Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
in vele richtingen gedraaid, ook wel ongeordend
Hij heeft de pak om en tom gedraaid maar kreeg hem niet open.
Heel de schuif is om en tom gewoeld op zoek naar dat doosje.
ook: thuis, van ~ uit, zie voorbeelden
Van thuis mocht ik niet langer dan 1 uur ’s nachts uitgaan.
Het regentaat mocht ik doen van thuis, maar het licentiaat of de Germaanse niet want dat was te lang studeren en dat kostte toen teveel geld.
Vroeger zeeën (zeggen) ze thuis, dat al wie nog thuis woonde de regels van thuis moest volgen.
Van thuis uit mocht ik geen hond dus zorgde ik maar voor het hondje van de buren. (lisminut.be)
Maar toen ik 12 werd begon ik de zin naar wielerwedstrijden te krijgen maar van thuis uit mocht ik niet. (cyclingsite.be)
geplooid, in schaarvorm: i.h.b. een vrachtwagen met opligger die op de weg in deze vorm stilstaat
niet in VD2014
google2014:
‘in schaar’ .BE (>2.800) ; .NL (>1.900 , waarvan vele m.b.t .BE of de gemeente Schaar in NL)
ook: in schaar gaan
hln.be: Vrachtwagen in schaar verspert E17 richting Gent
vrt nieuws: Een vrachtwagen in schaar blokkeerde de E17…
deredactie.be: De 44 ton zware vrachtwagen is door de aanrijding in schaar gegaan.
sterven (dysfemisme)
We belden de 112 nog toen we de drenkeling vonden, maar het was te laat, hij was al versast.
> andere betekenis van versassen
eetbare paddestoelen, in NL meer bekend als cantharellen of hanekammen
< Frans girolle
Ondertussen zoek je de girollekes (of champignons als ze te duur zijn) of … brood dat toevallig in de promotie stond aan 1,64 euro per 800 gram … (Seniorennet)
dommerik, domoor
(Poging tot verklaring: een “oord” betekent ondermeer “koperen munt”; een loden oord is dus namaak en niet veel waard…)
Probeer het maar niet uit te leggen, dat loodoor snapt er toch niks van!
met de matrak slagen
ook figuurlijk
demorgen: “Er zijn niet genoeg agenten om iedere betoger afdoende te matrakkeren”, oordeelt De Wever. (Tim F. Van der Mensbrugghe)
standaard.be: ,,Ik heb de laatste maanden zoveel over mij heen gekregen, ben zo dikwijls gematrakkeerd en beschuldigd van alles en nog wat.‘’ Het nieuws sloeg in als een bom: minister van Cultuur (en Brusselaar) Bert Anciaux neemt ontslag uit de Vlaamse regering! Het werkwoord matrakkeren is duidelijk (op z’n Brussels) afgeleid van het zelfstandig naamwoord matrak: volgens Van Dale niet-algemeen Belgisch Nederlands voor knuppel of gummistok.
(juridisch) De Belgische Raad van State is een bijzonder adviesorgaan en rechtscollege. De Raad van State staat buiten de rechterlijke macht en maakt deel uit van de rechterlijke orde; het is een rechtscollege sui generis.(…) De Raad heeft een dubbele functie:
1. als bestuurlijk rechtscollege, bestuurshandelingen (besluiten, reglementen, vergunningen…) schorsen en/of vernietigen als die in strijd zijn met de hogere rechtsregels;
2. advies uitbrengen over voorstellen en ontwerpen van wetten, decreten, ordonnanties of koninklijke of ministeriële besluiten; hierbij gaat de Raad de kwaliteit van de ontwerpteksten na en controleert of ze niet strijdig zijn met de Belgische grondwet of andere hogere rechtsregels.(naar wikipedia)
Ook in Nederland is een Raad van State maar er lijken verschillen te zijn qua bevoegdheden of werkingsgebied.
De vakbonden dienen vandaag een klacht in bij de Raad van State tegen de regeringsbeslissing om de bruggepensioneerden van minder dan zestig jaar te activeren. (DS 270215)
eksterachtige vogelsoort, zie roeter, rotzak, wuiten
Woordenboek der Nederlandsche Taal, bij Gaai: Ontleend aan Oudfrans gai, en zeker ’t eerst in Vlaanderen gebezigd (verg. Nat. Bl. 3, 2116, waar van den Garrulus gezegd wordt: ”Een gay heetet in Walsche lant.”), gelijk ook uit de benaming Vlaamsche gaai blijkt.
