Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Top woorden

    Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.

    #7301

    hoofd, in ~e van

    zie in hoofde van

    Dit lemma in hoofde van de lezer die het onder ‘hoofd’ zoekt. (zie andere voorbeelden bij in hoofde van)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door petrik (08 Aug 2021 08:04)

    👍
    349

    #7302

    violet

    wordt gezegd tegen een mooi meisje

    Dag mijn violet, hoe gaat het ermee ?

    > andere betekenis van violet

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door lieveke en laatst gewijzigd door de Bon (10 Aug 2021 20:49)

    👍
    349

    #7303

    snuisteren
    (ww.)

    snoepen.

    Hoorde ik soms in de jaren 60, maar herkomst is me niet bekend.

    Woordenboek der Nederlandsche Taal: Snoepen.
    In dezen zin niet meer in gebruik. Snoesteren. Junius snuysteren, snoepen. Ligurire, vorare poma, Kiliaan

    Hij zal wel geen honger hebben want hij was heel de namiddag aan het “snuisteren”

    > andere betekenis van snuisteren

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Gargamelius en laatst gewijzigd door de Bon (05 Aug 2021 21:42)

    👍
    349

    #7304

    midden
    (het ~, ~s)

    (voornamelijk meervoud) milieu, omgeving, wereld, kring(en)

    vnw:
    midden (het, middens)
    •milieu, omgeving
    -in die middens, milieus, kringen
    -in kunstmiddens/sportmiddens/studentenmiddens enz.: in kunstkringen/ sportkringen/studentenkringen enz.

    is standaardtaal in België

    Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands

    DS2015 middens: standaardtaal

    < Frans milieu(x)

    ook samenstellingen: artiestenmiddens;misdaadmiddens, kunstmiddens

    Het ‘koloniale vraagstuk’ vormt vooral in socialistische middens een heet hangijzer.

    Eerst bleek haar tienerdochter zwanger, toch niet echt een voordeel in de middens van conservatieve christenen. Dan bleek haar echtgenoot lid te zijn geweest van een afscheidingsbeweging in Alaska. (over Sarah Palin, terzake.canvas.be)

    “Zoals te verwachten in dit midden kreeg de Antwerpse VOKA-voorzitter Stéphane Verbeeck makkelijk de handen op elkaar toen hij zich streng uitsprak over de eventuele invoering van een meerwaardebelasting.” (doorbraak.be)

    “Achterberg groeide op in een calvinistisch gezin, en de taal van de bijbel spreken betekende in dat midden: deelachtig worden aan de ware bevindingen van de heiligen, uitverkoren zijn.” (literairecanon.be)

    In de middens van de numismatiek wordt een specifieke terminologie gehanteerd die de slijtage van de munten bepaalt.

    Creatine heeft in sportmiddens enorm veel aandacht gekregen, maar ook vanuit de wetenschappelijke wereld en vanuit de media.

    > andere betekenis van midden

    4 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door petrik en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (29 Nov 2023 06:01)
    Dit woord was woord van de dag op 12 Feb 2020

    👍
    349

    #7305

    hoémme

    Een bevel om vee te doen opstaan.

    vergelijk hoemelen

    Wanneer de koeien in de stal liggen, en de boer roept hoémme dan herleggen zij zich zo dat hij er aan de voorkant bij kan om te voederen.

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door janwitloof en laatst gewijzigd door de Bon (09 Jun 2021 22:32)

    👍
    349

    #7306

    feu continu
    (zn. m. -s)

    zwarte kachel met ronde boog bovenaan waarop juist nog een keteltje water verwarmd kon worden. Surdiac was een bekend merk van feu continu’s. Deze kachels bleven dag en nacht doorbranden en waren daardoor erg gewild voor de verwarming van een kamer. Je kon er niet op koken.

    Geef mij maar liever een Leuvense stoof in de plaats van die feu continu, daar kun je tenminste nog op koken en je voeten in den oven steken.

