Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
vloeistof, inzonderheid water
door assimilatie het zop > stemloos het sop
De visser struikelde en viel van de kaai in het zop.
(politiek) verklaring die de regering jaarlijks in het Vlaams Parlement aflegt over de algemeen maatschappelijke situatie en over de krachtlijnen van de begroting. Sinds 1996-1997 wordt deze verklaring afgelegd bij het begin van de nieuwe zitting, nl. op de vierde maandag van september.
Van Dale 2013 online: in België
Ben eens benieuwd naar de eerste septemberverklaring die in oktober gehouden zal worden.
“De inhoud primeert op de symbolische timing van 23 september”, is te horen bij verschillende onderhandelaars van de Vlaamse formatie. Officieel mikken N-VA, Open VLD en CD&V nog altijd op de dag waarop de Vlaamse minister-president zijn Septemberverklaring houdt, maar die deadline lijkt niet meer zo dwingend.(vrt.be)
vrouw die van alles bijhoudt zonder orde
Bij die proemelette zou je je weg verliezen tussen al die rommel.
hier langs, daar langs
vnw:
-langs hier: hierlangs, deze kant uit
-langs daar: daarlangs, deze kant uit
Taalunie: De combinaties langs daar, langs hier en langs waar zijn standaardtaal in België. Een mogelijke betekenis is ‘via die/deze weg’ of ‘via welke weg’. Standaardtaal in het hele taalgebied is daarlangs, hierlangs of een omschrijving als via die weg/dat raam/die kant/de trap of op die manier.
Van Dale 1995: gewestelijk
Van Dale 2018: BE langs hier, langs daar
hierlangs, daarlangs
ook: langst hier, langst daar
vgl. langs waar
Kom maar, ’t is langs hier. En langs daar geraakt ge terug buiten.
verzamelnaam voor kinderen in het algemeen
soms ook denigrerend gebruikt
meervoudsvorm van jonk
ook joeng, joenk
Wat hebben die jong nu weer uitgestoken? Ge zou ze toch wel achter het behang kunnen plakken!
Die jong van de Chiro doen binnenkort weer ne carwash om hun kas te spijzen.
iemand negeren, iemand geen aandacht meer schenken
soms ook schertsend gebruikt, zie voorbeeld
zie ook bezien
Sinds dat ik tegen de Jean zijn kar gereden heb beziet hij me niet meer.
Als ge nog ene keer mijne verjaardag vergeet, bezie ik u niet meer!
cabriolet
vnw: auto met open dak, auto met schuifdak
< Frans: décapotable
zie ook wegcode
Die kakmadam kon nogal stoefen met hare decapotabel.
…en een schadevergoeding van een nieuwe iPhone6, een BMW decapotabel en een jaarabonnement voor dancing Carré eisen en krijgen. (forum.politics.be, Kinepolis Brussel)
Koen Roggen maakte een indrukwekkend geluidsdecor met geloofwaardige omgevingsgeluiden. Alleen de “decapotabel” van Koen Van Impe klinkt nog wat teveel als een blikken doos, en te weinig als een echte oldtimer en de zweep van Illegems op het gat van de muilezel knalt iets te luid in mijn ochtendoren, maar dat is detailkritiek. (Cobra.canvas.be)
neen met betrekking op de eerste persoon enkelvoud
zie ook joak
Ook in delen van Oost-Vlaanderen.
Ga je nu rechtstreeks naar huis? ‘Nink’ zei hij, ik ga nog eerst een pintje pakken.
< Leegaard’s zweet is gauw gereed.
Wie lui is, zet je niet snel aan tot werken.
prov. Antwerpen: lui zweet is rap gereed
SN: lui zweet is gauw gereed
Er zit gewoon geen werken in die jongen; leegoard’s zweet is gauwe gereed. Hij zweet liever van niks te doen.
een kindje dat zijn eerste stapjes zet
Ons Paulientje was ne late loper.
