidemie zonder voorgaande’. (Knack.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door LeGrognard en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (07 Aug 2021 09:44)
    Dit woord was woord van de dag op 17 May 2022

    👍
    226

    #1107 16 May 2022: toogmat

    toogmat
    (zn. v.; ~ten)

    met reclame bedrukte mat die de toog moet beschermen tegen nat

    Stella artois toogmat (Aangeboden, Nieuw) – ZoekertjesNet.be

    Orval trappist toogmatje – Orval Club Belgium

    Op de toogmat ziet men, naast de tekst “Filou – Belgian Ale” en een afbeelding van de fles en het glas van het merk, een tekening van een jongen met een baret en een Filou T-shirt die in de ene hand een katapult vasthoudt en in de andere een glas bier. (jep.be)

    1 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (09 Aug 2021 09:12)
    Dit woord was woord van de dag op 16 May 2022

    👍
    54

    #1108 15 May 2022: metiskind

    metiskind
    (zn. o.; ~eren)

    Metiskinderen of “halfbloedkinderen” zijn kinderen die eind jaren 40 en in de jaren 50 in Congo, Rwanda of Burundi werden geboren uit een relatie tussen een Belgische kolo­niaal en een zwarte vrouw. De Belgische staat nam die kinderen systematisch bij de moeder weg en stuurde ze in de aanloop naar de onafhankelijkheid naar België waar ze terechtkwamen in weeshuizen of bij adoptieouder (vrt.be)

    ook verkort: metis

    Premier Charles Michel (MR) is bereid in het parlement een plechtige herdenkingsverklaring af te leggen over de segregatie waarvan metis-kinderen in de Belgische kolonies het slachtoffer waren. (vrt.be)

    Het ging in de eerste plaats vooral om binnenlandse adopties maar een deel van die excuses gingen over de metis-kinderen uit de kolonies die van hun Congolese, Rwandese of Burundese moeders waren weggehaald, aan de vooravond van de onafhankelijkheid op een vliegtuig richting België werden gezet en in Belgische pleeg-of adoptiegezinnen moesten opgroeien. (mo.be)

    Jean Bosco Safari, zelf een Metis kind, roept in #deafspraak op tot erkenning van de Metis kinderen. (twitter)

    Voorstel van resolutie betreffende de gerichte segregatie ten opzichte van de metissen uit de periode van de Belgische kolonisatie en haar dramatische gevolgen, inclusief gedwongen adoptie(senaat.be)

    6 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (17 Jun 2021 00:39)
    Dit woord was woord van de dag op 15 May 2022

    👍
    136

    #1109 14 May 2022: afdanking

    afdanking
    (zn. v.; ~en)

    “Afdanken is standaardtaal in België in de betekenis ‘ontslaan’. Ook het ervan afgeleide zelfstandig naamwoord afdanking is standaardtaal in België.” (vlaanderen.be/taaladvies)

    Over de heroïsche staking tegen de afdanking van honderden collega’s, bijna dag op dag dertig jaar geleden. (blogspot)

    De vakbonden lagen een tijd dwars om die intelligente koffer op alle transporten in te zetten, want ze betekende afdanking van personeel. (standaard.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (25 Jul 2021 14:46)
    Dit woord was woord van de dag op 14 May 2022

    👍
    10

    #1110 13 May 2022: kot, het ~ in brand steken

    kot, het ~ in brand steken
    (uitdrukking)

    letterlijk: het huis in brand steken
    bij uitbreiding: plots een trend op gang brengen

    zie ook kot; verzamellemma koterij

    Hij heeft het kot in brand gestoken om te trekken van de assuranse.

    “Het begon met boeken, dvd’s. Daarna mode en schoenen. Zalando heeft daar echt het kot in brand gestoken.” (Koen Van Gerven in DT 07.11.15)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (13 May 2022 13:09)
    Dit woord was woord van de dag op 13 May 2022

    👍
    191

    #1111 12 May 2022: forfaitzege

    forfaitzege
    (zn. m.; ~s)

    sport: winst doordat de tegenstrever forfait geeft; winst met een forfaitscore

    taaladvies: Forfait komt in de standaardtaal in België ook voor in samenstellingen als forfaitcijfers, forfaitscore en forfaitzege.

