Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente wijzigingen

    De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #33951

    't vel van z'ne rugge is an z'nen buuk geplakt

    een mager mens

    Aaijajai, onze buur is nogal vermagerd, t’ vel van z’ne rugge is an z’nen buuk geplakt.

    Regio Leiestreek
    Bewerking door Kastanjeoog op 26 Nov 2019 16:57
    0 reactie(s)

    #33952

    't vel van z'ne rugge is an z'nen buuk geplakt

    een mager mens

    Aaijajai, onze buur is nogal vermagerd, z’ne rugge is an z’nen buuk geplakt.

    Regio Leiestreek
    Bewerking door Kastanjeoog op 26 Nov 2019 16:56
    0 reactie(s)

    #33953

    ofstrien

    iets hardnekkig ontkennen

    Alles wees erop dat hij schuldig was en toch bleef hij het ofstrien

    Regio Leiestreek
    Bewerking door Kastanjeoog op 26 Nov 2019 16:49
    2 reactie(s)

    #33954

    vraarmoed

    armtierig
    gemeen
    onaangenaam

    Die kinderen zijn altijd vraarmoedig gekleed.
    Het is meestal vraarmoedige parlé die uit zijn mond komt als hij een glas te veel op heeft.
    Het is al gans de week vraarmoed weer aan de kust.

    Regio Leiestreek
    Bewerking door Kastanjeoog op 26 Nov 2019 16:44
    0 reactie(s)

    #33955

    fotokader
    (de ~ (m.), ~s)

    SN/NL: fotolijst

    Schrijf.be:
    “We geven u zelfs een digitale fotokader cadeau, als u kiest voor het abonnement.
    ? … fotolijst
    Een fotokader is geen Algemeen Nederlands. Het kader van het leger bestaat wel: het is dat deel van het leger dat permanent onder de wapens blijft. Het kader kan ook de staf van een bedrijf betekenen.”

    Edoch:
    Taaladvies.net:
    “kader en kadertje zijn standaardtaal in België

    zie ook hoofdlemma bij kader

    Ja tarara, de kat heeft in ’t spelen de fotokader omver gesmeten, nu ma ’k al da glas opkuisen.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 26 Nov 2019 15:38
    4 reactie(s)

    #33956

    gallicisme
    (het ~, ~n/~s)

    SN, maar in VL wordt de term te pas en dikwijls te onpas gebruikt voor alle mogelijke woorden en grammaticale kenmerken waarin een taalverbeteraar een, soms extreem vergezochte, parallel met het Frans meent te herkennen, waarbij de Vlaamse vorm dan als noodzakelijk ontleend aan het Frans wordt beschouwd, en er over elk contact in omgekeerde richting in alle talen wordt gezwegen

    Nederlandse ontleningen aan het Frans worden daarentegen állemaal beschouwd als perfect, prachtig Nederlands

    zie bv. ribbedebie, te

    zie ook taalminnaar, DB & Co, Hollandismen in Vlaanderen, Vlaamse uitspraak, Vlaamse geslachten, …

    -

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 26 Nov 2019 15:30
    0 reactie(s)

    #33957

    gallicisme
    (het ~, ~n/~s)

    SN, maar in VL wordt de term te pas en dikwijls te onpas gebruikt voor alle mogelijke woorden en grammaticale kenmerken waarin een taalverbeteraar een, soms extreem vergezochte, parallel met het Frans meent te herkennen, waarbij de Vlaamse vorm dan als noodzakelijk ontleend aan het Frans wordt beschouwd, en er over elk contact in omgekeerde richting in alle talen wordt gezwegen

    zie bv. ribbedebie, te

    zie ook taalminnaar, DB & Co, Hollandismen in Vlaanderen, Vlaamse uitspraak, Vlaamse geslachten, …

    -

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 26 Nov 2019 15:28
    0 reactie(s)

    #33958

    in België
    (begrip)

    label bij Van Dale en de Taalunie

    zie Belgisch-Nederlands, BE; België

    vgl.ook DS2015

    ;

    Regio Standaard Nederlands
    Bewerking door nthn op 26 Nov 2019 15:09
    2 reactie(s)

    #33959

    mutualiteit
    (de ~ (v.), ~en)

    ziekenfonds, ziekenkas, ziekenbond

    Van Dale 2018 online: BE

    < Frans: mutualité

    Taaladvies.net:
    “In België wordt naast ziekenfonds ook mutualiteit gebruikt. Beide woorden worden in de praktijk vaak door elkaar gebruikt, zij het met een duidelijke voorkeur voor ziekenfonds. Mutualiteit wordt door veel mensen niet als standaardtaal geaccepteerd. Mutualiteit komt echter ook voor in de officiële naam van sommige ziekenfondsen. In die gevallen kan er moeilijk een bezwaar tegen gemaakt worden.”

    Ik moet de briefkes van mijn dokter eens naar de mutualiteit brengen.

