Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed 
knikkeren
Goame stekken?
(Gaan we knikkeren?)
> andere betekenis van stekken
- prikken, steken
- een vervelend gevoel geven
MiddelNederlands Woordenboek: In het Mnl. is het woord vooral (of uitsluitend) bekend geweest in de oostelijke tongvallen in dezelfde beteekenis als steken.
Woordenboek der Nederlandsche Taal: stecken, stekken: steken, prikken
> Middelnederlands: zeer zeldzaam, in het Nederlands onbekend.
> In Noord-Nederland verouderd; in Zuid-Nederland gewoon.
Die doorn stekte in zijnen voet, (De Bo)
ook in de Antwerpse Kempen
zie ook: stekkerdraad, stekkers, stekske, stekte
Mijn zoon wilt de zelfgebreide pull die hij kreeg van oma niet dragen: ‘hij stekt’, zegt hij!
Dat etiketje in die t-shirt stekt in mijnen nek.
> andere betekenis van stekken
lucifer
Woordenboek der Nederlandse Taal: stek: Zwavelstok, lucifer: In Zuid-Nederland nog thans gewoon in verkleinvorm.
- E steksken aansteken, Cornelissen-Vervliet (1899)
zie ook: sulfer, surfel, solverstekske, spikske
Stekskes
Mijn briquet is plat, en ik zit zonder stekskes.
In Amerika zitten stekskes in een boekske, bij ons zitten ze in een stekskesdoos.
> andere betekenis van stekske
prikje, steekje
zie ook: stekken
ook in provincie Antwerpen
In het ziekenhuis krijg je een klein stekske als men je een inspuiting geeft.
Die klein stekskes van muggen kunnen enorm hard jeuken.
> andere betekenis van stekske
in West-Vlaanderen wordt ‘die’ dikwijls als betrekkelijk voornaamwoord gebruikt voor alle drie de woordgeslachten, ‘dat’ (eigenlijk da) wordt voor onzijdige woorden enkel als aanwijzend voornaamwoord gebruikt
merk op dat dit hoegenaamd niets verandert aan de woordgeslachten zelf: men heeft het dan wel over (o.a.) “een meisje die brost voor de bossen”, maar men zal nimmer “die meisje” zeggen, het blijft “da meisje” (de hit “Waar is de meisje?” niettegenstaande)
in de rest van Vlaanderen en bijgevolg het Algemeen Vlaams treedt het omgekeerde fenomeen op, daar is ‘dat’ het betrekkelijk voornaamwoord voor alle drie de geslachten, maar ook daar verandert dit niets aan de geslachten zelf en blijft het “den tv da” en nooit “het tv da”
Da’s e koddig bootje die daar op zee vaart.
in Vlaanderen wordt ‘dat’ (eigenlijk da) als betrekkelijk voornaamwoord gebruikt voor alle drie de woordgeslachten, ‘die’ (en dienen/diejen) wordt voor mannelijke en vrouwelijke woorden enkel als aanwijzend voornaamwoord gebruikt
merk op dat dit hoegenaamd niets verandert aan de woordgeslachten zelf: men heeft het dan wel over (o.a.) “een overheid da nie marcheert”, maar men zal nimmer “dat overheid” zeggen, het blijft “die overheid”
in West-Vlaanderen en bijgevolg het West-Vlaams treedt het omgekeerde fenomeen op, daar is ‘die’ dikwijls het betrekkelijk voornaamwoord voor alle drie de geslachten, maar ook daar verandert dit niets aan de geslachten zelf en blijft het “’t huis die” en nooit “de huis die”
Seg, diene jongen dat daar staat, is da nie ’t lief van dingske?
> andere betekenis van dat
de eind-t van het voornaamwoord “dat” vervalt in vrijwel alle Vlaamse dialecten
analoog aan wa, me, nie/ni, goe zorgt de verdwenen t (eigenlijk een d) toch nog voor stemverlies van de eerstvolgende medeklinker (behalve b)
zie ook volgende twee taalkaarten van Jan Stroop:
http://www.janstroop.nl/wp-content/uploads/2015/07/datPAUZEkaart_4.jpg
http://www.janstroop.nl/wp-content/uploads/2015/07/datVOCAALkaart_3.jpg
zie ook watte, wadde, datte, dadde
- Het verschijnsel waarbij men stekende pijnen in de zij voelt bij bv. het sporten.
- steken in de zij hebben
zie ook milt hebben
‘k had al na 5 minute last van stektes in m’n zij.
Als de Jean nog maar de trap oploopt heeft em al last van stektes.
pijn hebben aan / last hebben van de milt bij het sporten (voornamelijk lopen)
vgl. “het spleen hebben”; stekte
WNT: “De milt hebben (t.w. wanneer iemand de milt steekt).”
→ merk op dat het lidwoord in de uitdrukking niet (meer) wordt gezegd
- Aie, godverdikke, ’k è weeral milt.
