Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
sloffend rondwandelen, traag wandelen
< van schuifelen
uitspraak: sjefele (driemaal doffe e)
Die ouwe mens sjeffelt de hele dag door het park.
Katholiek geloof: uit het doopregister laten schrappen (volgens de kerk kan dit niet, maar wordt de ontdoopte enkel in het register ‘gemarkeerd’)
ANW: vooral Belgisch-Nederlands, neologisme
Was bij de topwoorden van het jaar 2010 in VL, o.a. na tentsletje
Er circuleren tegenwoordig speciale formulieren op het internet om zich te laten ontdopen.
Dat hij beseft dat het “geen knijt” uitmaakt. “Maar toch: ik heb me laten ontdopen.” Dat schreef cartoonist Steven Degryse, beter bekend onder de naam Lectrr, maandag op zijn Instagram-account bij een foto van zijn mail naar het bisdom Brugge. (demorgen.be)
wankel, kramikkel
vgl. krakken
zie ook krammakkelijk, krammikkelig, krak, een ouw ~
Het paard trok de krakkemakkige kar over het bospad.
Dat bouwwerk staat maar krakkemakkig ineen.
figuurlijke draaimolen, ‘doorschuifoperatie’, ‘rondjesdraaien’ (bv. in de politiek i.v.m. onderhandelingen, benoemingen, …)
btw-carrousel is SN. Maar de fig. betekenis in een politieke context komt veel minder voor in .NL dan .BE
datanews.knack.be: Meteen werd de hele carrousel op gang gebracht waarbij alle “postjes” op één hoop gegooid worden om te verdelen onder de partijen van deze regering.
deredactie.be: En als het daarna naar de plenaire vergadering gaat kan de hele carrousel van belangenconflicten weer beginnen. En dan zijn we weer een paar jaar zoet zoals de vorige keer.
demorgen.be: De Linkebeek-carrousel draait weer op volle toeren. Maandagavond werden er nog met veel bravoure nieuwe verkiezingen aangekondigd, gisterochtend bleken die al onwettig.
vrijgezellenfeest ter ere van de aanstaande bruid
vgl. broekverbranding
Babs trommelt haar vrouwelijke collega’s op om de rokverbranding van Marijke op poten te zetten.
De schoolgaande jeugd sprak eertijds nog niet van examens, maar wel van ‘omterbest’. Men had niet op het oog om het percent te zeggen, maar wie was de ‘beste’ van de klas.
zie ook om ter
Ik ben stief gepijnd, want ‘t is van den achternoene ’omterbest’.
met een dubbel tong praten, onduidelijk praten omdat men teveel alcohol heeft gedronken
Kom man, ge zijt zattekes want ge spreekt met een voddeke aan uw tong. Drinkt een paar waterkes of wa kaffe.
> andere betekenis van voddeke aan de tong
vrek, gieregaard, alles voor hem
< wucht
Dat is een echte weucht, die moet alles hebben, wil niets delen enz. …
met alles wat hij bij heeft, met zijn klikken en klakken
Die leurder is met kop en kloten (kloten, kloot) buitengevlogen
teenslipper
→ slets
Hebt ge mijn schleschen soms niet zien liggen?
Vroeger was het in katholieke families in de Kempen de gewoonte om op allerzielen (2 november) een uur te lezen, wat neerkwam op een uurtje paternosteren. Tijdens dat uur werden voortdurend de kerkklokken geluid.
Als we een uur aan ’t lezen waren schoten we altijd in de lach en dan keek onze vava ons altijd heel kwaad aan. Maar nadatum zegde hij er niks van, want hij vond het ook vervelend.
failliet gaan, over de kop gaan
VD 2013 online: algemeen Belgisch-Nederlands
DS2015 standaardtaal
Met de crisis gaan zelfs de allergrootste bedrijven overkop.
niet te snappen, onbegrijpelijk
De ram nam een aanloop, stormde naar de geparkeerde wagen en botste met veel geweld er tegen aan. Als dat beest geen koppijn heeft, dan weet ik er niks van.
uitspraakvariant van poffen (iets op krediet aanschaffen)
Zie ook poef, op de ~ staan, poef, op de ~
vnw: poffen, op krediet kopen
Die leegloper gaat altijd in “de Reisduif” zijn pinten drinken, want daar kan hij poefen.
Het is het einde van de maand, ze zal moeten poefen voor een paar dagen.
> andere betekenissen van poefen
overlopen naar de tegenstrever; van mening veranderen
‘Voor het politiecommissariaat aan het Antwerpse Stadspark stelde Filip Dewinter voor een vijftigtal militanten en journalisten dat de ’angst van kamp moet veranderen’. “Het zijn opnieuw de criminelen die schrik moeten hebben en niet man en de vrouw in de straat”, luidde het.’(GVA 050607)
“Is het toeval dat steeds meer kiezers regelmatig van kamp veranderen? Typerend is dat een grote groep kiezers pas in het stemhokje beslissen voor wie ze stemmen.” (etion.be)
sociale identiteitskaart (Sociaal Informatie Systeem) in Belgie, sinds 2017 volledig vervangen door de identiteitskaart
vnw: (bnl.) sociale identiteitskaart, magneetkaart met identiteitsgegevens en beveiligde gegevens m.b.t. de sociale zekerheid
zie ook verzamellemma geneeskunde
Als ge naar den dokter, den apotheker, den tandarts of de ziekenkas gaat dan neemt ge best uw SIS-kaart mee. Vroeger was dat met plakkerkes, maar nu is dat geautomatiseerd met de computer.
de laatste dag van de Gentse Feesten
Het was een mooi beeld maandag op de Dag van de Lege Portemonnees langs de Ajuinlei: goed weer, veel volk en marktkramers die bijna allemaal hun koopwaar demonstreren en aan elke klant een portemonnee geven, zolang de voorraad strekt. (Nieuwsblad.be)
heel hevig plassen, loezen, loederen,
hoogwater dat moet geloosd worden
zie ook sluizen openzetten, patatten afgieten
herkomst: Duffel Sluis is de tijsluis in Duffel op de verbinding tussen de Nete en het Netekanaal
Het was dringend zeker? Duffelsluizen stonden open precies.
> andere betekenis van duffelsluizen staan open
heel erg bedankt
het diminutief suggereert dat de spreker genegenheid toont, zie ook alstemblieftekes, hallokes
ook mercikes (zie voorbeelden)
zie ook merci
Wat ne schonen bloemekee! Zeg merciekes eh! Dat hadt ge nu echt niet moeten doen!
Wat betekend het Belgisch woord “Merciekes”? (…) Het beste antwoord: verklein woordje van Merci, Bedankt dus!! Toegevoegd na 37 seconden: Of geen verkleinwoordje, gewoon een manier van merci zeggen. Vooral de belgen doen dit. (startpagina.nl)
MERCIKES VOOR GENE ZEVER (standaard.be)
Vooral sociaal-economisch en politiek: iemand waarbij het om te doen is om een of ander mandaat of postje te pakken, ten koste van anderen of omdat het op een of andere manier lucratief is.
Op een vuile manier promotie weten te maken.
postjes pakken, postjes verdelen
postjespakker: > 20.000 googlementen (slechts <200 in NL, vooral m.b.t. Belg.)
NL: baantjesjager, de baantjes (kluiven) worden verdeeld
ook postenpakker
’t Zijn allemaal dezelfden die politiekers: zakkenvullers en postjespakkers! Behalve de goei natuurlijk.
Graaiers. Profiteurs. Postjespakkers. De Vlaamse lokale politici zijn het beu dat ze vereenzelvigd worden met die begrippen. (demorgen.be)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
