Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
hard tegen hard
ongemarkeerd in VD, maar:
google2014: .BE (>147.000) ; .NL (>4.800)
dbln.org bij ‘hard tegen hard’: syn. is het Zuidnederlandsche kop tegen kei (Joos, 102; Waasch Idiot. 364; Antw. Idiot. 634) of hard tegen onzacht.
standaard.be: Zeker tussen Marianne Thyssen (CD&V) en de N-VA-voorzitter ging het hard tegen onzacht.
nieuwsblad.be: ’Het zal in de finale hard tegen onzacht zijn. De mannen van EFC-Omega Pharma-Quick Step hebben al bewezen dat ze in vorm zitten, maar …
deredactie.be: Hard tegen onzacht in het vicepresidentiële debat
Behalve dat je kan genieten van het prachtige taalgebruik (“het ging hard tegen onzacht”) kijk je via de Vlaamse televisie uiteindelijk naar dezelfde wedstrijd, die wordt becommentarieerd aan de hand van dezelfde beelden. (parool.nl)
persoon, vaak in negatieve zin
NL/SN: figuur
< Frans: sujet
mv in de Kempen: sujets
Deze sujetten vragen dat “het volk” rechtvaardig, eerlijk, verdraagzaam, transparant, open, vreugdevol, vriendelijk, respectvol met eenander omgaat. Raar dat ze dingen vragen die ze zelf niet bereid zijn te geven.
(Christian Laporte, deredactie.be)
voor niets moeite gedaan hebben, in dit geval: voor niets gekomen zijn
vnw: hij is eraan voor de moeite: al zijn moeite is voor niets
Van Dale 2015 online: Belgisch-Nederlands
zie ook: eraan zijn, gereie zijn
Gisteravond stond er al een lange rij wachtenden aan de Botanique, in de hoop dat de Amerikaanse zanger er een verrassingsconcert zou spelen. De menigte was eraan voor de moeite, want Prince was nergens te bespeuren.. (Bron: deredactie.be)
uitspraakvarianten van saus:
Herenthout: suis
Herentals, Lier,…: saas, souws
Zuursaus werd ooit ook armmensensaus genoemd.
Armmensensaus werd sinds het begin van de jaren 70 vervangen door vleessaus.
vreemd, wonderlijk, buitenissig, excentriek
Belgen veroveren het web met bevreemdende stop-motion ‘Imachinarium’. (De Morgen)
De vertaling bevat nogal wat Vlaamse uitdrukkingen en zinsconstructies die de Nederlandse lezer wellicht bevreemdend kunnen voorkomen. (Bevreemdende talen,
Nancy Seghers)
- afzwakken, langzaam in sterkte of kracht minderen, afnemen,
- verzwakken, achteruit gaan (gezondheid)
> zie andere definities van afgaan
- Laat dat pillicht niet de hele tijd branden, dan gaan die pillen af en sebiet als ge het nodig hebt, dan marcheert (marcheren) dat niet meer.
- Mijn schoonvader is door zijn ziekte heel hard afgegaan.
of pikker = schoenmaker, schoenlapper
degene die met pek- of pikdraad werkte.
Clothil, brengt uw schoenen eens naar de pekker. Ze moeten dringend gezoold worden.
tollen, met een top, dop spelen
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Tollen, met eene tol spelen. In Zuid-Nederland.
Men gedoogde er (op de normaalschool) met marbollen en ballen te spelen, te doppen enz., Teirlinck-Stijns, Arm Vlaanderen.
zie ook pindoppen
Een groepje jongens en meisjes doppen een wedstrijdje met hunnen dop.
Doppen, een spel van lang geleden…
> andere betekenissen van doppen
mof, sok, kraag, bushing
metaal, rubber of kunststof hulpstuk, met of zonder draad, die 2 buizen verbindt
Om de pelletkachel van de 1 pijp op d’ ander aan te sluiten, hebben we een moef in RVS nodig.
De darm van de dampkap is kleiner dan het gat in de muur. Hiervoor zullen we een moef moeten gebruiken.
> zie andere betekenissen van moef
Belgisch-Nederlands eufemisme voor mindervalide
vnw: gehandicapte
Veel parkeerplaatsen voor andersvaliden zijn hier niet te vinden. (Taalmail 543)
voor niets
Algemeen Nederlands Woordenboek: ((vooral) in België, vulgair)
voor niets; tevergeefs
Nederland: voor de kat zijn kut (katsekut)
Nu regent dat weer. Dus heb ik te straks voor de hond zijn kloten de planten water gegeven.
over de kop, rondtuimelen
een buiteling maken
VD 2013 online: algemeen Belgisch-Nederlands
Een fietser is lichtgewond geraakt toen hij overkop ging en in de pinnekesdraad terecht kwam.