    De Christelijke en Socialistische Mutualiteiten vragen om niet langer een doktersbriefje uit te laten schrijven voor een afwezigheid van één dag.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 26 Nov 2019 15:00
    2 reactie(s)

    #33960

    noemen
    (ww. noemde, genoemd)

    heten

    vanuit West-Vlaanderen in ijltempo verspreid naar de rest van het land, wordt door menig taalminnaar zelfs zeer dikwijls verkeerdelijk beschouwd als Antwerpse (!) taalfout

    Van Dale 2015 online: BE; niet al­ge­meen

    De Bo, L. (1873). Westvlaamsch Idioticon:
    NOEMEN (wvl. NOMMEN), noemde, genoemd, b.w. Namen,
    - o.w. met zijn. Heeten, eenen naam dragen. Hoe noemt hij? Hij noemt Jan. Dat boekje noemt De pelgrimagie van Jesus.

    Het zoontje van Marianne noemt Karel.

    Hoe noemt dië gast weeral?

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door fansy op 25 Nov 2019 21:59
    7 reactie(s)

    #33961

    lerarenzaal
    (zn. v.; ~zalen)

    leraarskamer

    DB & Co: gallicisme: < Fr.: salle des professeurs

    zie ook leraarszaal

    Het schoolgebouw wordt een nieuwe polyvalente ruimte en de vergaderruimtes van de lerarenzaal op de begane grond en de personeelsruimtes daarboven. (vlaamsbouwmeester.be)

    In het noorden van Italië hebben drie schooljongens hun klaslokaal in brand gestoken, de lerarenzaal vernield en de schoolboeken verscheurd. (demorgen.be)

    Op een dag zag ik in de lerarenzaal van de academie twee confraters aan een schaakbord gekluisterd. (bloggen.be)

    Ouders en leerkrachten staan dikwijls te wantrouwig tegenover elkaar. Dat schrijft het onderwijsblad Klasse. In de lerarenzaal klagen ze over te mondige ouders. (gva.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door fansy op 25 Nov 2019 21:49
    1 reactie(s)

    #33962

    jagger
    (zn. m.; ~s)

    neologisme:
    “U bent gepensioneerd, maar u voelt zich nog jong, vitaal en energiek, dan bent u vanaf vandaag een “jagger”. Dat is althans de benaming waar de Radio 1-luisteraars voor gekozen hebben. Het programma “Nieuwe Feiten” ging op zoek naar een goed alternatief voor “vitalo”, de benaming die in Nederland de meeste stemmen haalde. “Jagger”, uitgesproken op z’n Engels, staat voor Jong Actief Gepensioneerde en verwijst naar Mick Jagger, de zanger van de rockgroep The Rolling Stones die intussen 76 is, maar nog steeds optreedt." (vrt.be)

    Radio 1-luisteraar kiest voor “jagger” als nieuw, Vlaams woord voor actieve oudere. Jagger staat voor Jong, Actief, Gepensioneerd (facebook)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door fansy op 25 Nov 2019 21:33
    3 reactie(s)

    #33963

    baai
    (de ~ (m.), -en)

    gebreide trui
    uitspraak: boy, boaj, boej, boi, boj

    Van Dale: baai
    (1619) <Frans baie, Oud Frans bai, van Latijn badius (bruin – paard- met zwarte stippen)
    (stofnaam) dik en grof wollen weefsel, op molton lijkend flanel, waarvan onderkleren, vrouwenrokken, hemden worden gemaakt

    zie ook liefbaai

    ook in sommige Limburgse regio’s en in de Noorderkempen

    Trek zo nie an m’n boy!

    Met dat koud weer kan je wel een boy gebruiken.

    Provincie West-Vlaanderen
    Bewerking door fansy op 25 Nov 2019 21:22
    22 reactie(s)

    #33964

    baai
    (de ~ (m.), -en)

    gebreide trui
    uitspraak: boy, boaj, boej, boi, boj

    Van Dale: baai
    (1619) <Frans baie, Oud Frans bai, van Latijn badius (bruin – paard- met zwarte stippen)
    (stofnaam) dik en grof wollen weefsel, op molton lijkend flanel, waarvan onderkleren, vrouwenrokken, hemden worden gemaakt

    zie ook liefbaai

    ook in Limburg en Noorderkempen

    Trek zo nie an m’n boy!
    Met dat koud weer kan je wel een boy gebruiken.

    Provincie West-Vlaanderen
    Bewerking door fansy op 25 Nov 2019 21:21
    22 reactie(s)

    #33965

    Sire, er zijn…
    (gezegde)

    Naar de bekende zin ‘Sire, er zijn geen Belgen’ van de Waalse socialist Jules Destrée in zijn Lettre au roi sur la séparation de la Wallonie et de la Flandre van 1912.