Nederland: gaai
opm: verschillen Vlaanderen en Nederland vogelnamen, zie reactie
zie ook vogelnamen
Klik op de afbeelding
wikipedia: De Vlaamse gaai (Garrulus glandarius) Geluidsfragment roep (info / uitleg) en Geluidsfragment zang (info / uitleg), ook wel kortweg gaai genoemd, of schreeuwekster, is een opvallend gekleurde kraaiachtige.
vogelbescherming.be:
- Gaai (Garrulus glandarius) – vroeger Vlaamse Gaai genoemd
- Vlaamse Gaai (zie Gaai)
met groot gemak, overtuigend
NL: op zijn sloffen
John Crombez wint de eerste fase van de strijd om het voorzitterschap met sprekend gemak. (deredactie.be)
overkomen, mislopen, misgaan
Van Dale online: gewestelijk
Aan die autoband is iets miskomen waardoor dat die nu plat staat. Maar wat?
> andere betekenis van miskomen
de noten ontdoen van hun bolster
zie ook sloester, ontsloesteren
Van noten sloesteren, krijgt ge vuile handen.
Een afleiding is ook ‘sloesteren’ in de zin van ‘noote sloesteren’ wat gewoon betekent ze ontdoen van hun bolster. (Waaskrant.be)
Nationaal:
Kernkabinet = premier + vicepremiers (normaal 2) + eventueel nog een minister van de partij van de premier.
Vlaanderen:
kernkabinet = minister-president + viceminister-presidenten + eventueel nog een minister van de partij van de minister-president.
In een kernkabinet worden de belangrijkste zaken besproken voordat ze in de voltallige ministerraad formeel worden besproken. In de Belgische Grondwet wordt enkel de ministerraad vermeld; het kernkabinet is dus een informele bijeenkomst waar enkel politieke akkoorden kunnen worden genomen maar geen formele beslissingen. (wikipedia)
Topministers zijn de ministers uit het kernkabinet of een minister met een belangrijke portefeuille bvb: binnenlandse zaken, buitenlandse zaken, economie, defensie.
vnw: vergadering van de eerste minister, de vice-eerste-ministers en (een) bepaalde minister(s) die op de hoogte is (zijn) van de problematiek die dan wordt besproken.
zie ook bij: groep van tien
Het kernkabinet is bijeengeroepen in de Wetstraat, alle topministers waren daarbij aanwezig.
met een trottinette rijden
Als kind hebben we veel getrottinet.
Komt gij met ons mee trottinetten?
containerlift, straddle carrier;
is een machine op vier hoge steunsels die een container als het ware insluit, optilt en naar een ander plaats rijdt;
wordt ook spinnekop genoemd
Het drama gebeurde aan kaai 730 MSC Home Terminal. De man bestuurde een kraan om containers te verplaatsen, een straddle carrier of olifant zoals de havenarbeiders zeggen. Door de val liep hij een nek- en rugbreuk op. (hbvl.be)
Dylan was een aantal jaar bestuurder van kranen in de haven van Antwerpen, meer bepaald van straddle carriers. Die kranen, ook wel “olifanten” genoemd, moeten containers op de kaai sorteren nadat ze door een nog grotere kraan van een schip zijn gehaald. (vrt.be)
wordt in de spreektaal gebruikt als afkorting van intensieve zorgen;
ook: intensieven en de(n) intensieve(n)
Een afdeling in het ziekenhuis waar patiënten met levensbedreigende aandoeningen van de vitale functies worden verzorgd.
Van Dale online: Belgisch-Nederlands
“Hij lag op intensieve, is daar wakker geworden en wist niet waar hij lag.” (happymama.be)
“Ze heeft er de nacht doorgebracht, maar vlak voor de aftrap kreeg ik te horen dat ze weer naar intensieve was gebracht.” (gva)
“Twee lopers op intensieve na Antwerp 10 Miles” (titel Gazet van Antwerpen)
“kreeg ik tel dat mijn schoonpa opgenomen was met een trombose, als ik dus bel naar de intensieven is het van we kunnen geen info geven, sta je daar, …” (9maand.be)
demorgen.be: Oud-bondskanselier Helmut Kohl op intensieve, maar niet kritiek
De grondlegger van de intensieve is Bjørn Ibsen en werd voor het eerst opgericht in december 1953 in het Kommunehospitalet in Kopenhagen; na een succesvol experiment tijdens een polio-epidemie in 1952.
de afdeling palliatieve zorgen van een ziekenhuis
zie ook verzamellemma geneeskunde
telenet.be: Want ik rijd naar Ronse, naar de kliniek. Ik ben op weg naar Johan. Hij ligt op ‘de palliatieve’.
Ik gaan vanzeleven niet een gasthuis binnen. Ik heb daar de bewegwijzering eens bestudeerd: spoed —> intensieve —> palliatieve —> R.I.P.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
