Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Top woorden

    Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.

    #21301

    choco zijn
    (vaste woordverbinding)

    bekaf zijn

    Van Dale 2015 online: BE

    blogspot.be:
    Ik kan maar één ding bedenken :
    “Ik ben op .. doodop”
    of wat dacht je van volgende spreuken ..
    “ik ben helemaal choco”
    “Mijn pijp is uit”
    “Ik ben bekaf”
    “Mijn kaars is uit”
    “Ik kan geen pap meer zeggen”
    met andere woorden .. ik ben toe aan wat rust ..

    wtceagles.be: “Over chocomelk gesproken : ik weet niet hoe het bij jullie zit. Ik ben helemaal choco na de rit van vandaag…….pff veel te veel wind …”

    3 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door de Bon (24 Jul 2021 19:12)

    👍
    252

    #21302

    eetappel
    (z.nw. de ~ m, ~s)

    appel om direct te eten i.t.t. een moesappel

    Van Dale 2015 online: BE

    SN/NL: handappel, appel

    vergelijk eetpeer; eetappelsien

    Waar de Nederlander een kilo handappels koopt, houdt de Vlaming het vaak op een kilo eetappels. (Hans Budding – NRC-Handelsblad)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door LeGrognard en laatst gewijzigd door de Bon (08 Aug 2021 13:44)
    Dit woord was woord van de dag op 15 Jul 2022

    👍
    252

    #21303

    commissariaat-generaal
    (zn. o.)

    het hoogste centrale orgaan voor een welbepaalde beleidsmaterie, zoals daar zijn en geweest zijn:
    Commissariaat-generaal voor de Vluchtelingen en de Staatlozen
    Commissariaat-generaal voor Toerisme
    Commissariaat-Generaal voor ’s Lands Wederopbouw
    Commissariaat-generaal der Regering bij de Algemene Wereldtentoonstelling van Brussel 1958
    Commissariaat-generaal voor de Bevordering van de Lichamelijke Ontwikkeling, de Sport en de Openluchtrecreatie

    presscenter.org: De ministerraad benoemt mevrouw Sophie Van Balberghe voor vijf jaar als adjunct-commissaris bij het Commissariaat-generaal voor Vluchtelingen en Staatlozen.

    hooglede.be: Voluit heet Bloso: Commissariaat-generaal voor de Bevordering van de Lichamelijke Ontwikkeling

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (25 Jul 2021 00:01)

    👍
    252

    #21304

    lulleman
    (de ~, ~ en man. zelfst. nw.)

    iemand die onnozele praat vertelt, lullevent, zageman, kuller, zeveraar

    “Wat een lulleman is die Ben Weyts zeg !” (Twitter Rudi Kennes 23:46 – 30/12/13)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door de Bon (23 Oct 2021 13:58)

    👍
    252

    #21305

    eruittenen
    (ww., teende eruit, eruitgeteend)

    er vandoor gaan, geniepig verdwijnen, het stilletjes afbollen, ervan onderuit muizen

    zie ook smeiren, afsmeiren, aftenen

    zie ook tenen

    Hij moest afwassen van zijn madam en vond maar niet beter van eruit te tenen.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door fansy en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (02 Aug 2021 18:07)

    👍
    252

    #21306

    gekend ten kadaster
    (vaste woordgroep)

    ingeschreven in het kadaster

    vaste archaïsche formule in notariële teksten en andere officiële stukken

    26 nov. 2015 – Gekend ten kadaster 4de afdeling, sectie A nummers 363/C en 374. Indeling woonhuis: gelijkvloers: inkomhal, twee livingen, keuken, …

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Marcus (06 Aug 2021 13:29)

    👍
    252

    #21307

    interfederaal
    (bijv.nw.)

