Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
mortuarium
Van Dale 2015 online: BE verouderd
DS2015 geen standaardtaal
vnw: dodenhuisje:lijkenhuis, mortuarium, rouwcentrum
nieuwsblad.be: De gemeente Houthulst opent in het gewezen dodenhuis van Klerken een nieuwe uitleenpost van de gemeentelijke bibliotheek.
express.be: ‘Reeva Steenkamps lijk ligt in het dodenhuis; haar lichaam staat op de cover van The Sun’.
deredactie.b: Burgemeester Michel Baert (Open VLD) van Boortmeerbeek ontkent dat een van de gemeentearbeiders zou overnachten in het dodenhuisje op de begraafplaats.
bloemlezing De Standaard:
Vier jaar in Italiaans dodenhuis (Brussel,Antwerpen) – De Standaard
Het centrale dodenhuis van de Noord-Ossetische hoofdstad Vladikavkaz meldde daarentegen zaterdagavond al 394 getelde doden.(standaard.be)
Mettertijd is er een sterke emotionele band tussen het onderzoeksteam en het naamloze verminkte jongetje in het dodenhuis gegroeid. (standaard.be)
Dat heeft de Belgische ereconsul in Bali, die de hospitalen en dodenhuizen ter plaatse heeft bezocht, aan Buitenlandse Zaken laten weten. (standaard.be)
Verkeerd slikken waardoor voedsel, drank of speeksel in het verkeerde keelgat terecht komt, zodat men moet hoesten, als gevolg van rap en raweuns eten of drinken, of door te lachen.
wnt: bedr., wederk. en onz. zw. (in Antw. ook st.) ww. Van slikken met ver-.
?b. Onzijdig. Na de 17de e. alleen nog in Vlaams-België aangetroffen.
’Tbedrogh is in het aes daer ’tVisken aen verslickt, Huygens, Ged. (1657).
Hij verslikte aan een beetje brood, De Bo (1873).
zie ook verslikken, zijn eigen ~, sloeken, geslokken, versjloeke
Hij verslikte aan de opgewondene haast waarin hij opliep en ze gingen beiden geweldig aan ’t hoesten, Stijn Streuvels, Dagen (1902)
De jongens verslikten van ’t lachen, Stijn Streuvels, Lenteleven (1899).
iemand een uitbrander geven, iemand naar zijn voeten geven
zie ook bol, iemand de ~ wassen, bolwassing
De baas heeft hem een farm bolwassing gegeven. Hij krijgt nog een kans, om het goed te maken.
strenger maken, de regels aanhalen
De Vlaamse overheid en de lokale overheid kunnen bepaalde federale verkeersregels verstrengen of aanvullen. (www.vlaanderen)
De Kamer besloot vannacht om de wet op de gezinshereniging te verstrengen. (GvA)
niemand
Nemes wèt nog wae ’t gedoan haet. Niemand weet nog wie ´t gedaan heeft.
lamp die functioneert op basis van carbuur dat bevochtigd wordt waardoor ontbrandbaar gas (acetyleen of ethyn) ontstaat
AN: carbidlamp of acetyleenlamp
Carbuurlamp van koper. De lamp heeft vroeger op een paardenkoets gestaan. (advertentie 011115)
verbinden
ook fig.
Van Dale 2016 online: BE
thomasmore.be: Android-toestellen connecteren met je mail in Office 365
salesexperts.be: Luc voelde dat hij niet connecteerde met Mike.
bikerblog.be: Het deed me meteen denken aan de fantastische film The Avatar waar de lokale bevolking zich letterlijk connecteerde met enkele dieren
salamander
regio Buggenhout, 3 provinciënpunt Oost-Vlaanderen, Vlaams-Brabant en Antwerpen
Dao stesselt (stesselen) eun erretits oep moinen drig. (Er kruipt een hagedis op mijn rug.)
in herhaling vallen
Die z’n plaat blijft precies hangen, hij heef al drie keer hetzelfde verteld.
“Elk kent zijne zot.” hoorde ik vrouwmensen zeggen toen ik nog bitter jong was. Dat was het antwoord op nagenoeg elk ongenoegen over hun ‘halve trouwboek’. (…)
“Elk kent zijne zot.” is gewoon een andere manier om te spreken over ‘de mantel der liefde’ waarmee een vrouw de vreemde maar zo vertrouwde stukjes maar al te graag bedekt. (dp-spot.blogspot.be)
“ja je ventje is blijkbaar ook niet de gemakkelijkste, maar mijn ma zegt altijd elk kent zijne zot (ma en pa ondertussen 42 jaar getrouwd)” (forum.libelle.be)
iemand die ongenodigd aan een feest probeert deel te nemen
opm.: het woord kwam volop in de VL media n.a.v. een evenement op de Graslei in Gent, maar bestaat blijkbaar al langer
‘partycrashers’ google2016: .BE (>146.000) ; .NL (>2.000)
Gentse partycrashers krijgen frieten en bier (deredactie.be)
Partycrashers wachten verdere tv-plannen af (standaard.be 2006)
Zomerkermis – PartyCrashers fuif in Zomergem op 24/06/2011
Voor de liefhebbers van het betere coverwerk en partycrashers zeker niet te missen. Check de recensie op de website van de Gentse Feesten anno 2013 (wildside.be)
De vooropening werd gesponsord door Johny Walker en dat bericht had zich razendsnel door Brussel verspreid: alle partycrashers van de hoofdstad waren present, het werd een zatte boel, ik kan het u verzekeren. Ik vroeg hem toen naar het nut van een “vooropening” van een museum waar echt nog niets te zien was, behalve zakken cement en stellingplanken en elektrische bedrading die uit muren hing. (cancas.be 2011)
groot, groots
zie ook bangelijk voor dubbele betekenis
zie andere betekenissen van grellig
Hij heeft een grellig huis.
