Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
zie in hoofde van
Dit lemma in hoofde van de lezer die het onder ‘hoofd’ zoekt. (zie andere voorbeelden bij in hoofde van)
wordt gezegd tegen een mooi meisje
Dag mijn violet, hoe gaat het ermee ?
> andere betekenis van violet
snoepen.
Hoorde ik soms in de jaren 60, maar herkomst is me niet bekend.
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Snoepen.
In dezen zin niet meer in gebruik. Snoesteren. Junius snuysteren, snoepen. Ligurire, vorare poma, Kiliaan
Hij zal wel geen honger hebben want hij was heel de namiddag aan het “snuisteren”
> andere betekenis van snuisteren
(voornamelijk meervoud) milieu, omgeving, wereld, kring(en)
vnw:
midden (het, middens)
•milieu, omgeving
-in die middens, milieus, kringen
-in kunstmiddens/sportmiddens/studentenmiddens enz.: in kunstkringen/ sportkringen/studentenkringen enz.
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands
< Frans milieu(x)
ook samenstellingen: artiestenmiddens;misdaadmiddens, kunstmiddens
Het ‘koloniale vraagstuk’ vormt vooral in socialistische middens een heet hangijzer.
Eerst bleek haar tienerdochter zwanger, toch niet echt een voordeel in de middens van conservatieve christenen. Dan bleek haar echtgenoot lid te zijn geweest van een afscheidingsbeweging in Alaska. (over Sarah Palin, terzake.canvas.be)
“Zoals te verwachten in dit midden kreeg de Antwerpse VOKA-voorzitter Stéphane Verbeeck makkelijk de handen op elkaar toen hij zich streng uitsprak over de eventuele invoering van een meerwaardebelasting.” (doorbraak.be)
“Achterberg groeide op in een calvinistisch gezin, en de taal van de bijbel spreken betekende in dat midden: deelachtig worden aan de ware bevindingen van de heiligen, uitverkoren zijn.” (literairecanon.be)
In de middens van de numismatiek wordt een specifieke terminologie gehanteerd die de slijtage van de munten bepaalt.
Creatine heeft in sportmiddens enorm veel aandacht gekregen, maar ook vanuit de wetenschappelijke wereld en vanuit de media.
> andere betekenis van midden
Een bevel om vee te doen opstaan.
vergelijk hoemelen
Wanneer de koeien in de stal liggen, en de boer roept hoémme dan herleggen zij zich zo dat hij er aan de voorkant bij kan om te voederen.
zwarte kachel met ronde boog bovenaan waarop juist nog een keteltje water verwarmd kon worden. Surdiac was een bekend merk van feu continu’s. Deze kachels bleven dag en nacht doorbranden en waren daardoor erg gewild voor de verwarming van een kamer. Je kon er niet op koken.
Geef mij maar liever een Leuvense stoof in de plaats van die feu continu, daar kun je tenminste nog op koken en je voeten in den oven steken.
iets dat te veel is of wordt
geen controle meer hebben over iets
geen gezag meer hebben over iets
Hij kan het werk niet meer aan, dat gaat boven zijn kop.
De kinderen groeien boven zijn kop, hij heeft er niets meer aan te zeggen.
aanspreking (schertsend): persoon die het bont maakt, die iets uitsteekt, kadee, ne schone, …
uitspraak; patteeke
ook eventueel: patee
Dikwijls in de semi-vaste verbinding ‘nogal een pateke’
Gij zijt nogal een pateeke, gij. Ik stuur u naar de bakker voor een brood en ge komt met bufstek thuis.
De Jean is nogal een pateeke zenne, wat dat em nu weer uitgestoken heeft met zijn Gerda.
Gij se patee, wat doet ge nu weer? De wc-rollen in de ijskast?
> andere betekenis van pateeke
één haar(tje)
In Nederland maken ze graag een onderscheid tussen “het haar” (geheel) en “de haar” (afzonderlijk)
zie ook verzamellemma geneeskunde
Belgisch volkslied
Van Dale 2016: het Belgische volkslied sinds 1830, door Jenneval gedicht en door François Van Campenhout op muziek gezet
< de naam verwijst naar het vroegere hertogdom Brabant waarvan Brussel deel uitmaakte
Klik op de afbeelding
Jenneval declameert de Brabançonne
“Brabançonne
Het eerste couplet is de officiële versie:
O dierbaar België
O heilig land der vaad’ren
Onze ziel en ons hart zijn u gewijd.