    (overheid in België) wanneer een bevoegdheid gedeeld wordt door de federale overheid, de gewesten en de gemeenschappen;
    (bij uitbreiding) een dienst of organisatie die gedeeld wordt door de federale overheid van België, de gewesten en de gemeenschappen;

    niet in Van Dale, standaardtaal in België
    zie ook interfederaliseren

    “Sinds de hervorming naar een interfederaal centrum, wordt de raad van bestuur als volgt samengesteld (met telkens een gelijk aantal mannen en vrouwen): 10 leden aangeduid door de federale Kamer van Volksvertegenwoordigers (5 Nederlandstaligen en 5 Franstaligen); 10 leden aangeduid door de gemeenschappen en gewesten…”(Wikipedia over Interfederaal Gelijkekansencentrum)

    “De wet heeft een autonoom Interfederaal Korps opgericht dat in samenwerking met de regeringen van de deelentiteiten beheerd wordt.” ( Federale Overheidsdienst
    Budget en Beheerscontrole 241013)

    “Er is een interfederaal drugsplan in opmaak”, laat zijn kabinet weten. (vrt.be)

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (09 Aug 2023 17:14)
    Dit woord was woord van de dag op 15 Sep 2020

    👍
    252

    #21308

    om ’t naadijzer sturen
    (uitdrukking)

    (diamantslijperstaal) een leergast een zinloze opdracht geven

    “naad” is slijpersjargon voor een onregelmatigheid in een diamant, wat moeilijk te slijpen is: naad is meestal minutieus klein; leerlingen die pas in het fabriek aan de slag waren en nog van niks wisten – ze waren meestal amper 14 geworden – werden dan naar een ander fabriek gestuurd om “het naadijzer te gaan halen”, iets dat natuurlijk niet bestond

    Ze stuurden de Jokke voor het naadijzer naar het fabriek bij Liezebet Rubbes en hij kwam terug met een staalijzer van bijna twee meter lang… en die gasten maar lachen!

    2 reactie(s)
    Toegevoegd door Marcus (08 Aug 2021 16:01)

    👍
    252

    #21309

    circuspastoor
    (de ~, (m.), ~s)

    pastoor voor mensen zonder vaste verblijfplaats

    http://kermisphotos.com/reportages/PATER/52.jpg

    Aan het woord is de foor- en circuspastoor van Vlaanderen. U leest het goed: een pastoor voor mensen zonder vaste verblijfplaats. Pater Kristiaan Van der Linden is al 84 jaar, maar rijdt nog altijd van het ene circus naar de andere foor, om als een echte herder mensen bij te staan en op te vangen. (http://www.circuscentrum.be)

    ‘Circuspastoor’ een naam en titel die onze moeze met trots en grote fierheid draagt.

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door fansy (08 Aug 2021 13:13)

    👍
    252

    #21310

    kavepla
    (de ~ (m.), ~'s)

    zie koude pla

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door fansy (11 Aug 2021 08:33)

    👍
    252

    #21311

    lampet
    (het ~, ~ten)

    (verouderd) stel vaatwerk bestemd om zich mee te wassen, bestaande uit een ronde kom, een kan en een zeepbakje in gleiswerk

    zie ook lampetkruik

    In het internaat bracht iedereen haar eigen lampet mee.

    Het was elke dag een hele ceremonie; ’s avonds een kan water gaan vullen en ’s morgens de waskom gaan ledigen dit onder het strenge oog van (zuster) Victor!

    De ronde kom van het lampet gebruik ik als fruitschaal, de waterkruik om de buitenplanten water te geven, het kammenbakje als oorstokjesbakje en het zeepbakje voor schuivertjes en haarrekskes.

    Mijn grootouders langs vaderskant hadden geen badkamer. Ze gebruikten het lampet nog om zich te wassen. Elke zaterdag gingen ze wel in het zinken bad om zich volledig te verzuiveren (tot begin jaren ’80, het einde hunner tijden).

    3 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Kastanjeoog en laatst gewijzigd door Marcus (09 Aug 2021 00:02)

    👍
    252

    #21312

    decharge
    (z.nw. de ~ v. ~s)

    ontheffing, kwijting

    zie: kwijting verlenen

    < Frans décharge

    Voor het Volkswagen-concern zijn er geen aanwijzingen dat de leden van het management schuld hebben aan het schandaal met “sjoemelsoftware”. Op de algemene vergadering eind juni zal de raad van bestuur daarom een decharge voor alle leden van het topmanagement voorstellen. (Bron: deredactie.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door LeGrognard en laatst gewijzigd door de Bon (30 Jul 2021 22:09)

    👍
    252

    #21313

    globaal medisch dossier
    (begrip)

    systeem waarbij de vaste huisarts het medisch dossier van de patiënt beheert, kortweg gmd

