Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Top woorden

    Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.

    #19701

    koning, we geven ons geld niet aan de ~
    (uitdr.)

    zie we geven ons geld niet aan de koning

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door fansy (11 Aug 2021 00:52)

    ๐Ÿ‘
    264

    #19702

    handschoe
    (de ~ (m.), ~n/s)

    handschoen

    zie schoe

    Nu dat het niet meer vriest, zal ik mijn handschoes maar wegbergen.

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door fansy en laatst gewijzigd door de Bon (11 Aug 2021 12:11)

    ๐Ÿ‘
    264

    #19703

    actie, in ~ schieten

    zie schieten, in actie ~

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (17 Jul 2021 21:36)

    ๐Ÿ‘
    264

    #19704

    hof, den ~ af zijn

    zie den hof af zijn

    -

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door de Bon (11 Aug 2021 06:29)

    ๐Ÿ‘
    264

    #19705

    Brusseleir
    (zn. m. -s)

    Brusselaar: zo noemt men een rasechte inwoner van Brussel
    zie Brusseles, Brusselette

    Regio: Brussel en Pajottenland

    Hij is nen echte Brusseleir!

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door DCP en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (26 Dec 2021 20:27)

    ๐Ÿ‘
    264

    #19706

    opslagen
    (ww.)

    opslaan in alle betekenissen zoals een loon, prijzen opslaan; opslaan in een balsport, …

    vgl. slagen

    Federer kan keihard opslagen.

    De Jean zijn pree is opgeslagen… met 2 centiemen… euh … eurocent.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door de Bon (11 Aug 2021 09:08)

    ๐Ÿ‘
    264

    #19707

    kous
    (zn., de ~, mv. -zen)

    kers

    uitspraak in het Antwerps: kaars, kaarze(n). De n wordt uitgesproken als het volgende woord begint met een klinker.

    Sweet cherries in basket 2018 G1

    Ze had een halve kilo kouzen meegebracht en heeft ze allemaal alleen opgegeten.

    > zie andere betekenis van kous

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door renel en laatst gewijzigd door de Bon (27 Jul 2021 05:31)

    ๐Ÿ‘
    264

    #19708

    liest
    (de ~, m., -en)

    mager iemand, iemand met weinig fut, eerder negatief bedoeld

    Zij gaan trouwen, maar als ge ’t mij vraagt, hij is maar ne liest, zenne.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door renel en laatst gewijzigd door de Bon (11 Aug 2021 03:54)

    ๐Ÿ‘
    264

    #19709

    een wiel afdraait
    (uitdr.)

    wordt gezegd wanneer het ergens verkeerd loopt

    vgl. wiel, een ~ afrijden

    demorgen.be: Nu blijkt dat er bij de invoering van het decreet er meer dan รฉรฉn wiel afdraait.

    demorgen.be: Bruno Tobback: ‘Ik ga echt niet handenwrijvend in de coulissen zitten wachten tot er een wiel afdraait om dan te kunnen zeggen dat ze het niet kunnen zonder mij.’

    vlamo.be: Maar, eens er โ€œeen wiel afdraaitโ€ zou men Hoofdredacteur wel eens โ€œprijs kunnen hebbenโ€, een prijs die, jammer genoeg, u niemand zal benijden.

    ovv.be: Het wantrouwen regeert nog altijd. De kans dat er onderweg nog een wiel afdraait, is reรซel. Zo ver hebben de Wetstraatbewoners ons al gekregen dat we een akkoord over de onderhandelingsmethode al koesteren als een doorbraak.

