Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
in tijdsaanduiding: verwijzing naar 10 uur
zie ook achter, tien ~ drie, enen, tweeën, drieën, vieren, vijven, zessen, zevenen, achten, negenen, elven, twaalven
Het is drie voor den tienen.
Het is twintig na den tienen.
Laat ons afspreken tegen den tienen aan den inkom.
Hij kwam rond den tienen aan.
achterhaald, uit de tijd
Van Dale 2017 online: BE
DS2015 standaardtaal
Als synoniem van ‘achterhaald’ is ‘voorbijgestreefd’ standaardtaal in België. (taalbeheersingswebsite)
Een mobo met 850i chipset zou ik niet meer kopen, die zijn voorbijgestreefd. (van een forum geplukt)
Vrouwendag: 11 voorbijgestreefde stereotypen over vrouwen (knack.be)
volgende week
Nosteweke zaterdag krijgen we bezoek.
vertraging
in retard zijn: vertraging hebben
Op het bord in het station stond in het rood aangegeven dat de trein een half uur in retard was.
‘Hallo, Jean, luistert hier, ik heb door de file wat retard. Ik zal 10 minuten later zijn.’
1. zolder, hooizolder, strozolder, het schelft
2. mijt, hooimijt
1. Vroeger was het plezant om te spelen op de opper tussen al dat stro. Ik kreeg er wel uitslag van op mijn armen en benen maar we hebben er toch goe wa plezier gemaakt.
2. In augustus liggen de oppers op het veld, gewikkeld in witte plastiek, klaar om opgehaald te worden.
het is terecht
Van Dale, bij besteden:
(gewestelijk) dat is wel besteed (wanneer iets slecht afloopt)
dat is verdiend
Dat is goed dat die foutparkeerder eindelijk een boete gekregen heeft. Het is welbestit.
“Dan maar de burgemeester onder handen genomen, hem volgegooid met verf en uitgesmeerd, voilá, daar zal hij niet blij mee zijn, ’ t is welbestit.” (uit een blog)
-
iemand die bij een christelijke partij een belangrijke functie heeft
’t Is een kalote, hij zal wel zorgen dat zijn zoon in een katholieke school kan lesgeven.
maatregel die bestaat uit het aanbrengen van verf op de weg om door een andere wegmarkering de mobiliteit te verbeteren. Het woord werd pejoratief gebruikt door de oppositie in een reactie op de 33 maatregelen van de Vlaamse regering om de Antwerpse mobiliteitsproblemen aan te pakken.
De oppositie bestempelde de reeks maatregelen van de regering als ‘verfpotmaatregelen’. ‘Dit zijn kruimelmaatregelen terwijl er mammoetmaatregelen nodig zijn’, aldus Open VLD’er Dirk Van Mechelen.
een valsspeler
zie ook: haarzakker
Tijdens een spel speelt hij zoals een herzakker. Hij speelt niet eerlijk.
gevarenzone
In Maldegem is vanmiddag een oude bom uit de Tweede Wereldoorlog ontdekt, met een warmtehelikopter wordt nagegaan of iedereen uit de veiligheidsperimeter is.
notitieschriftje, ook notaboekske
meestal klein zakformaat (vroeger stijl zakagenda, tegenwoordig vaak atomaschriftjes)
vnw: aantekenboekje, notitieboekje
Van Dale 2017 online: BE
zie ook nota
De journalist gebruikte tijdens het interview een atomaschriftje als notaboekje.
< kommies (commis) + hesp. Waarschijnlijk ontstaan als spottende benaming: de kommiezen (ambtenaren/soldaten) kregen zelden vlees (hesp) bij hun brood, maar wel een stuk peperkoek
zie ook: kemies
Na de wandeling genoten de kindjes van een aantal schellen kommiezenhepse.
kleine muts, soort baret, meestal met een uitsteekseltje
Onze pa droeg altijd een tittanteulleke als hem met de velo reed.
watertanden, erg verlangen om er ziek van te worden
Geef die knape toch ook een koekje, anders gaat ie verwaaien.
-
taai, minderwaardig vlees, eventueel met vet, pezen
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Modern lemma: lor
znw. vr., mv. -ren. Daarnaast b.v. in ’t Antwerps lör. Omtrent den oorsprong is niets met zekerheid te zeggen. Vergelijk Leur.
1. Ding zonder waarde, prul, vod.
- In ’t Antwerps in toepassing op vellen en derg. afval van vleesch (Cornelissen-Vervliet).
Dat stoofvlees van die nief supermarkt was niks als leurren.
“Maar zeker niet ‘overkookt’, want dan krijg je een uitgedroogde lor vlees. Zoals ik al zei, ware vleesliefhebbers kiezen meestel voor bleu of …” (forum.politics.be 25 okt. 2015)
klaagde(n), v.t. van klagen
DS2015 geen standaardtaal
vragen – vroeg
klagen – kloeg
jagen-joeg
maar evengoed:
zagen-zaagde
De Jean kloeg gisteren den hele tijd over steken in zijn zij. Ik denk dat em toch eens naar den dokter moet.
bloemlezing De Standaard:
Buren kloegen al herhaaldelijk over de overlast die de dieren, die hier vrij rondlopen, bij hen veroorzaakten. (standaard.be)
Tweehonderd actievoerders kloegen gisteravond met een ludieke actie van het ACW aan dat een betaalbare woning vinden bijna onmogelijk wordt. (standaard.be)
De buurt haalt opgelucht adem want zolang het terrein in de Kleine Heidestraat gebruikt werd, kloegen omwonenden over allerlei milieuhinder.(standaard.be)
Hij kloeg over zware rondes en onbetaalde overuren. (standaard.be)
Zij kloeg over rugpijn en gaf forfait… (standaard.be)
suikerboon, doopsuiker
zie ook kinnekeskak, suikerklitsen, kakkebeulleke, kakmentjes
ook in de prov. Antw.
Met de kakkeboon verwelkomen we de pasgeborene.
in een compromitterende of schandaleuze situatie zitten
Waarschijnlijk contaminaties met “in lastig/moeilijk parket zitten”.
De uitdrukkingen worden dikwijls zonder de nuances door elkaar gebruikt.
vergelijk: papieren, in slechte ~ zitten
Een manager van een Duitse bank zit in vieze papieren. De man ging tijdens de werkuren van bil met zijn secretaresse en werd betrapt door een collega. (punthoofd.be)
Vooral Argentinië zal uiteen ander vaatje moeten tappen wil het niet in vieze papieren komen. (sporza.be)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
