Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
NL: de hand in eigen boezem steken.
De mensen hebben veel kritiek maar ze zouden beter in eigen boezem kijken.
middel om mee te kuisen, kuisproduct
Dat is echt een goei kuismiddel, se. Daar krijgt ge nu eens alles mee weg. Wel rubberen handschoenen aandoen of ’t vel van uw handen is ook weg…
beest dat een prijs gewonnen heeft
alg: een gelauwerd iets of iemand
vnw: winnaar
Woordenboek van populair taalgebruik – Marc De Coster: (1954) (Vlaanderen, sch.) gelauwerd persoon; laureaat. Oorspr. gezegd van een dier dat een bekroning heeft behaald.
Typisch Vlaams: prachtexemplaar: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 4; Vlaamsheid: 6
Van Dale 2018 online: BE
1. beest dat bekroond is, bv. op een veekeuring
= NL prijsdier
2. BE iets dat of iem. die vaak in de prijzen valt wegens bijzondere verdiensten
= NL prijsdier
vgl. prijsduif
“Het treinverkeer tussen Mechelen en Puurs heeft gisterenvoormiddag 3,5 uur stilgelegen nadat een trein een losgebroken paard had aangereden. Vierhonderd pendelaars moesten worden geëvacueerd. Dorino, een prijsbeest op rust, overleefde de klap niet.” (021214 HLN.BE)
“Merrie behaalde twee olympische gouden medailles (TITEL) ’t Merelsnest rouwt om prijsbeest Sapphire.” ( 020714 NB.BE)
Jagger, de Ierse setter uit Tongeren, kan onmogelijk vergiftigd zijn op de Britse hondenshow Crufts. Dat zeggen de organisatoren van ‘s werelds grootste hondenshow op basis van een autopsie. Het prijsbeest kreeg volgens hen snelwerkend gif toegediend en moet dus na terugkomst in België vergiftigd zijn. (deredactie.be)
Stromae was het grootste prijsbeest op de zevende editie van de MIA’s, de Music Industry Awards. (090214 VRT)
Op het Nederlandstalige woord van het jaar is het nog even wachten, maar internationaal hebben we het prijsbeest van 2017 beet. (nieuwsblad.be)
vooral in sport: dreigen te lossen uit een kopgroep, peloton, …
rcgent.be: Ik zag Jolien “aan de rekker hangen” bij de achtervolgers bij het ingaan van de laatste ronde, maar dan….. wat er tussen de boterhammen van Jolien ’s morgens lag weet ik niet, maar het moet in elk geval kracht genoeg geven in de laatste ronde.
wielertoerist.be: Half uurtje alleen van Eine naar Bevere, Oudenaarde, Eine, Nederzwalm en dan mee met het Zingempeloton. Het laatste half uur was het beste eraf. Veel meer dan aan de rekker hangen langs de verkeerde kant van de weg zat er niet meer in.
peaklevel.be: Dit jaar lukte het fysiek niet zo goed. Kwaaltjes, tandjes, wat het ook was, hij leerde afzien achteraan het peloton. En daar wordt afgezien, aan de rekker hangen doet nooit deugd.
fiets.nl: ‘mooiste belgische wielerterm’: “Aan de rekker hangen” is inderdaad een typische, hier te lande. :)
En nog een andere mooie die (denk ik) nog niet aan bod was gekomen is: “een (laatste) cartouche afschieten”.
pronkkamer
Van Dale “mooie kamer”; ook “goede plaats” of “voorste plaats”
zie ook plaats
Vroeger leefde men in de keuken en achterkeuken, meestal was er vooraan in het huis een sjiek bemeubeld salon of eetkamer – of beide – die alleen bij speciale gelegenheden gebruikt werden.
Toen ik klein was vloog ik bij wijze van straf altijd in de beste plaats met de opdracht een hoofdstuk te lezen uit het leven van Bernadette Soubirous, die ik na een tijdje zeer fel ging haten.
Iedere vorm van fysiek, seksueel, psychisch of economisch geweld tussen leden van een zelfde familie, ongeacht hun leeftijd. (dienst voor strafrechtelijk beleid http://www.dsb-spc.be)
standaardtaal in België
“Gewapende man uit Tongeren aangehouden voor intrafamiliaal geweld” (TITEL)
“Hij is opgesloten wegens intrafamiliaal geweld en het dragen van een vergunningsplichtig wapen. (HBVL 220215)
Intrafamiliaal geweld? Tja het moet in de familie blijven he…
vaste klant zijn in een winkel
Het kimpt bij eus op de winkel.