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door vandeginste en laatst gewijzigd door de Bon (08 Aug 2021 21:35)

    👍
    349

    #7307

    kop, boven uw ~
    (uitdr.)

    iets dat te veel is of wordt
    geen controle meer hebben over iets
    geen gezag meer hebben over iets

    Hij kan het werk niet meer aan, dat gaat boven zijn kop.

    De kinderen groeien boven zijn kop, hij heeft er niets meer aan te zeggen.

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door fansy (27 Jul 2021 11:55)

    👍
    349

    #7308

    pateeke
    (zn.)

    aanspreking (schertsend): persoon die het bont maakt, die iets uitsteekt, kadee, ne schone, …

    uitspraak; patteeke
    ook eventueel: patee

    Dikwijls in de semi-vaste verbinding ‘nogal een pateke’

    Gij zijt nogal een pateeke, gij. Ik stuur u naar de bakker voor een brood en ge komt met bufstek thuis.

    De Jean is nogal een pateeke zenne, wat dat em nu weer uitgestoken heeft met zijn Gerda.

    Gij se patee, wat doet ge nu weer? De wc-rollen in de ijskast?

    > andere betekenis van pateeke

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door de Bon (02 Aug 2021 08:22)

    👍
    349

    #7309

    haar
    (zn. uitsluitend o.?, haren)

    één haar(tje)

    In Nederland maken ze graag een onderscheid tussen “het haar” (geheel) en “de haar” (afzonderlijk)

    zie ook verzamellemma geneeskunde

    5 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Grytolle en laatst gewijzigd door nthn (04 Aug 2021 20:58)

    👍
    349

    #7310

    Brabançonne
    (de ~, vrouw. zelfst. nw. geen mv.)

    Belgisch volkslied

    Van Dale 2016: het Bel­gi­sche volks­lied sinds 1830, door Jen­ne­val ge­dicht en door Fran­çois Van Cam­pen­hout op mu­ziek ge­zet

    < de naam verwijst naar het vroegere hertogdom Brabant waarvan Brussel deel uitmaakte

    Klik op de afbeelding
    Jenneval déclamant
    Jenneval declameert de Brabançonne

    “Brabançonne
    Het eerste couplet is de officiële versie:

    O dierbaar België
    O heilig land der vaad’ren
    Onze ziel en ons hart zijn u gewijd.
    Aanvaard ons hart en het bloed van onze adren,
    Wees ons doel in arbeid en in strijd.
    Bloei, o land, in eendracht niet te breken;
    Wees u zelf en ongeknecht,
    Het woord getrouw, dat ge onbevreesd moogt spreken:
    Voor Vorst, voor Vrijheid en voor Recht.
    Voor Vorst, voor Vrijheid en voor Recht."

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door fansy (10 Jul 2021 14:50)

    👍
    349

    #7311

    ons mannen
    (uitdr.)

    onze kinderen (zonen en dochters), onze kleinkinderen, maar ook onze broers en zusters

    zie ook mannen, ons ~ (of) elle ~

    Amai, ’t is hier zo stil. Zijn ons mannen nog niet terug van ’t school?

    Op de begrafenis van nonkel Fons waren al ons mannen er, behalve mijn zuster. Die was op reis en kon niet op tijd terug zijn.

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door de Bon (11 Aug 2021 09:12)

    👍
    349

    #7312

    teusje

    verkleinwoord van teug

    teusje = een slokje

    een teusje water

    een slokje water

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Elien en laatst gewijzigd door de Bon (23 Jul 2021 20:58)

    👍
    349

    #7313

    Mieke Langepoet
    (de~, (v), ~en)

    hooiwagen (spinachtige met lange dunne poten en klein lijf)

    zie ook houtraper

    Da in den hoek zit een grote Mieke Langepoet!

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Waxterz en laatst gewijzigd door Marcus (06 Aug 2021 00:41)

    👍
    349

    #7314

    klop van de hamer krijgen
    (uitdr.)

    een figuurlijke, fysische of morele, slag krijgen
    een inzinking krijgen
    groggy, uitgeschakeld worden, totaal energieloos worden

    vnw: een klop van de hamer krijgen: een inzinking krijgen

    vgl klop, een ~ krijgen

    Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands

    Bij de beklimming van de Mont Ventoux kreeg em halverwege ne klop van den hamer. Hij is moeten afstappen.