    Forfaitcijfers:
    Voetbal: 5-0
    Minivoetbal: 10-0
    Basketbal: 20-0
    Volleybal:3-0
    Hockey: 5-0

    Uitblinker Carrasco helpt Atlético aan forfaitzege (voetbalnieuws.be)

    Forfaitzege – Basket Zonhoven – Nieuws

    Union krijgt forfaitzege na lichtuitval bij OHL | BRUZZ

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (28 Jun 2021 21:13)
    Dit woord was woord van de dag op 12 May 2022

    👍
    11

    #1112 11 May 2022: scheet, een ~ groot

    scheet, een ~ groot
    (uitdrukking)

    om te benadrukken dat iets klein is

    Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands

    “wat erg grappig is: Temse is een scheet groot (20 à 30.000 inwoners denk ik), maar mijn vader kan nog aan de plattere dialectsprekers horen in welke wijk iemand geboren en opgegroeid is.” (weljongniethetero.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door de Bon (22 Jun 2021 15:00)
    Dit woord was woord van de dag op 11 May 2022

    👍
    208

    #1113 10 May 2022: vervangingsinkomsten

    vervangingsinkomsten

    inkomsten niet door arbeid verworven en door de overheid voorzien (pensioen, uitkering, …)

    Van Dale 2020 online: BE

    zie ook vervangingsinkomen

    Als ‘vervangingsinkomsten’ worden beschouwd:
    •werkloosheidsuitkering;
    •ziekte-uitkering;
    •werkloosheid met bedrijfstoeslag (brugpensioen). (centenvoorstudenten.be)

    Pensioenen en andere vervangingsinkomsten genieten van een belastingvermindering. (wolterskluwer.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (09 Jul 2021 12:37)
    Dit woord was woord van de dag op 10 May 2022

    👍
    38

    #1114 09 May 2022: lamp, tegen de ~ vliegen

    lamp, tegen de ~ vliegen
    (uitdr.)

    er gloeiend bij zijn, betrapt worden

    vnw: tegen de lamp vliegen: tegen de lamp lopen

    SN-NL: tegen de lamp lopen

    DS2015 geen standaardtaal

    Alberto Chababo vloog tegen de lamp in een hotel in Florida, Baruch Torenheim werd opgepakt in Canada en Aviv Amos gaf zichzelf aan uit … (standaard.be)

    De gewezen onthaalmoeder vloog tegen de lamp toen ze op 17maart 2009 de toen vijf maanden oude FloreV.H. ernstig door elkaar schudde.(standaard.be)

    Hij vloog tegen de lamp (FOUT, liep) toen hij kost wat kost (FOUT koste wat kost) en met de nodige panache (GOED, stijl, zwier) een koffiekoek …(standaard.be)

    Minderjarige vliegt tegen de lamp met gestolen bh (Leuven) – De Standaard

    Het was niet de eerste keer dat de Nederlander tegen de lamp vloog met een grote hoeveelheid drugs. (standaard.be)

    Hij was een van de talloze bestuurders die tijdens een grootscheepse controleactie op de N49 door de politie tegen de lamp vloog (standaard.be)

    De journalisten van De Standaard vliegen blijkbaar voortdurend tegen de lamp met het gebruik van tegen de lamp vliegen ;)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (15 Jul 2023 07:54)
    Dit woord was woord van de dag op 09 May 2022

    👍
    64

    #1115 08 May 2022: de maandag, dinsdag, …

    de maandag, dinsdag, …
    (tijdsbepaling)

    maandag/dinsdag/…

    dagen zijn mannelijk, dus wordt ‘de’ verbogen: de maandag, den dinsdag, de woensdag, den donderdag, de vrijdag, de zaterdag en de zondag

    in Antwerpen, zie e (weekdag)

    Ze gaat den dinsdag vertrekken en de zaterdag terugkomen.