Aanvaard ons hart en het bloed van onze adren,
Wees ons doel in arbeid en in strijd.
Bloei, o land, in eendracht niet te breken;
Wees u zelf en ongeknecht,
Het woord getrouw, dat ge onbevreesd moogt spreken:
Voor Vorst, voor Vrijheid en voor Recht.
Voor Vorst, voor Vrijheid en voor Recht."
onze kinderen (zonen en dochters), onze kleinkinderen, maar ook onze broers en zusters
zie ook mannen, ons ~ (of) elle ~
Amai, ’t is hier zo stil. Zijn ons mannen nog niet terug van ’t school?
Op de begrafenis van nonkel Fons waren al ons mannen er, behalve mijn zuster. Die was op reis en kon niet op tijd terug zijn.
verkleinwoord van teug
teusje = een slokje
een teusje water
een slokje water
hooiwagen (spinachtige met lange dunne poten en klein lijf)
zie ook houtraper
Da in den hoek zit een grote Mieke Langepoet!
een figuurlijke, fysische of morele, slag krijgen
een inzinking krijgen
groggy, uitgeschakeld worden, totaal energieloos worden
vnw: een klop van de hamer krijgen: een inzinking krijgen
Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands
Bij de beklimming van de Mont Ventoux kreeg em halverwege ne klop van den hamer. Hij is moeten afstappen.
Toen dat hare man kwam te sterven kreeg ze ne klop van den hamer. ’t Heeft jaren geduurd voor ze het te boven is gekomen.
Ze heeft den hele avond gedanst, maar tegen een uur of elf kreeg ze ne klop van den hamer en efkes later zat ze op hare stoel te slapen van de vaak.
De Jean heeft gisteren staan pintelieren aan den toog en maar uitleggen en maar uitleggen. Maar toen em uit ’t cafe buiten kwam kreeg em ineens ne klop van den hamer en kon em amper nog op zijn benen staan.
tijdens een zware bergrit kreeg renner X ‘de klop van den hamer’ en moest opgeven
versnellingsbak
< Frans: boîte de vitesse
De boite van mijne moto is jaak.
> andere betekenis van boite
blik
goedkoop metaal
< nevenvorm van blik
vergelijk Duits Blech
zie ook blekken
Die medaille is geen zilver, het is gemaakt van blek.
Soep uit een blek is luiwijvensoep.
> andere betekenis van blek
Herfsttijloos. Het is een krokusachtige bloem die geen bladeren heeft bij de bloei. De plant is zeer giftig en kan dodelijk zijn.
In de volksgeneeskunde werd de plant gebruikt tegen geelzucht. In de Middeleeuwen werd de plant gezien als een toverkruid. Het dragen van de knol zou bescherming bieden tegen tandpijn en tegen de pest. Vroeger gebruikte men een bepaalde geneeskrachtige stof uit de plant als ontstekingsremmend middel tegen jicht en bij de behandeling van kanker. Deze stof wordt nog regelmatig gebruikt bij de behandeling van hartziekten, vooral om recidive van acute pericarditis te voorkomen. (Wikipedia)
naakte begijn of herfsttijloos
Eerst dachten we dat de lente in de herfst terug kwam maar het was de naakte begijn die bloeide.
< verhaspeling van het Frans maladie imaginaire
zie ook mangeneren, zich iets ~ (zich iets inbeelden), mangenie
in Antwerpen: hypo
Antwerpse Kempen: Sinte-Medunkt, vanbrustum
zie ook verzamellemma geneeskunde
Ze lag weer eens te bed met de manzjenieziekte, ze moet van de dokter vooral veel rusten en met rust gelaten worden.
broodkorst, een eerste snede van een brood
Geef mij maar de kentjes van het boerenbrood, ik lust ze graag.
agentschap, makelaar
komt heel veel voor in benamingen voor immobilien- en verzekeringskantoren
zie ook immobiliënkantoor
AGENCE COUCKE B.V.B.A. verzekeringsmakelaar
Agence Depoorter, uw vastgoedkantoor aan de belgische kust, wij doen vehuringen, beheer, en verkoop.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.