Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
(v.e. betrekking of functie) vacant, open
vnw: er is een betrekking te begeven: er is een betrekking vacant, er is een openstaande betrekking
Kandidaturen voor de te begeven mandaten worden ingewacht bij het partijbestuur.
Binnen de Opleiding Taal- en Letterkunde zijn er twee deeltijdse vacatures (20%) voor wetenschappelijke medewerkers te begeven.
is een corps van puristische verbeteraars van schrijf- en taalfouten. De overtreding die de meeste en de zwaarste bekeuringen krijgt is de dt-fout.
Op het forum Welkom heeft de taalpolitie veel schrijvers weggepest. Die mensen durven hun probleempje nu niet meer voorleggen.
op de koop toe
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Op den koop toe. Wanneer men een zekere hoeveelheid van een waar koopt, wordt daarbij soms gratis iets als toegift gegeven, het wordt er als het ware bovenop gelegd. Vandaar het oudere ‘op den hoop toe’ en op den koop toe in verbinding met ww. die een geven of een krijgen aanduiden. (…)
b.v. Coster (1612): “Die wat nau dong, kreecher wel een toe op den hoop.”
Hij had, ocharme, al last van zijn tandjes, en nu heeft em nog een snotvalling op den hoop toe.
jicht
zie ook: kozijntjes
Hij kon zijn schoenen niet aan doen, hij had last van het beestjen.
Hij komt me een verhaal vertellen.
Opeens kwam hij met een verhaal af.
Inees komt h’em mij e verhaal te vertellen.
kerel, vent, man die zich vreemd gedraagt of handelt of met een raar uiterlijk
In de Denderstreek wordt dit gebruikt voor een man in, lichtjes, negatieve betekenis.
ook in de Kempen
een rare apostel, een trage apostel.
1. uit zijn duim zuigen
2. uitvinden, bedenken
1. Ge moet niks geloven van zijn ziektes, dat is allemaal uitgefineerd.
2. Dat systeem heb ik zelf uitgefineerd, het is wel op zijn maskes maar het marcheert toch!
snel naar iets nieuw overstappen
vlug denken dat het nieuwe beter is dan het oude
Woordenboek der Nederlandsche Taal: nieuwloopte (De Bo (1873): vergelijk Middelnederlands nieuloop en -lopich
vgl. nieuwsgezind
Die jonge kapster heeft al direct veel werk. Ja, sommige mensen zijn nieuwloopte hé.
Jeans, spijkerbroek.
zie ook jeansjasje
Trekt gewoon ’n ouw jeansbroek aan.
zich zorgen maken over iets of iemand. Zich iets gelegen laten.
zie ook inzitten, met iets of iemand ~
Ik geloof dat je ermee inzit dat ik zo’n lang eind alleen in het donker moet rijden.
Ge moet er niet mee inzitten om ook eens de handen uit de mouwen te steken. (pejoratief)
Zit ge ermee in dat ik nu doorga?
Afgeleid van “Geocaching”
spel waarbij men met behulp van gps zijn weg moet zoeken in het veld, bv. op zoek naar een zogenaamde schat
Aan Geocaching doen
verdorie
zie ook gedoeme
den Bompa , diên ouwen Bompa
allé wa vangde d’r mè aan
den Bompa , diên ouwen Bompa
lot diê gerust z’n gange gaan
want in z’n binneste , denkt ’m gedome
ge kunt ’r allemaal , is achter kome
den Bompa , diên ouwen Bompa
diê hee balange nog , ni afgedaan
(De Strangers)
pissebed
Latijnse naam: Oniscus asellus
ook in de Kempen
zie synoniemen in andere regio’s bij wild varken
Klik op de afbeelding
Neem die steen maar niet weg, het krioelt eronder van de kelderzeugen.
Zachtjes aan zijn … van dit diertje nu al de namen voor den dag gekomen: kelderzeug, varkentje, molenvarken, krub of krob; en bij Kiliaan … bovendien nog … tichelbeeste, steenworm, eselworm, Laurillard, in Nav. 1880. (Woordenboek der Nederlandsche Taal)
kip, kieken
Van Dale 2017 online: BE, spreektaal
Die kiek is van haar stok gevallen.
Frituur ‘bij de kiek’ in Herentals heeft keilekkere fritjes met kieken.
Vrijdags op de met koop ik meestal een kiek van ’t spit.
> andere betekenis van kiek
prutske, klein kind
vnw: prutske: peutertje, ukkepuk
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 3; Vlaamsheid: 3
En dat prutske maar wenen, hij was verloren gelopen.
Wereldkampioen Noor Vidts gevierd op haar eigen Vilvoordse Atletiekclub: “Hier begon ze als prutske van 7 jaar” (vrt.be)
> andere betekenis van pruts
twaalf stielen, dertien ongelukken
geen vast werk willen (vinden)
vgl. ook: twaalf stielen, dertien ongelukken
Wat doet hij nu? Hij zit voor zes maanden op een tanker. Twaalf stielen, dertien ongelukken.
een voorkeursbehandeling genieten, vertroeteld worden
vnw: in de bovenste schuif liggen: in een goed blaadje staan, een wit voetje hebben, een streepje voor hebben
zie ook: schuif, in de onderste ~ liggen, schuif; schof, in het bovenste ~ zitten
ook: la(de), in de onderste of bovenste ~ liggen (zie voorbeelden)
Ge moogt op uw twee oren slapen. Ge ligt bij haar in de bovenste schuif.
Sportbeoefenaars liggen in de bovenste schuif (Knack.be)
De partij lijkt niet in de bovenste schuif van De Wever te liggen om een Vlaamse coalitie te vormen, federaal lijkt de linksere houding van zusterpartij Ecolo dan weer op haar af te stralen. (demorgen.be)
Geen wonder dat we niet in de bovenste lade liggen bij potentiële buitenlandse investeerders. (knack.be)
Margiela voert vakmanschap en ambacht hoog in het vaandel, waarden die ook bij Hermès in de bovenste la liggen. (standaard.be)
De Schelde
in de Rupelstreek ook de naam voor de Rupel – die wordt/wier daar in de volksmond ‘Scheld’ geheten.
Hij is verdronken in ’t Scheld
Het is een nagemaakt geneesmiddel dat dezelfde werkzame stof of stoffen bevat als het oorspronkelijk, origineel geneesmiddel. Het is goedkoper dan de officiële merken, maar even doeltreffend.
zie ook: generisch geneesmiddel; verzamellemma geneeskunde
De winterperiode kan zwaar wegen op de gezondheid. Vraag de huisarts om witte geneesmiddelen voor te schrijven.
(versterkend of vermanend stopwoord) hé! hoor! versta je?
Uitspr. ès-te
Te vergelijken met Duits “hörst du!”
zie ook zunne
Ich zèk ’t geen twei kér, èste! (ik zeg het niet nog eens, versta je)
’t Wos braa goêd, èste! (het was heel goed, hoor!)
Nie vergèète, èste! (niet vergeten, hé!)
Hee verzichtig doëmèt, dat hèt geld gekos, èste!(voorzichtig daarmee, dat heeft geld gekost, hoor je)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
