Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
jeuk
< Middelnederlands joocsel
Van Dale 1995 (gewestelijk)
uitspraakvarianten:
Antwerpen: joeksel
Antw. Kempen?: juksel
Brugs Ommeland en Leiestreek: jukte
Hageland: huksel, juëk
Oost-Vl.: iksel
vgl. jeukte
Jeuksel dat ik heb. En krabben helpt niet, dat is het ergste.
Die zalf helpt heel goed tegen jeuksel.
Ik kreeg jeuksel in mijn vingers om al die uitspraakvarianten onder een noemer te brengen.
indruk maken, blijven hangen, onvergetelijk zijn, beklijven
“Eén van die verhalen blijft echter aan de ribben plakken; dat van de moord in “Herberg De Zwaan”.” (kunstemaecker)
”Ik heb verse soep gemaakt”, zei ze tegen me. “Op de ouderwetse manier nog wel, met soepvlees en een paar mergpijpen. Dat plakt aan de ribben. Bedien je maar als je trek hebt.” (uilenvlucht. 010213)
ander woord voor egel
(ook euperus, eperus)
In de mei-maand vind je veel euperussen platgereden op de straat.
durven
Stamtijden: (onv. teg. tijd) ich daar, dich doors, hèè daar, vèè doren, gèè doort, zij doren; (onv. verl. tijd) ich dos, dich dos, hèè dos, vèè dosten, gèè dos, zij dosten
(je hoort ook wel de zwakke vervoeging “daarde, gedaard”, wat de verwarring alleen maar groter maakt – er zijn weinig dialectsprekers die dit werkwoord nog correct vervoegen; benieuwd hoe dit elders zit?)
Daar het èns, aste doors! (waag het eens, als je durft!)
muil, bek, smoel (ordinair, plat taalgebruik)
oorspronkelijk eigenlijk de snuit van een varken
< wroeten
vaststellen, tot de vaststelling (de bevinding) komen
Ik moet eerst nog uitvinden hoe dat hij tot zo’n conclusie gekomen is.
Toen ik uitgevonden had wie er achter die uitspraak zat en wie de briefschrijver was, kon ik adequaat reageren.
(jongerentaal)1. iemand die niks goed kan doen, scheldwoord;
2. iemand die liefhebber is van iets
vergelijk sucken
Amai, ge zijt echt wel ne sucker hè gast.
“Ik ben altijd al ne sucker geweest voor musicals. En dit zijnde een musical van de hand van Tim Burton. Dat moest ik gezien hebben.” (forum)
erg warm of pikant eten
(Bij het in de mond stoppen van een hete hap eten:) “Ah me se godverdoemme, da’s iet da den hond ni mag!”
woelig, onstuimig
De studenten zijn veel te brat op de speelplaats, het weer zal wel veranderen.
wentelteefjes (in melk met ei geweekt oud brood, gebakken in de pan)
Zie verder gewonnen brood, verloren brood
Van Dale online: BE, spreektaal
Zie aldaar voor voorbeelden
een man die zaagt
vgl zagemie, zagevent
NL: zeurpiet
vnw: zaniker, zeur, zeurkous
Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal
Het meervoud “zagemans” is her en der tevens courant.
Stop eens met zagen, zageman.
Regisseur en journalist Marc Didden deelde het leven met Leonard Cohen. Twee zielsverwanten werden slechts door een oceaan gescheiden. Vandaag neemt de ene zageman afscheid van de andere. (demorgen.be)
Een slagschroevendraaier wordt in garagetermen ook “mutten” genoemd. Zo heb je een “mutten voor links” en een “mutten voor rechts” om vastzittende grote schroeven resp. met linkse of met rechtse schroefdraad los te kloppen. Deze schroevendraaier is inwendig voorzien van een afgeschuind loszittend tussenstuk die bij het kloppen op het handvat de kop van de schroevendraaier enkele graden ronddraait in de losdraaiende richting. Zodoende kan men met enkele kloppen de schroef toch een kwart draai losdraaien om dan met een gewone schroevendraaier verder te werken.
Die linksdraaiende schroef van de bevestiging van het mes van mijn hakselaar zit muurvast! Breng mij eens de “mutten voor links”!
> andere betekenis van mutten
niets, zero, …
ook: geen botten (naargelang de uitdrukking)
< andere uitdrukkingen met botten
Ik zie geen botten in die dikke mist.
Van voetbal kan em de botten, maar in basket is em goed.
Hij trekt het zijn eigen (eigen, zijn ~) de botten aan.
Het was plezant aan de zee, maar het weer trok op geen botten.
duikplank aan de rand van het zwembad
Alexander durft al van de hoge wipplank springen!
> andere betekenissen van wipplank
piemel;
ww. flieteren = plassen
zie ook wieter, pierlewiet
Manneke Pis heeft het bekendste flieterke van België.
minder dan
De huizen in Limburg kosten ‘weiniger dan’ de huizen in Holland dankzij een Duitse hypotheek.
benaming voor zowel de vink, als zijn zang (aan het eind van elke reguliere vinkenslag lijk je wel het woordje “suskewiet” te horen, althans in onze streken)
Van Dale 2015 online: BE: nabootsing van de zang van de vink
zie ook: botvink, vinkenzetten, vinkenzetting
In Vlaanderen wordt zowel de vink zelf als zijn liedje ook wel “suskewiet” genoemd. (www.allevogels.nl)
De botvink zingt volop het prachtige suskewiet op de wedstrijd.
Lakeihoveling; iemand die alles voor de baas doet; hij schuift op zijn buik voor de baas.
graag bevestiging regio
Moest ik jou zijn, zou ik geen vertrouwelijke zaken aan Dirk vertellen, het is een buikschuiver.
een schup.
gebruikt bij het graven van een put
Middelnederlands Woordenboek:
?Schop, spade, dus een ander werktuig dan wat heden onder het woord wordt verstaan.
Van Dale 1995: (gewestelijk)
zie ook schuffel
’k Hem mene schoffel vergieten. Das ni zo goe éh!
wond, kwetsuur, verwonding
zie ook kwetsing
In België is wonde de gebruikelijkste vorm. In Nederland is wond dat, behalve in vaste verbindingen als zout in de wond(e) strooien en een pleister op de wond(e). (vrt)
in prov. Antw. is wond couranter dan wonde
Van Dale 2015 online: Belgisch-Nederlands, algemeen behalve in enige vaste verbindingen
DS2015 standaardtaal
Een gapende wonde aan het hoofd.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
