Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
Wam = warm, warmte
vergrotende trap: wammer = warmer
zie ook werrem, weirem
Het is niet zozeer jongerentaal maar het is typisch Kempisch voor de regio’s Herenthout, Herentals, Mol
Vgl.: plopel ipv proper, rappesant ipv remplaçant.
De zjattekes thee zijn te wam en morgen wordt het zonnig en wammer.
De stoof geeft veel wam (warmte) af.
wie zich bezig houdt met kleuteren. Kan ook lichtjes negatief gebruikt worden als men iemand met een echte beroepsman vergelijkt.
Kempense uitspraak: kleutereir
Ja, ik kan wel een beetje timmeren maar niet echt goed. Ik ben maar ne kleutereir, die stiel heb ik niet echt geleerd.
een (slechte) stielman die, omdat hij niet veel orde of inzicht heeft, steeds een of ander gereedschap niet vindt
De schilder heeft in de week die hij hier werkte in totaal wel drie uur lopen zoeken naar een of ander gereedschap, ‘nen slechte soldaat die zijn geweer verliest’ zei mijn vader, ‘bij mij moet hij niet komen werken’.
versterking van clown
ook als aanspreking van iemand die zot doet
Tijgers en leeuwen mogen niet meer in ’t circus. Gelukkig zotte klonen nog wel.
Gij se zotte kloon! Gewoon doen kunt gij ook niet hé :)
het is vanzelfsprekend
het kan niet missen= zelfde betekenis
’t is geen keure dat er minder mensen op reis kunnen, velen moeten sparen om de verwarming te kunnen betalen.
man
Rechts in de kerk zaten bij ons de manskerels, links de vrellie en het was een schandaal als men de scheiding van de geslachten niet respecteerde.
persoonlijke voorkeur
waarschijnlijk een elliptische vorm van “een mens zijn goesting”
Ja, of ge uw koffie nu zwart wilt of met melk en met of zonder suiker of dan toch maar liever thee… dat is mensengoesting hé!
er slecht uitzien, er ziek uitzien
Agnes, ge ziet zo bleek, wat is er met u aan de hand? Ge hebt precies onder nen tram gelegen, kind.
geen bekende, niemand die je kent
zie ook: emes bekèns
Guster woar ich op de merrekt, mer ich zoog nemes bekèns.
Gisteren was ik op de markt, maar ik zag geen bekenden.
jelap: de meest gekende is gemaakt van rode bessensap of van sap van diverse rode vruchten. Het is helder van kleur en niet troebel. Het sap wordt aangedikt met suiker en gelatine, vandaar de gelatineachtige structuur.
Het is een armemensen vruchtenconfituur (arme-mensen-kost), waarvan men de stukjes vruchten niet kan zien.
uitspraak: zje-làp
Oorsprong: Julep (16de E): geneeskunde
sap van fruit op basis van rozenwater, geconserveerd met suiker: een soort drinkbare fruit- of kruidensiroop.
Een zoete drank van verschillende bereiding, voorheen, als koeldrank (om de koorts te laten zakken en om aan te sterken), aan zieken, ongestelden of herstellenden toegediend.
Dokters die enkel medicatie voorschrijven op basis van siroop of suikerwater, noemt men julepdokters.
Van Dale:julep
(1546) Frans < Spaans julepe of Oud-Provençaals jùlep < Arabisch julab, jullab (rozenwater, julep)
1.(in de oude geneeskunde) ben. voor een verkoelende, kalmerende drank
Woordenboek der Nederlandsche Taal:
- Eerst moet men een julep nemen, sulcks als hier nae volcht, , Vlaanderen/Brabant/Limburg, (1546)
Niet te verwarren met jalap/jalappe: laxeermiddel (sinds 17de E gekend gebruik) genoemd naar Xalapa in Mexico, de plaats waar de harsplant groeit.
Tussen 2 maaltijden, of om ’s nachts niet wakker te worden van den honger, kregen we ’s avonds nog “nen bo mé zjelap”.
klap, oorvijg
zie varianten bij safflet
op TV gehoord dat ze dat ook in Zeebrugge zeggen.
Bij ons was vroeger een meester die Pietje genoemd werd omdat hij zo mager was, wel bij Pietje had ge een waffel te pakken voordat ge ’t wist.
afkorting van vader
zie moe
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 6; Vlaamsheid: 2; Va’ wordt meestal gebruikt als aanspreekvorm.
Onze va zegde nooit veel, maar hij kon nagels met koppen slaan.
hij – ie
- bij inversie (als de persoonsvorm van het werkwoord voor het onderwerp staat)
- als onderwerp in een bijzin, meestal na “dat” en “of”
de h in het begin van het woord wordt meestal niet uitgesproken, meestal is er ook geen pauze tussen werkwoord en onderwerp /em/
In de Antwerpse Kempen komt het ook voor dat “hem” gewoon “hij” vervangt als onderwerp in een mededelende zin. Dat wordt echter ervaren als kinderachtig of kinderlijk taalgebruik. Waarschijnlijk is dit laatste ook verouderd.
Zeker in de Antwerpse Kempen, maar waarschijnlijk ook wel elders.
zie em
- Wat heeft em gezegd? Doet hem het of doet em het nie?
/Wat heitem gezei? Doetem het of doetem het nie?/
(Wat heeft-ie gezegd? Doet-ie het of doet-ie het niet?)
- Hij beweerde dat hem hem niet gezien heeft.
/A beweirde dattem hem nie gezien hei./
(Hij beweerde dat-ie hem niet gezien heeft.)
- Hem heeft het gedaan, ikke niet! (in de Antwerpse Kempen)
/Hem heiget gedaon, ikke nie!/
star naar iets kijken
Hij kreeg een formidabel pak rammel van die bende schuivers en zijn gebuur stond er op te zien als een hin op een ne pier.
(verouderd) rekenen
uitspraak: /reikeren/
vergelijk regeren
Nu heb ik er toch wel neffe gerekerd zeker, wacht, ik geef u de overschot terug.
aan hoog tempo werken, rijden, …
ook doorvlassen
niet in Van Dale 2015 online
vespaforum.be: Dit stuk vond ik altijd al heel erg gevaarlijk omdat de meeste mensen daar tegen 100km/h en harder doorvlassen.
wielertoerist.be: Vlassen richting de eerste helling tegen 40 à 45 km per uur.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