    Van Dale 2016 online: gmd: BE

    zie ook verzamellemma geneeskunde

    gezondheid.be: Sinds 1 mei 2002 kan iedereen het beheer van een globaal medisch dossier aan zijn huisarts toevertrouwen. En ook genieten van de 30 procent vermindering op het remgeld voor raadplegingen in het huisartsenkabinet.

    fgov.be: Door een globaal medisch dossier (GMD) te openen bij uw huisarts, maakt u een betere individuele begeleiding en een beter overleg tussen de artsen mogelijk.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door nthn (04 Aug 2021 19:47)

    👍
    252

    #21314

    dicht eindigen
    (uitdr.)

    bijna succesvol zijn, bijna winnen, …
    SN: nipt eindigen

    Typisch Vlaams
    vrt taalnet: Belgisch-Nederlandse sporttaal

    wielertoerist.be: “Helemaal mee eens. In een koers die hem eigenlijk niet echt ligt – voorheen is hij nooit echt dicht geëindigd op de Muur – nam hij met sprekend gemak de maat van Alberto Contador en Joaquin Rodriguez.

    nieuwsblad.be: Dit seizoen wil ik graag dicht eindigen in een grote koers.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door LeGrognard (03 Aug 2021 13:20)
    Dit woord was woord van de dag op 02 Jun 2022

    👍
    252

    #21315

    cutiproef
    (zn. v.; ~proeven)

    medische test waarbij men door krasjes op de huid de reactie van de patiënt op bepaalde stoffen test

    Van Dale 2016 online: BE
    SN-NL: krasjestest

    Destijds werd in de scholen de cutiproef gebruikt. Men ging bij alle kinderen proactief op zoek naar eventuele tbc-besmettingen. (irisnet.be)

    ln dit verband werd vastgesteld dat sommige ouders zich verzetten tegen de toepasslng van de cuti—proef op de kinderen. (de kamer.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door de Bon (26 Jul 2021 14:16)

    👍
    252

    #21316

    deurmieterd
    (vd van deurmieteren)

    rot, aangetast, waardeloos geworden

    Deze kast is deurmieterd, ze valt brokke verscheen.

    De buizen van de waterleiding zijn deurmieterd, ze moeten allemaal vervangen worden

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Kastanjeoog en laatst gewijzigd door fansy (09 Aug 2021 12:45)

    👍
    252

    #21317

    afbraak
    (de ~ (v.), geen mv.)

    - hetgeen gesloopt werd, afval van steen, beton, hout, uit de bouw
    - ook sloop en zand genoemd: enkel bij steen, beton, kapot serviesgoed,…

    Bij de apotheker op de hoek zijn ze met verbouwingswerken bezig. 2 containers afbraak hebben ze weggevoerd.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door fansy en laatst gewijzigd door fansy (07 Aug 2021 21:08)

    👍
    252

    #21318

    eivereksum
    (bw.)

    andersom

    uitspraakvariant van averechtsom

    Trek die kousen eivereksum als ge die op de wasdraad hangt!

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door japper en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (12 Jul 2021 22:36)

    👍
    252

    #21319

    den Bosuil
    (vaste woordverbinding)

    zie Bosuil, den ~

    ,

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door fansy (24 Jul 2021 16:46)

    👍
    252

    #21320

    contraire
    (een ~ (m/v) , ~n)

    iemand die tegendraads is, die tegenwerkt, maar dikwijls gebruikt in een negatie: geen contraire

    zie ook contrair zijn

    < Frans: con­trai­re

    Met hem willen de mensen niet samenwerken omdat het zo’ne contraire is.

    “In mijn dialect wordt dat al eens ne contraire genoemd, dwz iemand die contrair doet, altijd het conflict opzoekt. Het is ook wel geen neutrale term, en geen Standaardnederlands.” (forum.wordreference.com)

    “De Jean is voor mij helemaal gene contraire. Als ge hem iets vraagt doet hij dat direct.” (voorbeeld uit het Vlaams Woordenboek)

    “Seg @vanranstmarc, mijn broerke is geblokkeerd door u. ’t Is pertang gene contraire. Zou u dat ongedaan kunnen maken?” (twitter)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door fansy en laatst gewijzigd door fansy (25 Jul 2021 20:22)

    👍
    252

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.