    3 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door nthn en laatst gewijzigd door nthn (11 Aug 2021 00:32)
    Dit woord was woord van de dag op 08 May 2022

    👍
    141

    #1116 07 May 2022: achterplan

    achterplan
    (zn. o.; ~nen )

    achtergrond (letterlijk en figuurlijk)

    Algemeen Nederlands Woordenboek: (vooral) in België

    antoniem: voorplan

    zie ook achterplan, zich op het ~ houden

    ‘Deze bewindslui voelen zich niet veilig in de coronamaterie en daarom zetten ze zich op het achterplan’, is zijn analyse. (demorgen.be)

    Hitte dringt corona naar het achterplan bij Belgische renners in Strade Bianche : “Als je twee bidons mist, ben je verloren”. (nieuwsblad.be)

    België schuift bezwaren Europese Unie over plannen DHL naar achterplan. (tijd.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (03 Aug 2021 17:52)
    Dit woord was woord van de dag op 07 May 2022

    👍
    29

    #1117 06 May 2022: democratisch

    democratisch
    (bn.)

    - schappelijk, goedkoop,
    - uitdr. “democratische prijs”

    Van Dale 2013 online Belgisch-Nederlands

    vnw: democratische prijzen, schappelijke, gunstige prijzen, kleine prijsjes

    Culinair genieten voor een democratische prijs.

    Anderlecht vraagt democratische prijzen voor bekerwedstrijd.

    We vragen alleen 2 euro inkom. Ik denk toch dat dat heel democratisch is, nee?

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door petrik en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (03 Apr 2022 07:38)
    Dit woord was woord van de dag op 06 May 2022

    👍
    333

    #1118 05 May 2022: deklat

    deklat
    (de ~, (v.), ~ten)

    voetbalterm: doellat, bovenste lat van de goal, dwarslat, doellat in de sport

    Van Dale 2005: gewestelijk
    Van Dale 2016: ongemarkeerd
    Typisch Vlaams: 7 leeuwen

    De penalty was los op de deklat. Brute pech.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Reddy (25 May 2025 12:54)
    Dit woord was woord van de dag op 05 May 2022

    👍
    295

    #1119 04 May 2022: dekenij

    dekenij
    (de ~ (v.), ~en)

    ambtsgebied van een deken

    dekenij is standaardtaal in België (VRT-Taalnet)
    Van Dale 2015 online: BE
    SN: decanaat, dekenaat

    Omdat er steeds minder pastoors zijn wordt de dekenij niet groter maar wel zwaarder om te besturen.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door la_rog en laatst gewijzigd door de Bon (11 Aug 2021 02:03)
    Dit woord was woord van de dag op 04 May 2022

    👍
    346

    #1120 03 May 2022: frisse

    frisse
    (zn. m./v. ; ~n)

    in uitdrukkingen zoals gij zijt ne/een frisse: gij zijt ne/een lekkere, gij zijt er nogal ene/een

    NL: je bent me er eentje

    vgl. lekkere

    Gij zijt ne frisse gij. Eerst hier een beetje komen uitjanken dat ge misschien een rechtszaak aan u broek hebt omdat ge gelogen hebt. (9lives.be)

    Awel, gij zijt een frisse. Ik doe dan al de moeite om je te willen begrijpen en helpen en gij doet nog niet eens de moeite om te antwoorden op … (libelle.be)

    belgacom betaalt niks terug gij zijt ne frisse gij :mrgreen: nee nee serieus nu als u denkt dat uw modem defect is moet u naar de technische helpdesk van … (userbase.be)

    Niet de wereld, sommige mensen (en Peumans is ne frisse). (politics.be)

    Omda gij ga surfen moet ik gon slapen? Gij zijt ne frisse. (politics.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (10 Aug 2021 22:19)
    Dit woord was woord van de dag op 03 May 2022

    👍
    167

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.