Op de E17 richting Gent, voor de afrit Sint-Niklaas, is een wagen overkop gegaan met 4 jongeren. (vrt.be)
Vier wagens stonden vast op de kam van de duin, een buggy reed er langs en ging vervolgens overkop. (demorgen.be)
- niet vervolgen, een strafdossier zonder gevolgen klasseren
- een met redenen omklede beslissing door het Openbaar Ministerie, niet tot vervolging over te gaan; meestal toegepast bij kleinere overtredingen wanneer men het te druk heeft met grotere misdrijven
De Nederlandse term hiervoor, ‘sepot’, is in Vlaanderen onbekend.
Er was klacht wegens ordeverstoring tegen u neergelegd, maar uiteindelijk vonden ze het moeite niet om u te vervolgen en hebben ze voor seponering gekozen.
In België is het OM wettelijk verplicht zijn beslissing tot seponering te motiveren. Dit gebeurt aan de hand van omzendbrief COL 12/1998 waarin de motieven van de zonder-gevolgstellingen bepaald werden. (Wikipedia)
Ook in België heeft de beslissing tot seponering een voorlopig karakter: het OM kan alsnog tot vervolgingen overgaan, voor zover de strafvordering nog toelaatbaar is. (Wikipedia)
In België is tegen een beslissing tot seponering niet in beroep te gaan. Men kan zich wel burgerlijke partij stellen bij de onderzoeksrechter, zodat het dossier verplicht heropend en onderzocht wordt. (Wikipedia)
geld, zie peeschijven en plaat
zoê leêfde wij oep ons gemak
ik ad altijd veul geld oep zak
ik vróeg ni wor a’ ze ‘t goeng ale
a’ zij mij verteêr kon betale
ba tijde kwam zij zat nor uis
en mokte dan iêl veul gedruis
mor toch kost ek eur ni bekijve
z’ad schijve
(Wannes Van De Velde “mij Sofieke”)
waardeloos, moe, ziek, van slechte kwaliteit
zie ook sol, geen ~ waard zijn
Die nieuwe stofzuiger die we gekocht hebben is geen kloten waard.
Ik ben nog zo moe van gisteren, ik ben vandaag geen kloten waard.
gebarentaal
Hij deed van ver teken wat ze moesten doen; hij deed een stomme ambacht
in de functie van, in de hoedanigheid van, als, bij wijze van
vnw: ten titel van: bij wijze van, als
Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands, niet algemeen
< Fans: à titre
zie ook titel
Het plan is louter ten titel van inlichting (verkavelingen.be:)
Alle prijzen, zelfs deze vermeld op de bestelbon, zijn ten titel van inlichting. (kader20.be)
De zaak van Gevriye werd ten titel van inlichting overgemaakt aan Neufchâteau, maar ook daar bleef het stil. (demorgen.be)
op het uiterste zitten, niet meer kunnen, het maximum bereikt hebben
SN/NL: aan zijn taks zitten
zie plafonneren
vandaag.be : Als dat klopt, kan de wereldwijde steenkoolproductie al tegen 2025 aan zijn plafond zitten.
deredactie.be: Vorige peiling veroverde hij de harten van 53 procent van de ondervraagden en daarmee lijkt hij nu aan zijn plafond te zitten.
nieuwsblad.be: Courtois zit nog lang niet aan zijn plafond
een fan zijn van, een liefhebber zijn van
Hier wordt favoriet ‘omgekeerd’ gebruikt: de favoriet is in SN betekenis diegene of datgene wat ‘uitverkoren’ is, geliefd is, …
Overigens zowel in VL als in NL, maar…
merkwaardigheid blijkens de googlementen:
‘ik ben een favoriet van’: .BE (>5.300) ; .NL (6)
‘ik ben favoriet van’: .BE (>160) ; .NL (>3.300)
Ik ben ne favoriet van Natalia.
De Jean is een favoriet van Anderlecht. Hij gaat alle thuismatchen zien.
Zijt gij een favoriet van mosselen? Anders moeten we eens naar Zierikzee gaan eten hé.
afsluiten van de stroomvoorziening
stroomafsluiting
In België wordt druk gespeculeerd over welke gemeenten er het eerst zullen worden afgeschakeld bij een eventueel stroomtekort.
Ondernemers, ook land- en tuinbouwers, moeten zich kunnen voorbereiden.“Nu moet toch al duidelijk zijn waar men wat mag verwachten op vlak van afschakeling”. (VRT-Nieuws)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
