Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
Wordt gezegd tegen iemand die heel vuil is van het werken of van het spelen (kind).
verwijzing naar: Moor, Moren
ontleend aan Frans Maure (1270),
ontleend aan Latijn Maurus,
ontleend aan Grieks Mauros
Moor mohammedaan in Noord-Afrika, Spanje en Portugal
1. (oorspronkelijk) bewoner van Mauritanië
vrouw: Moorse, Morin
2. (historisch) moslim van Noord-Afrika en het Iberisch Schiereiland (Spanje en Portugal)
De term “Moor” betekent in het spaans Marokkaan. In 711 vielen de Moren Spanje binnen. In de decennia hierna wisten zij geheel Spanje en het zuiden van Portugal te veroveren. Vanaf ongeveer 800 begint de Reconquista, waarbij de Moren teruggedrongen werden. 1492 de val van het Moorse Rijk.
Zie ook het kinderliedje: Moriaantje zo zwart als roet:
Een Moorse ridder genaamd Moriaan. Hij was helemaal zwart, zijn hoofd, lichaam en handen waren geheel zwart. In het Roelantslied worden de Moren omschreven als horden “zwarter dan inkt, met geen vlekje wit op zich behalve hun tanden”.
Jongen, hoe ziet gij eruit, gaat u eens wassen want ge zijt precies Moorke Pek.
Hij ziet zo zwart als Moorke Pek.
wordt gezegd van gierige mensen
Alleen de rook gaat door de kave bij dat koppel, ze zijn gierig tot en met.
suikerboon, doopsuiker
zie ook kinnekeskak, suikerklitsen, kakkebeulleke, kakmentjes
ook in de prov. Antw.
Met de kakkeboon verwelkomen we de pasgeborene.
ondeugende jeugd
De joecht van tegenwoordig heeft totaal geen respect meer.
activiteit in de marge van een evenement
zie ook rand~
zandhoven.be: Geeft u een feestje voor vrienden of organiseert uw club een ledenbijeenkomst… en bent u nog op zoek naar een gezellige randactiviteit? Aarzel dan niet en huur de volkssportkoffer.
eik, eikenboom
uitspraak in sommige regio’s: iekelenboom
We gaan morgen die eikelenboom afdoen, ik heb al met de mannen van de zagerij afgesproken om hem te komen halen.
Wij hebben malkander hard nodig.
weggieten, weggooien (vnl. van vloeistof of stortbare inhoud van een recipiënt)
zie schudden
Sjèd dèè leiter nog mêr nie voert, dèè kan nog diene! (Giet die “leuter”, dat zeepsop nog maar niet weg, die/dat kan nog van pas komen)
Leesboek….boekelees
“Boekelees” wordt vaak door kinderen gebruikt als ze op de leeftijd komen waarop ze overschakelen van kijk-boekjes naar lees-boekjes.
Mama waar is mijne boekelees?
een valsspeler
zie ook: haarzakker
Tijdens een spel speelt hij zoals een herzakker. Hij speelt niet eerlijk.
Op de federale staat België betrekking hebbend.
In België is dit begrip specifiek ingevuld zodat het begrip hier een andere betekenis heeft dan elders.
het eerste artikel van de Belgische grondwet vandaag: “België is een federale staat, samengesteld uit de gemeenschappen en de gewesten”.
De federale overheid, de federale regering, de federale bevoegdheden, de federale politie, … het is dagdagelijks taalgebruik in de Vlaamse media.
(def. Van Dale) deel van het bedrag voor geneeskundige hulp en geneesmiddelen dat, in het Belgische systeem van gezondheidszorg, niet door de verzekering wordt terugbetaald
vnw: (bnl.) eigen bijdrage voor geneeskundige verzorging, deel van het bedrag dat niet door de ziekteverzekering wordt terugbetaald
zie ook verzamellemma geneeskunde
De patiënt betaalt dus enkel nog het zogenaamde remgeld.
Alle artsen, van tandarts tot specialist, zullen straks zelf kunnen beslissen om alleen nog het remgeld te vragen aan al hun patiënten. (demorgen.be)
officiëel portret van bv. koning, koningin, …
uitspraak: stasiefoto
SN: staatsiefoto
Merkwaardige SN spelling (en uitspraak). Ik geloof niet dat iemand in VL dat zo zegt. En er blijken nog samenstellingen met staatsie te zijn zoals statsiekoets enz. Staatsie zou met pracht en praal betekenen. bv. Het paar kwam met veel staatsie de kathedraal binnengeschrijd …
In Nederland kunnen ze sinds de kroning van Willem-Alexander overal de statiefoto’s op de gemeentehuizen vervangen.
het is terecht
Van Dale, bij besteden:
(gewestelijk) dat is wel besteed (wanneer iets slecht afloopt)
dat is verdiend
Dat is goed dat die foutparkeerder eindelijk een boete gekregen heeft. Het is welbestit.
“Dan maar de burgemeester onder handen genomen, hem volgegooid met verf en uitgesmeerd, voilá, daar zal hij niet blij mee zijn, ’ t is welbestit.” (uit een blog)
zich
telkens hem of haar:
Hij trekt het hem niet aan.
Hij maakt het hem gemakkelijk in de zetel.
Hij loopt hem te pletter.
enz.
Daar is niets aan te doen, daar helpt niets tegen
NL: daar helpt geen moedertje lief aan
Ik heb het opgegeven nog langer moreel bezwaar aan te tekenen tegen de mensenhandel in de voetballerij. Er is geen lievemoederen aan (Hugo Camps in de Morgen)
talenpracticum
vnw: talenpracticum
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 1; Vlaamsheid: 4
< Frans: labo de langues
vergelijk: scheikundelabo, chemielabo, fysicalabo
In het taallabo doe je allerlei auditieve oefeningen waardoor je de taal leert spreken zoals ‘native speakers’ dat doen.
het aantal artsen dat mag opgeleid worden per deelstaat
Van Dale 2018 online: in BE
De plenaire Kamer heeft donderdag in de late uurtjes een wetsontwerp goedgekeurd dat voor de toekomst de verdeling van de artsenquota tussen Vlaanderen en Franstalig België regelt. (vrt.be)
Het aantal attesten dat wordt uitgedeeld, is afhankelijk van het wettelijk bepaalde artsenquotum: het aantal artsen dat nodig is om in een voldoende, kwalitatief aanbod te voorzien voor de patiënt. (hln.be)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
