Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
elektrische kachel met ventilator
NL: blaaskacheltje
“Conclusie van ons was: een goedkoop blazerke van 50 euro geeft sneller meer warmte dan een peperduur stralingspaneel.” (bron: een bouwforum)
(zich) opvallend schminken, (zich) ongepast opmaken (van vrouwen gezegd)
opgepotlepeld zijn: zwaar geschminkt zijn
(het woord klinkt wat verouderd tegenwoordig; de weerstand tegen een opgemaakt uiterlijk is niet meer zo groot)
zie synoniemen bij opgepatuut
Tante Bertha was nogal opgepotlepeld gisteren! Wat een schminkdoos is dat geworden!
bereide
vgl. Vl. Ardennen: brieen
mitte gaa ok ne gebreje boterham hemme?
moet jij ook een opgesmeerde (bereide) boterham hebben?
slim, verstandig
alternatieve spelling: klevvere, klevere
> Engels: clever
Alain Vande Putte in Humo: “Tom Barman is vooral een clevere gast.”
Dat is heel clever bekeken van hem, zo had em twee vliegen in ene klap.
vlak, open, vol
uitspraakvariant: blek
vnw: vlak, effen (van velden)
Woordenboek der Nederlandsche Taal:
Modern lemma: blak
bnw. Hd. blach. Gewoonlijk beschouwd als een bijvorm van vlak.
Daar waait geen bries — ’t is blak op zee, Ten Kate (1850).
NL: Blakstil: waarnaast bladstil, volkomen stil (op zee)
”De wimpel hing druipend neer; weldra werd het blakstil”, V. Lennep (1850)
in Vlaanderen: Open
dikwijls als bepaling van gesteldheid bij een werkwoord.
In Noord-Vlaanderen is de streek blak (open)en bloot: Toen wij op den heuvel waren, lag de stad blak en bloot voor ons: De Bo (1873)
Zie ook: blak en bloot, blakke, ten ~ komen, blakke zon
Die chocolat zal nogal smelten in de blakke zon.
Zonder bescherming moet ge niet in de blakke zon lopen of liggen.
> andere betekenis van blak
gedeputeerde
deputatielid, lid van de Bestendige Deputatie
vnw: bestendig afgevaardigde,: gedeputeerde
Met N-VA’er Bart De Nijn (52) heeft Mechelen na 43 jaar opnieuw een bestendig afgevaardigde in het Antwerpse provinciebestuur. (uit GvA nov. 2006)
Zo, na onderzoek met de werkgever, de vakbondsafvaardiging het nodig acht, kan ze beroep doen op een bestendig afgevaardigde van de betrokken vakvereniging (groups.be)
deken
vgl: saziepikker
> Noorderkempen
zie varianten en etymologie bij sargie
Leg nog maar een sasie bij op het bed.
apathisch, lusteloos zijn door ziekte of vermoeidheid.
Door mijn borstvalling zit ik er maar bij als een half pond vijgen.
aardbei
in de streek van Heist-op-den-berg
ook in Vlaams-Brabant
jerbees, jarrebees, jaarebees, eirbees, etsbees, jebbees
< een oudere vorm van aarde was ‘eerde’
Jef, ga eens wa jetbezen plukken in den hof, ze zijn rijp.
onnozele tuit
Geeft een persoon aan die een stomme uitspraak of handeling heeft begaan.
Dien anoazelen tut sprikt over groene geiten mor ei kan nog nie eens e keun vloan: iemand die over iets praat waar hij praktisch niets van weet.
geleidelijk minder krachtig worden, geleidelijk uit het zicht of uit de belangstelling verdwijnen, in het duister verglijden, vervagen
< weg + deemsteren
znw. het wegdeemsteren
vnw: in verval raken, wegzakken, uit de top verdwijnen
DS2015 standaardtaal
Van Dale online: Belgisch-Nederlands
vgl deemstering, deemster
3 aug 2009 … Guido De Padt: "Ik wil niet wegdeemsteren in een regeringscommissariaat. (inflandersfields.eu)
Terwijl hij het langzaam wegdeemsteren van de kleuren gadesloeg, klonk op de achtergrond de bel. (books.google.be)
“Zo zwak spelen, wegdeemsteren in de wedstrijd…” (twitter BD.)
…bij Waterschei was hij al een beetje aan het wegdeemsteren, maar aan een paar acties en zijn snelheid kon ik toch opmaken dat hij nog heel veel progressie kon maken. Bij KV Mechelen is hij volledig ontbolsterd. (books.google.be)
bang zijnd
NL: bangig
google2015
bangerig: .BE (>4.900), .NL (>2.300)
bangig: .BE (>1.400), .NL (>17.000)
nieuwsblad.be: Ze stonden wat bangerig naast de dansvloer, met hun gsm’s, zoals alleen meisjes dat kunnen.
vliz.bz: Het dier wordt bangerig, eet weinig en onregelmatig en er verschijnt een stompje op de plaats van de afgebroken kraakschaar.
bevangen, onaangenaam aandoen
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands
Nee ik ben niet aan ’t bleiten, het is die javel die op mijn ogen pakt.
Amai, die smoor pakt op mijn asem se. Zet eens een raam open.
> zie andere betekenis van pakken
doorwerken, doordoen
ook: snelheid halen
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal
forum.mountainbike.be: Als je in groep baanjanetten, annex wielertoeristen, gaat meerijden en ze geven goed door dan heb je een koersfiets nodig …
Komaan, nog efkens goed doorgeven dan is dat hier seffens gedaan.
aardappel
zie synoniemen bij patat
Erappels werden gerooid (geoogst), bewaard, geschild en opgeeten.
besluiten (om) te
Taaladvies.net:
“besluiten te”: Standaardtaal in het hele taalgebied
“beslissen te”: standaardtaal in België
Van Dale: “niet algemeen”
Van Dale 2016 online: BE (algemeen)
VRT-Taalraadsman Ruud Hendrickx: “gebruikelijk in België” (in Taalmail)
DS2015 standaardtaal
Typisch Vlaams: beslissen (om) te: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal
zie ook: beslissen om te
Van zodra de school het nieuws hoorde, besliste ze de leerlingen preventief te evacueren. (Taalmail 451)
Na een zatte avond beslisten twee Antwerpenaars te gaan zwemmen in de E10-plas.
delijn.be: De Vlaamse regering besliste om te investeren in tramlijnen waarvan de baten steeds bijna twee of meer dan twee keer hoger zijn dan de kosten.
met een sisser aflopen, op een mislukking uitdraaien
zie ook: sisser, met een ~ aflopen
Ge gaat zien, die hele Lange-Wapperhistorie gaat op een sisser uitlopen.
vrouw met zeer weinig omvangrijke borsten.
tegenovergestelde van: veel volk in de statie (statie, veel volk in de ~)
Ik hou niet zo van vrouwen met zwembandjes (neukteugels) en platte talloren.
vork
< Frans: fourchette’
zie varianten bij: verket
Op de barbecue waren er onvoldoende messen en forsetten.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