    3 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (30 Jul 2024 07:30)

    ๐Ÿ‘
    264

    #19710

    frisse pint
    (vaste woordverbinding)

    met betrekking tot bier is er in VL de voorkeur voor ‘fris’ tegenover NL ‘koud’

    NL: koud biertje

    google2015
    ‘koud bier’: .BE (>1.700) ; .NL (>18.000)
    ‘koud biertje’: .BE (>1.800) ; .NL (>30.600)
    ‘fris bier’: .BE (>5.000) ; .NL (>12.000)
    ‘fris biertje’: .BE (>3.200) ; .NL (>4.800)
    ‘koude pint’: .BE (>400) ; .NL (>900)
    ‘koud pintje’: .BE (>400) ; .NL (>500)
    ‘frisse pint’ .BE (>29.700) ; .NL (>4.900)
    ‘fris pintje’ .BE (>6.500) ; .NL (>2.400)

    maes.be: 3ยฐC is de perfecte temperatuur voor een heerlijk frisse pint. Een perfecte Maes uitschenken doe je in รฉรฉn vlotte beweging.

    radio2.be: Een mooi gazon, Een fris pintje en een heerlijke BBQ!

    3 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (13 Jul 2021 12:04)

    ๐Ÿ‘
    264

    #19711

    brem stoken
    (uitdrukking)

    ruzie stoken
    zie vuur, kwaad ~ stoken, vuurkestook doen

    “Waarom ziet de kerktoren van Herenthout zo zwart?
    Omdat de mensen er vroeger zoveel brem gestookt hebben.”
    De laatste regel maakt uiteraard allusie op de armoedige gronden waar slechts brem gedijt maar
    het is evengoed zo dat de uitdrukking ‘brem stoken’ in de Kempen de betekenis heeft van ruzie
    maken. Zo sloeg men alweer twee vliegen in รฉรฉn klap. (Kempensche tydinghen nr 56 Pagina 39)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Marcus (02 Aug 2021 12:13)

    ๐Ÿ‘
    264

    #19712

    doen
    (ww. deed, gedaan, sterk werkwoord)

    voor iets zorgen

    Se, voor die barbecue he! Ik doe het bier en de drank, de Jef doet het vlees en gij zorgt dat er gerief is om mee te stoken.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door nthn (22 Apr 2022 20:11)

    ๐Ÿ‘
    264

    #19713

    geen knijt
    (vaste woordgroep)

    zie knijt, (g)een ~

    Van Dale online: BE, helemaal niets

    uitspraakvariant prov. Antw.: knaat, knaait

    ook: gene knijt

    Aan die situatie is geen knijt aan te doen.

    Aan sommige tieners hebben ouders geen knijt meer aan te zeggen.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door de Bon (11 Aug 2021 04:37)

    ๐Ÿ‘
    264

    #19714

    garen, loopt zo niet achter mijn ~
    (uitdr.)

    Loop me niet constant achterna.

    uitspraak: Loep zo ni achter me goare

    ook in de Kempen

    - He schoen fieneke’, sprak hij de hulpverleenster toe, โ€™alles wel?โ€™
    -โ€˜Loep zo ni achter me gare.’ (deredactie.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door fansy (01 Aug 2021 16:27)

    ๐Ÿ‘
    264

    #19715

    Gaia
    (letterwoord)

    Global Action in the Interest of Animals
    is een vereniging (vzw) ter bescherming van de dierenrechten

    Maar in het algemeen taalgebruik ook dikwijls pejoratief gebruikt in een context waarbij dieren vermeend onrecht aangedaan wordt

    stripspeciaalzaak.be: In deze sektarische (sectair) hel zijn Kurdy en Jeremiah even welkom als een gevulde gans op het bedrijfsfeestje van Gaia.

    ebpalet.titeca.net: Zo ja, zou het energie-probleem dan niet opgelost zijn als Electrabel bij vriesweer een kudde schapen in een cluster zet en er een gigantische levende batterij van maakt? โ€˜t Zal wel weer niet mogen van Gaia zekerโ€ฆ

    De Jean doet geen vlieg kwaad, hij is dan ook lid van Gaia.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door de Bon (20 Jul 2021 08:57)

    ๐Ÿ‘
    264

    #19716

    opdoen, er enen ~
    (uitdr.)

    een lief opdoen
    ook: ~ opscharen

    Ze is naar de kermis geweest en ze heeft er enen opgedaan.

