Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
de dorst of honger verslaan
Van Dale:
2. verjagen, lessen
de dorst verslaan
doen wijken
Zorg dat je een flesje water bij hebt zodat je de dorst kunt verslaan en voor het verslaan van de grootste honger neem je best een appel mee.
sportterm: verbetenheid, vechtlust, …
grinta (Italiaans): hardnekkigheid, verbetenheid (veel gebruikt door Michel Wuyts op de Vlaamse televisie).(https://nl.wikipedia.org/wiki/Lijst_van_uitdrukkingen_en_gezegden_uit_het_sportcommentaar)
Maar met de openingswedstrijd van BE tegen Italië in het Europees voetbalkampioenschap veelvuldig in het voetbal gebruikt.
google2016: ‘veel grinta’ .BE (>840) ; .NL (>60)
vtm.be: Bondscoach Marc Wilmots legde er stevig de pees op en de spelers toonden veel grinta.
voetbalprimeur.be: Rode Duivels trainen met veel grinta tijdens intensieve traning
nieuwsblad.be: (2013) De IJslander verving Bruno Godeau en zorgde voor meer werkkracht op het middenveld. ‘De coach vroeg me om met veel grinta in te vallen.’.
filologica.be: En wat voor een wereldrit was het in de finale plots. De grinta van OLOL (voor VdB?) en Dries Devenyns op het laatste. Mooi mooi.
een schraperige of pijnlijke keel
< roestig
Hij had zo hard geroepen dat hij er een roste keel aan overhield.
Een verkoudheid begint vaak met een roste keel.
pejoratieve benaming voor een jonge vrouw. Meestal wordt gesuggereerd dat ze te jong is om op de hoogte te zijn van een bepaalde materie.
Die snotvink aan het onthaal heeft ons niet kunnen helpen.
geruit. Attributief: ‘gecarreautie’
< Canadees Frans: carreauté; Waarom Canadees? zie reactie
in prov. Antwerpen carreauwe; vb. een carreauwen hemd
Ohhe no Schotland gòët, ziet da uien rok goe gecarreaut è.
Als ge naar Schotland gaat, ziet dat uw rok goed geruit is.
Iemand die te veel praat.
O.m. in de betekenis van iem. die geen geheim kan bewaren.
Daan met ze lankbakkes heeft weer alles uitgebracht.
rot, verrot, bedorven, vermemeld
zie ook vrot, het ~ hebben, vrot, van buiten zoet, van binnen ~, vrotten
Die vriend van den Danny is nen vrotte hond. Zo’ne slechte mens dat dat is.
Dat hout van de kerselaar is zo vrot als iet met jarenlang buiten in den hof te liggen.
Vrot vlees geeft een vrotte stank af.
van zins, van plan
Ook: van zinnens, van zin
Van Dale 2018 online: BE, niet algemeen
DS2015 geen standaardtaal
VRT Taal: “Zinnens is geen standaardtaal volgens Taaladvies.net. Algemeen Nederlands is van plan zijn. Van zins zijn is standaardtaal in Nederland.”
Scholen zijn voorlopig niet van zinnens om hun aanpak te veranderen.
Ik was eigenlijk niet zinnens om ooit nog een hond in huis te halen, maar nu ik dit puppy’ke zie …
Awel, wat zijt ge zinnens? Gaat ge er nu nog aan beginnen of niet?
Mattis maakte in Bagdad duidelijk dat de Verenigde Staten niet zinnens zijn om beslag te leggen op de olievoorraden van het land (vrt.be)
Het Rekenhof meent dat de regering de uitgaven onderschat, maar premier Michel is niet zinnens om de begroting bij te sturen. (vrt.be)
Kristl Strubbe is niet zinnens om een hele vakantie met veger, blik of strijkijzer rond te lopen. (standaard.be)
Zij zijn zinnens meer aan te rekenen voor consultaties en ingrepen dan in dat akkoord afgesproken. (standaard.be)
Roberto Martinez is niet zinnens van tactiek te veranderen omdat de tegenstander vrijdagavond Brazilië heet. (standaard.be)
flauw vrouwmens
In mijn straat wonen er een aantal trutangels.
