Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
tarief van een medische behandeling dat niet hoger is dan het bedrag dat door het ziekenfonds wordt terugbetaald
vnw: (bnl.) tarief dat de ziekteverzekering terugbetaalt voor geneesmiddelen, consultaties enz.
Het terugbetalingstarief wordt door het ministerie bepaald.
snoep
vnw: snoepje
P.J. Cornelissen & J.B. Vervliet (1899-1906). Idioticon van het Antwerpsch Dialect – Aanhangsel (Stad Antwerpen en Antwerpsche Kempen).
BEES, znw., v. – De toegift (koekjes, babbelaars, enz.) die men krijgt, als men in eenen winkel iets koopt. (Zuiden der Kempen) Ik hem e’ pakske koekskes veur ‘en bees gekregen.
In dieë’ winkel geven ze groote bezen.
De Jef heeft nen helen zak bezen gekocht; straks heeft ’m tandpijn.
> andere betekenis van bees
er een zwijneboel van maken, uiterst onbeschoft zijn
NL: er een beestenboel van maken
Limburg: zwijnebende
prov. Antwerpen: het varken uithangen
Op het trouwfeest van zijn broer heeft hij zodanig het zwien uigehangen dat alles om zeep was.
franje, rafel
zie frengel, frenneke
Frengelkes aan een tapijt.
Zijn broek is onderaan versleten, de frengelkes hangen er aan.
sneaker (ook kortweg met sloefen aangeduid)
vgl. looppantoffel
zie ook lopen; verzamellemma kledij
Ik ga joggen, waar zijn m’n loopsloefen?
anieuws.be: En dan zijn er sinds kort ook de joggers die van hun dagelijkse loopkoers op linkeroever terugkeren naar de binnenstad, waarbij ze de maximaal 5 km toegestane snelheid radicaal aan hun loopsloef lappen.
Toch is er een groep Leuvenaars die het heeft over loopsloefen of loopsloefkes. Lopen moet je dan ook eerder uitspreken als lèupen. (jokeloopt.be 29-11-2024)
aanspreking met enige ergenis
Maakt geen onderscheid tussen man. en vr.
alternatieve vorm: jongske – joengske(u)
zie ook: jongeske, jong, joenge, joeng
uitspraak joengeu, ook joeweu: met langgerekte eu
Joengeu, ’t is al goed zenne. Ik ben uw gezaag muug.
Zeeeg joengske, stopt maar al zenne. ’t Is goed geweest.
Seg joeweu! Ge hebt 100 (honderd hebben).
groot persoon, ding of dier
vnw:
•belhamel, deugniet
•forsgebouwde kerel
Kijk eens wat die visser aan zijn lijn heeft, wat ne kastaar (van ne vis)!
Met een ring in de neus werd het dier in bedwang gehouden en met twee drie man, met knuppels, werd hij geleid, eerst door de put, sommigen wilden niet voort, dan werd er een zak over hun kop geworpen en al trekken en stoten en met een dikke kastaar van een vloek ging het dan toch, of was het die slag op zijn billen die hem vooruitdreef ? (de-cooman.be)
“azuu ne kastaar van een buil’ op zijn huufd! (sosseteit.gent)
achter
uitspraak: klik op het pijltje om het woord te beluisteren
< Middelnederlands: ‘bachten’ < samentrekking van ‘be-’ + grondwoord ‘acht’ + uitgang ‘-en’ (grondwoord ‘acht’ ook in ‘achter’). Analoog als binnen (uit be-in-en), buiten (uit be-uit-en), boven, beneden, etc…
Woordenboek der Nederlandsche Taal (wnt): voorz. en bijw. Middelnederlands bachten, bacht en nog thans in West-Vlaanderen zeer gewoon, ook zelfstandig voor achterplaats.
In Noord-Nederland ongebruikelijk.
zie ook: Bachten de Kupe, bachten, naar ~
Ga eens kijken bachten het huis of bachten de garage!