(Hij heeft een groot huis.)
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Steenen pot met gaten in het deksel, waarin vuur wordt gedaan, en die als verwarmingsmiddel wordt gebruikt, voornamelijk door vrouwen. Volgens Gailliard, in Zuid-Nederland onder het volk nog wel bekend.
Klik op de afbeelding
Onderaan rechts van het schilderij ‘Het Melkmeisje’ staat een lollepot.
zie ook grispot
“Een lollepot of vuurpot is een voetstoofje in aardewerk of koper, waarbij ook een bankje hoort om de voeten op te plaatsen. De potten werden niet enkel binnenshuis gebruikt, maar ook op de markt, in de kerk en op school. Menig potje was een verjaardags- of bruidsgeschenk.” (euroreizen.be)
“De luisteraars van stadsradio FM Brussel hebben de Lollepotstraat uitgeroepen tot de mooiste straatnaam van het Brussels Gewest.” (bruzz.be)
Een katholieke Vlaamse vereniging voor landbouwers en hun gezinnen in Vlaanderen en in de Oostkantons.
ook kortweg: boerenbond (zie voorbeelden)
zie ook Aveve
Geschiedenis:
Op het einde van de 19de eeuw heeft België een sterke agrarische basis.
In Heist-op-den-Berg werd de voorloper van de Belgische Boerenbond opgericht. Op het Heistse gehucht Goor stichtte pastoor Mellaerts in 1887 een boerengilde die de belangen van de boeren behartigde en een aankoopcoöperatie binnen zijn boerengilde. Het latere A.V.V.. In 1890 richtte hij samen met minister Helleputte te Leuven, de Belgische Boerenbond op.
vgl. boerenbonder
De Belgische Boerenbond heeft in Leuven haar hoofdzetel.
De familie Van Rossem staat in Ternat bekend als de eigenaars van ‘den boerenbond’. (hln.be)
“Ik heb bij de Boerenbond niet altijd de juiste beslissing genomen” – Piet Vanthemsche. (vlaamsparlement.be)
Het is een opgeleide burger die aan scholen worden ingezet om kinderen te helpen veilig de straat over te steken. Hij of zij doet dit meestal op vrijwillige basis, op een vast tijdstip en staat op een vaste locatie.
syn. klaarover
NL: verkeersbrigadier
Wikipedia: in België
Klik op de afbeelding
Een gemachtigd opzichter zet zich vrijwillig in voor de verkeersveiligheid en laat groepen voetgangers veilig de straat oversteken. (lokale politie)
Gemachtigde opzichters zorgen ervoor dat de schoolomgeving veel veiliger wordt voor kinderen. Ze helpen kinderen de straat over te steken en veilig de schoolpoort te bereiken. De provincie Vlaams-Brabant zoekt daarom voortdurend kandidaat-gemachtigde opzichters. (vlaamsbrabant.be)
Ze besloten om verkeersvrijwilliger te worden. De officiële term is ‘gemachtigd opzichter’ en je kunt hen herkennen aan hun fluogele jas of hesje, een rood-wit C3-seingeversbordje en een armband in de Belgische driekleur. (Marc Van Ranst in demorgen.be)
(militair), vroeger werden dienstplichtigen opgeroepen voor een soort herhalingsoefening
zie ook: zijn kamp doen
Van Dale: historisch; in BE in het leger gebruikelijke herhalingsoefening, waarbij een dienstplichtige na zijn normale diensttijd voor een korte periode opnieuw onder de wapens werd geroepen.
De wederoproepingen onder de wapens, welke onlangs aan sommige burgers uit hoofde van den internationalen toestand werden opgelegd, hebben de Regeering ertoe genoopt aan het parlement zekere maatregelen van wetgevenden aard, met het oog op het vrijwaren van de rechten der wederopgeroepen burgers, voor te stellen. (memorie van toelichting bij wetsvoorstel uit 1939)
Sedert de Belgische minister van Landsverdediging André Flahaut in 2004 de dienstplicht definitief afschafte, werd tegelijkertijd ook de wederoproeping onder de wapens afgeschaft.
Piepkleine hondjes zoals Yorkskes of Chihuahua’s enz. die in een charette of een buggy worden gezet om ermee te gaan wandelen of te winkelen.
zie ook charettenhond, sacochenhond, kutlekkerke, preutelekker
.jpg)
Die 2 buggyhonden bleven schoon stilzitten.
Het kutlekkerke in een buggy amuseert zijn eigen kennelijk.
geplukt, gesneden, geveld, geknipt… zijn
mogelijk een elliptische vorm van “afgedaan zijn”
De appelen zijn af, maar ik moet de peren nog afdoen.
Het gras is af.
Die eikenbomen zijn af, ze kunnen ze komen halen.
Nu uw haar af is, ziet ge er een stuk frisser uit.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