- ’k Heb ’t u al honderd keer gezegd he jong, eerst sporten, dan pas fretten.
pijn hebben aan / last hebben van de milt bij het sporten (voornamelijk lopen)
vgl. “het spleen hebben”
WNT: “De milt hebben (t.w. wanneer iemand de milt steekt).”
→ merk op dat het lidwoord in de uitdrukking niet (meer) wordt gezegd
- Aie, godverdikke, ’k è weeral milt.
- ’k Heb ’t u al honderd keer gezegd he jong, eerst sporten, dan pas fretten.
pijn hebben aan / last hebben van de milt bij het sporten (voornamelijk lopen)
vgl. “het spleen hebben”
WNT: “De milt hebben (t.w. wanneer iemand de milt steekt).”
→ merk op dat het lidwoord in de uitdrukking niet (meer) wordt gezegd
- Aie, godverdomme, ’k è weeral milt.
- ’k Heb ’t u al honderd keer gezegd he jong, eerst sporten, dan pas fretten.
kalmeringsmiddel
(de t wordt niet uitgesproken)
“Een calmant zal mij deugd doen. Ik denk dat ik er twee tegelijk ga nemen nu.” Louis Van Dievel, Het gewemel: stationsroman (2013)
“Ze hadden, van al de tijd dat ze hier waren, niet één calmant of slaappil moeten slikken, nog geen aspirine.”
Tom Lanoye, De monstertrilogie (2011)
“De laatste gemoedsbewegingen met Maurits hadden haar zenuwgestel ernstig geschokt; ik schreef haar een calmant voor, en bad haar zich aan de rust over te geven;” Michiel Adriaan Sobels, Het weesmeisje (1829)
kalmeringsmiddel
(de t wordt niet uitgesproken)
“Een calmant zal mij deugd doen. Ik denk dat ik er twee tegelijk ga nemen nu.” Louis Van Dievel, Het gewemel: stationsroman 2013
“Ze hadden, van al de tijd dat ze hier waren, niet één calmant of slaappil moeten slikken, nog geen aspirine.”
Tom Lanoye, De monstertrilogie 2011
kalmeringsmiddel
(de t wordt niet uitgesproken)
“Een calmant zal mij deugd doen. Ik denk dat ik er twee tegelijk ga nemen nu.” (Louis Van Dievel, Het gewemel: stationsroman 2013)
zonder waarde
zelfde betekenis: van kust mijn; ginderachter, van ~; kaarskeschiet, iets van ~; van gaat daar liggen
“vorig jaar moesten wij da lezen en da was echt een boek van kust mijn gat!” (twitter 5 nov. 2014)
“ja da vind ik nu eigelijk ook eerlijk gezegd een reactie van kust mijn gat. nie iedereen die dronken in een auto kruipt doet een ongeval.” (weljongniethetero.be 9 aug. 2006)
“We spelen voetbal in een armetierige flutcompetitie van kust mijn gat, de naam competitie niet waardig…” (blauwwit.be 23 dec. 2013)
“Toen was Wilmots ook al een trainer van kus mijn gat. Da’s nog zoiets. Omdat je twee jaar geleden iemand goed vond, moet je hem dus maar …” (blauwwit.be 16 jun. 2016)
“oppassen, we worden hier voortdurend belaagd door een soort pseudo-zelfverklaarde-filosofen (filosofen van “kus mijn gat” dus ) …" (forum.politics.be 31 mei 2009)
specificeren
vrt.taalnet: ‘Beide vormen zijn correct. Voorkeur: specificeren.’
Maar google2016 geeft aan dat specifiëren toch eerder een VL variant is:
‘specifiëren’ .BE (>3.200) ; .NL (>1.000)
‘gespecifieerd’ .BE (>29.200) ; .NL (>8.800)
‘specificeren’ .BE (>26.900) ; .NL (>208.000)
‘gespecificeerd’ .BE (>87.700) ; .NL (>420.000)
zie ook certifiëren
deredactie.be: Van Overtveldt: “Wat Griekenland wil doen is onvoldoende gespecifieerd en diepgaand”.
smartsyndic.be: Een volmacht moet niet specifiëren hoe gestemd moet worden.
fototoestel
contaminatie van fototoestel en kodak
zie ook: kodak, fototrekker
Met hare fotokodak kan ze prachtige kleurenfoto’s trekken.
ervandoor gaan, ertussenuit knijpen
ook ervanonderuit trekken, ervanonderdoor trekken
Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal
Hypoliet liet zijn vrouw en kinderen in de steek en trok ervanonder met zijn meid.
fotograferen, een foto maken van
zie ook trekken, een foto ~
Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands, niet algemeen
We zijn ons met de hele familie gaan laten trekken bij de fotograaf.
Zal ik eens een foto van u trekken?
Wanneer iemand een uitspraak doet en net daarna iemand niest,
wordt gezegd: Het is beniesd, het zal waar zijn.
’t Is beniesd, dus ’t is de waarheid!
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