(Ze is klant bij ons in de winkel.)
bij het uitgaan steevast een bepaalde soort drank consumeren
De Jean ging vroeger uit op jenever. Hij kon er op een avond gerust een stuk of tien achterover slagen en ge zagt daar niks aan.
drukt een tegenstelling uit: “let op”, “kijk uit”
Nu is ’t nog dik in orde maar oh wee als ons vader mijnen bulletijn te zien krijgt! Dan gaat ge wat horen! Hij gaat weer den helen dag grollen.
zakje in het gilet waar de gipkes werden ingestoken
Hij zat constant met zijn vingers in zijn gippenbeultje.
een onverzorgde man
regio: Waregem
Een Belgische vriendin noemt de mannelijke variant van een vettige, slonzige vrouw, een sloestie. (supervisionair.nl)
Ne froaie (fraai) sloestie en ’n vuile grèttote. (een onverzorgde man en een vuile spotzieke man.) (gavergids.be)
Ee je gister’n dink gezien ip ’n teevee mee zijn lang ‘oar en zijn ‘imde op’n? ’t Woa lijk ne sloestie! (‘Heb je gisteren dinges gezien op TV, met zijn lang haar en zijn hemd helemaal open? Hij was zo onverzorgd!’) (gavergids.be)
Onslow uit de serie ‘Schone Schijn’ is ne sloestie.
ontbolsteren van een noot
zie sloesteren
Oudere mensen kennen het woord sloester nog perfect en ze deden het vroeger zelf nog wel: een noot ontsloesteren. (Waaskrant.be)
het hukken, hurkstand
een stand waarbij men in gehukte houding staat of zit
zie ook hukken, op zijn ~ zitten, hukken, door zijn ~ gaan
We gaan een paar schetsen maken van een model dat in hukstand staat.
Gewichtheffers zetten hun lichaam in hukstand wanneer ze de barre met gewichten opheffen tot borsthoogte alvorens recht te komen.
Een mooie oefening voor de kromming van je rug: vanuit hukstand gehukt rugwaarts afrollen tot ruglig, schommelen en terug rechtkomen tot hukstand.
jong van een geit, geitenlam
dim: lammeke
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Gewestelijk, met name in ’t Antw., ook het jong van eene geit (Cornelissen-Vervliet 1899).
Van Dale online: Belgisch-Nederlands, niet algemeen
Hoeveel lammetjes worden per dracht geworpen? Per dracht kunnen 1 tot 3 geitjes geboren worden. (info over geiten: bloggen.be)
> andere betekenis van lam
te drukke kinderen die het gevaar opzoeken of wild met mekaar omgaan tijdens een spel, die kunnen hun eigen wel eens bezeren
Ook: ´t goin blettingen van kom´n
SN: van spelen komt kwelen
zie ook schreeën
Voorzichtig mannen en niet te wild want van kwikkelen komt schrieën, ge weet het.
iets weten omdat men het zelf beleeft, of ondervonden heeft, of omdat men de zaak heel goed kent
“Ik ben ervan overtuigd dat buurtbewoners het best geplaatst zijn om te weten wat er leeft in hun wijk en wat er beter kan.” (forum-politics.be)
het is een waardeloos iemand
Het is een voddevent en praatjesmaker: hij is door een ezel over een half deur gescheten.
Een halve deur vind je nog in paardenstallen !
Inschrijvingsnummer Sociale Zekerheid, ook rijksregisternummer
VD2015 online: in België
famipedia.be: Het Rijksregisternummer of INSZ-Nummer is een uniek identificatienummer toegekend aan alle natuurlijke personen ingeschreven in de bevolkings- en vreemdelingenregisters van de gemeenten, de registers van de diplomatieke afvaardigingen en de consulaten in het buitenland en de wachtregisters van de gemeenten waar de vreemdelingen worden ingeschreven die verklaren vluchteling te zijn of die vragen erkend te worden als vluchteling.
Dit nummer wordt officieel het identificatienummer van het Rijksregister van de natuurlijke personen genoemd of ook het nationale nummer voor de sociale zekerheid.
Men vindt het terug op de SIS-kaart en de (elektronische) identiteitskaart of men kan het persoonlijk opvragen aan het loket van de dienst Bevolking.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