kus (beleefd, op de wang)
Plaats: Koersel
Gift os ma nog een mun voor datter gôat slape.
student
vnw: (veroud.) student aan een universiteit of hogeschool
volgens Van Dale “Belgisch Nederlands, verouderd”
“De Vlaamse student heeft zichzelf jarenlang hoogstudent genoemd. Hoogstudent is ontstaan naast student, zoals hoogleraar naast leraar. (…) Toen collegeleerlingen de verenigingen die zij vanaf 1880 begonnen op te richten studentenbonden noemden, wilden de Vlaamse studentenleiders een onderscheid maken tussen de leerlingen van het middelbaar onderwijs of scholieren enerzijds en de universiteits- en hogeschoolstudenten anderzijds. Zo ontstond het begrip “hoogstudent”. (…) De term “hoogstudent” is aan het slijten, maar leeft nog verder in geijkte benamingen zoals het Katholiek Vlaams Hoogstudentenverbond." (website LHC Plutonica)
zich langdurig onspannen met een drankje op een terras.
In plaats van “een terraske doen” wordt nu meer en meer gezegd; we gaan “terrassen”.
Wat doe je morgen? Wel als het zo’n weer blijft ga ik morgen terrassen.
vnw: onwettig, in strijd met de wet
NL: illegaal
Van Dale 2016 online: BE
SN nuance: onwettelijk = niet in een wet bepaald en dus niet persé onwettig; onwettig = in strijd met een wet (bron: vrt taalnet)
Ge weet toch dat het onwettelijk is hetgeen ge nu doet? Ge kunt daar een boete van wel 250 euro voor krijgen.
opgieten
zie schudden
Is de koffie al opgeschud? (vroeger maakte men voornamelijk koffie door kokend water in een pot met gemalen koffie te gieten; men had dan wel een koffiezeefje nodig bij het uitschenken …)
tussen twee lagen in, het hout opschuren met versleten schuurpapier om het oppervlak glad te maken
zie ook slispapier
Vergeet niet te slissen vooraleer je een tweede laag geeft, anders blijven de vezeltjes rechtop staan en krijgt ge geen glad oppervlak.
> andere betekenis van slissen
rugzak, knapzak, klein model kopzak
vnw: plunjezak, oorspronkelijk van soldaten
ANW 2018: (vooral) in België
Morgen ga jij op schoolreis, ik maak je kitzak klaar.
Kitzak voorzien van draagriem en zes ringen. Vervaardigd uit 100% ribstop. Afmeting: 35 × 35 × 90cm. (lasaulec.be)
Ik had een kitzak over één schouder in plaats van een rugzak, geen echte stapschoenen. Geen gps, geen telefoon, geen pelgrimspaspoort. (hln.be)
Mijn kamer in de kazerne in Laken heb ik maar één keer gezien, toen ik mijn kitzak daar in de kast ging zetten (mmzkiosk.be)
uitspraakvariant van “runds” = rundsvlees
Ich héb liever verkes as rèns. (liever varkens- dan rundvlees)
Rènsgemaole (rundergehakt).
volkse benaming voor O.L. Heer; (met kleine letter) lieveheer(sbeeld), kruisbeeld
Slivenheerke moge het mij vergeven – het is zijne stiel. (naar H. Heine)
Het is allemaal eenen duivel, zei de man, en hij verkocht slivenheren.
systeem waarbij sociaal zwakkeren, immigranten, illegalen, … misbruikt worden om economisch frauduleuze constructies op te zetten
niet in Van Dale 2013
google 2013: .BE >14.000; .NL >3.000
Van Dale 2018: sociale dumping
voordeel halen uit het feit dat de lonen in bepaalde landen lager zijn dankzij de lagere sociale lasten aldaar, waardoor eerlijke concurrentie niet mogelijk is
Google 2018: .BE: 21.800; .NL: 25.100
demorgen.be: Europa zorgt er actief voor dat het probleem van sociale dumping groter wordt.
deredactie.be: Volgens Europa zijn de Belgische maatregelen tegen sociale dumping in strijd met het vrij verkeer van personen.
radio1: Bonden slaan alarm over sociale dumping in de bouw
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