    Toen dat hare man kwam te sterven kreeg ze ne klop van den hamer. ’t Heeft jaren geduurd voor ze het te boven is gekomen.

    Ze heeft den hele avond gedanst, maar tegen een uur of elf kreeg ze ne klop van den hamer en efkes later zat ze op hare stoel te slapen van de vaak.

    De Jean heeft gisteren staan pintelieren aan den toog en maar uitleggen en maar uitleggen. Maar toen em uit ’t cafe buiten kwam kreeg em ineens ne klop van den hamer en kon em amper nog op zijn benen staan.

    tijdens een zware bergrit kreeg renner X ‘de klop van den hamer’ en moest opgeven

    6 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (24 Apr 2023 15:52)

    👍
    349

    #7315

    boite
    (zn. v. -n)

    versnellingsbak

    vnw

    < Frans: boîte de vitesse

    De boite van mijne moto is jaak.

    > andere betekenis van boite

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door de Bon en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (07 Nov 2021 16:03)

    👍
    349

    #7316

    blek
    (het ~, geen mv.)

    blik
    goedkoop metaal

    < nevenvorm van blik
    vergelijk Duits Blech

    zie ook blekken

    Die medaille is geen zilver, het is gemaakt van blek.

    Soep uit een blek is luiwijvensoep.

    > andere betekenis van blek

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door fansy en laatst gewijzigd door de Bon (01 Aug 2021 03:43)

    👍
    349

    #7317

    begijn, naakte ~
    (uitdr.)

    Herfsttijloos. Het is een krokusachtige bloem die geen bladeren heeft bij de bloei. De plant is zeer giftig en kan dodelijk zijn.
    In de volksgeneeskunde werd de plant gebruikt tegen geelzucht. In de Middeleeuwen werd de plant gezien als een toverkruid. Het dragen van de knol zou bescherming bieden tegen tandpijn en tegen de pest. Vroeger gebruikte men een bepaalde geneeskrachtige stof uit de plant als ontstekingsremmend middel tegen jicht en bij de behandeling van kanker. Deze stof wordt nog regelmatig gebruikt bij de behandeling van hartziekten, vooral om recidive van acute pericarditis te voorkomen. (Wikipedia)

    2009-08-22Colchicum autumnale029
    naakte begijn of herfsttijloos

    ook naakte madam

    Eerst dachten we dat de lente in de herfst terug kwam maar het was de naakte begijn die bloeide.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door fansy en laatst gewijzigd door de Bon (06 Jul 2025 22:06)

    👍
    349

    #7318

    manzjenieziekte
    (zn. v. -s)

    ingebeelde ziekte,

    < verhaspeling van het Frans maladie imaginaire

    zie ook mangeneren, zich iets ~ (zich iets inbeelden), mangenie

    in Antwerpen: hypo
    Antwerpse Kempen: Sinte-Medunkt, vanbrustum

    zie ook verzamellemma geneeskunde

    Ze lag weer eens te bed met de manzjenieziekte, ze moet van de dokter vooral veel rusten en met rust gelaten worden.

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Geleiroot en laatst gewijzigd door nthn (06 Aug 2021 16:43)

    👍
    349

    #7319

    kentje
    (zn. o. -s)

    broodkorst, een eerste snede van een brood

    Geef mij maar de kentjes van het boerenbrood, ik lust ze graag.

    3 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door hamamelis en laatst gewijzigd door de Bon (11 Aug 2021 03:35)

    👍
    349

    #7320

    agence
    (zn. o./v., ~s)

    agentschap, makelaar

    komt heel veel voor in benamingen voor immobilien- en verzekeringskantoren

    zie ook immobiliënkantoor

    AGENCE COUCKE B.V.B.A. verzekeringsmakelaar

    Agence Depoorter, uw vastgoedkantoor aan de belgische kust, wij doen vehuringen, beheer, en verkoop.

    6 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door nthn (10 Jul 2021 13:32)

    👍
    348

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.