“Nu mijn vraag: zijn er hier nog ouders met late loperkes. Hoe oud zijn ze, of op welke leeftijd liepen ze. Hoe reageerde de omgeving.” (baby.be)
uitspraak zjup
wordt in Antwerpen enkel gebruikt in uitdrukkingen zoals iets in zijn jup slagen (verorberen), iets over zijn jup krijgen (iets over zich heen krijgen), jupe, blote ~
< jup wordt overdrachtelijk gebruikt voor lichaam.
Jupe betekent in het hedendaags Frans ‘rok’, maar vroeger was het ook een kledingstuk voor mannen dat het bovenlichaam bedekte.
Lier en omgeving: ook jup, zjup
In de Kempen is zip nog steeds een vest.
Zie ook in de Kempen: zip, in zijn ~ slaan
De klein mannen hebben al die boterhammen in hun jup geslagen.
Ne garçon strunkelde (strunkelen) en hij kreeg ocharme heel de plateau over zijn jup.
indringende vragen stellen
NL: op de pijnbank leggen
vnw:
-iemand op de rooster leggen: iemand aan de tand voelen, iemand het vuur aan de schenen leggen
-iets op de rooster leggen: nauwkeurig onderzoeken
Van Dale:
(Belgisch-Nederlands) iem. op de rooster leggen
hem streng en indringend ondervragen, duchtig aan de tand voelen, het vuur na aan de schenen leggen
Van Dale 2018 online: zonder label BE
DS2015 standaardtaal
De verantwoordelijken werden over hun falen op de rooster gelegd.
Van Peteghem werd daarnet in de Kamer op de rooster gelegd door het parlement over de begrotingsplannen van de nieuwe federale regering. (vrt.be)
Hoe twee video’s tijdens de pauze plots van TikTok verdwenen: topman Chew op de rooster gelegd in Amerikaans Congres. (demorgen.be)
Premier Leterme op de rooster gelegd door BBC World. Aftredend premier Yves Leterme wordt in een interview op de zender BBC World hard aangepakt over de … (standaard.be)
Pejoratieve term voor iemand die vaak met eten/drinken morst.
Allee ze, smoskieken, nu hangt de tafel weer onder!
prikken, tintelen, een pijnlijk gevoel geven door schuren of schaven
Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands, niet algemeen
Mijn been pitst. Ik heb te lang in 1 bepaalde houding gezeten.
Het etiketje in mijn trui pitst in mijn nek.
> andere betekenissen van pitsen
opnemen van een film, televisieprogramma voor uitzending
Van Dale 2015 online: Belgisch-Nederlands
vergelijk captatie, captatiewagen
> zie andere definitie van capteren
Er gaat veel volk zijn en de VRT gaat het hele gebeuren capteren voor een live uitzending.
bepaalde landbouwersterm, een bepaald soort bemesting
vette komt van: ontlasting van dieren
Bah, de boer strooide lange vette op de akker, sluit je ramen maar! Zo’n stank!
een vrouwelijk persoon die kan petten
zie ook petteren, pet, een ~ krijgen of hebben, petter, pettejoenk, loeten, zijn ~ hebben
Ons Nancy, als die klein was en die kreeg haar goesting niet, dat was een grote pet. Dan trok ze een lip en hare kop hing dan naar beneden. Als ge er iets tegen zei dan werd ze razend.
> andere betekenis van pet
het met iemand kunnen vinden
vnw: goed met elkaar overeenkomen: goed opschieten met elkaar
Van Dale 2015 online: Belgisch-Nederlands
>< niet mee omkunnen
Alhoewel wij totaal verschillende karakters zijn, kom ik goed overeen met de Jean.
iem. voor de gek houden
Ze zin mèt mich on ’t vaore, geleef ich (ze houden me voor de gek, denk ik)
geloofwaardigheid
< Frans: crédibilité
ongemarkeerd in Van Dale 2016 online
Typisch Vlaams: 6 leeuwen
Met welke credibiliteit kan Leterme de eed afleggen als premier wanneer al zijn huiswerk door een ander is gedaan? (politics.be)
Te veel medailles schaadt de credibiliteit. Bij IVV organiseren we geen wijnconcours, maar daarom willen we wel andere aanhalen. (skynetblogs.be)
De franchisepolis: een praktisch voorbeeld van credibiliteit (tijd.be)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