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door fansy en laatst gewijzigd door geblokkeerde_account (05 Aug 2021 17:32)

    ๐Ÿ‘
    264

    #19717

    zetten
    (het ~, onz. zelfst. nw. geen mv.)

    kaartspel voor vier spelers in twee paren, gespeeld met 32 kaarten, (7 tot aas); de medespelers moeten wedden hoeveel slagen ze gaan halen, de regels lijken op die van whist maar de hoogste kaart is de boer van troef, de jok, en de tweede hoogste kaart is de boer van dezelfde kleur als de troef, de onderjok
    zie ook jok, onderjok
    vgl Engels “jack” (boer in kaartspel)

    “Weet iemand van jullie misschien de juiste naam van het kaartspel ‘Zetten’ en, nog belangrijker, kan iemand mij de spelregels van dit spel bezorgen? “(…)”Als ruiten troef is, is de ruitenboer (jok) de hoogste kaart, de hartenboer (onderjok) is de tweede hoogste kaart, daarna volgen aas, heer, dame, 10, 9, 8, 7. Bij de andere kleuren blijft de aas de hoogste kaart en houdt de boer zijn gewone waarde." (Seniorennet 05/09/09)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door de Bon (11 Aug 2021 14:25)

    ๐Ÿ‘
    264

    #19718

    Eerste Hulp Bij Ongevallen
    (begrip)

    EHBO

    Van Dale 2016 online: Eerste Hulp bij Ongelukken

    Alhoewel ‘Eerste Hulp bij Ongevallen’ ook in NL voorkomt hebben VL en NL toch hun eigen voorkeur. Google2016:
    ‘eerste hulp bij ongevallen’: .BE (>9.400); .NL (>14.000)
    ‘eerste hulp bij ongelukken’: .BE (>1.900); .NL (>32.000)

    kindengezin.be: Eerste hulp bij ongevallen (ehbo) is belangrijk. Correct reageren bij een ongeval kan veel ergs voorkomen en zelfs mensenlevens redden.

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door de Bon (29 Jul 2021 18:56)
    Dit woord was woord van de dag op 11 Feb 2022

    ๐Ÿ‘
    264

    #19719

    bronzeren
    (ww. bronzeerde, gebronzeerd)

    bruin worden door de zon (of zonnebank), bruinen
    zie: gebronzeerd

    Een koude rilling overviel mij; ik voelde hoe alle kleur uit mijn kunstmatig gebronzeerde gezicht wegtrok. (Louis van Dievel)

    STAP 3: hydrateren om te bronzeren. Voor, na en tijdens het zonnen moet je ervoor zorgen dat je lijf zoveel mogelijk hydrateert. (www.goedgevoel.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door LeGrognard (07 Aug 2021 02:40)

    ๐Ÿ‘
    264

    #19720

    betonstop
    (zn. m.)

    neologisme: het halt toeroepen aan het ongebreideld volbouwen van de open ruimte

    ook: bouwshift

    google2016: .BE (>4.200) ; .NL (>380)

    vgl. betonwoede

    Tijd voor een betonstop. Verlos ons van onze dagelijkse baksteen. (standaard.be – 10 december 2015)

    Verder blijken vier op de vijf ondervraagden gewonnen voor een radicale betonstop. (hln.be – 2014)

    Tegen 2050 wil minister Schauvliege een betonstop doorvoeren in Vlaanderen. Dat blijkt uit nieuwe Beleidsplan Ruimte Vlaanderen, waaraan momenteel de laatste hand wordt gelegd. (standaard.be)

    Een “bouwshiftfonds” oprichten, dat is het voorstel van Vlaams minister van Binnenlands Bestuur Bart Somers (Open VLD) om de betonstop – of bouwshift, voor de liefhebbers – te financieren. (vrt.be)

    4 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (10 Feb 2022 09:17)
    Dit woord was woord van de dag op 23 Jan 2020

    ๐Ÿ‘
    264

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.