    Wordt gezegd wanneer men iets over de staat van het land of iets algemeens wil meedelen. Dikwijls als aanhef of in een titel gebruikt.

    vgl. Sire, geef me…

    Sire, er zijn geen rosse centjes meer (vrt.be)

    Sire, er zijn geen bompa’s meer – De Standaard

    Sire, er is geen jeugdtheater meer | podium | De Morgen

    ‘Sire, er zijn geen parlementairen meer’ – België – Knack.be

    Sire, er is nog afval – De Tijd

    Sire, er zijn geen Vlamingen – Uitgeverij Egmont

    Sire, er zijn geen Belgische kranten meer – Veto.be

    Ja Sire, er zijn nog investeerders! – Made in Limburg

    Sire, er zijn geen fiscale paradijzen meer – MO Magazine

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door fansy op 25 Nov 2019 20:37
    0 reactie(s)

    #33966

    Sire, er zijn...
    (gezegde)

    Naar de bekende zin ‘Sire, er zijn geen Belgen’ van de Waalse socialist Jules Destrée in zijn Lettre au roi sur la séparation de la Wallonie et de la Flandre van 1912.

    Wordt gezegd wanneer men iets over de staat van het land of iets algemeens wil meedelen. Dikwijls als aanhef of in een titel gebruikt.

    vgl. Sire, geef me…

    Sire, er zijn geen rosse centjes meer (vrt.be)

    Sire, er zijn geen bompa’s meer – De Standaard

    Sire, er is geen jeugdtheater meer | podium | De Morgen

    ‘Sire, er zijn geen parlementairen meer’ – België – Knack.be

    Sire, er is nog afval – De Tijd

    Sire, er zijn geen Vlamingen – Uitgeverij Egmont

    Sire, er zijn geen Belgische kranten meer – Veto.be

    Ja Sire, er zijn nog investeerders! – Made in Limburg

    Sire, er zijn geen fiscale paradijzen meer – MO* Magazine

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door fansy op 25 Nov 2019 20:34
    0 reactie(s)

    #33967

    sire, er zijn...
    (gezegde)

    Naar de bekende zin ‘Sire, er zijn geen Belgen’ van de Waalse socialist Jules Destrée in zijn Lettre au roi sur la séparation de la Wallonie et de la Flandre van 1912.

    Wordt gezegd wanneer men iets over de staat van het land of iets algemeens wil meedelen. Dikwijls als aanhef of in een titel gebruikt.

    vgl. Sire, geef me…

    Sire, er zijn geen rosse centjes meer (vrt.be)

    Sire, er zijn geen bompa’s meer – De Standaard

    Sire, er is geen jeugdtheater meer | podium | De Morgen

    ‘Sire, er zijn geen parlementairen meer’ – België – Knack.be

    Sire, er is nog afval – De Tijd

    Sire, er zijn geen Vlamingen – Uitgeverij Egmont

    Sire, er zijn geen Belgische kranten meer – Veto.be

    Ja Sire, er zijn nog investeerders! – Made in Limburg

    Sire, er zijn geen fiscale paradijzen meer – MO* Magazine

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door fansy op 25 Nov 2019 20:33
    0 reactie(s)

    #33968

    Sire, er zijn...
    (gezegde)

    Naar de bekende zin ‘Sire, er zijn geen Belgen’ van de Waalse socialist Jules Destrée in zijn Lettre au roi sur la séparation de la Wallonie et de la Flandre van 1912.

    Wordt gezegd wanneer men iets over de staat van het land of iets algemeens wil meedelen. Dikwijls als aanhef of in een titel gebruikt.

    vgl. Sire, geef me…

    Sire, er zijn geen rosse centjes meer (vrt.be)

    Sire, er zijn geen bompa’s meer – De Standaard

    Sire, er is geen jeugdtheater meer | podium | De Morgen

    ‘Sire, er zijn geen parlementairen meer’ – België – Knack.be

    Sire, er is nog afval – De Tijd

    Sire, er zijn geen Vlamingen – Uitgeverij Egmont

    Sire, er zijn geen Belgische kranten meer – Veto.be

    Ja Sire, er zijn nog investeerders! – Made in Limburg

    Sire, er zijn geen fiscale paradijzen meer – MO* Magazine

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door fansy op 25 Nov 2019 20:33
    0 reactie(s)

    #33969

    de nieren spoelen
    (uitdrukking)

    eufemisme voor bier drinken, liefst niet te weinig

    Zeg wat is dat hier? Er staat niets meer in de frigo waar ik mijn nieren mee kan spoelen!

    Regio Maasland
    Bewerking door helle op 25 Nov 2019 20:24
    0 reactie(s)

    #33970

    lerarenzaal
    (zn. v.; ~zalen)

    leraarskamer

    DB & Co: gallicisme: < Fr.: salle des professeurs

    zie ook leraarszaal

    Het schoolgebouw wordt een nieuwe polyvalente ruimte en de vergaderruimtes van de lerarenzaal op de begane grond en de personeelsruimtes daarboven. (vlaamsbouwmeester.be)

    In het noorden van Italië hebben drie schooljongens hun klaslokaal in brand gestoken, de lerarenzaal vernield en de schoolboeken verscheurd. (demorgen.be)

    Op een dag zag ik in de lerarenzaal van de academie twee confraters aan een schaakbord gekluisterd. (bloggen.be)

    Ouders en leerkrachten staan dikwijls te wantrouwig tegenover elkaar. Dat schrijft het onderwijsblad Klasse. In de lerarenzaal klagen ze over te mondige ouders. (gva.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 25 Nov 2019 19:45
    1 reactie(s)

    Meer...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.