> zie andere betekenis van bachten
aandacht vestigen op
Volgens Taaladvies.net is de aandacht trekken op standaardtaal in België.
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal
Ruud van de VRT zegt: Liever niet gebruiken, want het is een verhaspeling van de aandacht trekken en de aandacht vestigen op.
<Frans: ‘attirer l’attention sur’.
Mag ik er de aandacht op trekken dat ik mijn botten veeg aan het advies van Ruud van de VRT om de uitdrukking niet te gebruiken.
Met hun actie willen de fietsers de aandacht trekken op de kwetsbare positie van de tweewielers in het stadsverkeer (standaard.be)
Meer bepaald wordt de aandacht getrokken op het feit dat deze wetgeving een aantal strikte criteria kent (demorgen.be)
ls je zittend optreedt, achter een piano, dan moet je de aandacht trekken op een andere manier. (vrt.be)
1. wild, hevig
2. plots, ineens
3. kwaad, luidruchtig, agressief
SN: bruut, bruusk
1. Ge rijdt zo brut, zoude es niet wat kalmer zijn?
2. Brut stoppen is altijd gevaarlijk.
3. Tegen mij moet ge niet brut spreken of ik ben weg en wil u niet meer horen.
vormvariant van ferm
mooi, knap, supergoe, keigoe
< Frans: ferme: vast, bondig
< andere definitie van farm
Dat is farm gedaan van u!
In mijn vaste stamkróeg
stoeng der is een zatte griet
te zingen oep een tafel
et was e melig lied
ze kwam iniês nor mij
terwijl ze varder zoeng
gij zeh ne farme gast
en ze draaide mij een toeng
(uit: zatte vrouwe – Schuppezot)
(in tijdsaanduidingen) tien over drie
buiten West-Vlaanderen: na, tien ~ drie
Zou je ni voortgaan, want het is al tien achter drie?
Een classeur (klasseur) heeft twee betekenissen:
1. een archiefmap of ringmap (NL: ordner); ook klasseermap
2. een persoon die klasseert (classeert), d.w.z. stukken in archiefmappen opbergt; ook klasseerder
vnw: opbergmap, verzamelmap, ordner
ook klasseur (zie voorbeelden)
Klik op de afbeelding
2) en 1) De slordige classeur weet niet meer in welke classeur hij dit dossier heeft geklasseerd.
1) Klasseur gemaakt van gerecycleerd karton. De ringmap heeft twee ringen. De kaft is geschikt voor A4-formaat en heeft een dikte van 50 mm. (kudzu.be)
2) Als klasseur Jomme Dockx (Ivan Pecnik) ’s ochtends op kantoor aankomt, heeft secretaresse Betty (Ella Leyers) slecht nieuws (standaard.be)
kermis
uitspraakvariant van foor
Gade mee naar de Sinksenfoëer in Antwerpen?
bikkelen
Bij het pekkelen en zeker bij “kappers” en “maaiers” in het spel heb ik dikwijls mijn vingertoppen pijn gedaan.
> andere betekenis van pekkelen
asbak, assepot
.jpg)
Glazen assenbak
Shit, den assenbak late vallen, nu ligt heel de vloer vol asse.
piekgras, onkruid
SN: varkensgras
Heel zijnen hof staat vol verrekesjès.
moederskindje
Die mammelokker kan weer van moeders rok niet weg.
kwaad, boos
Van Dale 1995: gewestelijk
Van Dale 2018: dul
< 1599, verkort uit duil
3. niet algemeen boos
Je moet je niet dul maken, er is niets gebeurd.
> andere betekenis van dul
1) boekentas, kazak, schoofzak
uw bazas maken: uw boekentas klaarmaken, inladen
2) winkeltas, boodschappentas
< Frans: besace < Lat. bissaccium
1) Nu laten de kinderen hun boeken op school, vroeger hadden wij die thuis en moesten we elke morgend onze bazas nog maken.
2) Ze noemen mij de Juul Kabas
Omda ’k gaan werken met een bazas
Liedje zie hier
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
